SUMRU AYDIN/VHA - Haberleri derlemeye çalışırken geçtiğimiz yılın oldukça hareketli geçmiş olduğunu gördüm. 2013 protestoların çok olduğu, Türkiye’nin “direnme” sözcüğünü fazlaca kullandığı, TOMA ve biber gazının ağzımızdan düşmediği bir yıl olduğunu  söylemek mümkün... Malumunuz üzere saat 22:00-06:00 arası içki satışı yasaklandı, Marmaray açıldı, Olimpiyatlardan yine elimiz boş döndük, Akil insanlarımız oldu ve ayakkabı kutusu ile tanıştık. Balık hafızanız varsa eğer bu sayfayı kesip saklamanızda yarar var. Sizler için titizlikle araştırdım ve en doğru bilgileri vermeye çalıştım. Keyifle okumanızı isterdim ama neyazık ki bunu söylemek pek mümkün değil. Nihayet bittin artık 2013! Umarım 2014 barış ortamını görebileceğimiz,  demokrasinin yeşerdiği sevgi dolu bir yıl olur...


• GEZİ PARKI PROTESTOLARI
28 Mayıs’ta başlayan eylemlerin nedeni sadece umumi hizmette kullanılmak koşulu ile tapuda İBB’ye verilmiş olan Taksim Gezi Parkının yerine Topçu kışlasının yapılması kararına tepkiydi. Aslında herşey bir ağacının yerinden sökülmesiyle başlamıştı. Halbuki Gezi Parkı’na İstanbul 6. İdare Mahkesmesi ve 2 nolu kültür ve Tabiat Varlıklarını koruma kurulu kararı  vardı. Buna rağmen AKP Hükümeti Gezi parkındaki ağaçları sökmekte ısrarlıydı. Fakat halk da aynı kararlılığı gösterdi. Belki daha da fazlasını… Sosyal Medya’da insanlar organize oldular. Bir anda Gezi parkı doldu taştı… Buna karşın polisin orantısız gücü ve TOMA da hayatımıza girmiş oldu. Halk kararlı Hükümet ısrarlı olunca olaylar İstanbul’un dışına taşmıştı. Artık Ankara, İzmir, Kocaeli, Diyarbakır ve yurt dışı dahi tek bir slogan yükseldi: “ Her yer Taksim her yer direniş! ” Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ”Birkaç çapulcu” deyişiyle çapulcu, ayyaş gibi kelimeler de lügatımıza eklendi.
Sosyal Medya, Ana akım Medyayı 1-0 mağlup etmiş, herkes gazeteci ve haberci olmuştu. CNN Türk ‘ün gösteriler yerine penguenlerle ilgili belgesel yayınlaması karikatürler ve çeşitli şekillerde tepkilere neden oldu. Ve penguen de gösterilerde kullanılan sembollerden biri haline geldi. Sosyal medya’da milyonlarca fotoğraf paylaşıldı. Doktor, yiyecek gibi acil ihtiyaç listesi elden ele dolaştı. Duyan yiyeceğini alıp koştu. Ortak kütüphane ve ücretsiz bakkal oluşturuldu. Kadınlar kürtaj yasağına tepki için gelmişti, Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray Gözyaşı gazina karşı biraradaydı. Kimi yorumculara göre Jön Türkler yine tam zamanında ortaya çıkmış adlarını tarih sahnesine yazdırmıştı. Bana göre ise bu eylem kapitalizme ve baskıya karşı çıkış, insanların özüne yani ilk çağlardaki komin hayatına, özgürlüğüne duyduğu özlemdi. Hükümete göre bu eylem yurt dışı kaynaklıydı. Birileri marjinal guruplar var dedi. Tencereler, tavalar çıktı.  Türkiye “Direnmek” sözcüğüyle tanıştı. Alışmamıştık, bize yabancıydı bu tür kelimeler. Jenny B. White yıllar önce “Para ile Akraba” isimli kitabında Türk halkının kapitalizme ve sömürüye karşı uysal bir dayanışma içinde olduğunu anlatmıştı. Fakat o kitapta nalatılanların aksine bu sefer Türk halkı sakin ve uyumlu değil, öfkeliydi. Türkiye kızgındı… İçişleri Bakanlığı'nın 23 Haziran'da yaptığı açıklamaya göre Bayburt ve Bingöl hariç 79 ilde düzenlenen eylemlere toplam 2.5 milyon kişi katılmıştı. Aslında nedeni tek bir ağaç olarak gözüken tepkinin ardında kocaman bir orman varmış bunu anlamış olduk.
Bu direniş sırasında çeşitli tencere tava çalmak ve durmak gibi çeşitli protesto türleri ortaya çıktı. Sosyal medyada  #duranadam hashtagi ile yüzlerce kişi durma eylemi yaptı. Türkiye ve yurt dışında da yapılan bu eylem türü oldukça ses getirdi. Durma eyleminin mucidi herkes tarafından tanındı.
Gezi parkı eylemleri sırasında ortaya çıkan başka bir önemli konu ise Türk Halkı’nın mizah kabiliyetiydi. Yıllardır baskı ve sansür korkusuyla gazelerde yapılamayan karikatürler, yazılamayan yazılar sokakta can bulmuştu. Penguen, Uykusuz, Gırgır, Leman gibi dergiler bu muhalif ortamda yaratıcılıklarını konuşturdular. Ve Gezi direnişi sırasında kullanılan “V for Vendetta” filmindeki maskeyi de unutmamak gerekir. Benim de çok sevdiğim ve şiddetle önerdiğim bu filmi izlemeyenler en kısa zamanda izlesinler…
Şüphesiz Gezi Parkı olaylarının en kötü yanı 7 gencin hayatını kaybetmesiydi. Mehmet Ayvalıtaş (20), Abdullah Cömert (22), Ethem Sarısülük (26), İrfan Tuna (47), Mustafa Sarı (27), Selim Önder (88) ve Ali İsmail Korkmaz (19) geçtiğimiz yıl gezi parkına yaşamlarını feda ettiler.
Işte Gezi sloganlardan sizin için derledilerim:
“Sinirlenince çok güzel oluyorsun Türkiye”
“Ne sağcıyım ne solcu çapulcuyum çapulcu”
“Bu gaz bi harika dostum”
“Piknik tüpünü çakmakla kontrol eden millete biber gazı iplemez”
“Mustafa Keser’in Askerleriyiz”
“Biberi bal eyledik, meydanları dar eyledik”
“Alkolü yasakladın millet ayıldı”
“Çare Drogba”
“Diren ayol
En çok kullanılan hashtagler:
#direngeziparki  #occupygezi  #HoşgeldinBüyükUsta

