Yayımlanacağı tarih: 22/01/2021

Ardahan Valisi Sayın Hüseyin ÖNER ile röportaj

"Kaleler ve Kuleler Şehri Ardahan"

Bu hafta; "75" plaka numarasına sahip, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan ve dört tarafı dağlarla çevrili olan Ardahan ilimizi konu aldık.

Ardahan ili dağları, platoları, vadileri, ovaları, Kule Nehri, Çıldır Gölü vb. doğal güzellikleriyle önem arz ettiği kadar; kale, köprü, cami, kilise, kule, şapel, hamam ve çeşmeleri gibi tarihi yerleriyle de dikkat çekmektedir. Bu her bakımdan zengin Ardahan ilimizin özelliklerini gündeme taşımak ve geleceği için gerçekleştirilen yatırım ile faaliyetleri sizlerle paylaşmak adına Ardahan Valisi Sayın ÖNER ile röportaj yaptık.

Sayın Valim, okurlarımıza kendinizi tanıtır mısınız?

29.02.1968 Yılında Gümüşhane’ de doğdum. İlk ve Orta öğretimini memleketi Gümüşhane’ de tamamladım. 1992 yılında İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi bölümünden mezun olduktan sonra 1994 yılında Rize Valiliği emrinde Kaymakam Adayı olarak göreve başladım. Bu arada İngiltere’ de sekiz ay dil eğitimi aldım ve Kaymakamlık kursunun tamamlanmasına müteakip sırasıyla; Çayıralan Kaymakam Vekilliği, Atkaracalar Kaymakamlığı, İliç Kaymakamlığı, Bingöl Vali Yardımcılığı, Kuyucak Kaymakamlığı, Marmara (Marmara Adası) Kaymakamlığı, Devrek Kaymakamlığı, Saray Kaymakamlığı ve Burhaniye Kaymakamlığı görevlerinde bulundum. 09/06/2020 tarih ve 2020/274 Karar sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Ardahan Valisi olarak atandım. Evi, 2 erkek çocuk babasıyım.

Sayın Valim, Ardahan’ı bizlere tanıtır mısınız?

Ardahan, Coğrafi olarak bakıldığında ülkemizin kuzey doğusunda Gürcistan ve kısmen de Ermenistan’a sınırı olan, binlerce yıllık tarihi geçmişe sahip Serhat şehirlerimizden birisidir. İlimiz, tarih boyunca Asya, Anadolu ve Kafkasya bölgelerini birleştiren göçlerin güzergahında yer almıştır. Bu anlamda tarihi ve turistik açıdan da ilimiz aynı zamanda kaleler ve kuleler şehri olarak adlandırılmaktadır. Ardahan1992 yılında il olmuştur. Göle, Posof, Çıldır, Damal ve Hanak olmak üzere beş ilçesi vardır. İlimiz, sınır il olup, Posof Türkgözü ile Çıldır Aktaş Gümrük Kapıları ile Kafkaslara açılan bir kapı konumundadır.

Sayın Valim, Korona virüs ile mücadele kapsamında ki çalışmalarınızdan bahseder misiniz?

Tüm dünyayı olduğu gibi ülkemizi ve ilimizi de etkileyen Koronavirüs ile mücadele noktasında, Cumhurbaşkanlığımız ve İçişleri Bakanlığımızın talimatları, Sağlık Bakanlığımız ve Bilim Kurulu’nun önerileri doğrultusunda virüsün etkilerini en aza indirmek, ilimiz nezdinde mücadele etmek ve gerekli tedbirleri almak için her kurumumuzun çalışmaları aralıksız devam etmektedir. Vatandaşlarımızın virüsün yayılmasını önleme noktasında duyarlı davranmaları, maske, fiziki mesafe ve temizlik konularına dikkat etmeleri, toplu alanlarda olabildiğince az bulunmaları, aile, akraba ve arkadaş buluşmalarına ara vermeleri noktasında yedi gün 24 saat boyunca tüm birimlerimizle birlikte çalışmalar yürütmekteyiz. Yaptığımız çalışmalar ve yine Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda sokağa çıkma kısıtlamalarının da etkisiyle ilimizde hasta sayısında yüzde 80’in üzerinde bir azalış meydana geldi. Koronavirüs ile mücadele çalışmalarımız bundan sonrada aynı kararlılıkla devam edecek.

