Bel ve Boyun Fıtığına DİKKAT!

SUMRU AYDIN

Eve yetişme- yemek yeme kaygısı taşıdığımızdan spor yapma gibi bir etkinliğin içinde de olamıyoruz. Sonuçta bel-boyun ağrısı, fıtıklar, ameliyatlar bizi bekliyor. Avcılık ve toplayıcılıkla yaşayan süper kaslı atalarımızın aksine kambur, çökmüş bir halde emekli olmayı bekleyen modern zamanın insanı olarak tarihe geçeceğimizi düşünüyorum.

Peki bir çaresi yok mu? Sağlıklı olmanın, bel ve boyun ağrısı çekmeden yaşamanın yolu yok mu? Elbette var. Bu hafta Sağlık Notları’nda Avrasya Hastanesi Beyin Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Çetin Ayhan Evliyaoğlu Bel fıtığı sebepleri ve tedavi yöntemleri, boyun fıtığından korunma yöntemleri ile ilgili sağlığımız için son derece önemli konuları sizler için anlatıyor. Herkese mutlu ve sağlıklı bir hafta dilerim. 

 Bel Ağrısının Sebepleri Nelerdir?
Bel ağrısının ek sık sebebi mekanik denilen kaslarda bağ denilen yapılarda ve eklemlerde oluşan ağrılardır. Bunlar ani zorlanma, ani hareket, ani ağır kaldırma ve ters hareketler sonucu oluşan ağrılardır. Bunun dışındaki ağrılar eklem arasından kaynaklanan ağrılar olabilir; Kaslarda görünen oldukça kronik oluşan kasılmalara ve spazmlara bağlı; aşırı gerginlik, stres gibi durumların göründüğü insanlarda daha çok görülen bir hastalıktır. Buna bağlı olarak omurga ağırlıklarında bel fıtığı denilen disklerde oluşan tıkanıklığa bağlı hemen omurganın arkasında sinir hücrelerinin sıkışması sonucu bel fıtığı meydana gelir.

 

Bel Fıtığının Belirtileri Nelerdir?

Bel Fıtığı Omur İlikteki disklerin dışa doğru, sinire doğru baskı yapmasıyla oluşur. Bu durumda sinire baskı yapması sonucu sinirde hafif iltihaplanma olur ve sinir baskı etkisi altında beslenmesi bozulur ve bacağa doğru etki gösterdiği kaslarda; kuvvetsizlik, ağrı ve uyuşma şeklinde kendini gösterir. Bel fıtığının şiddetli olduğu durumlarda; idrarını tutamama, idrarını yapamama gibi şikâyetlerde olabilir.

 Bel Ağrısın Tedavisi Nasıl Yapılır?

Mekanik bel ağrısında bir iki gün istirahat etmek, Ağrı kesici, kas gevşetici kullanmak ağrının kısa sürede geçmesini sağlar. Fakat ağrı 6 haftayı geçiyorsa o zaman kronik ağrıdan bahsedilebilir ve mutlaka bir doktora görünmek gerekir. Ağrıların nedeninin iltihaptan mı? tümörden mi yoksa bel fıtığından mı olduğu araştırılmalıdır.

Bel Fıtığı Ne Zaman Ameliyat Gerektirir?

Ağrı geçmiyorsa, şiddetli bir ağrı varsa, bacak ağrısının geçirilmesi için Ameliyat yapılmalıdır. Kuvvet ve duyu kaybı yaşanmışsa, ayakta düşme denilen kuvvetsizlik meydana geldiyse bu durumlarda ameliyat şarttır.

Boyun fıtığı, boyun omurlarının arasındaki kıkırdağın, omurilik kanalına doğru yer değiştirmesi, çıkması sonucu, kola gelen sinirlere ve omuriliğe baskı yapması ile oluşan hastalığa denir. Avrasya Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Çetin Ayhan Evliyaoğlu, Kas ve eklem ağrılarına bağlı olarak yılda en az bir defa boyun ağrısı çekilebileceğini, bu tür ağrıları boyun fıtığıyla karıştırılmaması gerektiğini söylüyor. Duruş bozuklukları, ağır kaldırma ve ters hareketlerin boyun fıtığına neden olan faktörlerin başında geldiğini unutmayalım ve çalışırken ergonomimizi düzeltmek, spor, esnetme ve germe hareketleriyle boyun egzersizi yapmak gerektiğini unutmayalım. Herkese sağlıklı ve mutlu haftalar dilerim. 

Boyun Fıtığı Nasıl Oluşur? 

Boyun fıtığının, boyun kemikleri arasında bulunan disklerin omuriliğe ve omurilikten çıkan sinirlere yaptığı baskı sonucunda oluşur. Boyun fıtığı ağrılarının, boyundan kola ve omuza doğru yayılan, şiddetli ağrılar şeklinde kendini gösterir.  Ağrılar özellikle geceleri şiddetlenir. Geceleri ortaya çıkan ağrılar sebebiyle hasta, hangi yastıkta yatacağını ya da kolunu nereye koyacağını bilemez. 