• DEMOKRATİKLEŞME PAKETİ
Uzun zaman beklenen paketin açıklanması sonrasındaki tartışmalar en az paketin içeriği kadar etkili oldu. Bu paketin en önemli etkilerinden biri şüphesiz ki TBMM’ne ilk kez türban ile girilmesiydi. AKP’li Kadın milletvekillerinin meclise türban ile girilmesinin ardından CHP Milletvekili Şafak Pavey’in konuşması çok konuşuldu. Şafak Pavey’in “Çiçekli başörtüsü ve daracık pantolonuyla, Çamlıca parkının kuytularında, sevgilisiyle öpüşen genç kıza, özgürlüğünü Mustafa Kemal’e borçlu olduğunu hatırlatmak istiyorum.” Sözleri çok alkış aldığı kadar bir o kadar da tepki topladı. Şafak Pavey konuşmasını şöyle sürdürmüştü: “Bundan böyle; mini etek giydiği için işten atılan, sol kulağı küpeli olduğu için dövülen, dekoltesi bakanın hoşuna gitmediği için linç edilen, oruç tutmadığı için öldürülen, Hıristiyan olduğunu gizlemek için isimlerini değiştirenlerin güvenlikleri, herkesten çok bu kadın vekillere emanettir.”
Demokratikleşme paketinin en önemli başlıklarını hatırlayalım:
KAMUDA BAŞÖRTÜSÜ YASAĞI KALKTI
- Resmi elbise giymek zorunda olan TSK mensuplarını, emniyet mensuplarını, hakim ve savcıları dışında kamuda başörtüsü yasağı kaldırıldı. Böylece Türbanlı öğretmenlerin resimleri gazetelerde yer almaya başladı.
ÖĞRENCİ ANDI OKULLARDAN KALDIRILDI
- İlkokullardaki öğrenci andı uygulamasını kaldırıldı.
FARKLI DİLDE EĞİTİMİN ÖNÜ AÇILDI
• Milli Eğitim Bakanlığının denetiminde , Özel Eğitim Kurumları Kanunu hükümlerine tabi olmak üzere farklı dil ve lehçelerde özel öğretim kurumu açılabilecek
FARKLI DİLDE PROPAGANDA KULLANILABİLECEK.
• 298 Sayılı Kanun’un ilgili maddesini değiştirerek siyasi parti ve adaylar tarafından yapılacak her türlü propaganda da Türkçenin yanında farklı dil ve lehçelerinde kullanılabilmesini mümkün hale getiririldi.
NEFRET SUÇUNA ÜÇ YILA KADAR CEZA
- Kişinin inançlarının gereğini yerine getirmesi dolayısıyla belli haklarını kullanmasını engelleyenlere 1 yıldan 3 yıla kadar ceza geldi.
Demokrasi Paketinden ne çıkmadı?
Demokrasi paketinde kadının adını yoktu elbette. Hükümet kadınsız demokratik olma yolunu seçmişti. Yani paket toplumun yarısını oluşturan kadınları teğet geçmişti. Sadece kadınların değil LGBT toplumunun da bu pakette adı yoktu.

