Yeşilliklerin Arasında Tarih Kokan Bir Şehir “Kastamonu”

Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürü Sayın Mehmet İSHAK İle Röportaj

*

Bu hafta: Plâka numarası “37” olan, ülkemizin kuzey kısmında, Karadeniz Bölgesi'nde yer alan ve kuzeyde Karadeniz sahiline paralel olarak yükselen Küre (İsfendiyar) Dağları, güneyde güneybatı-kuzeydoğu yönünde uzanan Ilgaz Dağları ile dağlık bir bölge konumuyla bilinen Kastamonu ilimizi konu aldık.

*

Kastamonu, büyük şehirlerin gürültüsünden uzaklaşmak isteyenlerin gidebileceği bir huzur adasıdır. Tarihçesi binlerce yıl öncesine dayanan önemli bir uygarlıklar merkezi ve kültür şehri olarak gelişen Kastamonu, zengin tarihi ile arkeolojik bakımdan zengin illerimizden birisidir. Aynı zaman Kastamonu: Panoramik dağlarıyla, yemyeşil doğasıyla, zümrüt sahilleriyle, kış turizmiyle ve zengin kültürel varlıklarıyla pek çok alternatifler sunan bir tatil beldesidir.

*

Bu eşsiz şehrimizin özelliklerini Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürü Sayın Mehmet İSHAK'tan öğrenelim.

Sayın Müdürüm, kendinizi tanıtır mısınız?

16.09.1972 Kastamonu Devrekâni doğumluyum. İlk, orta ve lise tahsilimi Devrekâni’de tamamladım. Gazi Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Türkçe Bölümü’nden 1994 mezun oldum. Aynı yıl göreve başladım. Okul Müdürlüğü, Şube Müdürlüğü, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Öğretmenevi Müdürlüğü, Iğdır İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü görevlerinde bulundum. 10 Ocak 2018 tarihinden beri Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürü olarak görev yapmaktayım. Evli ve iki çocuk babasıyım.

Kastamonu denilince ilk akla gelen nedir?

Yapılan anketlere göre Kastamonu denilince ilk akla gelen şey Sarımsak’tır. Bunun yanında ilin doğal (Ilgaz Dağı Kış Sporları Merkezi, Kanyonları, Şelaleleri vb.) ve tarihi (Kalesi, Saat Kulesi, Külliyeleri, Konakları vb.) değerleri de zihinlerde yer eden önemli turistik öğelerdir.

Kastamonu ismi nereden gelme ve isminin anlamı nedir?

Kastamonu ismi iki kelimenin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Bu kelimeler Gas ve Tumania kelimeleridir. Gas’lar bu yörede yaşayan bir Türk kabilesidir. Tumania ise ilk çağdaki önemli şehirlerden biridir. Gasların Tumaniası anlamına geldiği düşünülen ifade zamanla Kastamonu şeklini almıştır.

Kastamonu ismine yazılı kaynaklarda ilk kez 11. yy’ın başlarında “Castamon” olarak rastlanır. M.S. 11-12. yy Bizans kaynaklarında daha sonra Bizans İmparatorluk sülalelerinden biri olan Komnenos’lara ait tahkimatlı bir yerleşim olarak karşımıza çıkar.

Kastamonu’yu diğer illerimizden farklı kılan özelliği veya özellikleri nelerdir?

Kastamonu turizmin birçok çeşidinin yaşanabileceği nadir illerden biridir. Hiç işgal görmemiş, kurtuluş savaşında çok sayıda şehit veren, Şapka ve Kıyafet İnkılâbına ev sahipliği yapan, Anadolu’nun ilk lisesi olan Abdurrahman Paşa Lisesine sahip, Hababam Sınıfı hikâyesinin ortaya çıktığı, Sarımsağın başkenti, 812 çeşit yemeğe sahip, Anadolu’nun önemli manevi değerlerinden biri olan Şeyh Şaban-ı Veli Hazretlerinin yaşamış olduğu ve onun adına yapılan bir külliyeye sahip, Unesco Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan Kasaba Köyü Mahmut Bey Camii’nin bulunduğu, Candaroğulları’na ve Paflagonya’ya başkentlik yapmış, Küre Dağları ve Ilgaz Dağları gibi 2 Milli Parka sahip, Dünyanın sayılı büyük kanyonlarından olan Çatak Kanyonu, Dünyanın sayılı derin kanyonlarından olan Valla Kanyonu’na ev sahipliği yapan bir ildir. Bunlar Kastamonu’yu diğer illerden farkı kılan özelliklerden bazılarıdır diyebiliriz.

Kastamonu’nun kültürel faaliyetleri nelerdir?

