VOLKSWAGEN’IN TÜRKİYE YATIRIMI

Otomotiv sektöründe uzun bir aradan sonra son 20 yıldır ilk defa sıfırdan yeni bir otomobil markası fabrika yatırımı yapıyor..

Alman devi Volkswagen’ın Manisa’ya yapacağı yatırım 1,4 milyar Euro, peki yatırımın kapsamı nedir ve neden Türkiye seçildi? Piyasalara nasıl yansıdı bu hamle ekonomiye ne yönde etkiler? Avrupa’da nasıl yankı buldu? Tüm bu başlıkları Gazeteci & Yazar Emre ÖZPEYNİRCİ ile konuştuk..

Otomotiv sektöründe uzun bir aradan sonra yanılmıyorsam son 20 yıldır ilk defa sıfırdan yeni bir otomobil markası fabrika yatırımı yapıyor, öncelikle bu adımı nasıl değerlendiriyorsunuz? Söz konusu yatırımın büyüklüğü ve kapsamı nedir?

Alman Volkswagen Grubu’nun 27 Eylül’de Manisa’da 943.5 milyon TL sermayeli ‘Volkswagen Turkey Otomotiv Sanayi ve A.Ş.’ isimli şirketi kurmasıyla uzun süredir beklenen ve gündemde yer tutan dev yatırım müjdesi kesinleşti. Hükümete ve Alman şirkete yakın kaynaklar fabrika yatırımı için imzaların Avrupa’da atıldığını belirtirken, gözler resmi açıklamaya çevrildi. Ama VW Grubu’nun Manisa’da kuracağı fabrika için 1.4 milyar Euro yatırım yapacağı kesinleşti. Yıllık 300 bin adetlik üretim kapasitesine sahip olacak tesis, 4 bin 500 kişiye istihdam sağlayacak. 2022’de devreye alınacak Manisa fabrikasında yeni jenerasyon VW Passat ile Skoda Superb’in üretilmesi bekleniyor.

Dediğiniz gibi VW’nin dev yatırımı Türkiye ve otomotiv sektörü için büyük önem taşıyor. Türk otomotiv sanayi 22 yıl aradan sonra ilk kez sıfırdan bir yatırım çekmiş olacak. En son 1997 yılında Hyundai Assan ile Honda sıfırdan ülkemize yatırım yaparak üretime geçmişti. VW ile birlikte Türkiye’de üretim yapan şirket sayısı 7’ye çıkacak. Ford, Fiat, Renault, Hyundai, Toyota ve Honda, ülkemizde üretim yapıyor. Ancak Honda Türkiye, Avrupa’dan çıkmasa stratejisine bağlı olarak 2021 yılı sonundan itibaren Şekerpınar fabrikasını kapatacak.

Volkswagen, adı geçen diğer yerler arasında fabrikasını kurmak için neden Türkiye'yi seçti sizce? Hatta bu konuda yüzde 14,6'lık hissesi bulunan Katar'ın etkin olduğu iddiası vardı, ne dersiniz?

Avrupa’da 2021 yılından itibaren araçlardan salınan ve çevreyi kirleten karbon gazında (CO2) ciddi bir sınırlama geliyor. Şu anda araç başına ortalaması 120 gr/km olan emisyon oranı 2020 sonunda itibaren 95 gr/km’ye inmek zorundu. İşte bu oranlar benzinli ve dizel motorlarla sağlanamadığı için markalar hibrit ve sıfır emisyona sahip elektrikli otomobil yatırımlarını yaparak araç başına ortalamayı düşürmek istiyor. Çünkü 95 gr/km ve altı ortalaması tutturulmazsa ciddi cezalar gündeme gelecek. Bu da marka başına en az 1 milyar Euro ve üstü anlamına geliyor. Volkswagen’de bu noktada Almanya fabrikalarını elektrikli otomobil üretimine yönlendirmeye başladı. Ancak uzun bir süre elektrikli otomobilden kâr elde

edemeyecekleri için para kazandıkları dizel ve benzinli motora sahip araçları üretmek zorundalar. İşte bu noktada Almanya dışındaki fabrikalarında kapasite yeterli olmadığı için yeni bir fabrika kararı aldılar. Önce Türkiye dahil Doğu Avrupa’da 5 ülke aday oldu. Bu sayı sonra Türkiye ve Bulgaristan olmak üzere ikiye indi.

