Oğuz Çetinoğlu:
Bahri Eskin: Değerli bilimcimiz Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu’nun bizlere gösterdiği bilim ve gönül birlikteliğinin ışıklı yolunda aydınlanma ve aydınlatma amaçlı bazı dersler çıkarmak düşüncesi bizim hareket noktamız oldu. Oktay Sinanoğlu’nun defalarca anılmayı hak eden, bilimde ve kültür alanında öncü nitelikleri olan ve emperyalist dayatmalara, oyunlara direnen, ömrünün önemli bir bölümü batı ülkelerinde geçmesine rağmen Asyalı olmakla övünen, çok değerli ve dâhi bir kişilik olduğuna inanıyoruz. Gönül ve akıl arzu eder ki bu toplantı başlangıç olsun ve başta Türkiye olmak üzere dünyanın bütün fen bilimleri bölümlerinde, bütün evrenkentlerinde (üniversitelerinde), belediyelerinde Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu için benzer toplantılar yapılarak hayatı, fikirleri, bilim ve gönül ilişkisi, mücâdelesi gençlere doğru bir biçimde anlatılsın...
Oktay Sinanoğlu adının akademik salonlara verilmesi gerektiğine inanıyoruz. Yaşarken anıtlaşan bu büyük bilimcimizin heykel, resim ile kitaplarının evrenkent dediği üniversitelerin bahçelerine, duvarlarına konularak, gençleri aydınlatmasına aracı olmak istiyoruz.
Çetinoğlu:
Eskin: Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu hepimizi bilim ve kültür alanında doğu ve batı eksenli ufuk turuna çıkartacak niteliktedir. Hayatı, yakın zamanların gerek Türkiye gerekse dünya için bir bilim ve kültür tarihi niteliğindedir. Başta ‘Türk Aynştayn’ı’ isimli kitabı olmak üzere kitaplarını özellikle genç bilimcilerin, evrenkentlilerin, herkesin mutlaka okumasını öneririm.
Bilindiği üzere hocamızın yurt dışında gerçekleşen acı kaybı ve ardından geçen zaman Türkiye’de seçim dönemi arifesine ve yine ülkemizin yavaş yavaş emperyalist güçler ve yerli uzantılarınca bölünme sürecine doğru sürüklenmeye çalışıldığı bir kaos döneme denk geldi. Oktay Sinanoğlu; ‘Seçim ve hükümet kurma konusunda batı ülkelerinin oyunlarından biri, tahterevalli hükümetler kurmak isterler’ diye açıklamıştı.
İşte bu süreçte ve belirttiğim sebeplerle çok değerli ve seçkin bir bilimciyi yitirdiğimizi ülke olarak, üniversiteler olarak yeterince konuşamadık, anamadık ve kavrayamadık. Bu açığı, düzenlediğimiz vefa toplantısı ile kısmen de olsa kapatarak, kendisini, mücâdelesini, çalışma ve düşüncelerini unutturmayacağımızı ve içinde yaşadığımız dönem açısından da önemli olduğunu göstermek istedik. Ve Oktay Sinanoğlu’nun hâtırâsını yaşatmayı, düşüncelerini paylaşmayı, TÜMÖD İstanbul Şubesi olarak bu toplantıyla başlatmayı görev bildik.
Çetinoğlu:
Eskin: Oktay Sinanoğlu bilindiği üzere çok yönlü bir bilimcidir. Bol ödülleri olan, iki defa aday gösterilmesine rağmen malûm sebeplerle kendisine Nobel verilmeyen ancak Nobel ödülü verilecekler için kendisine danışılan bir kişidir. Dünyanın batıda üç yüzyılda en genç yaşta profesör unvanını bileğinin hakkıyla elde etmiş, dünyanın seçkin evrenkentlerinde birçok kürsüsü ve yeri olmuş, evrensel nitelikleri olan bir bilimcidir. Sayılamayacak kadar çok başarının sahibidir.