Doktora Ne Zaman Başvurmalıyım?

• Ağrı kola doğru yayılıyorsa

• Ellerde kollarda yanma, uyuşma ve güçsüzlük geliştiyse 

• Ağrı kesicilere cevap vermiyorsa

• 1 haftayı geçen ağrılarda

• Kaza  ya da boyun veya başa alınan darbe sonrası ağrı gelişiyorsa,

• Bacaklarda güçsüzlük veya kol ve bacaklarda koordinasyon kaybı eşlik ediyorsa,

• Boyun ağrısına ateş veya başağrısı eşlik ediyorsa,

• Ense sertliğiniz nedeniyle çenenizi göğsünüze değdirmekte zorlanıyorsanız

Tedavi Yöntemi Fıtığın Derecesine Göre Değişiyor

Boyun fıtığı tedavisinin hastadaki fıtığın derecesine ve cinsine göre değişiyor. Boyun fıtığı tedavisinde, tanı yöntemlerimiz olan MR, EMG ile hastanın durumunu değerlendirip, tedavi şeklinin ne olacağına karar veriyoruz. Kuvvet ve duyu kaybının belirgin, ağrıların ise çok şiddetli olduğu, omuriliğe ve omurilikten çıkan sinirlere basan ve sıkıştıran ileri derecedeki fıtıklarda özellikle ameliyatı tercih ediyoruz. Hafif fıtıklarda ise, ağrı kesiciler ve kas gevşeticilerle uyguladığımız ilaç tedavisi ya da fizik tedavi ve enjeksiyon yöntemiyle uyguladığımız tedavi şekilleri yeterli olabilir.

 “Tetikleyici Unsurlara Dikkat Edilmeli”

Boyun fıtığına yakalanmamak için önlem almanın mümkündür . Sigara kullanımı disklerde dejenerasyona, bozulmaya ve fıtıklaşmaya neden olur. Boynumuzun zorlanması gibi durumlar ileride boyun fıtığına yol açabilir. Yaşımız ilerledikçe disk yapısının içerisindeki su miktarı azalır. Su miktarı azaldıkça da kıkırdaksı yapının bütünlüğü bozulmaya başlar, ufak çatlaklar oluşur ve giderek, ortadaki daha elastik olan kısım dışarıya doğru baskı yapmaya başlar. Bu çatlaklar ise gelişir, yırtılabilir ve arkadaki sinire ya da omuriliğe baskı yapmaya başlar. Boyun fıtığı dediğimiz hastalık da zaten bu durumun oluşması halidir. Duruş bozuklukları, ağır kaldırma ve ters hareketler gibi durumların hepsi boyun fıtığı için tetikleyici unsurlardır. Çalışırken ergonomimizi düzeltmek, spor, esnetme ve germe hareketleriyle boyun egzersizi yapmak gerekir

Boyun Fıtığı Ameliyatından Korkmayın! 

Boyun fıtığı ameliyatından korkmamak gerekiyor. Şu andaki teknoloji oldukça ilerlemiş durumda. Bu ameliyatlar mikro cerrahi olarak, önden veya arkadan olmak üzere iki şekilde yapılıyor. Zaman içerisinde teknikler çok gelişti ve ameliyatlar çok daha güvenli hale geldi. Önden yaptığımız boyun fıtığı ameliyatlarında, oradaki diski boşaltıp, baskıyı ortadan kaldırıyoruz ve araya ya kafes dediğimiz kemik aşı ya da disk protezi dediğimiz yapay protezler yerleştiriyoruz. Arkadan yaptığımız ameliyatlarda ise oradaki ufak fıtıkları boşaltabiliyoruz. Bu yöntemlere, hastanın bulgularına ya da diskin nereden baskı yaptığına göre karar veriyor.

Boyun fıtığını önlemek her zaman mümkün değildir, ancak riskini azaltmak için atabileceğiniz adımlar vardır:

•  Doğru kaldırma tekniklerini kullanın. Sırtınızı düz tutarak dizlerinizi bükün ve yükü desteklemek yardımcı olmak için güçlü bacak kasları kullanın. Her iki kolda dengeli yük taşıyın. Çanta taşıyorsanız çantanızı hafifletin.

•  Masa başı çalışma pozisyonunuzu ergonomik hale getirin. Bilgisayar ekranını göz hizasına yakın konumlayın. Sürekli baş öne eğik ve yana dönük pozisyonlardan kaçının.

•  Uygun yastık ve ortopedik yatakta uyuyun

•  Oturma, uyku ve yürüyüş  pozisyonlarınıza dikkat edin.  

•  Uzun süreli oturmanız gerektiğinde ara ara esneme ve germe egzersizleri yapın

•  Boyun, sırt, bacaklar ve karın kaslarını güçlü tutmak için düzenli egzersiz yapın. Esneklik ve kuvveti dengede tutacak bir egzersiz programı uygulayın. 

•  Yüzme, pilates, aerobik ve yürüyüş önereceğimiz sporlardır.

•  Sigarayı bırakın.

•  Sağlıklı ve dengeli beslenin.