MUĞLA

NEZAHAT GÖÇMEN

Face Equality International, yüz bölgesinde görünür farklılıkları olan kişileri desteklemek, temsil etmek ve yüz eşitliği kampanyası için küresel ilgiyi artırmak amacıyla küçük ve büyük, ulusal ve uluslararası grup ve kuruluşların dayanışmasını hedeflemektedir. Ağ, yüz bölgesinde görünür farklılıkları olan bireylerin sesi olmak için, güçlü, kolektif bir şekilde hareket eder.

Yüz bölgesinde kemik- doku gelişimini etkileyen doğumsal sendromlardan kaynaklı anomalilerin yanı sıra dudak – damak yarıkları, gelişmeyen kulak kepçesi vakaları, yanık, iz, leke, tümör gibi çeşitli nedenlerle yüz bölgesinde görünür farklılığı olan birey sayısının ülkemize projeksiyon yapıldığında 720 bin olduğu tahmin edilmektedir.

Yüzümle Mutluyum Derneği yüz bölgesinde görünür farklılıkları olan bireyler için Türkiye’ de faaliyet gösteren ilk ve tek sivil toplum kuruluşudur, aynı zamanda Face Equality International ağı üyesi ve uluslararası temsilcisidir.

Görünür farklılıklarla ilgili uluslararası medya standardı

Yüz bölgesinde görünür farklılıkları olan kişileri temsil eden, küresel bir birlik olan Face Equality International ağı ve üyeleri ‘görünür farklılıklar’ hakkında yeni bir Uluslararası Medya Standardı yayınladı.

Yeni Standart, hem yüz bölgesinde görünür farklılıkları olan kişilerin yaşamlarını ve deneyimledikleri konuları haber yaparken en uygun yöntem konusunda rehberlik yapmak hem de yanlış tanımları, klişeleri ve önyargıları önlemek için tasarlanmıştır.

Ağ üyesi kuruluşların hemfikir olduğu görüş; yüz bölgesinde görünür farklılıkları olan bireylerin yazılı ve görsel medyada çok sıklıkla negatif, abartılı veya ‘korkunç şekilde çirkin’ ya da ‘ömür boyu yaralı’ gibi çağdışı terimlerle tarif edilmeleridir. En son örnek, İngiltere’nin Daily Mirror gazetesinde dünya haberleri bölümünde çıkan şu başlıklı haberdir: “Engelli kız, ‘deforme’ olmuş yüzüyle diğer çocukları korkutuyor.”

Yüz bölgesinde görünür farklılıkları olan insanlar çoğunlukla acıma ve şefkat unsurları olarak tanımlanırlar. ABD’de yüz nakli başarısız olan bir kadın hakkındaki hikâye şöyle haber olmuştur: “Bünyesi yüz naklini reddediyor — ve buna bir çözüm düşünülemez” yani yüz farklılığına sahip olmak kabul edilemez gibi bir algı oluşturuluyor.  

Son yayın kazalarından biri de ABD’li sunucu Wendy Williams’ın kendi dudağını çekerek aktör Joaquin Phoenix’i ve onun yarık dudağını kastederek “tuhaf şekilde çekici” benzetmesiyle onunla alay etmesiydi.

Küresel “mükemmel görünüm” kültüründe görünür farklılıklar nedeniyle alay edilmek, dalga geçilmek, akran zorbalığı ile karşı karşıya kalmak bireylerde kaygı ve endişeyi artırmakta, özgüveni zedelemekte, izolasyonu ve depresyonu tetiklemektedir. Okul, iş, sosyal yaşamlarında insanlar görünür farklılıkları nedeniyle irrite edici bakışlarla mücadele etmekte, dışlanmakta ve ayrımcılığa, nefret söylemlerine, siber zorbalığa maruz kalmaktadırlar. Birçok ülkede, görünür farklılıklar önyargıya neden olmaktadır. Bu durumun önemli sebebi medya yayınlarının yetersiz ve çarpıtılmış olmasından kaynaklanmaktadır. Ağ olarak saygılı, sorumlu gazeteciliği ve yayıncılığı destekliyoruz.  

Face Equality International Kurucusu ve Başkanı James Partridge:

Medya, sıklıkla, benim gibi görünür farklılıkları olan yüzlere sahip çocuklar ve yetişkinlerin hikâyelerini merak eder ancak tanıtılma şekli -manşetlerde, resimlerde, filmlerde ve yazılarda- şu anda olduğundan çok daha dikkatli şekilde düşünülmelidir.  Genellikle, kamuoyunu faydalı şekilde bilgilendiren hikayeler, ‘şekli bozulmuş’ gibi kelimelerle ya da ilgili kişinin yüzlerini beğenmeyen imalarla çarpıtılır. Birçok medya kuruluşu doğru yapmaya çalışır ama genelde yeterli değildir. 

Yüzümle Mutluyum Derneği Kurucusu ve Başkanı Emre Erdal:

Günümüzde medyada yer alan mesajlarla ideal bir dış görünüş algısı oluşturuluyor, mutluluk ve başarı dış görünüşle ilişkilendiriliyor. İnsanlar değerlendirilirken en önemli kıstaslardan biri olarak dış görünüş baz alınıyor, kişilik pas geçiliyor. İmaj odaklı bakış açısıyla ‘ideal’ olarak gösterilen algının dışında kalmak ve görünür farklılıklara sahip olmak dezavantaj olarak görülüyor. Farklılıkların temsili ve yanlış anlaşılmaların önüne geçebilmek için medya profesyonelleri, ajanslar ve kuruluşlarla yakın çalışmak istiyoruz.

Face Equality International aşağıdaki ülkelerde üye kuruluşlara sahiptir:

Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Fransa,Güney Afrika, Hollanda, İngiltere, İsviçre, İtalya, Kanada, Nikaragua, Tayvan, Türkiye

Genel bir tanımlama konusunda çekinceniz varsa "şekil bozukluğu" yerine  "görünür farklılık" terimini tercih edin.

Sorumlu medya kuruluşları, kendi kültürlerine, dillerine ve konu alanlarına uygun olarak kendi Medya Kılavuzlarını yayınlayacak olan Face Equality International üyelerinin, Türkiye’ de Yüzümle Mutluyum Derneği, rehberliğine danışmalı ve kabul etmelidir. Face Equality International ve Yüzümle Mutluyum Derneği bu kuruluşları kendi web sitelerinde yayınlayacaktır.

Daha fazla bilgi için: www.yuzumlemutluyum.org.tr,  www.faceequalityinternational.org