Çetinoğlu:
Eskin: Oktay Sinanoğlu’nun en değerli yönü: Ruhbilimsel savaş dediği Psikolojik savaşı bilmesidir. Bugün ‘Acaba Oktay Sinanoğlu’nun asıl öne çıkartılması gereken yönü hangisidir?’ sorusuna verilmesi gereken asıl cevap budur. Şunları da elbette düşünüp söyleyebiliriz. Bilim dünyasına çeşitli alanlarda yaptığı olağanüstü katkılar, kimyaya, fiziğe ve matematiğe, moleküler biyolojiye veya kuvantum alanına yaptığı katkılar mıdır? Kimyadaki boşlukları daha genç yaşta görerek standart bir kimyacı olmaması, kimyaya birkaç çeşit matematiği sokması mıdır? Bu alanlarda yaptığı çalışmalarla, genç yaşta dünyaca ünlü bir profesör olup, ‘Harika Türk Çocuğu’ veya bol ödüllü bir Türk Aynştayn’ı olarak tanınması mıdır? ODTÜ’de bölüm veya TÜBİTAK’ı kurma çalışmaları mıdır? Yoksa ısrarla dile getirdiği önceliklerinden olan Türkçemize, kültürümüze olan önemli katkıları mıdır? Yabancı dillerin, Tarzancaların yerine Türkçenin bir bilim dili olarak üniversitelerimizde okutulması gerektiği konusundaki ısrarlı mücâdelesi midir? Veya Japonya’ya Türkiye’nin özel elçisi olarak tâyin edilmesi ve ilişkileri çok yönlü başlatması mıdır? Saydıklarımız daha da çoğaltılabilir…
Şüphesiz bunların hepsi Oktay Sinanoğlu’nu tanımamızı, saymamızı ve sevmemizi sağlayan O’nu değerli kılan çok önemli niteliklerdir. Kanaatimce Oktay Sinanoğlu’nu hepsinden önemli kılan ve O’nu farklılaştıran asıl önemli niteliği, söz konusu edilen bilim ve kültür yönlerini de bütünüyle kapsayan bir niteliktir ki bu niteliklere herkeste, her bilimcide ve her aydında rastlanamamaktadır. Bu da kendi tanımıyla ‘küresel kraliyetçiler’ dediği batı emperyalizminin, psikolojik savaşlarına karşı dünyada ve Türkiye’de korkusuzca direnen, devşirilmeyi asla kabul etmeyen, millî bir duruşu olan özel ve seçkin bir bilimcimiz olmasıdır.
Başka bir ifadeyle, psikolojik savaşın amaç ve hedeflerini çok öncelerden anlayarak, onun ülkemizdeki ve hatta dünyadaki saldırılarını, tahribâtını önlemeye, onlara set çekmeye, yollarını tıkamaya bir bilimci ve aydın olarak elindeki bütün imkânları kullanarak uğraşan ve savaşan evrensel nitelikleri olan bir aydınımız olmasıdır. Bu yönü, Oktay Sinanoğlu’nu gerek bilimci ve gerekse aydın olarak bilim dünyası içinde nâdir kılmakta, özel yapmaktadır. İşte O, bu niteliği ile Türk milletinin gönlünde şimdiden ayrıcalıklı bir yere sahip olmuş, hepimizin saygısını ve sevgisini kazanmıştır.
Çetinoğlu:
Eskin: Bir ülke içinden nasıl fethedilir? Sorusuna 2006 yılında; “Bir ülke, bir millet topla tüfekle bitirilemez. Çağımızda top tüfek daha çok askerî malların ticareti içindir. Ülkenin asıl fethi, beyinlerin, zihinlerin, gönüllerin fethedilmesiyle olur. Bu tür savaşta kelimeler çok önemlidir. Durup dururken bir yerlerde bu işin uzmanları bir kelime icat ederler. Durup dururken bir milleti veya bütün Müslümanlığı tek kelimeyle öcü gösterirler. Basın yayınla öyle ayarlarlar ki her gün, dünya kamuoyu tek kelime ile şartlandırılır. Dünyayı asıl idare edenlerin düşmanlıklarını anlayıp da birileri karşı çıkınca bunları susturmak için de karşısına bir kelime icat ederler.” Diye cevaplandırmıştır. Sonra da şöyle devam etmiştir: “Bu durumda Türkiye’de insanların maneviyatını kurtarmak, gönüller için uğraşmak lazım. Kurtuluş savaşı artık gönüllerin, zihinlerin kurtarılmasıyla olacaktır. Ama bu savaşta herkesin atacağı kolay, ama önemli adımlar var (...). Başkasından beklemeyin. Onun için insanlara sağcı solcu laik dindar vb. gibi kalıplarla bakmayın. Millî dâvâları, akıbetimizi belirleyecek dâvâları önüne koyduğunuz zaman ne yapıyor ona bakın.”
Çetinoğlu:
Eskin: Psikolojik savaş olgusuna biraz daha yakından bakacak olursak, çok önceden de şöyle diyordu: “2001 yılı sonlarında Irak’a bir saldırı olursa Türkiye’nin başı yanacak.” dedi. Nitekim başımız yandı.
O psikolojik savaş kurallarını biliyordu. Emperyalizmin şifrelerini çoktan çözmüştü ve Amerika’nın el attığı her ülkede her şeyin sahtesini kurduğunu söylüyordu.
Çetinoğlu:
Eskin: Dersler içeren şu örneklerle açıklıyordu:
l- ‘Milliyetçi’ kavramı, eşittir sadece ‘anti-komünist’e indirgendi. Bir kişi anti-komünist olur da Yunan milliyetçisi de olabilir.
2- ‘Solcu’ eşittir ‘anti-faşist’ denildi. Peki toplumcu felsefeye, emperyalizm karşıtlığına ne oldu? Onlar gitti.
