TBMM

Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, "Kültür ve Turizm Bakanlığının yanı sıra turizm sektörünün çalışmalarıyla Türkiye, bugün dünya turizminde şampiyonlar ligindedir" dedi.

Çelik, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Bakanlığının 2014 yılı bütçesi sunumuna, vefat eden tiyatro sanatçısı Nejat Uygur'a rahmet dileyerek başladı.

Toplumsal dinamiklerin önündeki engellerin kaldırılması ve destekleyici politikaların varlığının kültürel kalkınmada hayati role sahip olduğunu belirten Bakan Çelik, kültürel yaşantının içinde bulunduğu ortam ve iklimin,  yatırımlardan ve kültür aktörlerinin kullandığı bütçeden daha önemli olduğunu söyledi. Çelik, "Hükümetimizin politikalarının demokrasimizin standartlarını yükseltmesi, toplumsal dinamiklerin önünü açması, engellerin ve yasakların kaldırılması, tabuları yıkarak özgürlük alanını genişletmesi şüphesiz ki kültür hayatımızda olumlu etkileri olan icraatlardır. Bu icraatlar kültürel ifadeleri teşvik etmekte, kültürel kalkınmayı hızlandırmaktadır" diye konuştu.

AK Parti hükümetlerinin çoğulcu toplumsal yapıya saygılı politikalarıyla kültürel çeşitliliğin korunduğunu ve tüm değerlere sahip çıkıldığını vurgulayan Bakan Çelik, "Ötekileştirmenin yerine, her kesimi kucaklayan politikalarla kültür alanında var olan çeşitliliğin ve dinamizmin açığa çıktığı, herkesin kendini özgürce ifade edebildiği bir kültür ortamı oluşmuştur. Bu ortam kültürel, sanatsal ifadeleri desteklemiş ve sektörel gelişmeyi de hızlandırmıştır. Bir yandan Bakanlığımızın atılımlarıyla diğer yandan kültür sanat çevrelerinin çalışmalarıyla kültürel kalkınma ve kültürel diplomasi alanında önemli gelişmeler yaşanmaktadır" değerlendirmesini yaptı.

Kültürel haklar konusunun bugün dünya kültür kamuoyunun önem verdiği bir hak alanı olduğunu belirten Çelik, "Türkiye, gelişmiş dünya standartlarında bir demokrasi inşa ederken, kültür alanında da dünya kültür kamuoyunun gündemini de yakından takip ederek bu alandaki hukuki ve kurumsal standartlarını yükseltmektedir" ifadesini kullandı.

Turizmdeki gelişmeler

 "Kültür ve Turizm Bakanlığının yanı sıra turizm sektörünün çalışmalarıyla Türkiye, bugün Dünya turizminde şampiyonlar ligindedir" diyen Bakan Çelik,  Türkiye'nin turizmdeki başarısını bu sene de sürdürdüğünü vurguladı. Çelik, şunları söyledi:

"Turizmde sahip olduğumuz potansiyelin açığa çıkması ve turizmimizin çeşitlendirilmesi için gösterilen çabalarla, 11 yılda 11 basamak yükselerek, turist sayısında dünya seyahat pazarının en büyük 6. ülkesi olduk. Geçen yıl yerleştiğimiz bu konumu gelir ve turist sayısını artırarak bu yıl da sürdürdük. Dünya Turizm Örgütünün raporuna göre, 2013 yılının ilk 8 ayında turizm gelirini en hızlı artıran 3. ülkeyiz. Yine aynı rapora göre turist sayısında dünya turizmi yüzde 5 büyürken, Türkiye yüzde 10 büyüyerek dünya ortalamasını 2’ye katlamıştır."