Sayın Valim, Ardahan’da göreve başladığınız dönemden bu yana eski, mevcut ve yeni faaliyetlerinizden bahseder misiniz?

Ardahan’da göreve başladıktan sonra ili tanımak amacıyla ilçelerimizi ve köylerimizi ziyaret ettim. İlimizin envanterini çıkarıp, elimizdeki değerleri, potansiyelleri, kamu yatırımlarını inceledim. Bu kapsamda ilimizin gündeminde olan büyük yatırım ve projelerden; Posof Ilgar Tüneli ve Çıldır Aşıkşenlik tüneli başta olmak üzere, millet bahçesi, hayvancılık, tarım, spor yatırımları, sağlık yatırımları ve milli eğitim yatırımlarını yakından takip ediyoruz. Eğitimden sağlığa, güvenlikten ulaşıma, altyapıdan tarıma, ekonomik büyümeye, gençlik hizmetleri ve spordan turizme, sosyal yardım ve hizmetten çevrenin korunması ve sürdürülebilir kalkınmaya kadar tüm alanlarda Ardahan ilinin daha ileriye taşınması için var gücümüzle çalışıyoruz. İki sınır kapısı olan ve enerji nakil hatlarının geçiş güzergâhında bulunan ilimizi daha yaşanabilir, marka şehir yapma yolunda milletvekillerimiz, belediyeler, adli ve askeri kuruluşlar, üniversite, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları, kanaat önderleri ve basın kuruluşlarıyla sürekli beraber çalışma içerisindeyiz. Amacımız, hedefimiz, Ardahan’ı 2023, 2053 ve 2071 Türkiye’sine birlikte hazırlamaktır. İlimiz turizm alanında önemli potansiyele sahiptir. İlimizin en önemli kültür ve turizm değerlerinden birisi, tarihi Ardahan kalemizdir.

Ardahan Kalesi

Çevresindeki arkeolojik buluntulara bakıldığında tarihi çok eskilere gitmekle birlikte, halihazırda bulunan burç ve surların 16. yy.’da Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle inşa ettirildiği kalenin giriş kapısı üzerindeki kitabeden bellidir. Türkiye’nin belki de kale yapısı korunarak günümüze kadar gelen kalelerinde biri olan Ardahan kalemizde “Ardahan Kalesinin Turizme Kazandırılması ve Destinasyon" projesi kapsamında bir seyir terası yapıyoruz. Yapım çalışmaları tamamlandıktan sonra bu tesisimizi yakın zamanda hem burada yaşayan vatandaşlarımızın, hem de dışarıdan ilimize gelecek olan yerli ve yabancı turistlerin hizmetine açacağız. Yine tarihi kalemizde kale içi aydınlatma, çevre düzenleme ve iyileştirme çalışmaları yapacağız.

Millet Bahçesi

Ardahan Kalesinin karşısında ve Kura Nehri kenarında bulunan Aziziye Kışlalarıdır. Aziziye Kışlaları, 19. yüzyılda Rus ve Gürcü mimarisi ile inşa edilmiş, uzun yıllar askeri birliklerimiz tarafından kullanılmıştır. Bu alanda Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatlarıyla Millet Bahçesi çalışmalarımız devam etmektedir. Tamamlandığında, şehrimize 70 dönüm büyüklüğünde muhteşem bir millet bahçesi kazandırılmış olacak. Aynı alan içerisinde bulunan tarihi binaları koruyarak, gerekli restorasyon çalışmalarını yapacağız ve içerisinde şehir müzesi, millet kütüphanesi, millet kıraathanesi, Halk Eğitim Merkezi işbirliğiyle kadınlarımıza yönelik el sanatları atölyeleri, Valilik konuk evi ve Valilik çalışma ofisi olacak şekilde fonksiyonladıracağız.

