Röportaj: Funda Akosman Erman

Yaklaşan üniversite sınavı öncesi hem yeni sistem ile ilgili bilgi almak hem de gençlerimizin ruhsal sağlığı hakkında konuşmak için sizin gibi bir duayen eğitimciye başvurmak istedik. Bu yoğunluğunuzda bize zaman ayırdınız ve tv programıma da katıldınız.  Çok teşekkür ediyorum.

Hoş bulduk Funda Hanım, öncelikle şunu söyleyeyim size, yaptığınız Sağlıklı Papatyalar programı çok güvenilir ve başarılı bir program. İzleyenler de eminim bunun notunu vererek izliyorlar. Sizi bu yüzden bir kez daha kutluyorum.

Çok teşekkürler hocam. Sizin gibi ödüllü bir hocamdan bunları duymak çok güzel onur verici. Önce Vatan gazetemizde sizinle çok değerli röportajlar yaptık ses getiren, yıllarca Papatya Dergimizde de yazdınız. Yazdınız, anlattınız, bizleri aydınlattınız, etkinliklerimize katıldınız, destek oldunuz, eksik olmayın. "Başarıya Doğru" programınız ödül aldı. Birçok seminerler veriyorsunuz yurt içinde ve Kıbrıs'ta da. Çok yoğunsunuz biliyorum, yine de bize zaman ayırdınız. Sınavlara çok az kaldı, öğrenciler çok gergin zamanlar yaşıyorlar şu anda. Sizin verdiğiniz bilgiler ile biraz rahatlayacaklar diye düşünüyorum. Bu yüzden hemen sorularımı sormak istiyorum hocam. Üniversite sınavlarını konuşacağız ama yeni lise sınavları oldu bu yüzden önce liseyi konuşalım istiyorum biraz. Öğrenciler soruların zor olduğunu söylediler, veliler de bu durumda üzgün. Siz bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bu sene yapılan bu sınavın geçen sene yapılan sınav ile karıştırılmaması gerektiğini bir kez daha hatırlatmak istiyorum. Geçen sene yapılan sınavlar TEOG ya da bir başka isimleydi. Yaklaşık 1 milyon 200 çocuğumuz sınava giriyordu ve bunlar belli bir puan ve başarı sırasına göre Anadolu liseleri, Fen, Sosyal liseleri ya da meslek liselerine yerleştiriliyordu. Burada sınav yapılırken %10'u çok kolaydır, çünkü o kısmı herkes yapabilmelidir. %20'si kolaydır, %40'ı normaldir, %20'si zor, %10'u da çok zor sorulardan oluşur. Ancak bu sene bir değişiklik yapıldı. Velilerin tek hatası da, bu seneki bu sınavı geçen seneler ile karıştırmak oldu diye düşünüyorum. Veliler bana kızacaklar belki ama sınavın zaten zor olması gerekiyordu. Çünkü belirli bir kitle seçilecek. Bu sınav, sınava girenlerin %75'ine hitap etmiyor zaten. "Sınavım kötü geçti" diyenler var. Kötü geçer tabii. Çünkü en üst düzey olan proje okullarına öğrenci alınacak. Çıta yükseldi kısacası. Sınavın zor olması doğal.

Peki yerleştirme nasıl olacak hocam? Neler önerirsiniz?

Öncelikle şuna çok iyi dikkat etsinler, seçecekleri okulun öğretim kadrosuna baksınlar. Öğretmene değer veren okulu seçsinler. Okulun tarihçesine, kültürüne baksınlar. Okulun uluslararası ilişkileri çok önemlidir, buna baksınlar. Bir diğer önemli konu ise sosyal yaşam başarısıdır. Okulun gerçekten işleyen kulüpleri var mı, buna baksınlar. Ama bana sorarsanız en önemlisi öğretmendir. Kadro tamam mıdır, devamlılık ne kadar yıl olmuştur, o okul öğretmene ne kadar değer veriyor; bunlar en önemli konulardır bana göre. 

Üniversite sınavına da çok az zaman kaldı hocam. Öğrenciler çok heyecanlı. Üniversite giriş sisteminde yapılan değişiklikle ilgili neler söyleyeceksiniz?    Bunun yansımaları nasıl oluyor öğrencilere?

