YAPTIRIMLAR ve ÇIKARLAR

Putin ziyareti ve imzalanan antlaşmalarla, Rusya ile ilişkilerin daha da gelişeceği belli oluyor. Rusya ile Akkuyu nükleer santrali konusundaki çalışmalar, devam ediyor. Başbakan Erdoğan’ın belirttiği gibi, Türkiye’nin hedefi, Rusya ile ticaret hacmimizin 100 milyar dolara ulaştırmak. Bunun yanında, Türkiye, Rusya’dan Karadeniz'in altından gelen Mavi Akım hattı üzerinden yıllık ek 3 milyar metreküplük doğalgaz almayı talep etti. Enerji alanında bu bağımlılık, dostlukların sürmesini gerekli ve zorunlu kılıyor. Ancak, bir nükleer tehlike ve dış politikada ciddi anlaşmazlıklar, Türkiye’nin üşümesine neden olabilir. Rusya ve İran’a enerjide ciddi bir bağımlılığımız söz konusu. Buna karşı kısa vade ve uzun vadede bir planımız var mı? Yaptırımlara uymamak, mümkün olacak mı? Çıkarlara uygun çözümler bulunabilecek mi?
Başka ülkelerin de benzer sorunları olabiliyor. Özbekistan’ın, Kazakistan ve Kırgızistan’a verdiği doğalgaz miktarını azalttığı belirtiliyor. Doğalgaz sevkiyatında bu kısıtlamanın nedeni, basıncın düşmesi olarak gösteriliyor. Kırgızgaz şirketi, Özbekistan’ın Kırgızistan’a verdiği saatlik gaz miktarının 450 bin metreküpten 190 bin metreküpe indiğini ve Kazakistan’dan Kırgızistan’a giden gaz miktarının 55 bin metreküpten, 41 bin metreküpe düştüğünü belirtti. Doğalgaz sevkiyatındaki bu azalma nedeniyle,  Kırgızistan’ın başkenti Bişkek ve çevresinin doğalgazsız kaldığı, belirtildi. Hatırlanacağı gibi, Kırgızistan, geçen kış da enerji sıkıntısı çekmişti. Özbekistan, kışın, ücretlerin ödenmemesi nedeniyle ve Çin’e doğal gaz satmak amacıyla, Kırgızistan ve Tacikistan’a gönderdiği gazı bir süre kesmişti. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, elektrik santrali inşa projesini başlatıyor. Kırgızistan’ın, Narın üzerinde inşasına başlanacak olan santrali,  Rus Gidro şirketi tarafından yapılacak. Kırgızistan, enerjide ortaklıklarını geliştirmeyi, kaynaklarını çeşitlendirmeye ve en önemlisi kendi enerjisini üretmeye çabalıyor. Kırgızistan, Rusya ve Çin ile dostluğunu sürdürürken, ABD ile de işbirliğinden geri kalmıyor. 
Ülkelerin konumları ve hammadde ihtiyaçları, dostluklarını belirliyor. Enerji ihtiyacı, dış politikada, sert söylemler konusunda dikkatli olunmasını gündeme getiriyor. Bağımsız dış politika ve karar alma süreci gündemde değil. Batı ittifakının üyesi Türkiye, enerjide Rusya ve İran’la kol kola. Gündem çok sıcak ve Ankara üşümek istemiyor.