Ali Çınar: ‘’ Türkiye - ABD İlişkileri Güven Tazelemeli ‘’
Türkiye – Amerika Birleşik Devletleri ilişkileri son 1 yıldır çok hareketli. İkili ilişkiler çok yıprandı sizce nasıl düzelecek Ali Bey?
Türkiye’deki seçimler öncesi, Türk ve ABD’li resmi temsilciler görüşmelere devam ediyor. Açık bir diyaloğun olduğu kesin ancak çıkar çatışması ve Türkiye’nin güvenliğini tehdit edici adımları ABD’nin atmasından dolayı sıkıntı devam ediyor. İlişkilerin tekrar düzelmesi için öncelikle karşılıklı güvenin tazelenmesi gerekir. Ve tabiki iletişim kanallarının sürekli ve dengeli şekilde yürütülmesi çok önemli. Bu faktörleri gözönüne alarak, FETÖ, YPG, F35, S400 ve Pastor Brunson olmak üzere masada birçok konu var. Eski Dışişleri Bakanı Tillerso’nun öncülüğünde kurulan ortak mekanizma kurullarının devam ettiğini görüyoruz ki Münbiç konusunda bir ilerleme kaydedildi. Kısa dönemde ilişkilerin düzelmesini beklemek çok zor ancak uzun dönemde ortak yollar bulunarak gerginliklerin azalmasını umut ediyoruz.
Türkiye’de yakın zamanda bir seçim var. ABD’liler nasıl görüyor bu seçimi?
ABD’nin resmi devlet yetkilileri demokratik seçimle gelecek kim olursa çalışırız mesajı veriyorlar. Ancak, bilhassa Washington DC’de Türkiye’deki seçimleri yakından takip eden bir anti-Türk grubu var.Bu grup şu andaki hükümetin gitmesi için her türlü karalamaya yapmaya çalışıyorlar. FETÖ – PKK - Ermeni lobileri olmak üzere sistematik bir karalama görüyoruz. Belli düşünce kuruluşlarında Türkiye konusunda seçim öncesi panellerde negatif algıyı görebiliyoruz. Ne olursa olsun Türkiye güçlü bir ülke o nedenle seçimlerin demokratik ortamda huzur içinde geçeceğine inancımız sonsuz.
ABD’de Lobi alanında Türkiye maalesef zayıf. Neler yapmalıyız Ali Bey?
Lobide güçlü olmanız için bir maddi gücünüz iki oy gücünüz olması lazım.Bu iki güçlü etkenden hiç biri yoksa başarılı olmanız çok zor. Türkiye’nin resmi olarak lobi şirketlerine harcadığı miktarlar diğer ülkere göre çok daha az. Doğru lobi firmaları ile çalışmak ve bu sektörü iyi bilen lobiciler ile çalışmak çok önemli.Türkiye büyük isimlere bakarak lobi firmaları tutmasının aşılması lazım.Önemli olan network olan, iş çıkarabilecek,sonuç odaklı çalışmalar çok önemli.
Maddi olarak güçlü olmamız dışında ciddi bir takım kurulması ve çalıştırılması çok önemli. Aynı zamanda Amerika’daki Türk toplumunun Kongre-Senato üyeleri ile görüşmesi ve Türkiyenin milli davalarının anlatılması da Türkiye’nin güçlenmesi için önemli etken.
Dolar kuru ilişkilerimiz gibi çok haraketli. Neden bu kadar yükseldi son zamanlarda sizce?
Döviz kurundaki hareket temelde döviz piyasasındaki arz ve talep büyüklüklerindeki değişmelerden kaynaklanır. Dünya’da faizlerin yükseldiği ve FED’in bu sene 4 faiz artışı senaryosunun güçlendiği dönemde bu artış birçok kesim tarafından bekleniyordu. Tabi Türkiye’deki seçimlerin ve yurtdışından Türkiyeye karşı bir manipülasyonun oldugunuda söylemek lazım. Finans çevrelerinden ve Kredi Derecelendirme şirketlerinde Türkiye aleyhine bir algı olusturuldugunuda söylemek mümkün.
Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya yakın zamanda İngiltere’ye giderek , yabancı sermayaye güvence vermeleri, Türkiye’deki resmi temsilcilerin yaptığı demeçler, Merkez Bankası’nın müdahelesi gibi çalışmalar doları azda olsa frenlemiş görünüyor.
Türkiye’deki ekonomik anlamda rahatlama seçimlerden sonra daha da net bir yol alır diye tahmin ediyorum
Ali Çınar’a göre Trump nasıl bir başkan?
