HABER: SUMRU AYDIN


İdrar kaçırma her yaşta ortaya çıkabilmekle birlikte  çoğunlukla, çocuklarda, ileri yaşlardaki hastalarda, kadınlarda ve erkeklerde görülebilmektedir. Fakat kadınlarda erkeklere göre  idrar kaçırma daha fazladır. Genellikle yaşlı hastalar utandıkları için bu sorunu yakınlarından gizlerler ve meseleyi kendi kendilerine halletmeye çalışırlar. Gençlerde ise hafif idrar kaçırma çok sık olmadığı takdirde üzerinde durulması gerekmeyen ve doktora gitmeye lüzum görülmeyen bir sorun olarak algılanır. Halbuki, baştan itibaren alınacak önlemlerle yaşlılıkta sorunun daha da büyümesi önlenebilir. İşte bu hafta son derece önemli bulduğum konulardan biri olan Enkontinans yani idrar kaçırma ile ilgili olarak Avrasya Hospital Üroloji Uzmanı Opr. Dr. Arman Çitçi ile röportaj yaptım. Dr. Arman Çitçi; hayatın ve yaşlanmanın olağan bir getirisi olarak kabul edilebilen idrar kaçırma şikayetlerinin çözümü olduğunu söylüyor. Ve ben de idrar kaçırma sorunuyla karşı karşıyaysanız mutlaka bir üroloji uzmanına gitmenizi öneriyorum. Sağlılıklı ve mutlu günler...

İdrar Kaçırmayı Nasıl Tarif Edebiliriz?


İdrarı tutamama ve idrar kaçırma problemleri son yıllarda özellikle kadınlarda sosyal hayatı oldukça etkileyen önemli sorunlardan biri hale geldi. İdrar kaçırma problemleri kadınlarda erkeklere göre iki kez daha sık görülür. Kadınlardaki sıklığı değişik yayınlara göre  %14 - 49 arasında değişmektedir.

İdrar kaçırmak hayati tehlikesi olan bir olay olmamakla beraber, daha çok sosyal bir problemdir.Kişiye utanç verici, kendine güvenini sarsıcı ve sosyal davranışlarını değiştirici olabilir.

Kimlerde İdrar Kaçırma Sıklığı Artmaktadır?

Görülme sıklığı yaşla birlikte artsa da yaşlanmanın getirdiği doğal bir bulgu olarak kabul edilmemelidir. Görülme sıklığını arttıran diğer faktörler arasında:

Cinsiyet (Kadın olmak)

Çok sayıda çocuk doğurmak (parite)

Irksal yatkınlığın olması

Ailesel yatkınlık (bağ dokusu elastikiyetinin az oluşu)

Menopoza girmek

Sigara kullanmak

Uzun süreli kabızlık şikayetlerinin (konstipasyon) olması

Şişmanlık (obezite)

Geçirilmiş jinekolojik cerrahi ameliyatlar sayılabilir.

İdrar Kaçırma Nasıl Oluşur?

İdrar kaçırma şikayetleri kişinin günlük hayatını belirgin düzeyde kısıtlayan, ev ve iş yerinden uzaklaşamamasına sebep olan özellikle orta yaş ve üstü bayanlarda ve erkeklerde hayli yaygın olan tatsız bir sorundur.

İdrar kaçırma şikayetleri 4 alt grupta karşımıza çıkmaktadır.

Total enkontinans; idrar kaçırma tarzında mesane hiçbir şekilde idrar depolayamaz, böbrekten mesaneye akan tüm idrar tamamen dışarı bırakılır. Kişi bunun farkındadır veya değildir.

Sıkışma enkontinansı; kişinin idrarı olduğunu fark ettiği koşulda idrarını bekletememe ve erteleyememesi sonucu idrarını kaçırmasıdır. Kişi sıkıntının fazlasıyla farkında olup, belirgin düzeyde eziyet çekmektedir. Çünkü mesanenin doluluk algılaması ve hassasiyeti üst düzeydedir.Bu tip idrar kaçırma enfeksiyonlar,taşlar,idrar yolu tüberkülozu veya mesane tümörlerinde karşımıza çıkmaktadır.

Stres enkontinans; karın içi basıncın artışı sonucu damlalar halinde veya daha fazla idrar kaçırmadır. Kişi genelde farkındadır. Özellikle gülerken hapşururken, sandalyeden doğrulurken, öksürürken kaçırma olur.

Taşma enkontinansı; idrar yolu darlıkları veya prostata bağlı tıkanıklar sonucu boşaltılamayan idrar torbasındaki taşan idrarın kaçmasıdır. Gençlerde görülebileceği gibi yaşlıların prostat hastalığında da karşımıza çıkabilir.

Enkontinans Belirtileri Nelerdir?

Tüm bu kaçırma tarzlarının içinde en çok saklanılan hekime başvurmaya çekinilen tarz orta ve üstü yaş bayanlarda gözlenen stress enkontinanstır. Zira bu tip idrar kaçırma yaşanan doğumların, geçirilen müdahalelerin ve menopozun gelmesiyle ortaya çıkan hormonal değişikliklerin neticesinde kadındaki anatomik yapının değişmesi sonucudur. Genellikle kişiyi “bezlenmeye” zorunlu kılar, evden çıkmaya, ziyaretlere katılmaya mani olur. Bu tip hastalarda mesane depolama görevini sağlayan yani idrar kaçmasını engelleyen adalelerin zayıflamasıyla beraber, pelvis yapısının sarkması sonucunda idrar torbasının aşağı ve dışarı doğru yönelmesi idrar kaçırmaya yol açmaktadır. Bazen hasta temizlik yaptığında bu  sarkmayı eliyle dahi rahatlıkla hissedebilir veya hekim bunu muayenede tespit eder.

İdrar Kaçırma Sorunu Olan Hastalar Ne Yapmalıdır?

Yapılması gereken hastanın kadın doğum uzmanına başvurmakla beraber Üroloji(Bevliye) uzmanınca da değerlendirilmesidir. Zira ilaç tedavisinin başarısız olduğu olgularda sadece jinekolojik bir yaklaşımla ameliyat tercihi her zaman iyi netice veremeyebilmektedir. Halbuki mesaneyi koruyucu tarzda mesane askı ameliyatlarının yapılması hastanın uzun yıllar idrar kaçırma korkusu ve sıkıntısı olmadan yaşamasını sağlayabilir.

Böyle bir hastanın değerlendirilmesinde röntgen incelemelerinin yanında ürodinami (mesanenin işlevsel incelemesi) testlerinin yapılması son derece önemlidir.
Ürodinamik inceleme hastanın hangi tedavi ve/veya ameliyattan yarar göreceği konusunda hekimi yönlendirir. O halde stres enkontinans yakınması olan kişinin üroloji hekimince de değerlendirilmiş olmasının son derece önemli olduğu açıktır.

Hastanemizde bu tip yakınmaların üroloji ve kadın doğum uzmanınca koordineli değerlendirilmesi ve tedavinin ortak şekilde planlanıyor olması hayli iyi sonuçlar vermektedir.

Toplumumuzda hayatın ve yaşlanmanın olağan bir getirisi olarak kabul edilebilen idrar kaçırma şikayetlerinin çözümü mümkündür. Kişinin; eve bağlılığı, işten kaçar, sokağa çıkmaktan korkar bir hayat sürmesindense bu işin çözümünün olduğunun bilincinde sağlık kuruluşlarına başvurması teknolojinin bize sunduğu çözümlerdendir. Çekincesiz ve rahat bir yaşam dileriz…