• AKİL İNSANLAR
Hükümet toplumun daha uyumlu olabilmesini sağlayabilmek için bir heyet oluşturdu ve adını da Akil İnsanlar koydu.  Hülya Koçyiğit, Orhan Gencebay ve Kadir İnanır gibi isimler ön plana çıktı. İşte asıl tartışmalar da bundan sonra başladı. Heyete giremeyenlerin eleştirilerinin yanı sıra akil insanlara Elazığ, Erzincan ve Kütahya ve Trabzon gibi illerde tepkiler oluştu. Fakat demokratikleşme paketinin açılmasından sonra Akil insanlar’dan Hükümet’e sert bir tepki geldi. “ Başbakan paketin içine demokrasiyi koymayı unutmuş” diyen Celalettin Can, “Biz bir nevi PR çalışması yapmışız aslında” dedi. Ajans Press tarafından yapılan raporlamada Akil insanlar heyeti haberleri 17.352 kez haber oldu.

• TÜRKİYE’NİN OLİMPİYAT MACERASI
Eurovision’un Türkiye halkı üzerindeki etkisi ne ise  Olimpiyat oyunları için de aynı şeyi söyleyebiliriz. Türkiye 2020 Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları'na ev sahipliği yapmak için girdiği oylamada finalde 36 oyda kalarak birinciliği ne yazık ki Tokyo’ya kaptırdı. Sosyal Medyayı kilitleyen bir diğer önemli konu ise Rihanna’nın Diamonds şarkısıyla çekilen ve ezan sesiyle başlayan İstanbul tanıtım videosu oldu.

• ODTÜ EYLEMLERİ
Eylül ayında ODTÜ'deki ormanlık alandan geçecek olan yol çalışmasını protesto etmek için  'Fidanını kap gel' eyleminin ardından akşam saatlerinde polis, elinde fidanlarla yürüyen gruba müdahalede bulundu. Gerginlik sırasında atılan bir taş, yol çalışması için orada bulunan bir işçiye isabet etti, işçi hafif şekilde yaralandı. Ellerindeki fidanları alana diken göstericiler, yol projesi aleyhine sloganlar attı. Eyleme, CHP milletvekilleri de destek verdi. Eylemin ardından ODTÜ karıştı, polis öğrencileri biber gazı sıktı. Öğrenciler, ''Gökçek ODTÜ'den elini çek'' sloganları attılar. Bu sefer Gezi ruhu dedikleri şey ODTÜ’yü sardı ve yine Türkiye’nin birçok yerinden direnişe destek geldi. Artık slogan     “Heryer ODTÜ , her yer direniş” şeklinde değişmişti…

• ALKOL SATIŞINA YASAKLAMALAR
Hükümet  son dakika önergeleriyle Gece 22.00 ile sabah 06.00 saatleri arasında alkol satışına yasaklama getirdi.  Gece alkol satışı yasağına aykırı davrananlara 5 bin liradan 200 bin liraya kadar, ekran yasağına uymayanlara da 20 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak. “Alkollü içki satış yerleri ile tüm ticari ve kamuya açık yerlerde tüketilmek veya beraberinde götürülmek üzere 18 yaşını doldurmış kişilere alkollü içki satılması veya sunulması yasaktır” hükmüne aykırı davrananlara da ceza getirildi. Bu yasağa aykırı davranılarak “çocuğun sağlığının tehlikeye sokulması” halinde TCK’nın “sağlık için tehlikeli madde temini” başlıklı 194. maddesine göre 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacaklar. Yasağa CHP’li Milletvekillerinden tepkiler gelirkern CHP Milletvekili Dilek Akagün Yılmaz’ın, “4. Murat döneminde alkol, tütün ve kahveye yasak getirildiğini” anımsatarak, “alkol ve tütünü yasakladınız, merak ediyorum kahveyi ne zaman yasaklayacaksınız” şeklindeki sözleri dikkat çekti.

