Kürtaj Nedir?

“Kürtaj” kelimesi kökenini “küretaj” kelimesinden alır. “Küretaj” latince kökenli bir kelime olup basitçe “kazıma” anlamına gelmektedir. Türkçemize Fransızca “curetage” kalıbından geçmiştir. Kürtaj kelimesinin inglizcesi “abortion” kelimesidir. Bu kelime de kökenini latince bir kelime olan ve hayatına son verme anlamına gelen “abortus” kelimesinden alır.

Günlük kullanım anlamıyla kürtaj; istenmeyen gebeliğin rahim içindeki ceninin ya da fetüsün tıbbi müdahale ile tahliye edilmesiyle sonlandırılması anlamına gelir. Günlük anlamının dışında rahim duvarından tahlil amaçlı numune alınması işlemine de kürtaj denmektedir. Düşük sonrası rahim içindeki kalıntıların temizlenmesi, düzensiz regl kanamaları durumunda rahim duvarından biyopsi alınması işlemleri de kürtaj başlığındadır. Aşırı ya da düzensiz regl kanamalarında yapılan küretaj işlemi bir yandan tanı niteliği taşırken bir yandan da tedavi etkisine sahiptir. Çünkü yapılan işlem sonrası kalıntıların temizlenmesi sebebiyle adet işlevinde düzelme görülür.

Gebelik sonlandırma; tıbbi literatürde gebelik terminasyonu, dilatasyon tabirleri ile de yer bulmaktadır. Halk arasında ise “çocuk aldırma”, “kürtaş”, “kurtaş”, “bebek aldrıma” gibi isimlerle de kullanılmaktadır. Mol gebelik ve servikal gebelik durumlarında da kürtaja başvurulmaktadır.

Kürtaj Öncesi Yapılması Gerekenler

1. Kürtaj Öncesi Yapılması Gerekenler (Kadın Doğum Uzmanı Doktor Tarafından)

Kürtaj öncesi tam jinekolojik muayene ve transvajinal ultrasonografi yapılmalıdır. Bu muayenelerde rahimin yapısı incelenir, kürtaja engel ya da zorluk teşkil edebilecek anomalilerin tespit edilir, kist, myom gibi anormal durumlar varsa belirlenir ve genel değerlendirme yapılır. Bunun dışında gebenin kan grubundan daha önce kullanmış olduğu ve halen kullanıyor olduğu ilaçlara, soygeçmişinden sistemik hastalıklarına ve daha önceki gebelik hikayelerine kapsamlı bir muayene yapılır. Kan uyuşmazlığı – Rh Uyuşmazlığı vakalarında; kürtaş işleminden 72 saat sonrası için “Anti-D” kan uyuşmazlık iğnesi planlanır. Bu sebeple kan uyuşmazlığı durumları için çiftlerin her ikisinin de kan grubu bilinmelidir. Kan uyuşmazlığı iğnesinin yapılması; olası sonraki hamileliklerin sağlıklı olması için alınan bir önlemdir.

Bu tetkik ve değerlendirmelerin yanı sıra hastanın kararlığının doğru algılanması ve sağlıklılığı bağlamında genel psikolojik durumunun tespiti de önemlidir. Hastanın psikolojik durumunda bir instabilite (dengesizlik) ya da dikkat çeken başka bir durum gözlenirse kadın doğum uzmanı doktorun mutlaka bir psikiyatri uzmanından konsültasyon istemesi ve işlemi bekletmesi gerekir.

2. Kürtaj Öncesi Yapılması Gerekenler (Hasta Tarafından)

Kürtaj işlemi genel anestezi (hasta uyutularak) ya da lokal anestezi (bölgesel uyuşturma) ile yapılabilmektedir. Bu noktada kadın doğum uzmanı hekimin yönlendirmesi ve hastanın kararı önemlidir. İşlem genel anestezi ile yapılacaksa hastanın kürtaj ameliyatından 6 saat öncesine kadar aç ve susuz kalması gerekmektedir. 6 saat boyunca aç ve susuz kalma gerekliliği kürtaj ameliyatına özel bir durum olmayıp genel anestezi sebebiyledir. Son olarak; Lithotomi pozisyonunda (iki bacak yana ve hafif yukarı doğru açık) jinekolojik masaya oturulmadan önce mesanenin boşaltılması yani idrara çıkılması gerekir.

Kürtaj Nasıl Yapılır?

Gebelik süresince bir kadın doğum uzmanınca yapılan takip esnasında; cenin ya da fetüsün kalp ritminin olmadığının kesin tespiti ya da sakatlık, çeşitli sendromlar / hastalıklar vb. gözlenmesi durumunda yapılan kürtaja tedavi amaçlı (terapötik) kürtaj adı verilmektedir. İşlem öncesinde gebenin genel sağlık durumuyla ilgili tetkikler yapılır, ultrason sistemleri ile ceninin uterus yani rahim dışındaki yerleşim durumu izlenir. Gebenin sağlık durumunda küretaj işlemine engel teşkil edecek bir husus olup olmadığı tespit edilir. Yukarıda da bahsedildiği üzere kürtaj ameliyatı genel ya da lokal anestezi ile yapılabilir. Genellikle; lokal anestezi daha önce doğum yapmış kişilerde kolaylıkla uygulanabilir. Lokal anestezide rahim ağzının iki uç bölgesine lokal anestezik ilaçlar enjekte edilir. İşlem süresince duyulan tek acı bu lokal anesteziklerin enjeksiyonu sırasındaki minimal acıdır. İşlemin genel anestezi ile yapılması kararı alınması durumunda ise; mutlaka bir anestezi uzmanı ya da teknikerinin bulunması gerekir. Genellikle ilk gebeliklerde ya da önceki doğumlarda sezaryen doğum yapılmış ise genel anestezi (uyutarak kürtaj) tercih edilir. Anestezi de sedasyon yöntemi de bir alternatif olarak kullanılabilir. Hekiminizin direktiflerini dinleyiniz.