Tarihi Kongre Binası

Milli Mücadelenin ilk adımı I ve II. Ardahan Kongrelerine ev sahipliği yapan Tarihi Kongre Binası, taşıdığı tarihi değer ve Baltık mimarisi özelliğiyle ilimizin ayrı bir turizm potansiyeli olup, buraya gelen turistler, 1911 yılında Rasim bey tarafından yaptırılan tek katlı, dikdörtgen planlı yapıda, muhteşem taş ve ahşap işçiliğini de görme fırsatı bulmaktadırlar.

Çıldır Gölü

Kış turizmi denildiğinde en önemli mekanlarımızdan birisi de Çıldır gölüdür. İl merkezinin 45 km doğusunda yer alan, üzerinde bulanan Akçakale Adasında 101 çeşit bitki barındıran ve 19 çeşit balık türüne ev sahipliği yapan Çıldır Gölü, özellikle kış turizminde bölgemiz için oldukça önemli konumdadır. Dünya üzerinde donan nadir göllerden biri olan Çıldır gölü, ülkemizin de donan en büyük gölü olma özelliğine sahiptir ve göl üzerinde düzenlenen atlı kızak gezintileri, Eskimo usulü balık avı, buz bisikletleri gibi etkinliklerle buraya gelen vatandaşlarımız güzel vakit geçirmektedirler. Valiliğimizce hayata geçirilen "Kış Harikalar Diyarı Çıldır Turizm Planı" kapsamında da yine Çıldır gölünde buz kalesi ve kar labirenti çalışmaları yapılarak bölge turizmine sunulacaktır.


Çıldır Şeytan Kalesi

Yine Çıldır ilçemizde bulunan Urartu kalıntısı olan tarihi Şeytan Kalemizin de içerisinde yer aldığı Karaçay vadisini ve kaleyi izlemek için Valiliğimizce hazırlanan proje kapsamında, Seyir Terası projesini de yakın zamanda vatandaşlarımızın hizmetine sunacağız.


Yalnızçam Kayak Merkezi

Sarıçam ormanları içerisinde kristal kar özelliği ile bölgenin önemli merkezlerinden biri olan Yalnızçam Kayak Merkezi’de yine ilimizin önemli potansiyelleri arasında yer almaktadır. 2750 metre yükseklikteki Uğurludağ üzerine kurulan Yalnızçam Kayak Merkezinin, turistik oteli, dünyada yalnızca üç bölgede bulunan kristal karı, 1 adet 3 km uzunluğunda son teknoloji kapalı sistem telesiyej hattı, 2 adet teleski (T-Bar) hattı, 6 adet ve toplam 9,5 kilometre uzunluğa sahip hem profesyonel hem de amatör kayakçılara hitap eden pistleriyle kış turizminin parlayan yıldızı olacağına inanıyoruz. Yalnızçam Kayak Merkezini kış turizmindeki potansiyelinin arttırılabilmesi için, restoran, işyerleri, otopark ve kayak odalarının yer alacağı günübirlik tesis inşa ediyoruz. Serhat Kalkınma Ajansından (SERKA) proje desteği ile yaptırdığımız bu tesisimiz de kayak sezonunun başlamasıyla birlikte hizmet verecek.

Buz Pateni Pisti

İlimizin kışla özdeşlemiş bir il olması sebebiyle, kış ve buz sporları anlamında da yeni yatırımlarımız devam etmektedir. Bu kapsamda Gençlik ve Spor Müdürlüğümüz bünyesinde çocuklarımız ve gençlerimiz için Spor Toto Teşkilatı desteğiyle bir buz pateni pisti yapıyoruz.

Yayla Turizmi ve Doğa Yürüyüşleri

Kış turizmi noktasında önemli değere sahip ilimiz yaz turizmi açısından da oldukça önem taşımaktadır. Ardahan’ın geniş meraları ve yüksek rakımda ki yaylaları, yaz aylarında doğa yürüyüşleri, yüzlerce endemik bitki çeşitleri ve çiçekleriyle, eşsiz bir doğa manzarası sunmaktadır. Bu potansiyeli turizme kazandırmak için de çalışmalarımız devam etmektedir.

