DİNÇER KARACALAR
‘Pandemi’; küresel bazda yaşanan, tüm dünya ülkeleri tarafından kabul edilen salgın bir hastalık ve oldukça stres yüklü bir süreç ile tanımlanmaktadır. Pandeminin bedensel sağlık üzerindeki olumsuz etkileri sıklıkla dile getirilirken, psikolojik etkileri çoğu zaman geri planda kalır. Oysa salgınların bedensel etkileri kadar, salgın sırasında ortaya çıkan psikolojik semptomlar da büyük olumsuzluklar yaratabilir. Batıgöz Sağlık Grubu’nun Balçova Cerrahi Tıp Merkezi’nde Uzman Klinik Psikolog olarak görev yapan Eda Deligöz, pandeminin insan psikolojisi üzerindeki etkilerini derledi.
Bireylerin evden çıkmasını engelleyerek onları sosyal izolasyona sokan ve sosyal etkileşimden mahrum kalmalarına neden olan pandemi süreci, insanların yalnızlık duygularını tetikleyerek sosyal desteğe başvurmalarını zorlaştırabilir. Pandeminin depresif bir duygu durumunu beraberinde getirebileceğinin altını çizen Batıgöz Sağlık Grubu’nun Balçova Cerrahi Tıp Merkezi’nde görev yapan Uzman Klinik Psikolog Eda Deligöz, “Pandemi süreci sebebiyle engellenmişlik duygu durumu yaşayan bireyler, kendilerini normalde olduğundan daha agresif tepkiler verirken bulabilir ve sınırlı olan sosyal ilişkilerde bozulmaya yol açabilecek bir sonuç ile karşılaşabilirler. Pandemi dönemi alınan önlemler ve sağlık üzerinde barındırdığı tehditler, kaygılar açısından oldukça stresli bir yaşantıyı gündeme getirmektedir. Özellikle daha öncesinde pandemi sürecini deneyimlememiş olan bireylerde, sanki hayata sıfırdan başlıyor gibi kaygılı hatta ürkek hissetmek gibi umutsuzluk içeren duygu karmaşaları görülmektedir.” dedi.
Pandemi stresinin tüm yoğunluğuyla yaşandığı bu süreçte; kaygı, korku, öfke, çaresizlik, tedirginlik, umutsuzluk ve yas gibi duyguların sıklıkla hissedilebildiğini vurgulayan Uzm. Kln. Psk. Deligöz, “Pandemi koşullarında var olan bu belirsizlik durumu, bireylerin her defasında kendilerini bir boşlukta hissetmelerine ve duygu karmaşalarının gittikçe artmasına neden olmaktadır. Bireyler eski yaşantıları ile pandemi koşulları arasında bir kıyaslama sürecine girebilir ve kaygı, depresif hâl ve umutsuzluk durumları ile karşılaşmak mümkün hâle gelebilir.” şeklinde konuştu.
“Psikolojik Etkiler Kişiler Arası Değişkenlik Gösterebilir”
Bir sorun karşısında insanların yardım isteyebilecekleri uzmanların bulunması ve çözüm oluşturma stratejilerinin geliştirilmesi, stresle baş etmede oldukça önemli bir yer tutuyor.
Dış dünyanın güvenliğine ilişkin kaygılar yaşayan bireylerin, pandemi sürecinde psikolojik açıdan zorlayıcı durumlar yaşadıklarını söyleyen Uzm. Kln. Psk. Deligöz, “Bilinmeze ilişkin korkular da tıpkı güvenliğe ilişkin korku ve kaygılar gibi temel duygular içerisinde yer alır. Pandemi sürecinin yarattığı psikolojik etkiler de kişiler arası değişkenlikler gösterebilir. Kimi insanlar hiç kaygı duymaz ve buna bağlı olarak gerekli önlemleri alma konusunda isteksiz olurken; kimi insanlar da aşırı kaygı duyar ve bu kaygılı olma hâli meslekî ya da akademik performanslarını olumsuz etkileyebilir.” dedi.
Uzm. Kln. Psk. Deligöz, daha önce ya da hâlihazırda bir psikiyatrik tanıya sahip bireylerin, pandemi döneminde psikolojik belirtilerinin nüksetmesi ya da alevlenmesi durumlarıyla karşılaşabileceklerini söyledi ve “Bazı kişilik tipleri, pandemi sürecinin tetiklediği duygulara bağlı olarak daha yoğun kaygı, depresif duygu durum gibi belirtilerden rahatsızlık duyabilirler.” dedi.
Pandemi Stresinin Olumsuz Etkilerinden Nasıl Kurtuluruz?
Kişinin psikolojik ve bedensel sağlıklılığı arasında anlamlı ve güçlü bir ilişki vardır. Stres, bağışıklık sisteminin vereceği tepkiler üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir ve kötü sonuçlar doğurabilir. Dolayısıyla bireylerin psikolojik açıdan yoğun strese maruz kalmaması, bağışıklık sisteminin de daha güçlü olmasına imkân sağlar.
“Pandemi sürecinde düzenli olarak spor ve egzersiz yapmak, iyi beslenmek, uyku düzenine dikkat etmek; bedensel ve psikolojik sağlığı korumak açısından oldukça mühimdir. Böylelikle fiziksel ve ruhsal sağlamlık bireylerin kendilerini daha iyi hissetmelerine de imkân sağlar.” diyen Uzm. Kln. Psk. Eda Deligöz, son olarak, kişinin kendini kötü hissettiğinde ise profesyonel desteğe başvurmasının çok önemli olduğunun altını çizdi.