Öncelikle uterusun ağzı enfeksiyona karşı önlem amaçlı özel dezenfektan sıvılarla temizlenir. Sonrasında uterusun yani rahmin ağzı spekulum adı verilen bir alet vasıtasıyla sabitlenir. Buji adı verilen aletler aracılığıyla rahim ağzı genişletilir sonrasında rahmin temizlenmesi, ceninin tahliyesi işlemi gerçekleşir. Bu safhada kullanılabilecek farklı yöntemler, kürtaj teknikleri aşağıda listelenmiştir:

1. Karman Kanülü İle Aspirasyon (Vakumla Kürtaj): Karman ya da karmen kanülü adı verilen çeşitli kalınlıkta plastik kanüllerin rahim içine yerleştirilmesi ve sonrasında ters basınç ile aspirasyon yapılması ile rahim içi boşaltılır. Karmen kanüllerinin farklı gebelik boyutlarına ve şekillerine özelleşmiş çeşitli formları vardır. Kullanılan kanüller steril ve tek kullanımlıktır (disposable). Bu yönteme vakumla aspirasyon adı da verilmektedir. Çocuk aldırmada en sık kullanılan yöntemlerdendir.

2. Elektrikli Vakum Aspirasyon (Vakumla Kürtaj): Karmen Kanül ile aspirasyon yöntemi ile aynı mantıkta çalışır. Kanüllerin açık ucuna takılan elektrikli ekipman vasıtasıyla negatif basıncın gücü ayarlanabilir. Mol gebelik ve servikal gebelik durumlarında sıklıkla bu yönteme başvurulmaktadır.

3. Dilatasyon ve Küretaj: Bu yöntem; karman kanülü ve vakum aspirasyon yöntemlerinin gelişmesi ile eskide kalmış bir tekniktir. Daha çok ileri gebelik haftalarında ve bazen özel durumlarda aspirasyona ek olarak kullanılmaktadır. Dilatasyon; rahim ağzının işleme uygun hale gelmesi için genişletilmesi işlemidir. Bu yöntemde dilatasyon sonrası “küret” adı verilen alet aracılığıyla kazıma işlemi yapılır. Vakumla kürtaj gibi günümüzde tercih edilen kürtaj yöntemlerinde de dilatasyon yapılmakta, bu sayede karmen kanüllerinin rahimden içeri girebilmesi için rahim ağzının genişlemesi sağlanmaktadır. Dilatasyon işlemi küçük, ince bujiler vasıtasıyla ya da sentetik formda osmotik dilatörler ile yapılabilmektedir. Hastanın özel durumuna ve hekimin kararına bağlı olmakla beraber, günümüzde dilatasyon için daha çok mekanik ince bujiler kullanılmaktadır.

4. Higroskopik ve Osmotik Dilatörler: Laminaria Japonicum isimli bir çeşit deniz bitkisinin kurutulması ve işlenmesi ile yapılan araçlardır. Rahim ağzında genişleme için mekanik yönteme bir alternatiftir ancak üstün bir yöntem olduğu söylenemez. Son yıllarda sentetik formda osmotik-higroskopik dilatörler (Dilapan vb.) kullanılmaktadır. Bu yönteme özellikle prostaglandin kullanımından kaçınıldığı durumlarda başvurulur.

5. Laparotomi: Rahmin kesilmesi ya da alınması yoluyla yapılan kürtaj yöntemidir. Eskiden ileri hamilelik dönemlerin başvurulmakta olan bu yöntem günümüzde tercih edilmemektedir.

6. Transservikal Balon Kateter: Günümüzde çocuk aldırma amacıyla tercih edilen bir yöntem değildir.

Günümüzde en sık tercih edilen yöntem olan Vakumla Kürtaj işleminin nasıl yapıldığına dair bu sayfanın aşağı kısımlarında daha detaylı bilgi verilmiştir.

İlaçla Kürtaj Mümkün müdür?

Halk arasında ilaçla çocuk düşürme ya da ilaçla kürtaj şeklinde anılan yöntemler bütününe gebeliğin medikal yollarla sonlandırılması adını vermekteyiz. Gebelik sonlandırmak isteyen bir çok kadın yalnızca ilaç kullanımı ile gebelik sonlandırma işlemini tamamlamak ister. Tarih boyunca kadınlar bir çok mekanik ve bitkisel yöntem ile çocuk düşürmeyi denemiştir. Ancak bu ilaçlar yalnızca bir kadın doğum uzmanı hekim tarafından diğer prosedürlerle kombine ve kontrollü bir şekilde uygulanmalıdır. Bu sebeple bu ilaçlar rutin reçete edilmez yalnızca uzman doktor tarafından kullandırılabilir, gebe kendi kendine kullanamaz. Önemle dikkat edilmesi gereken nokta şudur ki; evde kürtaj (kendi imkanlarıyla medikal kürtaj) kesinlikle kaçınılması gereken, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek ve ilerleyen dönemlerdeki olası hamilelikleri engelleyebilecek kaçınılması gereken bilinçsiz bir teşebbüstür.

Medikal araçlarla gebelik sonlandırmanın (kürtaj ilaçları) çeşitli yöntemleri mevcuttur.

1. Oksitosin Uygulanması: Oksitosin (Oxytocin) beynin hipotalamus bölgesinde sentezlenen ve hipofiz bezinden salgılanan bir üreme hormonudur. Düşük dozlarda oksitosin uygulanması, doğum esnasında serviks ve uterusun kasılması işlevini ve doğum sancılarının başlamasını sağlar. Bu sayede doğumu kolaylaştırır. Doğum sonrası ise; emzirme döneminde sütün meme başından salınmasına yardımcı olmaktadır. İlaçla kürtaj işlemlerinde ise yüksek dozda oksitosin kullanımı erken gebeliğin sonlandırılması amacıyla kullanılmaktadır. Kürtaj amaçlı oksitosin kullanımı mutlaka doktor kontrolünde yapılmalıdır, aksi takdirde yanlış kullanımlarda uteruste yırtık oluşumu (rahim yırtılması), tehlikeli ölçülerde düşük tansiyon, su zehirlenmesi gibi istenmeyen durumlar görülmektedir.

2. Prostaglandin: İlaçla gebelik sonlandırmada, özellikle son yıllarda gündeme gelmiş bir yöntemdir. 3. aydan sonra ve ileri gebelik durumlarında başvurulmaktadır. Prostaglandinler; ağızdan (oral yolla), rahim ağzı kanalına kateter yardımıyla yerleştirilerek (jel formunda), rektal yolla rahim ağzına yakın vajina arkası kısmına yerleştirilerek (makattan), amniyosentez yöntemiyle ya da kas içine enjekte edilerek uygulanabilmektedir. İşlevi rahim ağzını olgunlaştırmaktır. Geç gebelik sonlandırmanın yanı sıra; doğum sonrası kanamaların kontrol altına alınması, menopoz hastalarından biyopsi alımı için öncül olması gibi kullanımları da söz konusudur. İlaçla çocuk düşürme amaçlı prostaglandin kullanımı; yalnızca jinekolog hekimlerin kontrolünde ve hastane şartlarında yapılır.

