Ramazan Sonrasında da Beslenmemize Dikkat!

1-Ramazan ayı boyunca iki öğün olan yemek sayımızı üç ana ve üç ara öğün olarak düzenleyebiliriz. Öğünlerde tüketeceğimiz besinleri 4 ana gruptan oluşturmalıyız (protein- karbonhidrat- yağ ve mineral ile elementler.). Süt ürünleri olarak, başta süt olmak üzere, peynir, yoğurt, sütlaç, muhallebi vs. et ürünlerinden ise balık eti, tavuk eti, kırmızı et başta gelmektedir. Yumurta da protein yönünden çok kıymetli bir besin kaynağıdır. Ayrıca; kuru baklagiller (bakla, nohut, fasulye vs.) tahıl ürünleri (ekmek, bulgur, pirinç, makarna vs.)çok değerli besin kaynaklarımızdır. Vücudumuzun şifası olan suyu ise günde 2-3 litre tüketmemiz gerekmektedir (vücudumuzun ihtiyacı oranında değişim göstermektedir). Sıvı takviyesi olarak da ayran meyve suları ve komposto çok yararlıdır. Ramazan sonrası sabahları yapacağımız hafif bir kahvaltıyı müteakip yiyeceğimiz diğer ürünlerin de ağır olmamasına özen göstermeliyiz. Kızartma gibi kalorisi yüksek besinler yerine haşlama, buğulama, normal pişirme, ızgara tarzında tüketmek büyük yararlar sağlamaktadır. Ağdalı tatlılar yerine sütlü tatlılar tercih edilmelidir. Çeşitli salatalar (çoban, mevsim vs.) ise her öğün zevkle tüketilebilmektedir.
2- Bayram sabahı hafif bir kahvaltı ile güne başlanmalıdır. Kahvaltıda kızartma, kavurma yöntemleriyle pişirilmiş besinler yenilmemelidir. Bayram ziyaretlerinde geleneksel olarak tatlı ikramı olacağından kahvaltıda şeker, bal vb. tatlı besinler bulundurulmamalıdır. Domates, salatalık, maydanoz, taze biber vb. çiğ sebzeler bolca tüketilmeli, az yağlı peynir tercih edilmelidir. Yumurta haşlanmış olarak yenilmeli, sucuk, salam, sosis vb. yağlı besinlerden, börek vb. hamur işi gıdalardan uzak durulmalıdır. Ekmek olarak tam buğday unlu, kepekli ya da çavdar ekmeği tercih edilmesi kan şekerini kontrol altında tutar ve tokluk hissi verir. Ayrıca, besinler iyi çiğnenmeli, yemekler hızlı yenilmemelidir.
3-Ramazan Bayramı boyunca şeker, şekerli gıdalar (tatlılar, çikolata vb.) tüketimine dikkat edilmeli, çevrenin ısrarcı tutumlarından ve aşırı yeme eğiliminden mümkün olduğunca uzak kalınmalıdır. Eğer tatlı tüketimi çok isteniyorsa hamurlu, şerbetli tatlılar yerine sütlü tatlılar tercih edilmelidir. İkramda bulunurken ise hamur işi tatlılar yerine sütlü tatlılar, taze veya kuru meyveler; şerbetler yerine taze sıkılmış meyve suyu, az şekerli limonata, ayran vb. içecekler sunarak karşımızdakini zor durumda bırakmamış oluruz.
4- Sindirim sisteminin düzenli çalışması ve kabızlıktan korunmak için lif (posa) içeriği yüksek olan sebze, meyve ve kuru baklagiller tüketilmelidir. Yetişkin bireyler imkânlar dâhilinde günde 5 porsiyon sebze ve meyve tüketmelidirler. Lif (posa) içeriği yüksek bu besinler aynı zamanda kan şekerinin de hızla yükselmesini engellemektedir.
5- Diyabet, diyaliz, kalp-damar hastalıkları, yüksek tansiyon gibi kronik hastalığı olan kişiler, uyguladıkları diyete bayram sonrasında da uymaya özen göstermelidirler.
6- Aileler, çocuklara ve gençlere bayramda ikram edilen şeker, çikolata ve şekerli besinleri sık tüketmemeleri, bu besinleri tükettikten sonra dişlerini fırçalamaları konusunda gerekli uyarılarda bulunmalıdırlar.
7- Doktoru tarafından kendilerine, gazlı içecek, kahve, çay vs. gibi şeyler içmeleri önerilmeyen kişiler, özellikle yaşlılar, tansiyon hastaları ve diğer hastalar gün boyu kahve ve çay tüketimlerine dikkat etmeli, aşırıya kaçmamalı veya bitki çaylarını tercih etmelidirler.

8.-Kişiler ramazan boyunca gece kalkıp sahur yemeği yeme alışkanlıklarını ramazandan sonra gece yeme alışkanlığı sekline dönüştürmemelidirler.
9- Bayramda gerek kendileri, gerekse eş ve dostuna götürmek için alınacak olan şeker ve şekerli ürünler satın alınırken, kesinlikle Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan izinli olmasına, son kullanma tarihinin (miyadının) geçmemiş ve ambalajının bozulmamış olmasına dikkat etmeleri gerekmektedir.
10-Yaklaşık 1 ay yani ramazan ayı boyunca beslenme düzeni ile birlikte bireylerin fiziksel aktivite düzenleri de büyük ölçüde değişmektedir. Oruç tutan kişiler, fazla enerji harcamamak ve iftar vaktinden önce acıkmamak için daha önce uyguladıkları egzersiz programlarını bırakmaktadırlar. Bu durum ise gereğinden fazla beslenen ancak hareketsiz kalan bireylerde kilo artışına neden olabilmektedir. Ramazan ayı boyunca yavaşlayan metabolizmanın tekrar düzelebilmesi, vücut ağırlığının dengede tutulabilmesi için bayramdan sonra yeterli ve dengeli beslenme, öğün atlamama, bol su içme vb. sağlıklı beslenme ilkelerine uymanın yanı sıra düzenli fiziksel aktivite yapmaya da özen gösterilmelidirler.
Bizim insanımızın misafir perverlik konusunda üstüne yoktur. Büyük bir bölümümüz ikram edilenleri geri çeviremeyip, bugün bayram, bu seferlik olsun deyip yemeğe devam etme davranışına sahip olduğumuzu düşünmekteyiz. Lütfen misafirlerimizin sağlığı için ısrarcı davranmayalım.
Siz saygıdeğer okurlarımıza, son olarak naçizane “ Canınız ne istiyorsa, Allah’ın vermiş olduğu nimetlerden, sık olmadan, az olmak ve nefsinizi köreltmek kaydıyla yiyin, ama asla GAM yemeyin” sözümü hatırlatmak istiyorum. Tüm okurlarıma sağlıklı, mutlu hayırlı bayramlar diliyor, saygılar sunuyorum.
VEHBİ ALTUNÇUL