İbrahim Güray AYTEKİN / Özel haber - Araştırma


Kozmografya, Ordinaryus Profesör Dr. Ali Yar tarafından 1929’da Büyük önder ATATÜRK ‘ ün emir ve direktifleri ile yazılmıştır. 1933’ten 1979’a kadar tüm liselerde ders kitabı olarak okutulmuştur.
Kitapta, mevsimlerin nasıl oluştuğu anlatılır; kara delik, gezegen gibi astronomi kavramları açıklanır. Ek olarak Aristo’dan Kopernik’e, Kopernik’ten Galileo’ya kadar astronomi bilginleri ile ilgili bilgiler, Samanyolu galaksisinin haritası… Kısacası astronomi ile ilgili her şey bu kitapta yer alır.

Bu kitap yazılmadan 8 sene önce Ankara Hükümeti’nin kasasında sadece 48 kuruş vardı. İşgal güçleriyle, fakirlikle, cehaletle ve hastalıkla mücadele ediliyor; savaş sonrası Osmanlı’nın borçları ödeniyor, diğer yandan bilimle sanatla Cumhuriyet inşa ediliyor, fabrikalar yapılıyor, Ülke demir yolları ağı ile örülüyor, operalar temsil ediliyor, yurt dışına eğitim için öğrenciler gönderiliyor, örnek bir ülke yaratılıyordu.

O dönem insanlar dini yada geleneksel inançları doğrultusunda dünyanın düz olduğunu ya da boğanın boynuzları üzerinde durduğunu düşünüyordu. Bazıları ise dünyanın uzayda 2 melek tarafından tutulduğu inancına sahipti Astronomi nedir, kimse bilmiyordu.

 ‘’ Türk Miletinin yürütmekte olduğu ilerleme ve uygarlık yolunda elinde tuttuğu kafasında yaktığı meşale pozitif bilimdir. Benim bir tek tarikatım vardır o da bilim ve medeniyet tarikatıdır.‘’diyerek bu sözünü altın harflerle tarih sayfalarına yazdıran  ve Ülkenin tek kurtuluşunun Bilime dayalı eğitim ve öğretim  olduğu yüksek öngörüsüne sahip olan büyük önderi ATATÜRK öneminin bilincindeydi,. Kozmografya ASTRONOMİ kitabı, Atatürk’ün isteğiyle Ali Yar Bey’e 1929’da yazdırılmıştır. bir devlet adamının astronomi kitabı yazdırmasının Dünyada bir başka örneği yoktur.

1956 yılında Dr. Hugh Percy Wilkins Atatürk’e büyük bir saygı duyduğunu söylemiş ve Ay’daki bir kratere Atatürk’ün adını vermiştir.

Bu eser ders kitabı olarak neşredilmiş ve 1933’ten başlayarak tüm liselerde zorunlu ders olarak 1979’a kadar okutulmuştur.

Kitabın yazarı Ali Yar Bey, Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra 1912’de Paris Yüksek Tayyarecilik Mektebi’nden mezun oldu ve dünyadaki ilk uçak mühendislerinden biri oldu. Atatürk’ün isteğiyle de bu kitabı yazdı. 1933-1938 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesinin dekanlığını yaptı. Darülfünun yani İstanbul Üniversitesi’nin o dönem Zeynep Hanım Konağı diye bilinen konakta cebir, astronomi dersleri verdi Türk Matematik Derneği kurucuları arasında yer alan Ord. Prof. Ali Yar Bey 1965 yılında hayata veda etti

    

Bu kitap o yıllarda lisede okuyan yüzlerce öğrencinin ufkunu açmaya bilim adamı olma yolunda hedef oluşturmasına yol açıyor ve yolunu aydınlatıyordu. İşte bunlardan biride matematiği gençlere sevdiren meşhur matematikçimiz Fahrettn AKBULUT dur.
.
Bir gün Fahrettin Akbulut’un çocuğu evdeki kütüphane rafını karıştırır. Kozmografya kitabını görür. Kitabı Alır inceler. İçinde gökyüzü haritalarının, teleskopların, gezegenlerin ve uzayın fotoğraflarını görünce astronomiye ilgi duymaya başlar.

Fahrettin Akbulut California Üniversitesi (Berkeley) Matematik bölümünden mezun olur. Wisconsin Üniversitesi’nde, Michigan State Üniversitesi’nde profesörlüğe kadar yükselir. “Yaşadığımız uzayı tabii Euclid (Öklid) uzayı mı, yoksa onun yalancı kopyası mı?” sorusunun yanıtını arar ve İngiliz Astronomi Profesörü Zeeman’ın 1963’te yaptığı tahmini çözümünü bulmayı başarır.

Bu nedenle de birçok ödüle hak kazanmıştır. Bunlardan biri de TÜBİTAK Bilim Ödülü’dür. Türkiye’nin yetiştirdiği ve dünyaca tanınan Profesör Dr. Fahrettin Akbulut’un oğlu Prof. Dr. Selman Akbulut matematik ve astronomi alanında yaptığı çalışmalardan ötürü uluslararası ödüller alır.

Baba Fahrettin ve oğlu Selman matematik ve astronomi alanında önemli çalışmalara imza atarlar. İşte Kozmografya kitabının önemi buradadır. Daha sonraki nesillerinde bilim adamı olarak yetişmelerinde müthiş bir alt yapı oluşturması açısından son derece önemli ve  değerlidir.

Dünyaca tanınan bu bilim adamlarımız hem TUBİTAK tan ve hemde uluslar arası camiadan birçok ödül ile onurlandırılmışlardır.

Büyük önder Atatürk’ün bu kitabı yazdırması ile başlayan Bilimde ilerleme Ülkemizde Fahrettin Akbulut ve oglu Selman Akbulut gibi Uluslar arası nama sahip onlarca bilim adamımızın yetişmesine vesile olmuştur.