Memleket Şiirinin İlk Dizesi Samsun

Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Sn. Mustafa DEMİR ile röportaj
 

Bu hafta; “55” plaka numarasına sahip, Karadeniz Bölgesinde yer alan ve Anadolu'nun savunulmasını planlamak amacı ile Mustafa Kemal Atatürk'ün 19 Mayıs, 1919'da gelmesi ile Türk İstiklal Savaşının başladığı yer olma özelliği sayesinde Türkiye'nin halkı için büyük önem arz eden Samsun ilimizi konu aldık.

Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte on sekiz arkadaşını Samsun'a getiren, Türkiye Cumhuriyetine giden yolda, Milli Mücadele'nin başlamasına vasıta görevini üstlenen, şehir merkezinde, deniz kıyısında bulunan "Bandırma Vapuru", Ulu Önder Atatürk'ün hayatını ve İlk adımını tasvir eden "Balmumu Heykelleri", "Onur Anıtı" ve "Havza Atatürk Evi" gibi değerli sembolleri ile Samsun, sadece Türkiye'nin değil dünyanın da dikkatini çekiyor.

Ayrıca coğrafi karakteristik özelliklerini yansıtan Bafra ile Çarşamba Ovaları ve bu ovalara can veren Yeşilırmak ve Kızılırmak deltası, her geçen yıl çeşitli bölüm ve fakültelerin eklenmesi ile büyük gelişimler kateden ve ilin kültür odağı ile gurur kaynağı olan Ondokuz Mayıs Üniversitesi, doğal güzellikleri, köklü tarihi ve kültürel zenginlikleri sayesinde de Türkiye'nin en önemli şehirlerinden biri ve sosyal açısından Karadeniz'in metropolüdür; Samsun.

***

Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Sn. Mustafa DEMİR ile röportaj gerçekleştirdik, Demir'den Samsun iline özgü özellikler ve yaptığı hizmetler ile faaliyetleri hakkında bilgiler aldık. İşte o röportaj:

Sayın Başkanım, unvanınız ve başarılı faaliyetleriniz sayesinde sizi basından tanıyoruz. Rica etsem bu kez Önce Vatan Gazetesi okurları için kendinizi tanıtır mısınız?

1961 yılında Şalpazarı’nda dünyaya geldim. İlk,  orta, lise tahsilinden sonra KTÜ Mimarlık Fakültesine girdim ve 1983 yılında mezun oldum.  Ortaokul ve lise yıllarında babamın yanında bakırcı ustası olarak çalıştım. 1978 yılında babama ait işletmeyi sanayi tesisi haline getirerek, tesisin imalat müdürlüğünü yaptım. Genç yaşta çalışma hayatında olmam bana çok şey kazandırdı. 1991 yılında inşaat ve mimarlık şirketi kurarak serbest ticari hayatıma başladım. 1993 yılında MÜSİAD Samsun Şubesi’nin kurucuları arasında yer aldım. 1994 yılında Atakum Belediyesi meclis üyeliğine seçildim. 2001 yılında partimizin Samsun’da kurucu il başkanlığı görevini üstlendim. 2002 yılında AK Parti’den 22. dönem Samsun Milletvekilliğine seçildim. Aynı dönem iki yıl TBMM Bayındırlık İmar Ulaştırma ve Turizm Komisyon Başkanlığı görevini yürüttüm. 23. dönem Samsun Milletvekilliğine tekrar seçildim ve iki yıl daha Komisyon Başkanlığı görevine devam ettim. TC 60. Hükümetinde Bayındırlık ve İskan Bakanlığına getirildim. 24. dönem Samsun Milletvekilliğine tekrar seçildim. 3 dönem milletvekilliği süresince Samsun’a ulaşımda, sağlıkta, enerjide, adalette, eğitimde, sanayide vb. birçok alanda alt ve üst yapı yatırımlarında etkin rol oynadım. 2019 yerel seçimlerinde Cumhur İttifakı adayı olarak halkımızın teveccühüyle Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı seçildim.

Sayın Başkanım, Gazi Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919'da Samsuna ayak basarak Milli Mücadeleyi başlatmasıyla Türkiye tarihinin yönünü değiştiren “İlk Adım” hakkında ne söylemek istersiniz?

Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları, Türk’ün ana yurdunu, yani Anadolu’yu işgal etmek isteyen güçlere karşı İstiklal mücadelesinin ilk adımını sizlerin de ifade ettiği gibi Samsun’da attılar. Atılan bu adım bu büyük milletin asaletinin, azminin, kararlılığın, cesaretinin ve kahramanlığının bir adımıydı. İşte tarihe altın harflerle nakşedilen ilk adımın atıldığı, bu muazzam mücadelenin 100’üncü yılında böylesine büyük onuru yaşayan bir şehrin, Samsun’un Büyükşehir Belediye Başkanı olarak hissettiğim onur ve gururu sizlerle paylaşmak istiyorum. Samsun, Türkiye’nin kuruluşunu müjdeleyen bir şehirdir. Bugün bu topraklarda başımız dik ve onurla yaşıyorsak, 100 yıl önce bu şehirde kıvılcımı tutuşturulan istiklal ruhu sayesindedir. Samsun ümidin, inancın ve başarının şehridir. Bu vesile ile bir kez daha Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları başta olmak üzere ülkesi ve milleti için şehadete yürümekten tereddüt etmemiş tüm şehitlerimizi rahmetle anıyor, kahraman gazilerimizi şükran ve minnetle yad-ediyorum.

 Efendim, Samsun ilimizi bizlere kısaca tanıtın dersek neler söylersiniz?

Aslında Samsun’u kısaca anlatmamız ve tanıtmamız mümkün değil. Samsun tarihi, turistik, coğrafi birçok özelliğe sahip bir şehir. Samsun, 1 milyon 335 bini aşan nüfusuyla sadece bölgemizin değil, ülkemizin de en önemli şehirlerinden biridir. Aynı zamanda 3 büyük ve önemli ovası, coğrafi konumu, dört ulaşım ağı ve iki güzide üniversitemiz ile bölgemizin lokomotif şehirlerinden biridir. Karadeniz’in incisi Samsun, mavi ile yeşilin her tonunu görebileceğiniz muazzam bir şehirdir. Akdağ Kayak Merkezi, Vezirköprü Kanyonu, Türkiye’de bulunan 420 kuş türünden 321 farklı kuş türünün bulunduğu Kızılırmak Kuş Cenneti başta olmak üzere turizm açısından da görülmesi gereken şehirlerin başında geliyor. Sizlerin aracılığıyla da bizleri okuyan okuyucularımızı bu güzellikleri görmeleri için Samsun’a davet ediyorum.

Efendim, tarım Samsun ilimizin ekonomisi için büyük önem arz ettiği gibi, ülke ekonomisinde de önemli bir rol almaktadır. Peki, Samsun ilimizdeki tarımcılara bir yardımınız oluyor mu?

Tabi tarım ve tarımcılık önemli bir konu. Bu nedenle kırsalda kısa ve uzun dönemde ekonomiyi canlı tutmak, tarımla uğraşan insanlarımızın yaşam kalitesini yükseltmek adına birçok çalışma ve proje yürütüyoruz. Sürdürülebilir tarım faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve yaygınlaştırılması kapsamında ceviz, kestane, kuşburnu, şeftali, kiraz, çilek, karayemiş, asma, soğan, patates, kuşkonmaz, siyah pirinç, enginar, fide yetiştiriciliği, nohut, fasulye ve sarımsak yetiştiriciliği yapan çiftçilerimize fidan desteği projemiz var. Sürmeli Mahallesi Derneği (SÜRDER) tarafından ilimizin tek organik pazarı kurulan mahallemize organik ilaç ve gübre desteği sağlanacak. Baruthane Ortaokulu Sera projesi kapsamında 240 metrekare alana gotik yapılı çatı sularını toplayan sera projemiz var. Kendi imkanlarıyla günlük yumurta üreten çiftçimize kuluçka makinesi desteği sağlanacak. Kivi yetiştiriciliğinin geliştirilerek yaygınlaştırılması projesi kapsamında kivi anacı desteği verilerek çiftçimize kendi bitkisini aşılama olanağı sağlayacağız. Manda sütünün uygun koşullarda sağımı ve toplanması için alt yapı kurulu projesi ve Çarşamba İlçesi Çakmak Barajı çevresinde bulunan sulama havzasının korunması ve organik üretimi destekleme gibi birçok alanda projelerimiz var.

Fikir aşamasındaki yeni projeleriniz nelerdir?