İlimizde her yıl festivaller, şenlikler, tiyatro ve konserler gibi çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Bunlar; Geleneksel Küre Belören Kızak Yarışları Etkinlikleri; Ağlı Sinan Kızak (Kayak) Yarışları; Mehmet Feyzi Efendi’yi Anma Haftası; Şeyh Şaban-ı Veli ve Kastamonu Evliyalarını Anma Haftası (Merkez-Hanönü-Taşköprü); Atatürk ve İstiklal Yolu Yürüyüşü; 9 Haziran İnebolu Şeref ve Kahramanlık Günü; Araç Kültür ve Yayla Şenlikleri; Küre Kilim Festivali; Azdavay Türkiye Süper Enduro Şampiyonası; Cide Rıfat Ilgaz Sarı Yazma Kültür ve Sanat Festivali; İnebolu Uluslararası Heyamola Deniz Şenlikleri Kültür ve Sanat Festivali; Abana Survivor Kumsal Etkinlikleri; Pınarbaşı Türkiye Kanyon ve Doğa Turu Festivali; Çatalzeytin Antik Ginolu Gümüş Balık Kültür ve Sanat Festivali; Abana Kültür Sanat ve Deniz Şenlikleri; Doğanyurt Kestane Balı Festivali; Devrekani Kültür, Turizm ve Sanat Festivali; Ağlı Kültür ve Yaz Festivali; Taşköprü Uluslararası Kültür ve Sarımsak Festivali; Tosya Kültür ve Pirinç Festivali; Atatürk’ün Kastamonu’ya Gelişleri Şapka ve Kıyafet İnkılâbı Kutlamaları; 25 Ağustos Atatürk’ün Seydiler’e Gelişi ve Şehit Şerife Bacı Kültür Etkinlikleri; Şenpazar Kaşık, Kestane, Ceviz ve Bal Festivali; Atatürk’ün İnebolu’ya Gelişleri ve Şapka ve Kıyafet İnkılâbı Etkinlikleri; 30 Ağustos Zafer At Yarışları; İhsangazi Sepetçioğlu ve Siyez Bulguru Festivali; Hanönü Gökçeağaç Panayırı; Kastamonu Ahşap Fuarı.

Ayrıca İlimiz 5 Aralık 2017 tarihinde Kazakistan’ın Türkistan kentinde yapılan TÜRKSOY Daimi Konsey 35. Dönem Toplantısında 2018 yılı Türk Dünyası Kültür Başkenti ilan edilmiştir. Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak ilimiz birçok etkinliğe ev sahipliği yapmıştır ve yapmaya da devam etmektedir. Bu etkinliklerden kısaca bahsedecek olursak; Ocak ayında Türk Dünyası Öncüleri Konferansı (Doğumunun 120. Yılında Ünlü Kumuk Şairi Zeynalabid Batırmurzayev) ve Türk Dünyası Kültür Başkenti Tanıtım Programı; Şubat ayında Mağcan Cumabay Anma Yılı Açılışı ve 10. Türksoy Basın Ödülleri Töreni; Mart ayında Gastronomi Atölyesi, turizme yönelik çalışan çeşitli özel sektör temsilcilerine yönelik eğitimler, ITB Berlin Fuarı, TRT televizyonunda programlara katılım, fidan dikim töreni, Türk Dünyası Kültür Başkentliği Açılış Töreni, Çin Silk Road Fuarı; Nisan ayı içerisinde Azerbaycan Uluslararası Turizm Fuarı, Anadolu’nun Fethi’nin Milli Mücadeleye Sosyo-Kültürel Yapısı ile Kastamonu, İpek Yolu Fotoğraf Sergisi, Türk Dünyası Edebiyat Dergileri Kongresi, Devlet Opera ve Balesi Bir Tenor Aranıyor Gösterisi, Dubai ATM Fuarı, Cengiz Aytmatov Anma Yılı Açılışı, Cengiz Aytmatov Okumaları; Mayıs ayında Çankırı-Kastamonu Turizm Çalıştayı, Tarihi Kentler Birliği Meclis Toplantısı, Uluslararası Ramazan Etkinlikleri; Haziran ayı içerisinde Kosova Orkide Prizren Kadınlar Derneği Heyetinin İlimize Ziyareti, Türkiye Barolar Birliği Türk Dünyası Hukuk Kurultayı ve Türk Halk Müziği Korosu Konseri ve Ankara Seymen Ekibi Gösterileri gibi etkinlikler gerçekleştirilmiştir.

Kastamonu’nun turistik yerlerini tanıtır mısınız?