3. Antiprogesteron RU 486 (Mifepristone): Erken gebelik sonlandırma durumlarında işlev görür. Progesteron reseptörleriyle etkileşime geçerek gebeliğin sonlanmasını sağlar. Progesteron hamileliğin devamı için gerekli bir hormondur. RU 486 progesteron salımını baskılayarak ceninin/fetüsün rahim duvarına tutunamamasını sağlar. Misopristole adlı prostaglandin salıcı ile kombine kullanılır. Prostaglandin rahim kasılmalarını uyararak, gebelik materyalinin dışarı atılmasını kolaylaştırır ve parça kalmamasını sağlar. Ülkemizde yasal değildir, kullanılmamaktadır.

4. İntraamniotik Hiperosmotik Solüsyon Uygulanması: Belirli oranlarda üre ve salin içeren çözeltinin kateter vasıtasıyla rahim ağzından, rahim duvarı ile amniotik zar arasındaki bölgeye nüfuz ettirilmesi ile düşük başlatılır. Ciddi komplikasyonları (septik şok, kalp yetmezliği, ölüm) sebebiyle terkedilmiş bir yöntemdir, günümüzde kullanımı söz konusu değildir.

5. Methotrexate (Metotreksat): Geliştirilme amacına bakıldığında esasen bir kanser ilacıdır. Düşük dozları ile erken gebeliklerin sonlandırılması ve dış gebelik tedavisi konularında Antiprogesteron RU 486 ile kombine kullanılmıştır. Ancak karaciğerde oluşturduğu tahribat sebebiyle günümüzde kürtaj amacıyla genellikle tercih edilmemektedir.

Unutulmamalıdır ki, medikal gebelik sonlandırma (ilaçla kürtaj) yöntemlerinin tamamı jinekolog hekim takibinde, hastane şartlarında uygulanması gereken süreçlerdir. Evde kürtaj ya da kendi imkanlarıyla çocuk düşürme gibi teşebbüslerin ölüme varan istenmeyen sonuçları olabilmektedir. Bu sebeple hekiminizin direktiflerini dinlemeniz ve kulaktan dolma bilgilerle hareket etmemenizi tavsiye ederiz.

Kürtaj Ne Kadar Sürer?

Kürtaj öncesi jinekolojik muayene (transvajinal ultrason ve tahliller) ve anestezi kaynaklı uyanma süreleri dışında kürtaj ameliyatı ortalamada 5-15 dakika arası sürebilmektedir.

Kürtaj Sonrası

Kürtaj ameliyatından sonra; hasta 30-60 dakika arası dinlendirilir. İşlem genel anestezi ile yapılmış ise; normal genel anestezi uygulamasından kaynaklı toparlanma süresi kürtajda da geçerli olacaktır. Kürtaj sonrası; anesteziye bağlı olarak mide bulantısı, halsizlik, bilişsel eksiklik, sersemlik gibi durumların görülmesi normaldır. Lokal anestezi uygulanması halinde; kürtaj sonrası bu bulgular daha az görülecektir. Anestezi kaynaklı bu bulguların yanı sıra; kasık bölgesinde hafif-orta derecede ağrı ve kanama da görülebilir. 1-1.5 saat sonra bu bulgular azalarak kaybolacaktır.

Kadın Doğum Uzmanı Doktoru tarafından hastaya dikkat etmesi gerekenler ve kullanması gereken ilaçlar anlatılır.

Kürtaj Sonrası Hasta Ne Zaman Evine Gidebilir? (Kürtaj Sonrası Taburcu Süresi)

Kürtaj sonrası hastanın hastanede yatmasına ihtiyaç yoktur. Anesteziden sonraki toparlanma süreci tamamlanınca ve uzman hekimin onayıyla hasta evine dönebilir. Yani ortalamada işlemden 1-1.5 saat sonra hasta taburcu olabilir.

Kürtaj Sonrası Pansumana İhtiyaç Var mıdır?

Kürtaj işleminden sonra herhangi bir pansumana gerek yoktur. Yalnızca genital bölgenin temizliği yapılırken özen gösterilmesi, kürtaj sonrası 1 hafta kadar bir süre sabunla yıkama ve vajinal duş yapılmaması, yalnızca su ile yıkama gerekmektedir.

Kürtaj Sonrası Duş (Kürtaj Sonrası Ne Zaman Duş Alınabilir?)

Kürtaj sonrası aynı gün duş alınabilir, yukarıda da bahsettiğimiz genital bölge temizliği ile ilgili uyarılara dikkat edildiği sürece aynı gün duş almakta bir sakınca yoktur. Kürtaj sonrası duş alırken ilk bir hafta ayakta duş alınması, su dolu küvete yatarak duş alınmaması tavsiye edilir.

Kürtaj Sonrası Cinsel İlişki (Kürtaj Sonrası Seks)

İşlemden sonraki ilk 20 gün cinsel ilişkiye girilmemeli, ya da cinsel ilişkiye imite eden tatmin şekilleri (mastürbasyon) yapılmamalıdır. Kanamanın bu süre içerisinde durmaması halinde 20 günlük süre geçmiş olsa da cinsel ilişkiye girilmemeli ve mutlaka uzman hekime başvurulmalıdır. Cinsel ilişkiye girmek için beklenen süre geçtikten sonra; doktorunuzun cinsel ilişkide korunma tavsiyesi oldu ise mutlaka bu talimatlara uyunuz.

Kürtaj Sonrası Denize / Havuza Ne Zaman Girilebilir?

Enfeksiyon riski sebebiyle; işlem sonrası ilk 15 gün denize / havuza girilmemelidir.

Kürtaj Sonrası Kontrol

Kürtaj sonrası herhangi bir problem yaşanmaması halinde dahi; işlemden 1 hafta sonra mutlaka doktor kontrolü önemlidir. Ayrıca herhangi bir rahatsızlık hissetmeniz halinde, fazla kanama olması durumunda ve normalden farklı olduğunu düşündüğünüz diğer tüm durumlarda doktorunuzu arayınız.