Tarım ve Hayvancılık Projeleri

İlimizin en önemli geçim kaynağı olan tarım ve hayvancılık alanında mevcut durumumuzu öncelikle hayvancılık başlığında sizlere tekrar hatırlatalım. Büyükbaş hayvan varlığımız, 430 bin civarındayken, Aralık ayında il dışına 70 bin civarı hayvanın satılması sonucu bu rakam 361.894’e düşmüş, önümüzdeki aylarda 100 bin buzağının doğum yapması beklenmektedir. İlimizdeki küçükbaş hayvan varlığımız 99.747, kaz varlığımız 143.000 adet, arı varlığımız ise 27.228 kolonidir.

Yayla ve meralarımızın kapasitesini geliştirme, hayvancılığa destek çalışmalarımız kapsamında 2020 yılı içerisinde taleplerimiz doğrultusunda ilimize DAP idaresinden 210 adet beton sıvat, Tarım ve Orman Bakanlığımızdan da 390 adet metal sıvat tahsis edilmiş olup, köylerimize dağıtımını yapmış bulunmaktayız. Ayrıca DAP idaresinden sıvat ve güneş enerji sistemi, Tarım ve Orman Bakanlığından ise yayla yollarımızın iyileştirilmesi için 4.250.000 TL tutarında bir proje ve yine yayla ve meralarımızın kapasitesini geliştirmek için 300 adet beton sıvat, 5 adet wc+duş kabini, 5 adet güneş enerjisi, solar aydınlatma, 1 tonluk su deposu, 1.500 metre boru vb. içerikleri olan bir projemizi Tarım Bakanlığımıza sunduk, takibini yapmaktayız.

Ardahan Kaz Yetiştiriciliği Üretim Altyapısının Geliştirilmesi Projesi

Ardahan Merkez Sulakyurt Köyü Kırkpınar Mevkiinde toplam 55,2 dekar alanda SERKA desteği ve İl Özel İdaresi kaynaklarıyla, Ardahan’da kaz varlığının artırılması ve yerel kaz ırkının korunması amacıyla hayata geçirilen proje çerçevesinde, 1500 metrekare kapalı alan, 2000 metrekare gezinti ve yapay gölet alanı olmak üzere ihalesi yapılmış olup, inşaat çalışmaları başlamıştır. Bugün itibariyle gerçekleşme oranı %25 seviyelerindedir. Proje kapsamında yıllık 1.000 başlık anaç kaz ve 12.000 adet kaz yavrusu üretimi gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Kurulacak alan içinde bakıcı odası, teknik müdür odası, veteriner hekim odası ve kaz üretimi için gerekli tüm bölümler bulunmaktadır. Ayrıca, Ardahan damızlık kaz çiftliği olarak planlanan bu alanda “Kaz Gen Merkezi Müdürlüğü” oluşturulması için Tarım Bakanlığı ile gerekli yazışmalar yapılmıştır.

Kafkas Arı Konağı Projesi

Ardahan Kafkas Arısı Üretim Eğitim ve Gen Merkezi Müdürlüğü (KAGEM) kampüsünde, 846 metrekarelik alanda SERKA, KAGEM ve İl Özel İdaresi desteğiyle inşaat çalışmaları başlayan, Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’nün de proje ortağı olduğu ”Kafkas Arı Konağı” projesi çerçevesinde; arı ürünleri ve arı sağlığı analiz laboratuvarları, eğitim-konferans salonu, toplantı salonu, ürün tanıtım-satış ofisi, arıcılık müzesi (gözlem kovanları, herbaryum, sanal gerçeklik, maketler, bilgi panoları vs.) ve çalışma ofisleri yer alacaktır. Projenin 2022 Mayıs ayında tamamlanması hedeflenmektedir. Proje ile Kafkas Arısı üretimi ve arı ürünlerinin artırılması, Kafkas arısının tanıtımının yapılması, coğrafi işaret patentli Ardahan balının daha değerli hale gelmesi sağlanacaktır.