Öncelikle üniversite giriş sisteminde biliyorsunuz bu yıl değişiklik yapıldı. Değişiklik yapıldığı andan itibaren kamu ya da kuruluşlar bu sınav ile ilgili görüşlerini YÖK'e bildirdiler. Gerek olumlu gerekse olumsuz görüşleri YÖK, ciddi ve güvenilir bir devlet kurumu olarak inceledi. Ve bunlardan doğru olanlarla birlikte sınav içerisinde bazı değişiklikleri tekrardan yaptı. Tabii biz bugün yapılan değişikliklerden ziyade, sınav sisteminin ne olabileceğini, üniversite adaylarını nasıl yenilikler bekliyor, bunun üzerinde durmamızda yarar var. Sınav sisteminde 1. sınav Temel Yeterlilik Sınavı, 2. ise Alan Yeterlilik Sınavı'dır. Sınava giren adaylar tek oturumda 40 tane Türkçe sorusundan oluşan bir testi, 20 sorudan oluşan Sosyal Bilimler testi, 40 sorudan oluşan Temel Matematik testi 20 sorudan oluşan Fen Bilimleri testi ile karşılaşacaklar.  Toplam 120 soruya baktığımızda; Türkçe'den soru ağırlığından %33, Sosyal Bilimlerden %17, Temel Matematikten %33, Fen Bilimlerin de %17 olduğunu görüyoruz. Bu sınavın sonunda Temel Yeterlilik adı altında bir puan oluşacak. Eğer bu puan 150 ve üzerindeyse adaylar ön lisans ve özel yetenek sınavı gerektiren yerleri tercih edebilecekler. Birinci oturumda başrolü Türkçe ve Matematik oynayacak. Öğrenciler bunu bilsinler. Her iki oturumda da mümkün olduğunca çok net yapmaları gerekiyor. Geçen yıllardaki sınavlar soru sayısı çok fazlaydı. Örneğin geçen sene 30 tane Biyoloji sorusu vardı, eğer 50 tane başlık varsa 4 yıl içerisinde, bunlar rahatlıkla eritilip sorulabiliyordu. Şimdi bu rakam çok düştü. 13 tane soru gelecek. Buradan tekrar öğrencileri uyaralım. Bu sınavı önceki sistem ile karıştırmasınlar. Bu sistemde soru sayısı azaldığı için 3 konudan 1 soru çıkabilecek. 2009 - 2010 yıllarına bakarlarsa bu dediğimin örneklerini çok rahatlıkla görebilirler. Sene 1997 - 1998 yıllarında da bu tip sorular çıkmıştı. 

Bu sınav yorumlamaya ve bilgiye dayalı, öyle değil mi hocam?

Bilgiye değil, detaylı bilgiye dayalı sorular gelecektir. Bu sınavda pratik var. Ayrıca ÖSYM'nin örnek sorularına baksınlar adaylar, yararlı olacaktır. Ona göre gençlerin iyi hazırlık yapması gerekir. Sınav çok önemli, bunu unutmasınlar. 180 dakika süre verilecek. Aileler ve gençler şuna aldanmasınlar, "40 tane Matematik ve 40 tane Türkçe sorusu gelecek bu kadar soruyu kısa sürede çözeriz biz" demesinler. Detaylı bilgiye dayalı sorular olacak ve süre yeterli bile gelmeyebilir. Bu yüzden dikkat etsinler. Hem konulara hakim olmaları hem de yorum yapabilmeleri lazım. İlk sınavda Türkçe ve Matematik ön plana çıkıyor. Ancak sayısal öğrencileri Türkçe - Matematik sonra Fen çözüp sonra Sosyal çözecekler. Sözelci öğrenciler de önce Sosyal sonra Fen ve Matematik çözecekler. Ne kadar çok net yaparlarsa o kadar iyi.

Değerlendirme nasıl olacak hocam?

Birinci oturumun %40, ikinci oturum ise %60 olarak değerlendirilecek. Bu yüzden adayların çok dikkatli olmaları lazım. Hem birinci hem de ikinci sınavı dikkate alarak hareket etmelerinde ve ona göre taktiklerini hazırlamalarında fayda var. Örneğin birinci oturumda Türkçe ve Matematik ön plana çıkıyor. İster sayısalcı ister sözelci olun, bu değişmiyor. 

Ortaöğretim başarı puanı da eklenecek. Bunun katkısı da çok önemli. Doğru mudur hocam?

Özellikle ODTÜ, Boğaziçi, İTÜ gibi ya da Bilgi Üniversitesi gibi puanlar çok yüksekti. Ve 1 doğru soru çok yer değişimine sebep oluyordu. Burada bu başarı puanı çok önemli gerçekten. Öğrencilere tavsiyem son güne kadar okula gidilmeli, diploma notuna çok önem vermeliler. 

Sınavlar seçimden dolayı bir hafta ertelendi....

Evet. Bu konuda YÖK'ü kutluyorum. Çok doğru bir tarih bence sınav için. 31 Temmuz'da da sonuçlar açıklanacak. 

Hocam öğrenciler tercihleri nasıl yapacaklar? Çünkü sıralama belli değil, taban puanlar belli değil. Neye göre yapılacak tercih?