İnsanlığın ortak hafızasının değerli unsurlarını barındıran ve zenginliğiyle göz kamaştıran kültür mirasının omuzlarına ağır sorumluluklar yüklediğini dile getiren Çelik, "Tarihimize, geleceğimize ve insanlık ailesine karşı sorumluluklarımızın gereklerini yerine getirmek ve ülkemizin kültürel kalkınmasını hızlandırmak amacıyla kapsamlı bir faaliyet programı yürütüyoruz" diye konuştu.

Çekim ve ziyaret mekanları olarak kültür turizmine büyük katkı sağlayan müzelerle ilgili yapılan çalışmalar hakkında da bilgi veren Çelik, "Bakanlık müzelerinin yanı sıra diğer kurumlarımızın ve özel sektörün etnografya, şehir, sanat, tarih ve tematik müzeler açması, son yıllarda yaşanan önemli gelişmelerden biridir" dedi. 

Ören yerlerinde ziyaretçi artışı

Bakanlık olarak ören yerlerinin hizmete açık hale getirilmesi, mevcutların ise ziyaretçi sayısı ve ziyaret kalitesinin artırılması için çalıştıklarını bildiren Çelik, şöyle devam etti:

"Müze ve örenyerlerimizin gişe ve işletmelerinin modernizasyonuyla hem ziyaretçi sayısında hem de gelirde yüksek artışlar sağladık. Bakanlığımıza bağlı müze ve ören yerlerinin 2002'de ziyaretçi sayısı 7 milyon 400 bin idi. Bu rakam 2012'de 4 katına çıkarak 28 milyon 780 bine ulaşmıştır. 2013'ün ilk 10 ayında ise ziyaretçi sayısı 26 milyonu aşmıştır."

Bakan Çelik, 2002'de 26 milyon lira olan müze ve örenyeri gelirinin 2012'de 280 milyon lirayı aştığını, 2013'ün ilk 10 ayında ise 212 milyon 800 bin lira gelir elde edildiğini söyledi.

Son on yılda uluslararası düzeyde kültür alanındaki en dikkat çekici gelişmelerden birinin Dünya Mirası Listesi'ndeki varlık ve alanlardaki artış olduğunu anlatan Çelik, "Asıl listedeki kültür varlıklarımızın sayısı 9’dan 11’e, geçici listedeki varlıklarımızın sayısı ise 17’den 41’e yükselmiş, toplam varlık sayımız 26’dan 52’ye çıkarılmıştır" bilgisini verdi.

Arkeolojik kazı ve arıştırmalar

Diğer ülkelerle kültür ve turizm ilişkilerinin geliştirilmesine de önem verdiklerini ifade eden Çelik, şunları kaydetti:

"2013 yılı itibarıyla toplam 65 ülke ile Turizm İşbirliği Anlaşması, 100 ülke ile Kültür İşbirliği Anlaşması, 56 ülke ile Kültürel Değişim Programı ve 34 Mutabakat Zaptı imzalamış durumdayız. Uluslararası işbirliği kapsamında mevcut 255 resmi belgenin 147’si son 10 yılda düzenlenmiştir. Bu veri, kültür ve turizm alanında ülkemizin yükselen gücünün önemli bir kanıtıdır."

Kültür mirasına sahip çıkmanın bir diğer yolunun kazı ve araştırmalar olduğuna işaret eden Bakan Çelik, "2013'de  Ekim ayı sonu itibarıyla ülkemizde, Bakanlar Kurulu kararı ile Türk bilim adamlarınca gerçekleştirilen kazı çalışmalarının sayısı 123, yabancı bilim adamları tarafından gerçekleştirilen kazı sayısı 43 olmuştur" diye konuştu.

Türk bilim adamlarınca 84, yabancı bilim adamlarınca 15 yüzey araştırmasının yapıldığını söyleyen Çelik, 2013 Ekim ayı sonu itibarıyla kazı ve araştırma çalışmalarına Bakanlığınca yaklaşık 31 milyon lira ödenek sağlandığını ifade etti.