Samsun ile ilgili elbette hayallerimiz ve projelerimiz var. Şehrimizin değerine nasıl değer katarız, var olan potansiyellerini nasıl harekete geçiririz bunun planlamasını yaptık. Samsun’u hedeflerine ulaştırma noktasında çok yol katettiğimize inanıyorum. Göreve başlarken Samsun’da istihdam başta olmak üzere her alanda 7’den 70’e tüm Samsunlu kardeşlerimizin hayatına dokunan, hayatını güzelleştiren ve onları mutlu eden bir belediyecilik hedefiyle yola çıktık. Yeni sanayi alanlarını oluşturduğumuzda Samsun üretim, istihdam ve sanayileşmede çok iyi bir noktaya gelecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı sayın Mustafa Varank ile Tarım ve Orman Bakanı sayın Bekir Pakdemirli’nin Samsun ziyaretinde şehrin tüm dinamikleriyle yapılan toplantıda tersane alanının sanayi bölgesi olması konusunda karar alındı. Bizim projemizde 3 bin 500 dönümlük yeni bir sanayi bölgesi kuracağımızı ifade etmiştik. Bu tersane alanımızın hemen önünde Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün (TİGEM) orada 2 bin 300 dönümlük ilave bir arazi için de çalışmamızı o yönde yapmıştık. Şu ana kadar yaptığımız çalışmalarda milletvekillerimizle de beraber değerlendirme yapıyoruz. Şu anda da çalışmaları başlattık.

Bizim için önemli olan bir diğer projemiz ise ‘Kentsel Dönüşüm ’dür. Kentsel Dönüşüm projelerini Samsun’u çarpık yapılaşmadan kurtarmaya dönük olarak geliştireceğiz. Bölgenin ve vatandaşların ihtiyaçlarını gözeten tek tip kentsel dönüşüm uygulamaları yerine, bölgenin ve vatandaşlarımızın ihtiyaçlarını gözeten çözümler üreteceğiz. Fiziki dönüşümü kültürel, ekonomik ve sosyal dönüşüm ile birlikte tasarlayacağız. Böylelikle daha yaşanabilir alanlar oluşturacağız. Mahalle kültürü yeniden hayat bulacak. Yatay mimarinin en güzel örneğini uygulayacağız. Çevre ve Şehircilik Bakanımız sayın Murat Kurum başta olmak Genel Başkan Yardımcımız Çiğdem Karaaslan ve milletvekillerimizin katkıları çok büyük. Bu yıl içerisinde Samsun’da İlkadım ve Canik ilçemizde hayata geçireceğimiz kentsel dönüşümde halkımızın hakkını, hukukunu koruyacağız. Hiçbir vatandaşımız kesinlikle mağdur edilmeyecek.

İnşallah bilgi ve tecrübelerimizle Samsun’da ulaşım, kentsel dönüşüm, otopark, istihdam, akıllı şehir ve bilgi teknolojileri başta olmak üzere her alanda çok daha fazla projeler hayata geçireceğiz.

Sayın Başkanım Samsun’un turistik, kültürel ve doğal varlıklarını koruma veya onarmaya yönelik ne gibi çalışmalarınız oldu veya olacak?

Tarihi değerlerimizi yaşatmayı ve gelecek nesillerimize aktarmayı çok önemsiyoruz. Ayrıca şehrimizin en eski yerleşim yerlerinden olan Saathane bölgemizdeki taşhan, cami, hamam gibi birçok tarihi yapının da restorasyonu devam ediyor. Son aşamaya gelen bu çalışmalar tamamlandığında inşallah şehrin tam merkezinde çok güzel bir tarihi silüet ortaya çıkacak. Tabi bunların yanında ileride başka tarihi değerlerimizi yenileme çalışmalarımız da devam edecek.

Sayın Başkanım, resmi platformda Samsun'a gelen turistleri doğru yönlendiren turizm enformasyon memurlarınız var mı?

Tabi Samsun birçok turizm değeriyle şu anda istenilen düzeyde olmasa da yerli ve yabancı turisti kendine çekmektedir. Dolayısıyla turizm enformasyonu büyük önem taşımaktadır. Belediyemize ait turizm enformasyon merkezi yapım çalışmaları Atatürk parkında orijinal mimarisi ile hizmet verecek.

Efendim, sokak hayvanlarına ne gibi yardımlarınız oluyor, sahipsiz ve bakıma muhtaç sokak hayvanlarının faydalanabilmeleri amaçlı desteklediğiniz veya kurduğunuz bir yer var mı ya da olacak mı? 

