Avukat Aylin Esra Eren ile bir araya geldik ve şirket avukatının ne olduğunu, şirket avukatlarının görev ve sorumluluklarını, şirketlerin avukat bulundurma zorunluluğu olup olmadığını konuştuk. Avukat Aylin Esra Eren’den şirket sahiplerine özel öneri de almayı unutmadık. Avukat Aylin Esra Eren; “Şirket sahiplerine önerim, şirketlerini ticari ve yasal risklerden korumak için mutlaka bir avukatlık şirketinden düzenli danışmanlık almalılar” dedi.
Hoş geldiniz Aylin Hanım. Öncelikle şirket avukatı nedir? Sizden öğrenebilir miyiz?
Hoş bulduk Yağmur Hanım. Davetiniz için teşekkür ederim. Şirket avukatlığı; aslında hukuki danışmanlığın tek bir şirketin tüm ihtiyaçlarını karşılamak için verilen bir hizmettir. Hukuki danışmanlık ise; hem şahıslara hem de ticari şirketlere; hukukun birçok alanında nitelikli hukuki danışmanlık hizmeti vererek, müvekkillerine en az riskle aksiyon alabilecekleri yol haritaları çizmek olarak özetlenebilir. Günümüz iş dünyasında, hukuki konular giderek karmaşık hale gelmekte ve şirketler için büyük riskler barındırmaktadır. Yasal düzenlemelerin karmaşıklığı, fikri mülkiyet hakları, sözleşmeler, vergilendirme, çalışan hakları ve rekabet hukuku gibi alanlarda uzman bilgisi gerektirmektedir. İşte bu noktada, şirketlerin hukuki danışmanlık hizmetlerine olan ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Şirket hukuki danışmanları, şirketlerin yasal mevzuata uygun hareket etmelerini sağlamak ve potansiyel riskleri en aza indirmek için hayati bir rol oynamaktadır. Şirket hukuki danışmanlığı, bir şirketin yasal konularıyla ilgilenen bir profesyonelin hukuki tavsiyelerde bulunduğu bir süreçtir. Bu danışmanlar, şirketin tüm yasal faaliyetlerini denetler, şirket politikalarını oluşturur ve uygular, sözleşmeleri hazırlar ve inceler, dava süreçlerini yönetir ve şirketin tüm yasal gerekliliklere uygun olmasını sağlar. Şirket hukuki danışmanları aynı zamanda şirketin fikri mülkiyet haklarını korur, tahsilatları yönetir ve çalışanlar arasındaki anlaşmazlıkları çözer.
Şirket avukatı ne iş yapar? Görev ve sorumlulukları nelerdir?
Bir şirket avukatı, bir şirketin hukuki meseleleriyle ilgilenen bir avukattır. Görevleri ve sorumlulukları şirketin hukuki çıkarlarını korumak, yasal uyumluluğu sağlamak ve hukuki riskleri yönetmektir. İşte şirket avukatının genel görevleri:
Hukuki danışmanlık: Şirket avukatı, şirket yöneticilerine ve çalışanlarına hukuki konularda danışmanlık sağlar. Şirketin faaliyetlerinin yasalara uygun olmasını sağlamak için gerekli adımları atar. Şirketin iş stratejilerini ve kararlarını hukuki açıdan değerlendirir.
Sözleşme hazırlama ve değerlendirme: Şirket avukatı, şirketin sözleşmelerini hazırlar ve değerlendirir. Müzakerelerde yer alır, şirketin hukuki çıkarlarını korumak için sözleşme şartlarını belirler. İş anlaşmaları, işbirliği sözleşmeleri, tedarikçi sözleşmeleri gibi çeşitli sözleşmeleri yönetir.
Yasal uyumluluk: Şirket avukatı, şirketin yasalara ve düzenlemelere uyum sağlamasını sağlar. Mevcut yasal gereksinimleri takip eder ve şirketin faaliyetlerinin bu gereksinimlere uygun olduğunu doğrular. Yasal değişiklikleri izler ve gerekli aksiyonları alır.
İş davaları ve uyuşmazlık yönetimi: Şirket avukatı, şirketin adına açılan veya şirketin diğer taraflarla olan davalarda hukuki temsilciliği üstlenir. İş davalarında, tüketici şikayetlerinde, fikri mülkiyet ihlallerinde veya diğer uyuşmazlık durumlarında şirketi savunur veya dava açar.
Fikri mülkiyet hakları: Şirket avukatı, şirketin fikri mülkiyet haklarını korur. Patentler, telif hakları, ticari markalar ve ticari sırlar gibi fikri mülkiyet konularında danışmanlık yapar ve gerekli koruma önlemlerini alır.