Marmaray Projesi

Marmaray Projesi sırasında tarihe saygının gereklerine uyulduğunu vurgulayan Bakan Çelik, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Böylece İstanbul tarihini yeniden yazdıracak önemli eserler de kültür hazinelerimize katılmıştır. Marmaray Projesi'nde, 35 bin envanterlik eser kayda girmiş, 3 bin 250 etütlük eserin restorasyon ve konservasyonları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca kazılarda Bizans dönemine ait 37 gemi kalıntısı açığa çıkarılmıştır. Bulunan eserler Osmanlı'dan neolitik döneme kesintisiz tarihlenmektedir. Yenikapı’da ortaya çıkarılan neolitik dönem yerleşmesiyle İstanbul’un tarihinin 8 bin 500 yıl olduğu ortaya çıkmıştır. Marmaray Projesi, İpek Yolu’nun yeniden stratejik eksende birinci plana ulaştığı bir dönemin kapısını aralayan ve hayallerin gerçekleştiği büyük bir ulaşım projesi olduğu kadar, belki de dünyanın en verimli ve en büyük arkeolojik çalışması olarak da tarihe geçmiştir diyebiliriz. Eserler, İstanbul Arkeoloji Müzesinde geçici olarak sergilenmektedir. Kalıcı olarak sergilenecekleri iki yeni müze yapmayı planlıyoruz."

Son yıllarda kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadelenin uluslararası politikalarının önemli bir  gündemi haline geldiğine değinen Ömer Çelik, "2013 yılı Eylül ayı itibarıyla 1 adedi Almanya’dan (Kanatlı Denizatı Broşu), 23 adedi Avustralya'dan (sikke), 4 adedi İngiltere'den (mezar taşları) olmak üzere toplam 28 adet eserin ülkemize iadesi sağlanmıştır. Almanya, ABD, İtalya, Fransa, Danimarka, Bulgaristan, İskoçya ve İngiltere’de bulunan eserlerimizin iade çalışmaları, gerek hukuki gerekse diplomatik yollarla yoğun bir şekilde sürdürülmektedir" ifadesini kullandı.

Bakan Çelik, "2013-2014 sanat sezonunda 221 özel tiyatroya toplam 4 milyon 312 bin lira destek veriyoruz. Böylece son yılların en yüksek mali desteği ile yine en yüksek sayıda özel tiyatroya yardım yapıyoruz" dedi.

Çelik, Milli Kütüphaneyi herkesin ulaşabildiği ve yararlandığı bir bilgi merkezi haline getirmek için çalıştıklarını belirtti.

"Bilgi toplumuna dönüşüm sürecinde kütüphanecilik hizmetlerinin iyileştirilmesi, kütüphanelerin imkanlarının zenginleştirilmesi, çağın gerisinde kalmamaları için sosyal merkezler olarak yeniden yapılanmaları büyük önem arz etmektedir" diyen Çelik, Bakanlığına bağlı bin 118 kütüphane bulunduğunu söyledi.

Bunlardan bin 112’sinin halk ve çocuk kütüphanesi, 6'sının edebiyat müze kütüphanesi ve 32'nin gezici kütüphane olduğunu aktaran Bakan Çelik, "Doğrusu böyle bir kapasiteyi merkezi bir yapılanmayla daha ne kadar taşırız, yerel kültür hizmetlerini yerel yönetimlere devrini ne zaman gerçekleştiririz sorusuna içtenlikle cevap arıyoruz. Ancak üzerimizde bir emanet var ve biz de elimizden geldiğince bunu taşımaya, kütüphanelerimizi açık tutmaya ve vatandaşlarımıza kütüphanecilik hizmetlerini geliştirerek sunmaya çalışıyoruz" diye konuştu.