• REYHANLI KATLİAMI
Hatay’ın Reyhanlı ilçesinde kent merkezinde patlayıcı yüklü iki araçla düzenlenen terör saldırısında 43 kişi hayatını kaybederken 53 kişi de yaralandı. Atatürk Caddesi’ndeki Reyhanlı Belediyesi’nin sol tarafındaki cadde üzerinde meydana gelen patlamanın hemen ardından 600 metre uzaklıktaki PTT binası ve Halk Bankası arasındaki meydanda ikinci bir patlama oldu. Bomba yüklü otomobiller yaklaşık 1-2 dakika arayla infilak etti. Patlamaların meydana geldiği Atatürk Caddesi’nde toplanan grup, yoldan geçen Suriyelilere saldırdı. Onlarca kişi, yaya ve araçlarla geçen Suriyelilere saldırması üzerine olay yerine gelen polisler havaya ateş açarak kalabalığı dağıtmaya çalıştı. Suriye plakalı olduğu belirtilen ve hasar gören bir otomobilin altından Suriye uyruklu bir kişinin cesedi çıktı. Reyhanlı’daki bombalı saldırının ardından sınır boyundaki Kimyasal Biyolojik Nükleer Radyoaktif (KBNR) alarmı da, üst seviyeye çıkartıldı.

• MARMARAY AÇILDI!
Yüzyılın projesi Marmaray 29 Ekim’de açıldı . Ve 1 günde 3 arıza yaşandı. Elektrik kesintisi sebebiyle Yolcular tramvaydan indi ve Marmaray'ı yürüyerek geçti. Gündeme Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım’ın, Marmaray'da yaşanan sorunla ilgili "Elektrik kesilmesi Marmaray'ın elinde mi?” açıklaması oturdu.

• YOLSUZLUK VE RÜŞVET OPERASYONU
17 Aralık’ta başlayan İstanbul’da düzenlenen “Yolsuzluk ve rüşvet operasyonu”  kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ın oğlu Abdullah Oğuz Bayraktar, İçişleri Bakanı Muammer Güler'in oğlu Barış Güler, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın oğlu Salih Kağan Çağlayan, iş adamları Ali Ağaoğlu, Reza Zerrab, Fatih Belediye Başkanı Mustafa Demir ve Halk Bankası Genel Müdürü Süleyman Aslan gözaltına alındı. Süleyman Aslan’ın evinde ayakkabı kutusunun içinde 4.5 milyon dolar bulundu. Kimileri Hükümet- Cemaat çekişmesi dedi. Birileri o para vakfa aitti dedi. CHP  Grup Başkanvekili Muharrem İnce, sosyal paylaşım sitesi Twitter’da yaptığı açıklamada, “Gözaltına alınan/bir soruşturma kapsamında bilgisine başvurulan isimlere baktığımda işin içinde külçe külçe altın olduğunu tahmin ediyorum!” ifadelerine yer verdi. Ancak halk protestolarını bu sefer ayakkabı kutusu üzerinden yaptı. Başbakan Erdoğan’a ayakkabı kutusu gösteren bir kadın ifadesi alınmak üzere polis merkezine götürüldü. Sosyal Medya ve mizah dergileri bir kez daha ana akım medyaya haber atlatmış oldu.

• ACUN ILICALI MEDYA PATRONU OLDU
Televizyonun en gözde ismi Acun Ilıcalı TV 8’i alarak medya patronu oldu. Yayın hayatına uzun süredir haber kanalı olarak devam eden TV8 Acun Ilıcalı’nın isteği ile eğlence kanalına dönüştürüldü.  Bunun  için birçok haber spikerinin işine son verildi. Çalışanlar işten ayrılacaklarını şirketin kapısına asılan listelerden öğrendiler. Ne güzel demek ki bu yıl da eğlenmekten öleceğiz….