Şirket birleşme ve satın almaları: Şirket avukatı, şirketin birleşme, devralma veya satın alma işlemlerinde hukuki danışmanlık sağlar. Bu tür işlemlerin yasal süreçlerini yönetir, sözleşmeleri hazırlar ve hukuki riskleri değerlendirir.
Regülasyonlar ve lisanslar: Şirket avukatı, şirketin faaliyet gösterdiği sektördeki regülasyonları takip eder ve şirketin uyumunu sağlar. Gerekli lisans başvurularını yapar ve şirketin yasal gereklilikleri karşıladığından emin olur.
Alacak ve borçlar: Şirket lehine icra takipleri başlatılması ve alacağın tahsili için gerekli işlemlerin yapılmasını takip eder.
Bu, genel olarak bir şirket avukatının görev ve sorumluluklarını kapsayan bir liste olup, görevler şirketin büyüklüğüne, sektöre ve özel gereksinimlere göre değişebilir. Şirket avukatları ayrıca şirketin etik politikalarına uyumu sağlamak ve iç denetimleri desteklemek gibi diğer görevleri de yerine getirebilir.
Şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğu var mıdır?
Şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğu, ülkenin yasal mevzuatına ve şirketin faaliyet gösterdiği sektöre bağlı olarak değişir. Genel olarak, bazı ülkelerde veya sektörlerde belirli şartlar altında şirketlerin avukat bulundurma zorunluluğu bulunabilir. Ancak, bu tür bir zorunluluk genellikle büyük ölçekli şirketler veya belirli sektörler (örneğin finans, sağlık, enerji gibi düzenlenen sektörler) için daha yaygındır. Bazı ülkelerde şirketlerin yasal bir varlık olarak kabul edildiği ve hukuki işlemleri gerçekleştirebilmesi için bir avukat veya avukatlarla çalışması gerektiği yasal bir gereklilik olabilir. Bu durumda, şirketler bir avukatı danışman olarak istihdam etmek veya harici bir avukatla hukuki hizmetler için anlaşma yapmak zorunda olabilirler. Ancak, genel olarak şirketler, hukuki meseleleri yönetmek ve riskleri azaltmak için bir avukatla çalışmayı tercih ederler. Avukatlar, şirketlerin hukuki danışmanlık, sözleşme hazırlama, uyuşmazlık yönetimi ve diğer hukuki konularda destek sağlamak için önemli bir rol oynarlar. Şirketler, avukatların hukuki bilgi ve deneyimlerinden yararlanarak yasal uyumluluğu sağlama ve hukuki riskleri azaltma konusunda avantaj elde ederler. Şirketlerin avukat bulundurma zorunluluğu, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu madde 35/3 düzenlemesinde yer alır. Buna göre avukat bulundurma zorunluluğu tüm şirketlere değil sadece ilgili düzenlemede yer alan şirketlere getirilmiş bir yükümlülüktür. Uygulamada daha çok anonim şirket avukat bulundurma zorunluluğu altında olarak bilinse de aslında en az 250 bin TL esas sermayesi olan anonim şirket avukat bulundurma zorunluluğu altındadır. Benzer şekilde anonim şirket olmamasına rağmen bazı yapı kooperatifleri de avukat bulundurma zorunluluğu altındadır.
Bu zorunluluğu yerine getirmeyen şirketler için bu bir suç mudur?
Anonim şirket avukat bulundurma zorunluluğu sadece bir yükümlülük olarak konulmamıştır. Bunun yanında bu zorunluluğa uyulmadığı takdirde uygulanacak yaptırıma da yer verilmiştir. Bu yaptırım hem anonim şirketler hem de yapı kooperatifleri için geçerlidir. Buna göre avukat bulundurma zorunluluğuna uyulmazsa; bu yükümlülüğe uyulmayan her ay için, sanayi sektöründe çalışan 16 yaş üstü işçiler için geçerli olan asgari ücret tutarının 2 aylık (brüt) miktarı kadar idari para cezası söz konusu olur. Bu cezayı vermeye yetkili mercii Cumhuriyet savcılığıdır.
Peki, limited şirketler avukat bulundurmak zorunda mıdır?
Hayır, değildir. Limited şirketler yukarıda saydıklarımız arasında yer almaz. Ancak bu demek değildir ki limited şirketler veya şahıs şirketleri avukat bulunduramaz. Limited şirketler ve şahıs şirketleri de avukat ile sözleşme yaparak hukuki danışmanlık veya temsil hizmeti alabilir.
Şirket neye göre avukat seçer? Şirket avukatı olmanın şartları var mıdır?
