Gelin bugün İstanbul’un bitmeyen çilesi trafik sorununa, matematiğin o sihirli penceresinden bakalım… Trafiğe gerçekten çare yok mu? Yoksa var da hesap, niyet mi yok? Anlamaya çalışalım…
Bıktı İstanbul’lular, canım zamanı boş boş araçta geçirmekten. Zar zor kazandığı parayı, benzin ile havaya saçmaktan. Bıktı kendi enerjisini boşa tüketmekten, üretime kısıtlı enerjiyle katılmaktan…
2015 verilerine göre sadece Mahmutbey gişelerden yılda 77,2 milyon araç geçmekte… Mahmutbey gişeleri, trafik açısından çok yoğun bir lokasyon… Neredeyse 24 saat trafik var. Burayı sıklıkla kullanan ve düz vites araç sahiplerinin, debriyaja bastığı sol ayağının daha geliştiği tıbbende ispatlandı.
Bu mevkide dur kalk eşliğinde ortalama 25 dakikada geçilebilmekte… En iyimser tahminle ortalama bir araç, iki haftada 1 litre yakıtı burada ziyan eder… Yani ayda 2 litre, yılda 24 litre benzin sadece bu lokasyonda ziyan olur…
2018’de bu sayı elbette artmıştır. Ama elimizdeki son veri olan 77,2 milyon araç ile hesaplamamıza devam edelim. Araç sayısı ile Mahmutbey trafiğinde boşa heba olan yakıtı çarpalım. Sonuç; yılda yaklaşık 1,853 milyar litre yakıt… Şimdi işlenmiş yakıtı da geçelim, daha ucuz olan ham petrol varil fiyatı üzerinden ilerleyelim...
Bugün itibarıyla varil petrol fiyatı; 55 dolar… Ve bir varilde 159 litre petrol var. Bu durum da her yıl, yaklaşık 11,7 milyon varil petrolu sadece Mahmutbey gişelere döküyoruz. Bu da yaklaşık 640 milyon dolar yani 3,4 milyar TL benzin demektir. ABD benzini demektir. Trafiğin varlığı ABD’ye büyük paralar kazandırıyor demek.
Sanki örtülü ve çok yüksek bir vergi gibi… Trafik çilemiz, ABD halkının geçim kaynağı olmuş.
Diğer viyadükleri, kavşakları ve başka birçok yerde oluşan trafiği, maliyetini şimdilik göz ardı edelim…
Özet ile; Sadece Mahmutbey gişelerdeki trafik sayesinde, her yıl yaklaşık 640 milyon dolar ABD’ye ödeniyor…
Yok yok göz ardı edemeyeceğim!.. Birde İstanbul’daki diğer yoğun trafik noktalarını göz önüne alalım… Hava’ya saçılan paranın haddi hesabı yok… Düşünsenize bir Mecidiyeköy trafiğini, ya Levent, Bakırköy, Göztepe, Küçükyalı, köprü trafiği, Şirinevler, Küçükçekmece, Beylikdüzü, Bostancı ve daha nice kronikleşmiş noktaları… Trafiği, çileyi ve tabi ki boşa harcanan litre litre petrolü…
Bir şehrin bu kadar kalabalık hale gelmesinin neticesidir, bu sorun… Böylece rant ekonomisi hayat bulur.
Avrupa’yı gelişmiş saymamızın, gelişmiş olmasının bir sebebi de ulaşımı çözmüş olmasıdır… Şehirlerin ortalama nüfusu 1 milyonu geçmez. Nüfus, vatana eşit olarak dağılır. Trafik azalır. 25 milyonluk bir şehre ne yol yeter, ne köprü, ne alt geçit…
Avrupa’nın çoğu otobanı; 6 şerit gidiş, 6 şerit geliştir. Trafik her noktada minimum seviyededir, hatta neredeyse yoktur… Birkaç istisna hariç… Ki o bile belki Balıkesir ile kıyaslanabilir…
Böylece yukarıda hesapladığımız meblağlar cepte kalır. Sadece trafikte değil, nakliyede, ulaşımda da bizden çok daha verimlidirler… Paralarını israf etmedikleri için, ceplerinde para yani zaman kalır…
Bol zaman ile dinlenir, zinde kalır. Moralitesi yükselir, sabahları dinç kalkar, işe başlar.
Ve zinde bir kafayla çok daha sağlıklı fikirler üretir…
Yani ulaşımın, rahat, yumuşak, dinlendirici olması çok çok değerlidir. Ekonomi’de de böyledir. Mesela piyasaları gevşek ve hoş tutmayı savunanlara “Güvercin” denir. Çünkü güvercin; yıllar yıllar boyu kolay, rahat bir ulaşım ve haberleşme aracı olmuştur. Haberleşilebilmesi, anlaşılabilinmesi sayesinde savaşlar sona ermiş, barış gelmiştir. Güvercin; İnsanlar için rahat ve güvenilir yolculuğu, barışı temsil eder.
Ulaşımı kriz olanın, piyasası da artiz olur… Cebi yolda deldirmiştir, ama laf cambazıdır hani…
Mesela kısa bir süre önce, Mahmutbey gişelerinin olduğu lokasyon genişlemeye oldukça müsaitti. Trafiğe çözüm için otobananın hemen yanında alanlar vardı. Ama ne oldu?.. O alana dev bir AVM kondu… Trafiğe çözüm hayal oldu...
Açıklanan verilerden biliyoruz ki! En iyi AVM’nin yıllık cirosu 100 milyon doları geçmez… Ve buradaki kazanç en iyi ihtimalle %10’dur. Bu da 10 milyon dolar kazanç demektir…
Hesaplamayı tekrar hatırlayalım!.. Sadece Mahmutbey’deki AVM önünde trafiğe takılanların heba ettiği yıllık ABD yakıtı, Shell’i, BP’si; 640 milyon dolar… Diğer kronik trafik alanlarıyla birlikte milyar milyar dolar…
Ve biliyoruz ki “israf” en büyük haram!.. Yine biliyoruz ki!.. Matematik bilimi haramı ölçer…