Bulgaristan’ın tek avantajı sunduğu teşviklerdi. Yoksa ne otomotiv sanayi vardı ne de bu konuda deneyimi. Ayrıca güçlü bir iç pazara da sahip değil. Türkiye ise otomotiv sanayide Avrupa’nın en güçlü üretim merkezlerinden biri. Üretim kalitesi ve verimliliği dünyanın zirvesinde. Ciddi maliyet ve düşük işgücü avantajı da olduğu için yeni fabrika için tüm oklar Türkiye’ye döndü. Uzun süren pazarlıkların ardından artık sona gelindi. Önümüzdeki günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Almanya Başbakanı Merkel’in ortak olarak bu dev yatırımı açıklaması bekleniyor.

Volkswagen'in bu hamlesi Avrupa cephesinde nasıl yankı buldu?

Alman kamuoyu ve sendikalar en başından beri karşı gözüktü.

En başından beri sanki Türkiye’ye hak etmediği bir şey veriliyormuş diye eleştiriler yapıldı. Sonuçta adamlar bize bir şey bahşetmiyorlar. Bu onlar için kıyasıya rekabet olan bir dünyada bir maliyet avantajı ve ilave kapasite demek. Bu yatırım Volkswagen ve Alman ekonomisine de katkı sağlayacak. Sonuçta Almanya’daki üretimden değil uzun süre Türkiye’de üretimden para kazanacaklar. Ben fabrikanın kısa zaman içinde büyüyerek kapasitesinin katlanmasını da bekliyorum. Evet sonuçta Avrupa’da bir emisyon sınırlaması var ama Rusya, Afrika, Ortadoğu ve Asya’nın büyük kısmında böyle bir kısıtlama yok. VW’de bu ülkeler için Türkiye’de Passat ve Superb üretim, kazandığı parayı Almanya’da elektrikli otomobil geliştirmeye harcayacak. Aksi halde rekabette geri kalır.

Yatırım piyasalara nasıl yansıdı, ekonomiyi ne yönde etkiler sizce?

Türk otomotiv sektörü, 22 yıl aradan sonra Volkswagen Grubu ile sıfırdan yeniden yatırım çekmenin heyecanını yaşıyor. Bu piyasalara da çok olumlu yansıdı. Düşünün VW’nin Türkiye distribütörü olan  Doğuş Otomotiv’in hisseleri bile bundan aldığı güçlü resmen uçuşa geçti. Burada şunu söylemekte de fayda var, VW fabrika kursa da iç pazarda satışları Doğuş Otomotiv devam ettirecek. Yani Doğuş’tan distribütörlüğün alınacağı haberleri tamamen asılsız.

Diğer taraftan 22 yıl sonra gelen bu dev yatırımla Türkiye’de ekonominin lokomotifi olan otomotiv sektörü de büyük güç kazanacak. Unutmadan VW, Manisa’da kuracağı 300 bin adetlik fabrika dışında, Ford Otosan ile ortaklaşa Gölcük’te 100 bin adedin üzerinde hafif ticari araç modeli Transporter’ı da üretecek. Sonuç olarak otomotiv sanayine 400 bin adetlik ek kapasite gelirken, istihdamda ana ve yan sanayiyle 20 bine ulaşacak. VW’nin Manisa’da üreteceği otomobillerin yüzde 90’ının yurtdışına satacağı düşünülürse, ülkenin ihracatını da yukarı taşıyacak. Son olarak VW fabrika kurduğu bölgeleri hızla geliştirerek adeta ‘VW ŞEHRİ’ haline getirir. Konutlar kurar, alışveriş merkezleri açtırır, yan sanayiyi çeker.