Bir şirket, avukat seçerken aşağıdaki faktörlere dikkat edebilir:
Uzmanlık alanı: Şirket, ihtiyaç duyduğu hukuki uzmanlığa uygun bir avukat seçmeye çalışır. Örneğin, şirket birleşme ve satın almalarla ilgileniyorsa, iş hukuku ve şirket birleşme ve satın alma konularında uzmanlaşmış bir avukat arayabilir.
Deneyim: Şirket, deneyimli bir avukat seçmek isteyebilir. İlgili sektörde veya benzer hukuki meselelerde deneyimi olan bir avukat, şirketin karşılaşabileceği sorunları daha iyi anlayabilir ve etkili çözümler sunabilir.
Referanslar: Şirket, aday avukatın geçmiş müşterilerinden veya iş arkadaşlarından referansları kontrol edebilir. Referanslar, avukatın iş ahlakı, çalışma tarzı ve başarı geçmişi hakkında bilgi sağlayabilir.
İletişim becerileri: Şirket, etkili iletişim becerilerine sahip bir avukatı tercih edebilir. İyi iletişim, şirketin ihtiyaçlarını anlamak, danışmanlık sağlamak ve hukuki konuları net bir şekilde aktarmak için önemlidir.
Bütçe: Şirket, bütçe kısıtlamalarını göz önünde bulundurarak bir avukat seçebilir. Büyük şirketler genellikle büyük hukuk firmalarıyla çalışırken, daha küçük şirketler yerel veya orta ölçekli bir avukatlık bürosunu tercih edebilir.
Ticaret ve şirketler hukuku davaları nelerdir? Şirket avukatı hangi davalara bakar?
Ticaret ve şirketler hukuku davaları, şirketlerin ticari ilişkileri, hukuki sorunları ve uyuşmazlıklarıyla ilgili davalardır. Şirket avukatları genellikle aşağıdaki türden davalarla ilgilenir:
Sözleşme Davaları: Şirketler arasında yapılan sözleşmelerle ilgili uyuşmazlıklar, şirket avukatlarının sıkça karşılaştığı davalar arasındadır. Bu tür davalar, sözleşme ihlalleri, sözleşme hükümlerinin yorumlanması veya sözleşmenin sona erdirilmesi gibi konuları içerebilir.
Şirket İçi Uyuşmazlıklar: Şirketlerde ortaklık anlaşmazlıkları, yönetim kurulu anlaşmazlıkları veya hissedarlar arasındaki uyuşmazlıklar gibi iç yapıyla ilgili davalara şirket avukatları müdahil olabilir. Bu tür davalarda, şirket avukatı şirketin çıkarlarını korumak ve mevcut hukuki düzenlemelere uygun çözümler bulmak için çalışır.
Fikri Mülkiyet Davaları: Şirketlerin ticari markaları, patentleri veya telif haklarıyla ilgili ihlallerle ilgili davalar, şirket avukatlarının da ilgilendiği önemli bir alandır. Bu tür davalar, fikri mülkiyet haklarının korunması, ihlallerin önlenmesi veya ihlal iddialarına karşı savunma için hukuki temsil gerektirebilir.
Rekabet Hukuku Davaları: Şirketler arasındaki rekabetin korunması ve haksız rekabetle mücadele için açılan davalar, şirket avukatlarının ilgilendiği bir başka alanı temsil eder. Rekabeti sınırlayıcı anlaşmalar, tekel durumunun kötüye kullanılması veya kartel oluşumu gibi konuları içeren rekabet hukuku davalarında şirket avukatları danışmanlık sağlar ve şirketin savunmasını yapar.
Hukuki Uyumluluk ve Denetim: Şirket avukatları, şirketin hukuki uyumluluğunu sağlamak ve iç denetimleri desteklemek için çalışır. Yasal düzenlemelere uyum, şirket politikalarının ve prosedürlerinin gözden geçirilmesi, veri gizliliği ve kişisel verilerin korunması gibi konular bu kapsamda değerlendirilebilir.
Bu, genel olarak ticaret ve şirketler hukuku alanında görülen davaların bir örneğidir. Her dava benzersizdir ve şirket avukatının çalışma alanı, şirketin ihtiyaçlarına ve sektörüne bağlı olarak değişebilir.
Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim. Son olarak, şirket sahiplerine bu konuda neler önerirsiniz?
Keyifli sohbetiniz ve bilgilerimizi paylaşma fırsatı verdiğiniz için ben teşekkür ederim. Şirket sahiplerine önerim; şirketlerini ticari ve yasal risklerden korumak için mutlaka bir avukatlık şirketinden düzenli danışmanlık almalılar ve varsa açık dava veya icra dosyalarını da daha sonra herhangi bir hak kaybı yaşamamak konusunda uzman avukatlar ile titizlikle takip etmeliler.
RÖPORTAJ: YAĞMUR TANYILDIZ