Köyümde Yaşamak İçin Bir Sürü Nedenim Var Projesi

Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ziraat Bankası işbirliğinde, Ardahan’da küçükbaş hayvancılığı desteklemek amacıyla hayata geçirilen “Köyümde Yaşamak İçin Bir Sürü Nedenim Var Projesi” hayata geçirilmiştir. Bölge küçükbaş hayvancılığına önemeli bir ivme kazandıracağına inandığımız bu proje ile üreticilerimiz bir yıl süreyle kredi imkanında faydalanacak. Projeden faydalanacak üreticilerden, halihazırda faal olarak küçükbaş hayvancılık yapıyor veya daha önce küçükbaş hayvancılık faaliyetinde bulunmuş olmaları, asgari 100 baş hayvandan oluşan sürüyü barındırma kapasitesi bulunan ağıla sahip olmaları, işletmesinin bulunduğu yerde ikamet etmeleri, proje kapsamında alacağı hayvanlar ile birlikte küçükbaş hayvan varlığını asgari 100 başa ulaştırmaları, faaliyet gösterdiği bölgede bulunan meralardan yararlanıyor veya yıllık kaba yem ihtiyacının asgari % 50 sini yetiştiriyor olmaları şartı aranacak. 

Ayrıca değinecek olursak; günümüzde turizmin önemli bir parçası haline gelen yeme-içme, mutfak kültürleri, el sanatları, yöresel ürünler gibi alanlarda da Ardahan önemli değerlere sahip bir ilimizdir. Ardahan’da büyükbaş hayvancılık çok önemlidir. Türkiye’nin en lezzetli ve kaliteli kaşar peynirlerini üretiyoruz. Yine Coğrafi İşaret Patentli Ardahan Çiçek Balımız çok meşhurdur. Kafkas Arı ırkının tanıtılması amacıyla Arı Konağı projemiz devam etmektedir. Yine bir başka meşhur ürünümüz de kaz etidir. Kaz ırkının korunması ve geliştirilmesi için Kaz Çiftliği Projemiz devam etmektedir. Coğrafi İşaret Patenti olan Ardahan Çiçek Balı, Posof İçi-Dışı Kırmızı Elması ve Posof Fasulyesinin üretiminin arttırılması yönünde çalışmalar yürütmekteyiz. Japonya’da düzenlenen folklorik bebek yarışmasında birinci olduktan sonra ilimizde üretimi yaygınlaşan geleneksel Türk kadın motiflerini yansıtan Damal Bebeği de ilimizin ayrı bir değeri olup, hediyelik eşya konusunda önemli yere sahiptir. Kültürel zenginliklerimiz anlamında ilimizde önemli yeri olan ilimizde Aşıklık geleneği de oldukça ilgi uyandırmaktadır. Ardahan, “Can Sağ iken yurt vermeyiz düşmana” dizeleriyle düşmana meydan okuyan Çıldırlı Aşık Şenlik başta olmak üzere, Aşık Zülali, Aşık Üzeyir, Aşık Müdami gibi sayısız halk ozanı yetiştirmiştir.

Sayın Valim son olarak ne söylemek istersiniz?

Son olarak, tüm bu değerler ve potansiyelleri, hızlı bir şekilde ekonomiye ve sosyal yaşama dönüştürme noktasında, Valiliğimizin, diğer kurumlarımız ve STK’lar işbirliğinde çalışmalarının devam ettiğini belirtmek istiyorum.

Ardahan ilimizin tanıtımı noktasında bizlere sayfasında yer ayıran Önce Vatan Gazetesi’ne ve siz değerli Hande Hamdiye Ağırman Hanımefendiye çok teşekkür ediyorum.

Tüm hemşehrilerimize saygı ve hürmetlerimi sunuyorum.

***

75 Ardahan

Önemli bir coğrafi bölgesinde kurulan,

Doğu Anadolu'ya has doğal yapısıyla,

Atatürk Silueti, Bülbülan Yaylası'yla,

zengin çiçek türleri, yüksek ovalarıyla,

ünlü Kura Nehri, Akçakale Adası'yla,

yemyeşil alanlarıyla, akarsularıyla,

Doğunun bir tabiat cennetidir Ardahan.

Esaslı tarihiyle dikkat çektiği kadar,

leziz kaşar peyniriyle de ön plana çıkan,

her mevsimde sayısız turist ağırlayan,

dünü gözümüzde canlandıran kaleleriyle,

özelliklerini koruyan tabyalarıyla,

geçmişini ispatlayan kalıntılarıyla,

Anadolu'nun bir turizm kentidir Ardahan.

Hande Hamdiye Ağırman