Başkan Trump ile beraber yeni bir Amerika Birleşik Devletleri ile karşı karşıyayız. Farklı, kural tanımayan, sansasyonlarıyla öne çıkan, kampanyasındaki söz verdiklerini tutan, ekibinden çok çabuk adam harcayan bir Başkan var şuanda. ABD’de şuan seçim olsa Trump kazanabilir diyen sayıda çok fazla. Bilhassa iç politikaya yönelik, polis, asker, muhafazakar kesim tarafından çok tutulan bir isim. Dış Politikada çok tecrübesi olmaması, dedikleri ile yaptıklarının farklı olmasından dolayı kredisi zayıflamış durumda ancak yeni Dışişleri Bakanı Pompeo saygın bir isim.Dış Politikada daha somut adımlar atacaga benziyor.
Trump’ın hala Rusya soruşturması nedeni ile hala rahat hareket edemiyor. ABD Medyası ile arası bir türlü düzelmedi. Ama genel ekonomik verilere bakarsanız Trump döneminde ekonomi iyi gidiyor diyebiliriz.
Türkiye, ABD için neden çok önemli?
ABD dünyanın en büyük gücü. Hem ekonomik anlamda hem askeri anlamda hem de diplomasi alanında bir süper güç. Türkiye-ABD ile 1950lerden itibaren güzel ilişkiler kurmuş bunu Kore savaşında omuz omuza mücadelede pekiştirmiş iki NATO müttefiği ülke. 325 milyonluk nüfusu ile ABD pazar payı yüksek bir ülke. Türkiye’nin her alanda ABD ile ortaklık yapabilecek fırsatı var.
Tabiki , ABD’de Türkiye’den vazgeçmesi çok zor zira Türkiye’nin stratejik konumu, demokratik, laik bir yapıda olan nadir ülkedelerden biri bölgede. Bilhassa şu an Suriye’de yaşanan olaylar, Irak’ta yaşanılan kötü tecrübelerden görüldüki Türkiyesiz bir çözüm bölgede çok zor. Üstüne yaklaşık 4 milyon multeciyide eklersek, Türkiye’nin yaptığı fedekarlık ve harcamaları birçok ülke yapmamış durumda.
Türk AmerikanDostluk komitesinden bahseder misiniz? Kongrede üye bulunmaktadır?
Türk Dostluk Grubunda şu anda 136 üye var. 4’ü Senato kanadından 132’si kongre kanadından. Türk-Amerikan ilişkilerinin geliştirilmesi ve ABD Kongresinde Türkiye lehine çalışmalarda Türk-Amerikan toplumuna destek verecek bir grup olarak biliniyor.4 tane Eşbaşkan bulunmaktadır. İkisi Demokrat ikisi Cumhuriyetçi partiden. Bilhassa sözde Ermeni soykırımı tasarısı dahil aleyhte tasarılarda Türk Dostluk Grubu etkin şekilde engelleme rolü üstlenebiliyorlar en azından aleyhte imza atan Kongre üyeleri ile konuşup, Türkiye’nin önemini anlatıyorlar. Bu dostluk grubunda daha önceden kongrede görev yapan, suandaki Amerika Dışişleri Bakanı olan Pompeo ve Icisisleri Bakanı olan Zinke de vardı.
Turkish Heritage Organization olarak neler yapıyorsunuz Ali Bey?
Merkezi Washington DC’de bulunan Turkish Heritage Organization (THO), tamamen bağımsız ve kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşudur. 2015 yılında kurulan THO, Türk – Amerikan ilişkilerini kapsamlı bir diyalog çerçevesinde, başta Washington olmak üzere Amerikan kamuoyunun gündemine taşımayı hedeflemektedir. Güvenlik, enerji, eğitim, ekonomi, insani yardım ve teknoloji gibi ABD-Türkiye ilişkilerinde büyük öneme sahip altı konu başlığında düzenlediği etkinlikler, yaptığı araştırmalar ve yayınlar ile önemli bir platform oluşturmaktadır. Danışma Kurulu’nun yetkin ve dünyaca tanınmış akademisyenlerden oluştuğu THO, tüm faaliyetlerini açık iletişimin esas alındığı bir çerçevede yürütmeye özen göstermektedir. Böylece Türkiye hakkında doğru bilgi ve içerik üretilirken, çıkarılan kasıtlı veya yanlış bilgiler de temizlenmekte, ABD kamuoyu ve medyasındaki dezenformasyonun önüne geçilmektedir.
Washington DC’de her ay en az 2 program yaparak Türkiye’nin önemsediği konuların gündeme getiriyoruz. Türkiyeden en üst düzeyde resmi temsilciler geldiğinde programlar yapıyoruz. Konusmacılarımiı arasında ABD resmi temsilcileri, emekli generaller, büyükelçiler, Düşünce Kuruluşu Başkanları dahil güzel bir portfoyumuz var.
