DİKKAT! GİZLİ ŞEKERİNİZ OLABİLİR!

Sürekli kan şekerimi ölçüyorum ve her defasında normal çıkıyor yine de şeker hastası olabilir miyim?

Şeker hastalığı genetik olması nedeniyle tüm dünyada hala en yaygın görülen hastalıklardan birisidir. Çocukluğumuzdan beri yakın çevremizdeki insanlardan sık sık şeker hastalığını duymuşuzdur. Çok aşina olduğumuz bu hastalığın belirtilerini ve sonuçlarını az çok hepimiz biliriz. Bu yüzden ağız kuruluğu,  idrara sık çıkma şikayeti olan hasta kendinde şeker hastalığı olabileceği şüphesi ile hemen kan şekerinine baktırır ve hekime başvurur. Kan şekerinin yüksek bulunması ile şeker hastalığı tanısı konulur. Fakat her zaman şeker hastalığı tanısı koymak bu kadar kolay değildir. Gizli şeker hastalığı olan hastaların çoğunda açlık kan şekeri normal olabilir.Yani açlık kan şekerinin normal olması şeker hastalığı yok anlamına gelmiyor. Bu durumda gizli şeker nedir sorusu akla geliyor.

Gizli şeker hastalığı nedir? 

Hastada şeker hastalığı olmasına rağmen açlık kan şekerinin normal çıkmasına gizli şeker hastalığı diyoruz. Gizli şeker hastalığı veya tıp tilinde glikoz tolerans bozukluğu” toplumda aşikar şeker hastalığından iki kat daha fazla görülür. Ülkemizde her dört kişiden birinde gizli şeker hastalığının bulunduğunu söyleyebiliriz. Her yıl bu hastaların bir kısmında ciddi şeker hastalığı gelişmektedir. 

Gizli şeker hastalığına nasıl tanı konulur?

Şeker yükleme testi “OGTT-Oral Glukoz tolerans testi” yapılır. Test öncesi en az 10 saat aç kalınması gerekir. Sabahın erken saatlerinde yapılması tercih edilir. Bu testin hastaya herhangi bir zararı yoktur. Aç karnına sabah gelen hastaya açlık kan şekeri bakılır. Şekerli sıvı verilidikten sonra birinci, ikinci, üçüncü saatlerde saat başı kan şekerine bakılır. Saat başı kan alındığı için uzun süren bir testtir. Sabah 3-4 saatinizi bu teste ayırmanız gerekir. Çıkan kan şekeri sonuçlarına göre varsa hekim gizli şeker tanısı koyar. (Yapıla teste ikinci saat kan şekeri düzeyi 200 gr/dl ve üzerinde ise hastada gizli şeker vardır) 

Gizli şeker hastalığının belirtileri nelerdir?

Gizli şeker hastalığı şeker hastalığı belirtileri ile aynıdır:

Ağız kuruluğu ve çok su içme

Sık ve bol idrara çıkma

Sık acıkma ve kilo alma

Çok yemek yemeğe rağmen zayıflama ve halsizlik

Ellerde ve ayaklarda uyuşma, ağrı, karıncalanma

Baş ağrısı, baş dönmesi, dengesizlik

Uyku hali

Kadınlarda vajinal akıntı ve kaşıntı

Yaraların geç iyileşmesi

Görme bozukluğu

Ciltte kuruma ve kaşıntı

Tatlıya düşkünlük

Erkeklerde cinsel bozukluk, iktidarsızlık

Gebelerde düşük yapma

Yemeklerden sonra fenalaşma, çarpıntı,baş dönmesi, bulantı, ellerde titreme

Ellerde ve ayaklarda yanma

Yukarıda sıralanan şikayetleri olanlar

Ailede şeker hastalığı olanlar,

Geçmişte iri bebek doğuran kadınlar

Düşük hikayesi olan kadınlar

Gebelikte gebelik şekeri olan kadınlar

Sık enfeksiyon geçiren hastalar

Şeker hastalığı belirtisi olup açlık kan şekeri normal çıkan hastalar

Açlık kan şekeri 100 mg/dl üzerinde olan hastalar

Hızlı kilo alanlar ve vermekte zorlanan hastalar

Gizli şeker de aşikar şeker hastalığı gibi tedavi edilmelidir. Tedaviyle birlikte hastada var olan şekere bağlı ağız kuruluğu, idrara sık çıkma, bacak ağrısı gibi şikayetleri kaybolur. Tedavi edilemeyen hastalarda her yıl artan oranda aşikar şeker hastalığına yakalanma riski vardır.

Tedavi edilmeyen gizli şeker tıpkı şeker hastalığı gibi sinsice kalp damar hastalığına sebep olur. Bu hastalarda inme, felç, kalp krizi, sağlıklı insanlara göre daha sık görülür. Özellikle yüksek tansiyon hastalarında beraberinde gizli şeker varsa kalp damar hastalığı, görme bozukluğu ve böbrek hastalığı da çabuk gelişir.

Sinir uçlarının tahripolmasına bağlı ayaklarda ve ellerde yanma ve ağrı tedavi edilmeyen gizli şeker hastalarının en sık belirtisidir. Sinir uçlarındaki bu tahribe beğlı ayaklarda özellikle geceleri artan ağrılar görülür. Tedavi edilmeyen hastalarda bu rahatsızlık kalıcı olmaktadır. Gizli şeker hastalığında yemekten 2-3 saat sonra ani şeker düşmeleri ve buna bağlı fenalaşmalar, baş dönmesi ve yemekten sonra uyku hali görülür. Sık acıkmaya bağlı hastalarda hızlı kilo alımı gözlenir.

Gizli şeker genetik olmakla birlikte diyet ve ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilir. Yaşam tarzı değişiliği yani sağlıklı beslenme, egzersiz, sigaranın kesilmesi ve kilo verilmesi ile bu hastaların %50’sinde şeker hastalığı önlenebilir.