Yan masa oldukça kalabalık… Birkaç aile birlikte gelmişler çay kahve içiyorlar sohbet ediyorlar. Masanın genel atmosferine entegre olamamış bir kişi deniz manzaralı ve neşeli görünen masayı alacak şekilde selfi çekim anında kendisi de masayla uyum içindeymiş gibi anlık yapmacık gülümseme ile görüntü vermeye çalışıyor!
Çekim sonu yine yüzü çok da neşeli olmayan gerçek halini alırken “hayat bana güzel” dedirtecek selfi pozunu sosyal medyaya (Face, instagram vb) aktarıyor; birkaç dakika içinde beğeniler yorumlar gelmeye başlıyor.
Paylaştığı bu mutlu poz fotoğrafının bazılarını mutsuz edebildiğinin bilincinde olması onu mutlu edebiliyor. Bazı arkadaşlarının “hayat sana güzel” anlamında yorumları onun mutlu olmasını sağlıyor ve o anlarda yüzünde kısada olsa gerçek gülümseme beliriyor.
Bir insan bir şey paylaştığı zamanki durumunu o ana özel olduğunu düşünmeyip o kişinin hayatına ve arkadaşlarına genelleme yapması her anında hep mutlu bir insan olduğunu düşünmesine psikolojide “Tekabül Önyargısı” deniliyor.
Bazen de ayrılık benzeri şeyler yaşadığı için üzüntülü olanların paylaşımları depresif şeyler olabilir, bazı kederli cümleler paylaşabilir; bu paylaşımlar onun o anına aittir genel durumunu göstermez.
Eğer kendinizi mutsuz görüyor ya da diğerleri benden daha mutlu gibi bir duygu içinde olmanız hayatınızdaki ilişkilerinizin güçsüz olduğunu işaret edebilir.
Sosyal yaşamında oldukça aktif olanlar sanal alemde takipçi olmaktan çok kendilerini ifade ediyor, paylaşımlarda bulunuyor yapılan yorumlardan çok da etkilenmiyorlar.
Sanal ortamın gerçeklikten uzaklaştıran olumsuz etkisinden kurtulmak için gerçek yaşamda sıkı ilişkilerin kurulması, yaşam amacımızın olması, yaşamın anlamlı hale getirilmesi ve hayatın güzelliklerinin farkına varılması oldukça faydalı olacaktır.
Unutmayalım ki bizimde her yönüyle geçip giden bir hayatımız ve görmemiz gereken güzel yönlerimiz vardır. Başkalarının ürettiği pozlara takılmaktansa kendi güzel anlarımızın takipçisi olalım hayat bize de başkalarına da güzel olsun bu birinci yöndür.
İkinci olarak bizler hep mutlu olmak, iyi hisler yaşamak peşinde olmamız hiç de gerçekçi değildir; çünkü bazen üzüleceğiz kaygılanacağız korkup öfkelendiğimiz anlarımız hep olacaktır.
Her an hayat bana güzel olsun, hep mutlu kalayım hali doğamıza aykırı bir beklentidir. Nasıl fiziksel olarak bazen dinç bazen yorgun, hasta ya da sağlıklı olabilirsek ruhsal yapımız da inişler çıkışlar göstermesi olağandır.
Bu anlamda sanal ortamın sağlıklı kullanımının nasıl olacağının fakında olmamız önemlidir.
Tekabül önyargısı ne demektir?
Bir kişiye bir soru sordunuz ve adam son derece sert ya da ters bir cevap verdiği zaman siz o anda onun ne kadar aksi bir insan olduğunu düşünürsünüz… Ancak durum belki de tam tersidir belki o an o soruya karşı kaba davranan tanımadığınız o kişinin gerçekte son derece sakin ve kibar olmasına karşın o anlarda yaşadığı oldukça sorunlu bir olay onu bozmuş olabilir.
Karşılaştığımız insan davranışlarını yorumlarken bazen onların kişilik yapılarına bazen de onların içinde bulunduğu çevrenin etkilerini neden olarak görürüz.
Kendimizi değerlendirir iken ise iyi durum ve davranışlarımızın kişiliğimiz içyapımız ile ilgili olduğunu ifade ederken başarısızlık ve olumsuz durumlarını dış sebeplere bağlama eğilimine gireriz. Buna atıf hatası ya da tekabül önyargısı da denir.
Çevremizdeki dünyayı ve sosyal medyayı doğru anlamak, farkındalığımızın artması duygusal sosyal ve zihinsel gelişim içinde olmamızı sağlayacaktır.