Biz bütün canlılara değer veren bir medeniyete ve dine sahip bir milletiz. Dolayısıyla sokak hayvanlarımızı ihmal etmemiz söz konusu olamaz. Bu kapsamda çok önemli ve örnek çalışmalarımız var. Sahipsiz sokak hayvanları için ‘Güçten Düşmüş Sahipsiz Sokak Hayvanları Bakım Merkezi’miz bulunuyor. 2013 yılında 156 dönüm arazi üzerinde faaliyete geçen merkezimizde sahipsiz ve bakıma muhtaç sokak hayvanlarımızın bakımı yapılıyor.  Merkezimizin içerisinde oyun parkı, konforlu tek katlı ahşap barınaklar, kedi kasabası,  klinik, hayvan mezarlığı da yer alıyor. Hayvan dostlarımızın gıda ihtiyacının yine merkez içerisinde yer alan Mama Üretme Tesisi ’den karşılıyoruz. Böylelikle resmi kurumlar başta olmak üzere organik artıklar tekrar değerlendirilerek hem hayvan dostlarımızın beslenmesine hem de bu atıkların değerlendirilmesi ile ülke ekonomisine ve sıfır Atık’a destek olmaktayız.

Merkezimizde hemen her ilçeden belediyeler sahipsiz köpekleri buraya getiriyor. Teslim aldığımız köpeklerin muayene, tedavi ve kısırlaştırma operasyonlarını yaptıktan sonra onları yeniden ilçe belediyelerine teslim ediyoruz. Bunun dışında hasta ve bakıma muhtaç köpek ve kedileri de kasabamızda misafir ediyoruz. Hasta hayvanların muayeneleri de yine burada yapılıyor. Engelli hayvanlar için de bir bölümümüz bulunmaktadır. 2019 yılı içerisinde merkezimize gelen hayvan sayısı 11 bin 676. Bunun 923’ü sahiplendirilmiştir.

Efendim Samsun ilimizin özellikleri hakkında da bir kaç bilgi isteyeceğiz sizden. Samsun ismi nereden gelme ve isminin anlamı nedir?

Samsun tarihi özellikleri bakımından önemli bir şehirdir. Samsun’un tarihi 7 bin yıl öncesine kadar uzanır ve bu topraklar Hitit, Roma, Bizans gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Aynı zamanda Samsun bir Kurtuluş Şehridir. Samsun adının ortaya çıkışı, Türkler'in buraya hakim olmasından sonradır. 17 ve 18. asırlardaki Türk kaynaklarında Samsun ismi kullanılırken aynı tarihlerdeki Batı kaynaklarında ise "Sampson" adı kaydedilmektedir. Gerek Samsun gerekse Sampson kelimelerinin Amisos'tan türediği şüphesizdir. Osmanlı dönemi kaynaklarında ise yazılış farkları olsa bile Samsun kelimesinin kullanıldığı görülmektedir.

Samsun denilince akla ilk gelen nedir?

Samsun denilince akla ilk gelen elbette 19 Mayıs şehri olmasıdır.  Samsun, ülkemizin kuruluşunun temellerinin atıldığı önemli bir şehirdir. Güneşin doğduğu şehir.

Samsun'u diğer illerimizden farklı kılan özelliği veya özellikleri nelerdir?

Az önce de ifade ettiğim gibi Samsun’u diğer şehirlerden farklı kılan Kurtuluş Şehri yani 19 Mayıs şehri olmasıdır. Yine Karadeniz’in tam ortasında Karadeniz’in Anadolu’ya, Anadolu’nun ise Karadeniz ve Karadeniz ülkelerine açılan kapısı olması da bu şehri farklı kılıyor. Aynı zamanda dört ulaşım ağına sahip bir şehir Samsun. 3 ovası ile önemli bir tarım şehri. Sahip olduğu turizm potansiyeli, kumsalları, yaylaları, kaplıcaları, tarihi değerleri ile Samsun kesinlikle farklı olmayı hakkediyor. İki nehrin arasındaki tek yerleşim merkezidir Samsun. Tıpkı Mezopotamya gibi..

 Samsun'un kültürel faaliyetleri nelerdir?