ABD Kongresi ve Senatosunda sürekli ziyaretlerimiz dışında, ABDnin resmi kurumları ile güzel bir iletişimimiz var.
Yakın zamanda 10 ABDli araştırmacıyı Mülteci Konusunda yaz araştırması için Türkiye’ye götüreceğiz. Bunun dışında araştırma yayinlarimiz ilede objektif şekilde çalışmalarımız bulunmaktadır.
Ali Bey, Siz ABD’deki Türklerin önde gelenlerdensiniz. Çok fazla kişiyle görüşüyorsunuz. Türkiye, ABD’den nasıl gözüküyor?
ABD’da Türkiye’ye iyimser bakanlar olduğu gibi kötümser bakan kesimde var. Bazı anti-Türk grupların yanlış yönlendirmeleri ile Türkiyeyi kaybetsek ne olur algısıda var Türkiyeyi Rusların eline itilmemeli, NATO içinde tutulması lazım diyen bir algıda var. Genelde Türkiyeyi bilen tanıyan kişiler Türkiyenin kaybedilmemesi görüşündeler. Türkiye’nin bazı haklı isteklerinin yerine getirilmediğinden dolayı kırgınlıkta haklı olduğunu söyleyenlerin sayısıda aslında az değil. Ancak, son dönemde Trumpun dış politikada yaptığı çıkışlar ve Türkiyeye verdiği sözlerin yerine getirilmemesinden dolayı güven sorunu yaşanıyor. Aynı şekilde ABD’nin S400 ve Rahip Brunson yüzünde Türkiyeye karşı farklı bakmaya başladığını herkes biliyor.
Günün sonunda karşılıklı iletişim ve güven tazelenmesi şart aksi takdirde Türkiye, ABD’nin YPG desteğini asla kabul edemez ve etmeyecektir.
Ali Çınar kimdir?
Washington DC Merkezli Düşünce Kuruluşu olan Turkish Heritage Organizasyo’nun Başkanıdır. Yakın zamanda Amerikan Kongresi Dış İlişkiler Komitesinde Türkiye lehine 2 defa konuşmacı olarak katılmış ve bir çok Amerikan medya kanalında Türkiye’nin haklı tezlerini savunmuştur.
Ali Çınar, 1999 İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi mezunudur. Daha sonra New Haven Üniversitesi’nde MBA masterini tamamlamıştır. Dernekçilik hayatına önce Türk Öğrenci Derneği Başkanlığı daha sonrada 500 Uluslarası Öğrencinin yer aldığı Uluslarası Öğrenci Derneği Başkanlığı görevinde bulunmuştur. Mezun olmadan önce üniversite rektörlüğü tarafından uluslarası öğrenci arasından seçilerek Uluslarası Olağanüstü En Başarılı Öğrenci Ödülüne layık görülmüştür. 2004, 2005 ve 2006 yıllarında, Harvard Business School , MİT ve New York üniversitelerinde işletme ve diploma programlarını başarı ile tamamlamıştır.
2002-2012 yılları arası Wall Street Journal’da çalışan Çınar, aynı süre zamanında birçok önemli Türk-Amerikan kurumunda görev yapmıştır. Çınar’ın bir başka özelliği de Türk- Amerikan ilişkileri üzerinde uzman ve stratejist olarak çalışmaları ve yazıları bulunmaktadır. Çınar, 2004 ve 2005 yıllarında Amerikan Askeri Sahil Güvenlik Akademisi’nde konuşmacı olarak katılmasının yanında, Birleşmiş Milletler, Columbia Üniversitesi, Atlantic Council gibi bir çok önemli kurumda konuşmacı olarak yer almıştır.
Amerika’nın genelinde etnik gruplara yakın olmak amacı ile çalışmalar yapmasının yanında Amerika’daki Türk Dünyası’nın güçlenmesi için bir çok projede yer almıştır. Ali Çınar,çeşitli yayın kuruluşlarında yazmak ile beraber, Birleşmiş Milletler ve Amerikan İçişleri Bakanlığı Yabancı Gazeteciler Dairesinden onaylı basın kartlarına sahiptir. 2002 yılından beri Amerikanın ilk ve en eski Türk-Amerikan Dergisi Türk of America, ilk yerel Gazetesi Forum Gazetesi yazılar yazmasının dışında, Politico, US News, Washington Post, The Hill gibi gazetelerde OPED’leri yayınlanmıştır.
40’ın üzerinde Türk-Amerikan ve Amerikan kurumlarından başarı ve teşekkür ödülü olan Çınar, 2009’dan beri resmi onaylı noterdir.
Röportaj: Anıl Sural
www.twitter.com/AnilSural
Fotoğraf: Rona Doğan