Kürtaj Sonrası Ağrı

Kürtaj işlemi sonrası, adet sancısına benzer ağrıların olması normal bir durumdur. Ancak yine de ağrıların yüksek rahatsızlık verici duruma gelmesi, ya da çok uzun sürmesi durumlarında mutlaka hekiminize başvurunuz.

Kürtaj Sonrası İlaç Kullanımı

Kürtaj sonrası doktorunuzun reçete ettiği antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar kullanılmaktadır. Bu konuda doktorunuza danışmadan, kendi kararınızla ilacı bırakma ya da ilaç seçme gibi davranışlardan kaçınınız.

Kürtaj Olduğum Anlaşılır mı?

Kürtaj yaptıran kişinin kürtaj olduğunun anlaşılması söz konusu değildir.

Kürtajdan Sonra Adet (Regl) Düzensizliği

Kürtajdan sonra adet düzeninde kısa vadeli bozulma olması normal bir durumdur. Çünkü kürtajdan önceki adet düzeni değişebilmektedir. Hasta kürtaj olmadan önce adet düzensizliği şikayeti varsa bu durum kürtaj sonrası da devam edebilir. Bu konularda hekiminizi bilgilendirmeniz faydalı olacaktır.

Kürtaj Sonrası Hamilelik Olur mu?

Kürtaj sonrası gebe kalma konusunda kürtaj kaynaklı bir engel bulunmamaktadır. Henüz işlem sonrası ilk adet görülmeden bile hamile kalma vakaları görülmektedir. Ancak uterusun kendini toparlaması ve sağlıklı bir hamilelik adına jinekoloğunuzun önerdiği süre kadar beklemek gerekir. İlk gebeliğinde kürtaj olan kişilerin bir daha gebe kalamayacağı şeklinde yanlış bir kanı vardır. İlk kürtajdan sonra da tekrar hamile kalma konusunda yapılan kürtaj işleminden kaynaklanan bir engel söz konusu değildir, yani kürtaj sonrası kısırlık gibi bir durum söz konusu değildir. Tabi kürtaj işleminin doğru kişilerce ve doğru koşullarda yapılması kürtaj sonrası sağlıklı hamilelik için oldukça önemlidir.

Kürtaj Sonrası Tekrar Hamile Kalmak İçin Ne Kadar Beklemek Gerekir?

Hastanın özel durumuna bağlı olarak değişebilmekle beraber, kürtajdan sonra ortalamada 20-40 gün arası bir süre sonra adet görülmeye başlanır. Tekrar hamile kalma konusu için; vucüdün toparlanması adına 2 adet döneminin sağlıklı bir şekilde geçmesi yani işlemden sonra ortalamada 2.5-3 ay beklenmesi tavsiye edilir. Kimi hastalarda rahmin toparlanması için 6 aya kadar bir sürenin beklenmesi ve cinsel ilişkiye girerken korunulması gerekebilmektedir. Hastanın gebelik kararı alması durumunda bir jinekolojik muayene ve devamında hekimin uygun görmesiyle ve folik asit takviyesi ile gebelik sürecine başlanması tavsiye edilir.

Kürtajdan Sonra Doğum Kontrol Hapı Kullanımı

Kürtaj sonrası doğum kontrol hapı kullanımı için işlem sonrası ilk adet döneminin 2. günü beklenmelidir.

Kürtajdan Sonra Ne Zaman Spiral Taktırılabilir?

Kürtaj ameliyatı sonrası; spiral taktırmak için işlemden sonraki ilk adet döneminin beklenmesi gerekmektedir. Yani ortalamada 20-40 gün arası bir süreye tekabül etmektedir.

Kürtaj Sonrası Cinsel İlişkide Korunma

Kürtaj sonrası gebelik için hekiminiz rahmin iyileşmesi ve güçlenmesi amacıyla belirli bir süre korunmanızı tavsiye edilebilir. Doğum kontrol hapı, spiral gibi gebelikten korunma yöntemleri belirli bir süre kullanılamayacğı için bu süre içerisinde prezervatifle korunma tavsiye edilmektedir.

Kürtaj Sonrası 2. Ya da 3. Kez Kürtaj Olmak Riskli midir?

Kürtaj işleminin düşük oranda da olsa riskleri (kürtajın riskleri aşağıda anlatılmıştır) mevcuttur. Haliyle ilk çocuk aldırma işleminden sonra ikinci ve de üçüncü kez kürtaj işlemi yapılması halinde riskler artacaktır. Daha önce kürtaj olmuş kişilerin hikayelerini ve şikayetlerini mutlaka doktorlarına detaylı bir şekilde anlatmaları gerekmektedir.

İlk Kürtaj Sonrası Kaç Kere Kürtaj Olunabilir?

Bu konuda teknik bir kısıt söz konusu değildir. Ancak bu ifadeden çok sayıda kürtaj olmanın bir zararı olmadığı çıkarımı yapılmamalıdır. Kürtajın ancak tıbbi bir gereksinim sebebiyle yapılan cerrahi bir müdahale olduğu, bir doğum kontrol yöntemi olmadığı kesinlikle unutulmamalıdır. Ayrıca birden fazla kere yapılan kürtaj işlemlerinde risklerin arttığı gerçeği de önemlidir.

Kürtaj Sonrası Parça Kalması

Kadınlar arasında kürtaj sonrası parça kalması şeklinde adlandırılan bu durumun tıbbi adı Rest’dir. Rest, gebelik materyalinin bir kısmının kürtaja rağmen rahim içinde kalması durumudur. Normalde işlem sonrası ortalama 2-7 gün içinde kanamaların azalarak bitmesi beklenirken, Rest durumunda ise kanamanın azalma yerine artması, beklenen süreden daha uzun sürmesi, yoğun ve pıhtılı olması durumları görülür. Hasta pıhtılar ve bazen parçalar düşürebilir ve beklenen süreden daha uzun ve şiddetli ağrılar olabilir. Nadir de olsa bu belirtilerin hiç biri olmadan da rest durumu gözlenebilmektedir. Kürtaj sonrası (bir hafta sonra) kontrol amaçlı jinekolojik muayene yapılması parça kalması durumunun tespiti için önemlidir. Enfeksiyon ve diğer risklerin bertaraf edilmesi amacıyla kalan parçanın alınması için kürtajdan çok daha basit ve kısa süren, anestezi gerektirmeyen minimal bir müdahale yapılabilir, kimi durumlarda yalnızca ilaç kullanımı ile de rest durumu giderilebilir. Rest durumu farkedilip müdahale edilirse, herhangi bir olumsuzluğa yol açmaz.

