Yakın bir geçmişimiz olan Osmanlı İmparatorluğu dönemini aklın süzgecinden geçirecek ve tarih perdesini biraz aralayacak olursak, çok insancıl ve bizleri şaşkına çevirecek bazı gerçeklerle karşılaşmış oluruz.

Türkler yönetimleri altında bulunan uluslara karşı çok özgürce davranmışlardır. Onları inançlarında, dillerinde ve eğitimlerinde tamamen serbest bırakmışlardır. Dil konusunda bunun aksini iddia edecek olursak, tarihi gelişme önümüzdedir. Çekildiğimiz hiçbir ülkede bugün Türkçe konuşulmuyor. Din konusunda, örf ve adetler konusunda da aynı gerçekler hâlâ göz önündedir.

Hiçbir toplumun sosyal yapısını değiştirmeye çalışmamışızdır. Bizden olan şeyleri onlara zorla empoze etmemişizdir.

Oysa kendilerini, çağdaş, ileri ve modern kabul eden birçok ülke, işgal ettikleri ülkelerin önce dilini daha sonra da örf ve adetlerini değiştirmeye kalkışmışlardır. Bunun örnekleri sayılamayacak kadar çoktur.

Örneğin Cezayir yüzyıllar boyu Osmanlı egemenliğinde kalmıştır, ama Türkçe konuşana rastlayamazsınız. Fransızların kısa işgal devreleri sonunda şimdi dilleri resmen Arapça ve Fransızca'dır. Gençlerini eğitim için sürekli Fransa'ya gönderirler. Mısır asırlarca meşhur Osmanlı paşaları tarafından özgürce yönetilmiştir, ama Türkçe silinip gitmiştir. Süveyş stratejik noktasını belli bir süre elinde bulundurmak için orayı işgal eden İngiltere, İngilizcesini bu ülkeye yerleştirmiştir.

Pakistan, Hindistan ve Asya'nın birçok ülkeleri Gazneliler, İlhanlılar ve meşhur Harzemşahlar Türk İmparatorlukları yönetimlerinde yaşadıkları halde bu ülkelerde Türkçe'den bir iz göremezsiniz ama kısa İngiliz yönetimi bu ülkelere de dilini empoze etmiştir.

Dil birliği ülkelerin kaynaşmaları ve yaklaşım içinde bulunabilmeleri için büyük vasıtadır. Osmanlı yönetimi hiçbir halkına dil konusunda baskı yapmamıştır. Böyle olduğu halde biz barbar ve emperyalist olarak damgalanırken, asıl kültür emperyalistleri olan ülkeler bu günahlarını örtbas edebilmektedirler.

Bugün vatanımızda bir milli kudret varsa o cereyan, felaketlerden ders alan milletin kalp ve dimağından doğmuştur.

Atatürk