Haber: Damla Oya Erman
Vision Pro, sanal ve artırılmış gerçekliği bir araya getiriyor ve bu henüz denenmemiş bir alana adım atması açısından risk taşıyor. 3.499 dolarlık bir fiyatla satışa sunulacak olan ürün, Cook'un yedi yıldır tanıttığı ilk önemli donanım ürünü olma özelliği taşıyor ve şirketin kurucu ortağı Steve Jobs'un ölümünden bu yana yürüttüğü CEO görevinde üçüncü büyük ürünü olacak.
Vision Pro'nun tanıtılmasından bu yana Apple, ürünü hâlâ geliştirme aşamasında olduğunu vurgulayarak büyük ölçüde sergilemeyi sürdürdü. Şu anda resmi lansmanına bir yıl kala hafifletilip daha rahat hale getirilmesi için tasarım değişiklikleri geçirdiği bildirilen Vision Pro, Apple için son yılların en riskli ürün lansmanlarından biri olacak.
Cook, uzun süredir artırılmış gerçekliğin insanların iletişim kurmalarına ve işbirliği yapmalarına yardımcı olma potansiyelini övmüştü. Şimdi ise hem sanal hem de artırılmış gerçekliği bir araya getiren bir cihazın bilgisayar dünyasının geleceği olduğunu kanıtlamak zorunda kalacak. Ancak bu kolay bir satış olmayacak; çünkü bu, yüzünüze takılan 3.499 dolarlık kaba bir bilgisayar.
Ayrıca, Vision Pro, Apple'ın geçen yılın kasım ayında başlattığı iPhone 13 serisi dışında yedi yıldır tanıttığı ilk önemli donanım ürünü olma özelliği taşıyor. Apple'ın piyasa değeri 3 trilyon doları aştığı halde Cook için büyük bir şeylerin önemli bir şeyi değiştirmesi gerekiyor. iPhone satışları artık patlama yapmıyor ve Cook & Co. gelecekte onun yerine geçecek bir şeye ihtiyaç duyacak.
Ancak şüpheciler, Vision Pro'nun bu şey olup olmadığı konusunda emin değiller. Cihaz, belirsiz bir pazarda karşılaştığı tasarım karmaşıklıkları ve yüksek maliyetlerle mücadele ederken, bir diğer zorluk da piyasa tarafından henüz benimsenmemiş olan bir teknolojiyi temsil etmesi.
Ancak potansiyel de büyük. Hemen hemen her yeni Apple ürünü, yaşam biçimimizi değiştirmek için değişik boyutlardaki ekranları kullanma vaadi taşıyor. Vision Pro, bunların hepsini daha çarpıcı bir şekilde yapma potansiyeline sahip ve iPod'un müzik çalarlar için, iPhone'un akıllı telefonlar için yaptığı gibi pazar üzerinde yeni bir ilgi yaratabilir. Aynı zamanda Cook'un mirasını tanımlayan ürün olma potansiyeli de taşıyor.
Risk, Apple'ın DNA'sında var
Eğer Tim Cook bugün emekli olsaydı, onu on yılın en başarılı CEO'larından biri olarak anardık. Liderliği altında Apple'ın piyasa değeri %700 büyüdü, iPhone işi güçlü bir şekilde devam ediyor ve müzik, TV ve oyun ürünleri gibi donanım satışlarına bağlı olmayan gelir getiren sağlam bir hizmet işi oluşturdu. Ayrıca, Apple Watch ve AirPods gibi son derece başarılı ürünleri tanıttı.
Cook, genellikle bir ürün vizyoneri olmaktan ziyade operasyon uzmanlığı ile tanınıyor, ancak Steve Jobs'un ölümünden bu yana 12 yıl boyunca ürün riskleri almaktan çekinmedi. Bu süre zarfında, Apple Maps'in felaketle sonuçlanan tanıtımı, "Batterygate," tedarikçi fabrikalarındaki kötü çalışma koşulları iddiaları ve Çin hükümetine gereğinden fazla saygı göstermekle eleştirildiği gibi büyük hatalar da yaşandı.
Ancak Cook, şimdiye kadar Jobs'un sıkça yaptığı bir şeyi yapmadı: Gerçekten çığır açan bir donanım ürünü başlatma. Çoğunlukla Apple'ın etosunun bir parçası olarak risk almak olduğunu söyleyen Tim Bajarin, örneğin Jobs'un 1999'da renkli iMac'lerle kişisel bilgisayarın görünümünü değiştirdiğini ve daha sonra iPod ve iPhone ile bu değişikliği sürdürdüğünü hatırlatıyor. Cook'un, Jobs'un yanında yıllarca bu vizyonları uygulamada sağ kolu olduğunu belirtiyor.
“O süre zarfında Cook, bu vizyonları uygulama konusunda Steve'in sağ kolu oldu,” diyen Bajarin, “Bu, yeni alanlara öncülük etmezseniz inovasyon yapamayacağınızın bir kavramını ona kazandırdı.”