Kürtaj Hakkında Bilinmesi / Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bu maddede hakkında oldukça fazla spekülasyon olan ve tıbbi anlamının yanı sıra etik ve insani boyutları da olan kürtaj işlemi hakkında bilinmesi gereken hususlara yer verilmiştir.

Düşük / Kürtaj Hapı Ya da Kürtaj İğnesi (Mifepriston & Misoprostol Ya da Bitkisel Yöntemler)

Evde kendi imkanlarıyla ve bilinçsizce, doktor konrolsüz kürtaj kadın sağlığını ciddi ölçüde tehlikeye atan bir girişimdir. Ölüme varan sonuçları olabilmektedir. Bu sebeple ülkemizde bu ilaçların eczanede satışı yasaktır.

Durumunuz ne olursa olsun bu tarz yöntemlere başvurmayınız, arkadaş tavsiyesi veya kulaktan dolma bilgilere itibar etmeyiniz.

Kürtaj İçin En Uygun Hafta

Öncelikle şunu belirtmelidir ki; bu sayfada hakkında bilgi verilen diğer konularda olduğu gibi bu konuda da jinekolog hekiminizin görüşleri önemlidir. Genellikle kürtaj için gebeliğin 5-6 ve 7. haftaları tercih edilmektedir. Erken gebeliklerde yani 5. hafta öncesi kürtaj yapılması çeşitli riskler taşır. 5. hafta öncesi kürtajda; Dış Gebelik durumunun fark edilmemesi, rahimde parça kalması, işlem sonrası aşırı kanama gibi riskler söz konusu olur. Bu sebeple genellikle hamileliğin 5. haftası beklenir.

Kızlık Zarı Bozulmadan Kürtaj Olunabilir mi?

Kızlık zarı bozulmadan kürtaj konusundan bahsedebilmek için öncelikle kızlık zarı bozulmadan gebe kalma durumu söz konusu olmalıdır. Bu durum çok sık görülmese de esnek kızlık zarına sahip kişilerde ya da spermlerin dış genital organdan içeriye hareketiyle yani penisin zara temas etmediği cinsel ilişki durumlarında rastlanabilmektedir.

Kürtaj esnasında spekulum adı verilen alet vajinaya yerleştirilir. Bu sebeple beklenen durum kızlık zarının bozulmasıdır. Esnek kızlık zarına sahip kişilerde kızlık zarı bozulmadan kürtaj durumu mümkün olabilmektedir. Ancak bu durumun doktor tarafından önceden taahhüt edilmesi söz konusu olamaz.

Kürtaj Sonrası Kızlık Zarı Dikimi / Tamiri (Himenoplasti) Yapılabilir mi?

Kürtajdan sonra kızlık zarı dikimi yapılmasında sakınca yoktur.

Kürtaj Olmak İçin İzin Gerekir mi?

18 yaşından büyük bekar bir kadının kürtaj olmak için izne ihtiyacı yoktur. Evli kadınlarda ise eş onayı gerekmektedir.

Yasal Olarak Kürtaj Kaç Aydan, Kaç Haftadan Sonra Yapılmaz?

Bebek aldırma amaçlı kürtaj, yasal olarak, 10 haftalık gebeliğe kadar yapılabilir. Gebelik süresi, son adet kanaması baz alınarak hesaplanmaktadır ve ilişki tarihinden itibaren geçen süreden ortalamada 2 hafta uzundur. 10 haftalık süre 2.5 aya tekabül etmektedir. Bebekte bir anomali olması, rahim içinde ölmesi ya da gebeliğin devam etmesinin anne sağlığını tehlikeye atması gibi durumlar söz konusu ise 10 haftadan daha uzun gebeliklerde heyet raporu ile kürtaj yapılabilmektedir.

Evli Olmayan Bir Kadın Kürtaj Olabilir mi?

Bekar kişilerin kürtaj olmasında bir yasal ya da tıbbi sakınca yoktur.

18 Yaşından Küçük Kişiler Kürtaj Olabilir mi?

18 yaşından küçük kişiler ancak velileri (anne - baba) ya da yasal vasilerinin izni ile kürtaj olabilirler.

15 Yaşından Küçük Kişiler Kürtaj Olabilir mi?

15 yaşından küçük kişilerin kürtaj olması adli vaka sınıfındadır. Gerekli mercilere bildirilmesi gerekir. Ancak velilerin ya da yasal vasilerin yazılı izni ile yapılabilir.

Kürtajda Dikiş Atılır mı?

Kürtaj işlemi cerrahi müdahale sınıfındadır. Bu sebeple halk arasında kürtaj ameliyatı şeklinde de isimlendirilmektedir. Ancak herhangi bir dokunun kesilmesi söz konusu değildir, haliyle dikiş de atılmaz.

Düşükten Sonra Kürtaj Gerekir mi?

Düşük vakasından sonra ultrasonografi ile hasta muayene edilir. Rahimde parça kalmış ise kürtaj gerekli olacaktır. Parça kalma durumu söz konusu değilse kürtaja ihtiyaç yoktur.

Nerede Kürtaj Olabilirim?

Kürtaj işleminin mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı doktor tarafından steril ortamlarda yapılması gerekmektedir. Öncesinde detaylı bir muayene sonrasında ise ilaçların düzenli kullanılması ve doktor takibi gerekmektedir.

Kürtaj Riskli midir?

Bu sorunun cevabını verirken öncelikle unutmamak gerekir ki herhangi bir kesi ya da dikiş olmasa da; kürtaj cerrahi müdahale sınıfına giren bir operasyondur. Asla bir doğum kontrol yöntemi olarak görülmemelidir. Günümüz teknolojisinin de katkısıyla oldukça kolay ve rahat bir işlem haline gelmesine rağmen her cerrahi işlem gibi minimal de olsa riskleri mevcuttur. 10 haftalık gebeliğe kadar yapılan yasal kürtaj işlemlerinde bu riskler oldukça sınırlıdır.