Samsun kültürel faaliyetler bakımından da zengin bir ilimizdir. Tabi ki kültürel faaliyetlerin en başında 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı etkinlikleri gelmektedir ve her yıl gerek ilimizden, gerek komşu şehirlerden gerekse Türkiye’nin dört bir yanından insanlarımız bu etkinliklerde şehrimizde buluşmaktadır.  Kapıkaya Doğa Sporları Festivali, Akdağ Kültür Ve Sanat Etkinlikleri, Samsun Yöresel Ot Yemekleri Festivali, Yakakent Deniz Oyunları Festivali, Bafra Kavun Karpuz Festivali, Bafra Sele Sepet Festivali, yine şehrimizin birçok yerinde düzenlenen geleneksel karakucak yağlı güreş ve at yarışı festivalleri oldukça ilgi görüyor.

Samsun'un turistik yerlerini tanıtır mısınız?

Aslında Samsun tarihi ve doğal birçok turistik değere sahip. Dünyada ikinci olan Atatürk Anıtı, müzeleri, tarihi Asarkale, Tekkeköy Mağaraları, taşhanları ve tarihi camileri ile Samsun görülmeye değer eserlere sahiptir. Samsun doğal güzelleri bakımından da turizm potansiyeli olan bir şehirdir. Örneğin Karadeniz’in en güzel ve en uzun kumsalları Samsun’dadır.  Kunduz Yaylası, Nebiyan Dağı, Akdağ, Havza kaplıcaları, Kuş Cenneti, Şahinkaya Kanyonu gibi birçok turistik özelliğe sahiptir. Kısacası Samsun 12 ay turizm potansiyeli ile öne çıkıyor. Şehrimizde yeterli sayıda 5 yıldızlı otellerin olması şehrimiz için önemli bir artıdır. Bir turist Samsun’a geldiğinde Akdağ’da kayak yapabilir, yarım saat aşağıda Havza’da sıcak termal suda kaplıcaya girebilir, hemen ilerde Vezirköprü’de Şahinkaya Kanyonu’nun doğal güzelliğinin keyfini sürebilir, Nebiyan’da doğa sporu yapabilir ve Kuş Cenneti’nde yüzlerce kuş türüne ve yaban hayatına şahit olabilir. 2018’de 2000 olan sağlık turisti sayısı bu yıl 10000’e ulaşmıştır. Bölgede turizm başkenti olma noktasındayız.

Samsun'un yöresel yemekleri ve özellikleri nelerdir?

Samsun her yönden olduğu gibi yöresel yemekler konusunda da zenginliğe sahip.  Samsun yemekleri denilince akla ilk gelen yöresel lezzetler, Samsun pidesi, mısır çorbası, katık böreği, kıvratma, keşkek gibi yemekler olmakla birlikte bölge içerisinde ünlü olan birçok yiyecek, içecek, hamur işi ve tatlı çeşidi bulunmaktadır. Yemeklerde, mısır, lahana ve kuru fasulye önemli bir yere sahiptir. Ancak özellikle kaz etinden yapılan tirit Samsun’a özgü ve mutlaka tadılması gereken bir lezzettir. Çakallı menemeni, Pazar günlerinin vazgeçilmesi Samsun pidesi de Samsun’un vazgeçilmez yemek kültürü arasındadır.

Sayın Başkanım, değerli zamanınızı ayırıp, bizlerle paylaşmış olduğunuz bilgilerden dolayı size sonsuz teşekkürlerimizi sunuyor ve başarılarınızın devamını diliyoruz? Efendim son olarak söylemek istediğiniz bir şey var mı?

Bu güzel röportajdan dolayı ben sizlere teşekkür ederim. Gazete Vatan okurları aracılığı ile ülkemizin dört bir köşesindeki okurlarımızı şehrimizi görmeye beklediğimizi ifade etmek isterim.

***

55 Samsun


Onur Anıtı’yla övündüm ilk vardığımda!
Mustafa Kemal Paşa, haber yaymış tüm yurda,
Milletin gücü birleşmiş kurtuluş yolunda,
O ilk adımın efsanevi şehri Samsun’da.

Fayton turuyla keyif aldım sahil yolunda,
Seçkin plajlarını, Akdağ Kayak Merkezini
Bir bir sayamam da, hep bir şölen var burada,
Amisos Tepe’sinin görsel manzarasında.

Tekkeköy Mağaraları var gezi notumda,
Türkiye’mizin ilk imitasyon müzesini,
Karadeniz’in en eski yerleşim yerini,
Yeşil doğayla tarihi gördüm bir arada.

On dokuz Mayıs yolculuğu hep aklımızda,
Aydınlık günlerimizin başlangıcı idi,
Bandırma vapuru hala deniz kenarında,
Memleket şiirinin ilk dizesi Samsun’da.

Hande Hamdiye Ağırman