İlimizin başlıca turistik yerleri Mevlana, Hacı Bayramı Veli ve Hacı Bektaşi Veli ile birlikte Anadolu’nun önemli şahsiyetlerinden biri olan Şeyh Şaban-ı Veli Hazretlerinin Külliyesi, İsmail Bey Külliyesi, Yakup Ağa Külliyesi, Nasrullah Külliyesi, Yılanlı Külliyesi, Benli Sultan Türbesi, Aşıklı sultan Türbesi, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ndeki Kasaba Köyü Mahmut Bey Camii ve bu gibi yerler örnek gösterilebilir. Bunun yanında Türkiye’nin ilk ve tek Şapka Evi’ne sahip olan Mimar Vedat TEK Kültür ve Sanat Merkezi, Arkeoloji ve Etnografya Müzelerimiz, Taşköprü Pompeiopolis Antik Kenti, Donalar Kaya Mezarları, Taşköprü Kent Müzesi, İnebolu İlçemiz Türk Ocağı Binası ve Kent Müzesi, Tosya İlçemiz Yeşilgöl ve Dipsiz Göl, Daday İlçemiz At Çiftlikleri; Küre Dağları Milli Parkı içerisindeki Valla Kanyonu, Horma Kanyonu, Çatak Kanyonu, Ersizlerdere Kanyonu, Ilıca Şelalesi, Ilgarini Mağarası; Cide Gideros Koyu ve Çatalzeytin Ginolu Koyu; Yaylalarımız, Ilgaz Dağı Kış Sporları Merkezimiz vardır. Tarihi konaklarımız, Kalemiz, Saat Kulemiz, Türkiye’nin en güzel 3. Meydanı olan Cumhuriyet Meydanımız, Atatürk ve Şehit Şerife Bacı Anıtımız da önemli turistik değerlerimizdir.

Kastamonu’nun yöresel yemekleri ve özellikleri nelerdir?

Kastamonu’da yapılan araştırmalar sonucunda 812 çeşit yemek olduğu ortaya çıkmıştır. Bu yemeklerin oldukça büyük bir kısmı diğer yörelerde bilinmemektedir. Kastamonu yemekleri genelde hamur işi yemeklerden oluşmaktadır. En bilinen bazı yöresel yemeklerimizi sıralayacak olursak başta Ecevit Çorbamız olmak üzere, Etli Ekmek, Pastırmalı Ekmek, Simit Tiridi, Banduma, Kastamonu Döneri, Biran (Kuyu) Kebabı diyebiliriz. Bunların yanında Taşköprü Sarımsağı, Üryani Eriği, Siyez Bulguru, Tosya Pirinci, Pastırma önemli yöresel ürünlerdir. Tatlı olarak da Çekme Helva, Kaşık Helvası ve Cırık Tatlısı örnek verilebilir.

Son olarak ne söylemek istersiniz?

Kısaca özetleyecek olursak yedi bin yıllık tarihi geçmişi ve doğal güzellikleriyle tarih, kültür ve doğa turizminin merkezi olmaya aday ilimiz, Candaroğulları’na ve Paflagonya’ya başkentlik; kronolojik olarak Pala ve Tummana kavimleri, Frigler, Lidyalılar, Persler, Helenler, Pontuslar ve Romalılara ardından Osmanlı Devleti sınırlarına girmeden önce de Çobanoğulları ve Candaroğulları gibi beyliklere ev sahipliği yapmış olup; sahip olduğu turizm potansiyeli sayesinde kültür, inanç, kış, deniz, eko, sağlık, gastronomi, spor, yayla, mağara kanyon turizmi ve atlı turizm gibi birçok turizm çeşidine ait değeri bünyesinde toplamıştır. İlimiz tarihiyle, doğasıyla, kültürüyle, yemekleriyle ve daha birçok turistik yönüyle görülmeye ve deneyimlenmeye değer bir ildir ve büyük şehirlerin kargaşasından ve gürültüsünden kaçmak isteyen yeni yerler keşfetmek isteyen herkesi ilimize bekliyoruz.

*

Bizlere Kastamonu ilimizi eksiksiz tanıtan Sayın Müdürümüze sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz.

37 Kastamonu

Bu il, bir gökyüzü tablosunu andırır bildiğin!

Tarih yapılarıyla ünlüsüdür Karadeniz’in,

Sit alanı niteliğindeki konumu çok zengin.

Dağların aynasıdır Dipsiz Gölü şirin mi şirin.

Bin yetmiş köyle üç katlı İnebolu evlerin,

Kanyonları saysam art kalır maviyle yeşil rengin.

Objenin çizimi tabiat görselliğinden doğar,

Manzara her an, fark etmez yaz kış, ilk veya sonbahar.

Burada da anısı var Mustafa Kemal Atatürk’ün,

Atam söyler de her çağa yakışmaması ne mümkün?

Bir milli aksesuarıdır şapka her kıyafetin,

Dünden bu güne tarzıdır tüm yurt geneli milletin.

En çok şehit veren aile sanı Yusufoğlu’nun,

İyimser insanları şahsına münhasırdır onun.

Kutsallığıyla fenomen olmuş Evliyalar Şehrim,

Bu ün her on iki ayın turizm kenti Kastamonu’n.

Hande Hamdiye AGİRMAN