Kanama: 10 haftalık gebeliğe kadar yapılan kürtajda ve sonrasında kanama düşük seviyededir. Ciddi bir risk oluşturmaz. Kanamanın fazla olması, kanama ile beraber pıhtı ya da parça gelmesi durumunda panik yapmaya gerek yoktur, rest adı verilen rahimde parça kalması durumu söz konusu olabilir, hekiminize başvurmanız gerekmektedir.

Rahim Delinmesi (Uterus Perforasyonu - Ruptür): Nadir görülen bir durumdur. İşlem öncesi yapılan ultrason ve tam jinekolojik muayenenin özenli olması durumunda risk çok azalır. 10 haftadan önce yapılan kürtajda rahim delinmesi olasılığı geç gebelik dönemi kürtajdan da daha düşüktür. Günümüzde tercih edilen vakumla aspirasyon (vakumla kürtaj) yöntemi rahim delinmesi riskini minimize etmiştir. Küretle yapılan küretaj işleminde risk bir miktar daha yüksektir. Rahim delinmesi şüphesi var ise yapılan muayene sonrası onarım yapılır.

Kürtaj Sonrası Enfeksiyon: Eskiden daha fazla görülürken, günümüz koşullarında çok nadir görülmektedir. Steril araçların kullanılması bu bağlamda etkendir. Uzman doktor tarafından reçete edilen antibiyotiklerin düzenli kullanılması enfeksiyon riskini minimuma indirir. Bunun yanı sıra doktor tarafından yapılan uyarılara riayet edilmesi (denize-havuza belirli bir süre girmeme, cinsel ilişkiye belirli bir süre girmeme, genital temizliğe özen gösterme vb.) enfeksiyon oluşmaması için oldukça önemlidir.

Asherman Sendromu (Rahimde Yapışıklık): Kürtaj işleminden sonra ender baş gösteren risklerdendir. Diğer bir çok komplikasyona göre ortaya çıkma riski daha düşüktür. Genellikle tecrübesiz ellerde, metal küretle yapılan kürtaj işlemlerinde (günümüzde vakum-aspirasyon yöntemi tercih edilmektedir.) rahim içinin aşırı temizlenmesi sebebiyle ortaya çıkabilmekte, adet kanamalarında azalma ve hatta hiç adet görememe - kısırlık gibi sonuçlara yol açabilmektedir. Asherman Sendromu’nun tanısı röntgen vasıtasıyla konulur. Tıbbi literatürde “adezyon” adıyla da geçen bu yapışıklıklar rahim içinin tamamında ya da bölgesel bir kısmında görülebilir. Küretaj dışında; spiral kullanımı sonrası enfeksiyon sebebiyle de görülebilmektedir. Rahim içi yapışıklığın tedavisinde histeroskopi adı verilen endoskopik bir yöntem vasıtasıyla rahim içine ulaşılır ve yapışıklıklar östrojen tedavisi desteğiyle giderilir.

Hematometra (Rahim İçinde Kan Birikmesi): Oldukça nadir görülen ve ağrılı bir durumdur. Kürtaj sonrası rahim ağzının sıkıca kapanması ve içerde kan birikmesi durumudur. Rahim ağzının bir buji vasıtasıyla açılmasıyla giderilir.

Rahimde Parça Kalması (Rest Plasenta): Bu konu bu sayfanın yukarısında bulunan “Kürtaj Sonrası” başlığı altında detaylıca anlatılmıştır. Rahimde parça kalması durumu; ölü bebek kürtaj işlemlerinde daha sık görülebilir.

Kürtaj Sonrası Aşırı Kanama: Ortalamada kürtaj sonrası kanama durumunun gün geçtikçe azalarak en fazla 1 hafta sürede bitmesi beklenir. Kanama 1-2 günlük süreden sonra miktar olarak adet kanamasından daha az olacaktır. Kanamada azalma olmaması ya da çok uzun süre boyunca kanama görülmesi durumunda mutlaka hekiminize başvurun. Kanamanın azalmaması ya da çok uzun sürmesi rahimde parça kalması (rest plasenta) adı verilen duruma işaret olabilir. Parça kalma durumu basit ve kısa bir işlemle giderilebilmektedir.

Ateş Yükselmesi: Normalde kürtaj sonrası dikkate değer ateş yükselmesi beklenmez. Kürtaj operasyonunun vücut ısısında kayda değer artışa sebep olması durumu söz konusu değildir. Ancak kürtaj sonrası enfeksiyon durumlarından kaynaklanan ateş yükselmesi olabilir. Enfeksiyonun giderilmesi ile ateş durumu da normale dönecektir.

Hamileliğin Devam Etmesi: Erken gebeliklerde (5 haftadan kısa) rastlanabilen bir durumdur. Gebelik materyalinin tahliye edilememesi durumudur. Fark edilmesi ile işlemin tekrarı yapılır. 5 haftayı geçkin gebeliklerde, tecrübeli ellerde yapılan işlemlerde görülme olasılığı çok düşüktür. Genellikle çok erken gebelikler de ve tecrübesiz kişilerce yapılan işlemlerde kürtaj başarız olup hamilelik devam edebilmektedir.

Genel Anesteziye Bağlı Riskler: Öncelikle belirtmekte fayda vardır ki; genel anestezi (bkz: uyutularak kürtaj) sıfır riske sahip bir anestezi tipi değildir. 20-30 sene önce yapılan istatistiki çalışmalarda genel anestezi ile uyutulan her 1500 kişiden 1’inin hayatını kaybettiği verisi elde edilmiştir. 2000’li yıllarda yapılan çalışmalarda ise; teknik gelişimlerle bu oranın 250 bin’de 1’e düştüğü görülmüştür. Bu bağlamda eğer genel anestezi yapılacaksa; gebenin anesteziye olan duyarlılığının ve risklerin detaylı bir şekilde tahlil edilmesi önem arz eder. Bu sebeple hastanın; kendisinde ve/veya yakınlarında görülen alerji hikayelerini, kullandığı ilaçları, bildiği hastalıklarını, daha önce geçirdiği hastalıklar ve ameliyatları doktoruna detaylı bir şekilde aktarması gerekmektedir.

