Haber: Mert Osman Erman
Etiyopya, bu megaproje 2011 yılında başlatıldığından bu yana Mısır ve Sudan ile anlaşmazlık içindedir. Mısır, neredeyse tüm su ihtiyacını Nil'den karşılamaktadır.
Mısır Dışişleri Bakanlığı, Etiyopya'nın aşağı akarsu ülkelerinin çıkarlarını göz ardı ettiğini söyledi.
Etiyopya, 4.2 milyar dolarlık (3.4 milyar sterlinlik) barajın Nil su paylarını azaltmayacağını söylüyor.
Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed, X, yani eski adıyla Twitter'da "Rönesans Barajı'nın dördüncü ve son dolumunun başarıyla tamamlandığını duyurmaktan büyük mutluluk duyuyorum" dedi.
Projenin "içsel ve dışsal engellerle" karşı karşıya kaldığını ancak "bunların hepsine dayandık" dedi. Baraj, Şubat 2022'de elektrik üretmeye başladı.
Etiyopya, Büyük Etiyopya Rönesans Barajı'nın (GERD) ülkenin elektrik üretimini iki katına çıkaracağına inanıyor ve şu anda 127 milyonluk nüfusun yarısı elektriğe erişim sağlayamıyor.
Plan, Sudan'ın sınırına yaklaşık 30 km (19 mil) uzaklıktaki barajda 6.000 MW'den fazla enerji üretmektir.
Mısır ve Sudan, GERD'nin işletilmesine ilişkin ortak kuralların anlaşılması gerektiğini savunuyor ve enerji açlığı çeken Etiyopya'nın mevcut su sıkıntılarını daha da kötüleştirebileceğinden endişe ediyor.
Proje üzerindeki müzakereler geçen ay tekrar başladı, 2021'de askıya alınmıştı.
Şu anda rakip ordular arasında savaşın içinde olan Sudan, Başbakan Abiy Ahmed'in Pazar günü yaptığı açıklamaya hemen tepki vermedi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı, Etiyopya'nın rezervuarın "tek taraflı" olarak doldurulmasının, üç ülke tarafından 2015 yılında imzalanan bir ilke bildirisini ihlal ettiğini ve Etiyopya'nın eylemini "yasal olmayan" olarak nitelendirdiğini ifade etti.
Açıklamada, "İlkeler bildirimi, Gerd'in doldurulması ve işletilmesine ilişkin kurallar konusunda anlaşmaya varmanın dolum sürecinin başlamadan önce üç ülkenin gerekliliğini belirtmektedir" denildi.
"Etiyopya'nın tek taraflı önlemleri, uluslararası hukukun ilkeleri tarafından temin edilen aşağı akarsu ülkelerinin çıkarlarını ve su güvenliklerini göz ardı etmek olarak kabul edilmektedir."