Cook'un liderliğindeki Apple, son yıllarda "ilk değil, en iyi" yaklaşımını benimsemeye başladı, yeni ürünleri piyasaya sürmeden önce onları geliştirmek için zaman harcıyor. Şirketin
2017 Worldwide Developer Conference etkinliğinde, geliştiricilere artırılmış gerçekliği uygulamalara entegre etme olanağı tanıyan ARKit adlı bir çerçeve başlatarak Vision Pro'nun temellerini atmıştı. Bu çerçeve, insanların bir ürün satın almadan önce evlerinde mobilya yerleştirmeleri gibi çeşitli görevleri nasıl yapabileceklerini gösterdi ve gelecek yıllarda video oyunları, eğitim - öğrencilerin cerrahi operasyonları pratiği yapmalarına izin verme gibi - ve spor içindeki kullanım potansiyelini vurguladı.
Birçok açıdan, Vision Pro, önceki ürünlerden, örneğin iPod veya iPhone'dan, bir iTunes Store veya App Store'a sahip olmayan lansman gününde sahip olmadı. "Başlangıçta Vision Pro için geliştirebilecek yüz binlerce geliştiriciyi beraberinde getirerek kapıdan çıkıyorlar," diyor Bajarin.
Ancak teknoloji - ve buna duyulan talep - henüz kanıtlanmış değil. Apple, yıllardır kapalı kapılar ardında Vision Pro üzerinde çalışırken, diğer şirketlerin kulaklıkları sınırlı benimseme yaşamış durumda. Örneğin, Meta'nın Quest 2, "önemli ölçüde" en başarılı kulaklık - ömrü boyunca yaklaşık 20 milyon birim gönderildi - diyor Eric Abbruzzese, ABI Research'te bir direktör. Karşılaştırma olarak, iPad serisi yıllardır her çeyrek 10 ila 15 milyon arasında sevkiyat yapıyor. (Apple Watch benzer sayıları yapıyor).
"Vision Pro, belki de en çok iPhone lansmanına benziyor - rekabet mevcuttu ve Apple'ın birinci neslinin büyük bir başarı olmayacağını biliyordu, ancak cihazın zaman içinde gelişerek daha erişilebilir hale gelme yol haritası vardı," diyor Abbruzzese. "Vision Pro, milyonlarca birimi kaydırmayacak, ancak ürün kategorisini (karma gerçeklik kulaklıkları) pazar için tanımlama potansiyeline sahip."
Apple dokunuşu
Cook, yıllardır sanal ve artırılmış gerçekliğin gücünü överken - "uzun vadede AR konusunda iyimseriz," dediği bir 2016 kazanç görüşmesinde - aynı zamanda uygulanışını eleştirmişti. Cook, daha önce sanal gerçekliği "gerçekten harika" olarak nitelendirmiş, ancak geçen yıl onun iyi bir iletişim aracı olmadığını söylemişti. Apple'ın Vision Pro ile yaklaşımı, kullanıcıların kendilerini bağlamalarına ve üretken olmalarına olanak tanıyarak, yoğun dünyalarda dolaşırken iletişim kurmalarına izin vermeyi amaçlıyor.
Vision Pro'yu deneyenlerin (bu muhabir dahil) ortak bir övgüsü: Vision Pro'yu film ve televizyon izlemek için kullanmayı kolay hayal etmek. Apple, eğlence endüstrisiyle yakın ilişkileri nedeniyle Hollywood film yapımcılarından, Vision Pro için özel deneyimler yaratmalarını istemekte bir zorluk yaşamayacaktır. (Etkinlik sırasında, Disney CEO'su ve eski Apple yönetim kurulu üyesi Bob Iger'ın açıkladığı gibi, Disney+’ın lansmanda kulaklıkta kullanılabileceğini duyurdu). NBA Komiseri Adam Silver, de teknoloji destekli bir izleme deneyimi sunmak için Apple ile yakın bir şekilde çalıştıklarını söyledi.
Ancak fotoğraf görüntüleme, mesaj gönderme veya Safari'de arama yapmayı hayal etmek daha zordu. Stanford Üniversitesi Sanal İnsan Etkileşim Laboratuvarı'nın kurucu direktörü Jeremy Bailenson, sanal kulaklıkların yalnızca belirli deneyimler için güçlü bir ortam olduğunu ve bunun da 30 dakikadan fazla bir süre için geçerli olduğunu söylüyor. Çünkü insan algı sistemleri, sanal ekranların gerçek dünyadan ne kadar farklı olduğu nedeniyle nasıl yorgun düştüğüne dair.
Ayrıca, kullanıcı konforu ve estetiği de bir sorun, ne kadar iyi tasarlanmış olursa olsun. Oculus'un kurucusu Palmer Lucky'nin yıllar önce Time dergisinin kapağında bir kulaklık taktığı fotoğraf, internet fenomenine dönüştü; benzer şekilde, Meta CEO'su Mark Zuckerberg'in bir grup insanın yanında kulaklık takan bir fotoğrafı "distopik" ve "ürkütücü" olarak alay konusu oldu. Phillip Shoemaker, bir zamanlar Apple App Store'un yöneticisi olan bir kişi, Vision Pro'nun duyurusunun ardından bir tweet'te şöyle dedi: "Hiç kimse bir kulaklık takarken iyi görünmüyor. Hepimiz büyük süper aptal gibi görünüyoruz."