Öncelikle tekrar tekrar söylüyorum, bu sınav yeni bir sistem. Eski sınav elma ise, bu sınav portakal. Yani tamamen birbirinden farklı. Bir kriz dönemi olarak düşünelim fakat krizden artılar da elde edilebilir. Esas tercih budur aslında. Kalbinin sesine kulak vermek en güzeli bazen. Önce devlet mi yoksa vakıf üniversitesinde mi okuyacaklar, buna karar vermeliler. Veliler de eğer ki özel üniversite düşünüyorlarsa bu eğitimi 5 yıllık olarak hesaplamalı ve ekonomik olarak detayları ile düşünmeleri gerekiyor. Eğer İstanbul'da yaşıyorsanız çocuğunuzu İstanbul dışında devlet üniversitesine gönderecekseniz, oradaki harcamaları da hesaplayın. Acaba İstanbul'da özel üniversiteye gönderseniz harcamalar yakın mı olacak bunlara da bakmanız lazım. Gençlere gelirsek, onlar da meslek tercihlerinde iyi bir karar vermeleri gerekiyor. "Ben şu üniversiteyi istiyorum" ya da "ben şu bölümü istiyorum" diye öğrencilerin düşünceleri ikiye ayrılır. Gençlerin %70'i meslek seçimi yapar, %30'u üniversite seçimi yapar. Diyelim ki Boğaziçi İşletme istiyorsunuz. Ama İşletme değil diğer bölümler sizin puanınız tuttu diyelim. Sırf o üniversitede okumak için herhangi başka bir bölümü tercih ederseniz bu sonraki zamanlarda sizi zorlayabilir. Başka üniversitelerin İşletme bölümünü seçmek en doğrusudur.

Gençlere ne öneriyorsunuz hocam? Nasıl çalışsınlar? 

Uzmanlar ve pslikologlar bununla ilgili şunu söylüyorlar, sabah 10.00'da deneme sınavı yapacaklar. Yapamadıkları sorulara sonrasında bakacaklar. Evlerinde deneme sınavı yapabilirler. Ama unutmayın ki sınav ortamı çok farklı bir ortamdır. Evde yaptıkları denemeleri ısınma olarak düşünsünler. Sınavın sabah 10.00'da olmasının sebebi de, vücüdun fiziksel olarak da hazır olması gerekiyormuş. Bununla birlikte muhakkak ikinci sınav için alan bilgisini iyi çalışsınlar. Ve adaylar sınavı birinci ve ikinci oturum olarak ayıramazlar. İkisi bir bütündür. İkisine de tamamen hazırlıklı olmalılar.

Veliler nelere dikkat etsinler?

Şunu söyleyeyim, velilerin hiçbiri bu sınava girmediler. Özellikle okulun rehber öğretmenine ve branş öğretmenlerine bu işi bıraksınlar. Onlar bizlerden çok daha iyi biliyorlar. Tercih döneminde de mutlaka okulun rehber öğretmenlerine danışsınlar. Bu yıl zorlu bir tercih dönemi olacak. 

Üniversite seçiminde neler önemlidir? Ne önerirsiniz gençlere ve velilere?

Akademik kadro çok önemlidir. Bunların uluslararası akademik görüşleri nelerdir, bunların yayınları nelerdir, çok iyi bakmak lazım. Eğer burslu okuyacaklarsa burs konusunu araştırmaları gerekir. Ne olursa burs kesiliyor ya da nasıl kesilmiyor her detayı bilmeleri lazım. Bunları öğrensinler ki ileride başları yanmasın. 

Sosyal aktivete ve kulüplerin de önemi var değil mi?

Sosyal yaşam son derece önemli tabii. İster Sayısalcı olsun ister Sözelci, Sosyoloji ve Psikoloji gibi derslerden belirli olarak almaları gerekir. Çünkü insan ilişkileri, toplum ilişkileri çok önemlidir. Felsefe, Sosyoloji ve Psikoloji gören öğrencilerin her zaman bir kademe üstte olduğu tespit edilmiştir. 

Hocam çok değerli bilgiler verdiniz çok teşekkür ederiz. Son olarak genel bir toparlama yaparsak neler söylemek istersiniz?

Şunu söylemek istiyorum tekrar, yeni bir sınav sistemi ile yeni bir sınava girecekler. Birinci ve ikinci oturum yapılacak. Veliler ve daha önce de geçen senelerde sınava girenler de bu sınav hakkında tam bir bilgi sahibi değiller, bilmeden hiç ahkam kesmesinler. Sınav sonuçları açıklandığında rehberlik birimleri ile görüşsünler ve anlayışlı olsunlar. Sonuçta bir yerleştirme yapılacak. Bu sene çok gerçekçi bir sıralama olacak. Kalplerine de kulak versinler. Eminim her şey güzel olacak.

Çok teşekkür ederiz bu değerli bilgiler için hocam...