Doğumdan itibaren bebekleri, ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslemek 6 aydan sonra ise anne sütüyle birlikte doğru ek gıdalara başlamak bebeklerin sağlıklı büyümesini sağlayacak yapı taşlarını oluşturur. Doğru zamanda ek gıdaya geçiş, bebeğin artan enerji gereksiniminin karşılanabilmesi, 6. aydan sonra demir, çinko gibi mikro besin öğelerinde eksiklikler oluşmaması, çiğneme ve konuşma becerisinin gelişmesi, ağız ve dil koordinasyonunun artması, farklı tatlara alışmaya katkıda bulunması, ileri dönemde iyi bir beslenme alışkanlığı kazanması açısından gereklidir.
Ne zaman ek gıdaya geçilmelidir?
Bebeklerin ek gıdaya başlaması için en doğru zaman altıncı aydır. Çünkü 6. aydan önce bebekler , itme refleksine sahiptirler, genellikle sadece sıvı besinleri yutabilirler ve çiğneme becerileri henüz tam gelişmemiştir bu yüzden ek gıdaya geçiş önerilmez. 6. aydan daha geç bir zamanda ek gıdaya başlamak ise bebeğin kilo alması ve büyümesini yavaşlatır, vitamin- mineral eksikliğinin ortaya çıkmasına sebep olur, farklı tatlara alışmakta sorunlar ortaya çıkar ve bebeğin çiğneme becerisi geçikir . Bebeğin ek gıdaya hazır olduğunu gösteren iki önemli işaret vardır, oturmaya başlaması ve itme refleksinin (dil çıkarma refleksi) kaybolması.
Ek gıdalar günün hangi saatinde ve nasıl bir kıvamda verilmelidir?
Gündüz vakti, bebeğin hareketli olduğu, çok aç ya da çok tok olmadığı bir zamanda verilmelidir. İlk zamanlar çok küçük miktarlarda denemeler yapılmalı ve gün gün miktar arttırılarak devam edilmelidir. Bebeklere, 4-6. aylarda çok iyi ezilmiş, pürüzsüz, 6-7. aylarda iyi ezilmiş püre kıvamı, 7-9. aylarda pütürlü, 9-12. aylarda ufak parçalar halinde ve 12-15. aydan sonra ise artık daha büyük ve dilimler halinde gıdalar yedirilmelidir.
Ek gıdayı reddeden bebeklere nasıl davranılmalıdır?
Besinlerle yeni tanışan bir bebeğin ek gıdayı reddetmesi gayet normal bir durumdur. Ek gıdalar yapısı, kıvamı, tadı bakımından anne sütünden oldukça farklıdır. Bebeğin bu yeni tadlara alışabilmesi için zamana, annelerin ise sabıra ihtiyaçları vardır. İlk zamanlarda her öğün yeni gıdalar denetmek yerine, günün sadece bir öğününde yeni tek bir gıda denetmek bebeğin daha kolay kabullenmesini sağlayabilir.Bebeğe gıdayı verdiğinizde tadına bakıp yemek istemediyse belki henüz o tada hazır değildir. Onu yemesi için zorlamak yerine tekrar o gıdayı tattırmak için zaman vermek gerekir. Bazen bebeğin bir gıdayı kabul etmesi 10-15 kez denemeyle ancak mümkün olabilir. Ayrıca bebekler tatları itibariyle sebzelere göre meyveleri yemeyi daha çok tercih edebilirler. Ancak sevdi diye ona sürekli meyve püresi vermek, bu tatlı tadın ardından sebze püresini kabul ettirmenizi zorlayabilir. Bu durumda meyve ve sebzeleri bir arada vermeyi deneyebilirsiniz.
Bebeklere kendi kendilerine yemek yemeleri için fırsat verin;
Eline bir şeyler almak için uzanan, oyuncaklarını ağzına götürüp kemiren, çiğneme hareketi yapabilen ve özellikle 9 ayını dolduran bebeklere, döküp saçsalar bile yiyecekleri kendi kendilerine yiyebilmeleri için fırsat verilmelidir. Bu şekilde, bebekler yemek yemenin eğlenceli olduğunu anlar, yiyecekleri keşfeder, yiyecekleri tadı, kokusu ve yapısı ile öğrenir, güvenli bir şekilde yemeyi öğrenir. Boyut, şekil, ağırlık, yapı, doku gibi kavramları pek çok eğitici oyuncaktan öğrenebileceğinden daha iyi bir şekilde öğrenir. El becerisini ve el-göz koordinasyonunu geliştirir. Kendine güvenmesini sağlar, aile yemeklerine katılır ve sosyal beceriler kazanır. İştahını kontrol etmeyi öğrenir, sadece ihtiyaç duyduğu kadar beslenir. Parmak besinler dediğimiz, bebeğin kendi yemesi için kolay besinler muz, elma, havuç, salatalık, karpuz dilimleri, brokoli çiçekleri olabilir.
Bunlara dikkat;
Elma, şeftali püre, şekersiz pirinç unu muhallebisi, yoğurt, sebze püre, tam pişmiş yumurta sarısı ilk ek besinlerden olmalıdır.
6.aydan itibaren yumurta sarısı verilebilir. Yumurta beyazı allerjen etki gösterebileceği için 10-12. aylarda beslenmeye eklenmelidir.
İnek sütü 6 aydan sonra besinlerin hazırlanmasında kullanılabilir fakat 1 yaşına kadar bebeğin ana içeceği olmamalıdır.
Bebek şekerle mümkün olduğunca geç tanıştırılmalıdır. Tatlı tada alışan bebekleri sebze, yoğurt, yumurtaya alıştırmak daha zor olur.
Ek gıdaya geçişten itibaren pürelerin içerisine 1 tatlı kaşığı zeytinyağı eklenebilir.
Bal 1 yaşından sonra verilmelidir. Şekersiz üzüm,elma pekmez ise 6. ayda verilmeye başlanabilir.
İlik suyu bebeğe 6.aydan itibaren çeyrek çay bardağı içirilebilir.