Kürtajın Psikolojik, Sosyal ve Yasal Boyutları

Öncelikle şunu unutmamak gerekir ki; kürtaj asla bir doğum kontrol ya da aile planlama yöntemi olarak ele alınmamalıdır. Basit ve kısa süren bir işlem olsa da cerrahi bir müdahaledir. Ayrıca psikolojik anlamda zor bir karar olması sebebiyle, iyice düşünülmesi ve tam kararlı olunmadan başvurulmaması gereken bir işlemdir. Tabi kürtaj denildiği zaman ilk akla gelen çocuk aldırma amaçlı kürtaj olsa da bu işlemin tek fonksiyonu bu değildir. Anne karnındaki ölü bebeğin tahliye edilmesi, düşük sonrası rahmin temizlenmesi, biyopsi (numune alma) amaçlı kürtaj gibi; istenmeyen gebelik sonlandırma haricinde işlevleri de vardır. Bebeğin ya da annenin sağlık durumu da kürtaj kararına sebep olabilir.

Bu tarz tıbbi anlamda gereklilik sebebiyle yapılan kürtaj işlemlerini bir kenara koyarsak; istenmeyen gebeliği bilinçli olarak sonlandırma amaçlı kürtaj kararının bir çok gerekçesi ve sosyal boyutu olabilse de zor bir karardır. Bu sebeple kişinin sağlıklı bir psikolojiyle bu kararı alması ve tam kararlı olmadan başvurmaması önemlidir.

Kürtajın bir doğum kontrol yöntemi olarak algılanmaması gerekliliğini hatırlatarak, doğum kontrol yöntemleri ve bilinçli cinsellik konusunda fertlerin eğitilmesinin ve bilinçlendirilmesinin önemine vurgu yapmak isterim.

Yasal ve toplumsal boyutlara gelirsek; dünyada kürtaj konusundaki düzenlemeler ülkeden ülkeye çeşitlilik göstermektedir. İstenmeyen gebelik sonlandırma amaçlı kürtajın belirli bir gebelik haftasına kadar serbest olduğu, tamamen serbest olduğu ve tamamen yasak olduğu ülkeler vardır. Bu konu yalnızca ülkemizde değil dünyada da tartışma konusu olmuş ve etik bağlamda karşı görüşlere sahne olmuştur. Ülkemizde istenmeyen gebelik sonlandırma amaçlı kürtaj (halk arasındaki adı ile çocuk aldırma) 10. gebelik haftasına kadar serbesttir. 10. haftadan sonra; annenin ve fetüsün sağlık durumuna bağlı olarak; ancak heyet raporu ile kürtaj yapılabilmektedir. Yani yasal kürtajın süresi 10. gebelik haftasıdır.

Türkiye’de Yasal Kürtajın Şartları

Ülkemizde, 18 yaşını tamamlamış bekar bir kadın kimsenin iznine ve sosyal onayına tabi olmadan kendi kararıyla kürtaj olabilir. Erişkin kişi evli ise kürtaj olabilmesi için eşinin de onayı gereklidir. 15 yaşından büyük ve 18 yaşını tamamlamamış kişiler velilerinin (ya da vasilerinin) izni olmadan kürtaj olamazlar. 15 yaşını tamamlamamış kişilerin kürtaj olması adli vaka niteliği taşır, işlemin yapılabilmesi için velilerin-vasilerin izni gerekmektedir. Bu durum adli vaka niteliği taşıdığı için adli mercilere bildirilmesi gerekmektedir.

Kürtaj Ne Amaçlarla Yapılabilir? (Kürtaj Çeşitleri)

Bu kısımda kürtaj işleminin farklı yapılma amaçlarına göre çeşitlerinden söz edilmiştir.

1. İstenmeyen Gebeliklerin Sonlandırılması:

Sayfanın yukarıdaki kısımlarında detaylıca anlatılmıştır. Yasal kürtaj süresi sınırı 10 haftadır.

2. Anembriyonik Gebeliliğin Sonladırılması (Boş Gebelik Tedavisi):

Boş gebelik vakalarında, gebelik kesesini oluşturan plasenta ve zar gelişirken, kesenin içinde gelişmesi gereken embriyo ve çevresinde gelişmesi gereken diğer yapılar oluşmaz. Müdahale edilmesi gereken, normal olmayan bir durumdurç Boş gebelik tanısı doktor muayenesi ve ultrason ile konulabilir, annenin şikayetlerine bakarak teşhis konulamaz. Hastanın kendi kendine, müdahale olmaksızın düşük yaptığı durumlar da görülmektedir.

3. Mol Gebelik Tedavisi (Üzüm Gebeliği Kürtajı):

Normalde annede bulunan yumurta (oosit) hücresi, döllenme (fertilizasyon) sırasında yalnızca bir sperme izin vererek içeri alır. Birden fazla spermin içeri girmesi durumunda mol gebelik durumu ortaya çıkar. Normal olmayan bu durumda; rahimde üzüm tanesi şeklinde çok sayıda vezikül görülür. Müdahale edilmemesi durumunda genellikle 15. haftadan sonra düşükle sonuçlanır. Mol gebelik vakalarında sağlıklı ve doğru olan, mol gebelik materyalinin kürtajla tahliyesidir.

4. Gebelikte Anomali Sebebiyle Kürtaj (Sakat Gebelik):

Doktor tarafından fetüste tespit edilen bir sakatlık olması halinde, ailenin onayı ve heyet kararıyla gerçekleştirilebilir. Anomali 10. haftadan sonra da oluşabileceği veya tespit edilebileceği için istenmeyen gebelik kürtajından farklı olarak 10. haftadan sonra da gebelik sonlandırma işlemi yapılabilir.

5. Bebeğin Anne Karnında Ölmesi (Geç Düşük):

Missed Abortus adıyla da bilinir. Bebeğin anne karnında ölmesi (kalp atışı tespit edilememesi) sonucu düşük vakası hemen gerçekleşmeyebilir. Hamileliğin kaçıncı haftası olursa olsun durumun doğal düşük olması beklenmeden durumun tespitinin akabinde gebelik materyalinin tahliyesi yani kürtaj gerekir. Düşük beklenmesi annenin sağlığı açısından sakıncalıdır, zehirlenme vb. olaylara sebep olabilir. Erken gebelik döneminde anne karnında ölen bebeklerde vakum aspirasyon yöntemi yeterli olurken ileri gebelik dönemlerinde vakumun yanı sıra küretle kazıma (küretaj) gibi yöntemler eklenmesi gerekebilmektedir.