TEDA Programı

Türkçenin yazı dili birikiminin dünyaya tanıtılması ve Türk kültür, sanat ve edebiyatının dışa açılması kapsamında yurt dışında bulunan yayınevlerine mali destekte bulunduklarını ifade eden Çelik, Türk Edebiyatının Dışa Açılması (TEDA) Programı kapsamında bugüne kadar 58 ülke ve 54 dilde bin 456 eser için yurt dışında bulunan 382 yayınevine destek verildiğini bildirdi.

2010 yılı sonunda kurulan Türkiye Yazma Eserler Başkanlığının yazma ve nadir basma eserlerin korunması, tanıtımı ve kütüphanelerin yönetimi bakımından tarihi bir görevi olduğunu dile getiren Çelik, başkanlığa bağlı 17 yazma eser kütüphanesinde 2013 yılı verilerine göre 182 bin 973 eser bulunduğu bilgisini paylaştı.

Çelik, "Çeşitli şahıs ve kurumların elinde bulunan değerli yazma ve nadir basma eserlerin kurumumuz kütüphanelerine kazandırılması kapsamında 2013 yılı Ağustos ayı itibarıyla 770 eser satın alınarak kütüphanelerimize kazandırılmıştır" dedi.

Sinema alanındaki gelişme

Stratejik ve ayrıcalıklı bir sektör olarak nitelendirdiği sinemada son yıllarda önemli gelişmeler yaşandığını vurgulayan Bakan Çelik, "Bu gelişmelerin yaşanmasında, sektörleşme dinamiklerini destekleyen politikalar ile sektöre yapılan devlet desteğinin rolü yadsınamaz" değerlendirmesini yaptı.

Son yıllarda Türkiye'de sinema eserlerinin üretiminde, dizilerin yurt dışına açılmasında ve izleyici sayısında çok büyük gelişmeler yaşandığını söyleyen Çelik, dünyanın en önemli festivallerinde Türk filmlerinin elde ettiği başarılar ve ödüllerin ülke tanıtımına önemli katkılar sağladığını belirtti. 

Turizmde son 11 yılda sağlanan istikrar ve ekonomik büyüme ortamında çok hızlı gelişmeler yaşandığını dile getiren Bakan Çelik, "Türkiye, dünya turizminde şampiyonlar ligine yerleşmiştir. 2002'de gelen turist sayısı bakımından dünyada 17. sırada olan Türkiye, 11 sıra yükselerek 2012 yılında 6. sıraya yükselmiştir. 2013 yılında da 6. sıradaki yerini korumuştur" bilgisini verdi.

Türkiye'de deniz, kum, güneş turizminin yanında  alternatif turizm türlerinde de önemli başarılar kaydedildiğini anlatan Çelik, "Turizmde çeşitliliğin sağlanması ve yüksek gelir elde edilmesi kapsamında deniz kum güneş turizminin yanı sıra diğer turizm türlerinde de önemli gelişmeler sağlanmıştır" diye konuştu.

"Kültür ve sanata hiçbir zaman bütçe yetmez"

Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünün 6 senfoni orkestra, 13 koro, 9 topluluk olmak üzere 28 sanat kurumu, 3 resim ve heykel müzesi ve 48 güzel sanatlar galerisiyle çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Çelik, "2013-2014 sanat sezonunda 221 özel tiyatroya toplam 4 milyon 312 bin lira destek veriyoruz. Böylece son yılların en yüksek mali desteği ile yine en yüksek sayıda özel tiyatroya yardım yapıyoruz" ifadesini kullandı.

Kültür ve Turizm Bakanı Çelik, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğünün 9 yerleşik sahnede faaliyetlerini sürdürdüğünü, 2011-2012 sezonunda 908 temsil veren opera ve bale sanatçılarının, 2012-2013 sezonunda ise bin 4 temsil verdiğini kaydetti.

Sunumunun sonunda Bakan Çelik, bir milletvekilinin "Bütçeniz yeterli mi" sorusuna, "Kültür ve sanata hiçbir zaman bütçe yetmez" karşılığını verdi.