6. Rest Plasenta Kürtajı (Rahimde Parça Kalması):

Yukarıda detaylıca açıklanan rahimde parça kalma durumlarında uygulanan, esas kürtaj işleminden çok daha basit ve kısa revizyon kürtaj işlemidir. Muayene sonrası parça kalması tespit edilmesi durumunda mutlaka uygulanmalıdır.

7. Bumm Kürtaj (Doğum Sonrası Kürtaj):

Doğumdan sonra gebelik materyalinin bir kısmının rahim içinde kalması olası bir durumdur. Bu halde, kalan materyalin alınması işleminde “bumm kürtaj” adı verilmektedir.

8. Probe Kürtaj (Rahim İçinden Parça Alma / Biyopsi):

Jinekolojide sıklıkla başvurulan bir tanı koyma amaçlı tahlil yöntemidir. Regl kanamalarında ve adet periyodunda düzensizlik hallerinde, kanser şüphesi olması halinde, rahim içinde düzensizlik durumlarında, dış gebelik tanısında ve diğer bazı jinekolojik vakaların tespitinde rahim içinden biopsi almak amaçlı probe kürtaj yapılır.

9. Fraksiyone Kürtaj (Endometrial Biopsi):

Smear Testi sonrası; rahim ağzı kanseri ile rahim kanseri ayrımını yapmak için, şüpheli kanama ve menopoz sonrası kanama durumlarında, endometriumdan örnek almak için yapılan küretaj işlemidir.

10. Pipel Aracılığıyla Parça Alınması:

Fraksiyone Kürtaj ile benzer niteliktedir. Menapoz sonrası rahim ağzı daraldığı için “pipelle” adı verilen çok ince plastik kanüller vasıtasıyla rahime girilir ve parça alınır.

İzmir’de Kürtaj Yaptırmak İsteyen Kişiler İçin (Kürtaj İzmir)

İzmir’de kürtaj olmak isteyen kişilerin dikkat etmesi gereken temel nokta, alanında tecrübeli, donanımlı ekipmanlar kullanan bir kadın doğum uzmanına başvurmalarıdır. Operasyon öncesi yapılan muayenenin özenli ve detaylı olması önemlidir. Ayrıca hastanın, önceki hastalıklarını, kullandığı ilaçları, alerji öykülerini mutlaka doktoruna anlatması gerekmektedir.

İzmir’de Kürtaj Fiyatları Neye Göre Değişmektedir?

Kürtaj fiyatları da diğer bir çok tıbbi uygulama gibi hekimin tecrübesi kullandığı malzemelerin maliyeti, fiyat politikası gibi etkenlere bağlı olarak değişebilmektedir. Ayrıca ilden ile fiyat farkı olabilir. Örneğin İzmir kürtaj fiyatları ile Muğla kürtaj fiyatlarının farklı olması olasıdır. Benzer şekilde 2016 kürtaj fiyatları ile 2017 fiyatlarının farklı olması da normaldir.

Vakumla Kürtaj Nasıl Yapılır?

Önceklikle tam jinekolojik muayene yapılır, transvajinal ultrasonografi çekilir, hastanın hikayesi dinlenir. Daha sonra uygulanacak anestezi tipi kararlaştırılır. Anestezi yapılmadan kürtaj işlemi yapılmamaktadır. Eğer genel anesteziye engel teşkil eden özel bir durum söz konusu değilse genellikle sedasyon adı verilen genel anestezi tipi tercih edilir. Sedasyon hastanın damar yolundan verilen ilaçlarla uyutulması işlemidir. Sedasyonun diğer genel anestezi tipi olan narkozdan farkı narkozda hastaya solunum yoluyla verilen bayıltıcı gazın verilmemesidir. Sedasyon yapılan hasta işlem sırasında ağrı / acı hissetmez. Uyutularak kürtaja bir alternatif olarak lokal anestezi ile işlem yapılabilir. Lokal anestezide hasta adet sancısına benzer bir acı hissedebilir. Kürtajda lokal anestezi yapılacaksa spekulum adı verilen muayene aleti vajene yerleştirilir. Spekulum yerleştirildikten sonra rahim ağzında belirli bölgelere lokal anestezi ilacı enjekte edilir.

Anestezi sonrası döl yolu adı verilen vajina içindeki kısım özel solusyonlarla temizlenir, bu işlemin amacı enfeksiyon riskini minimize etmektir. Daha sonra rahim içine ulaşılabilmesi için; tenekulum adı verilen araçla rahim ağzı tutturulur. Artık karman kanüllerinin yerleştirilmesi kısmına geçilir. Önce gebelik kesesinin bozulması için 4mm çapındaki en küçük karman kanülü rahim içine yerleştirilir ve rahim içinde hareket ettirilir. Karman kanülünün dışarıdaki ucuna ters basınç oluşturmak amacıyla plastik enjektör takılır. Aspirasyon denilen bu negatif basınç işlemi için enjektör yerine elektrikli özel cihazlar da son yıllarda kullanıma girmiştir. 4mm’lik kanül vasıtasıyla gebelik materyalinin bir kısmı enjektöre dolar. Daha sonra daha büyük kanüllerle işlem tekrarlanarak gebelik materyalinin tamamının tahliyesi sağlanır. Karman kanülleri tek kullanımlık (disposable) plastik araçlardır. Bazı durumlarda (özellikle geç gebelik hallerinde) karmen kanülü ile aspirasyon işleminden sonra küretle kazıma (küretaj) işlemi de gebelik materyalinin tamamının tahliyesi için gerekli görülebilir.

İzmir Kürtaj Doktorları / Kürtaj Merkezleri

Kürtaj yapan doktorlar, mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olmalıdırlar. İşlem steril koşullarda ve yasal mevzuata uygun yapılmalıdır. Kişinin genel sağlık durumu ve sonraki hamileliklerin sağlıklı olması açısından mutlaka alanında uzman hekimlere ve kürtaj merkezlerine başvurulmalıdır. Maalesef İzmir'de kürtaj merkezleri adı altında yasa dışı ve sağlıksız koşullarda işlem yapan bir çok illegal işletme bulunmaktadır. Bu tarz yerlere dikkat edilmesi ve mutlaka tanınmış saygın uzman doktorlara başvurulması sağlığınız açısından oldukça önemlidir.