3- ‘Atatürkçülük’ eşittir ‘laiklik’, o da eşittir ‘Müslüman düşmanlığı’ konumuna getirilmek istendi.
4- Dindar kesime ‘ümmetçilik’ ve de ‘Türk düşmanlığı’ telkin edildi. Müslüman Türk’e, Türk Müslüman’a düşman edildi. Halbuki yakın zamana kadar halkın kafasında (dış dünyada da olduğu gibi) ‘Türk demek Müslüman demek; Müslüman demek Türk demek’ inancı vardı…’
Çetinoğlu:
Eskin: ‘Yaratılmış sahte kesimler’ diyordu.
Çetinoğlu:
Eskin: Şöyle diyordu: ‘Atatürk’ün dediği, yaptığı çok şey, gerçek milliyetçilik, Türk milliyetçiliği kavramına girer. Dinine, diline, tarihine, ülkene, bağımsızlığına, halkına sâhip çıkmak, yabancıların buradaki oyunlarını engellemek. Atatürk’ün esas dâvâsı, gerçek Atatürkçülük bunlardır.’
Ve gerçek milliyetçiliğin kültür milliyetçiliği olduğunu söylüyordu.
O bir Atatürk çocuğu olarak daha baştan kendini bir tutku olarak bilimsel araştırmaya ve de Türkiye’nin derin meselelerine adamıştır.
Çetinoğlu:
Eskin: Kendi anlatımıyla; ‘O bir âşıktır, bilime âşık, Türk diline ve tarihine âşık, insanlığa, daha doğrusu her insanın içinde gizil duran en yüksek mertebelere ulaşabilme yeteneğine âşıktır.’ O yine kendisinin güzel bir anlatımıyla ‘bir kanadı akıl, diğer kanadı gönül olan bir Zümrüdüanka kuşudur.’
Çetinoğlu:
Eskin: Oktay Sinanoğlu’na göre Türkiye’nin en birinci meselesi aşağılık duygusu idi. Şöyle diyordu: ‘Türkiye’nin en birinci meselesi tepeden tırnağa aşağılık duygusuyla kıvranmasıdır. En kötü hastalıktır bu ve tedavisi de en zor olanıdır. Bir millete aşağılık duygusu aşılamanın en kestirme yolunun da eğitimden geçer.’
Oktay Sinanoğlu bu hastalığın özellikle bizim gibi ülkelerde sömürge aydınlarında yaşandığına dikkat çeker. Aydının hakikisi ve sahtesi olduğunu, Türkiye’de sahte bir aydın sınıfı yetiştirilip, kendi milletinin başına belâ edildiğini, bunların kendi halkından tiksindiklerini söyler. ‘Biz toplum olarak Atatürk’e ihanet ettik’ der ve bütün bunlara karşı ömrü yettiğince direnir. O hepimize ‘Kimsenin kuyruğuna takılmayacaksın arkadaş!’ diye seslenen Türkiye’nin direnen seçkin bilim insanlarından biriydi.
Oktay Sinanoğlu toplumun her kesimini uyandırmaya çalışıyordu. O sağ sol demeksizin her kesime hitap edebilen, onlarla iletişim kurabilen bir aydındı. Bu yönü O’nu daha da değerli kılıyordu. Başı örtülüsü de örtüsüzü de O’nu dinliyor ve feyiz alıyordu.
Çetinoğlu:
Eskin: Kendi ifadesiyle Küresel Kraliyetçilere, Azmanistan’a yani ABD emperyalizmine karşı direniyordu. Türkiye’de cehaletin yeniden bunun için örgütlendiğini belirtiyordu.
1940’lardan başlayarak İngiliz Amerikan çengeli atılarak millî eğitimin millîliğinin de eğitiminin de kalmamasına direniyordu. Ezberci eğitimle yeteneklerin köreltilmesine karşı direniyordu.
Türkçenin yok edilmesi girişimlerine karşı direniyordu. 1953 yılından başlayan eğitim dilinin yabancı dile çevrilmesini en büyük ihânet olarak görüyordu. ‘Bye Bye Türkçe’ isimli kitabını yazıyor, ‘Bilim eğitiminin dili Türkçedir’ diye ısrarla savaşıyor, ‘Türkçe giderse Türkiye gider’ diye sürekli uyarıyordu. Yabancı dille eğitim anaokuluna indirildiğinde 1- 1,5 nesil sonra o ülkenin dilinin yok olduğunu, kısa bir süre sonra da o milletin adının tarihten silindiğini söylüyordu. Ona göre dil gönlü yüzdüren gemidir.
Türkiye’de bilim olmamasına, bilimsel araştırma yapılmamasına karşı direniyordu. ‘Bilimin olmadığı yerde oyunlar, ayak kaydırmacılık çok olur’ diyerek bilim dışılığa karşı direniyordu. O bilim aşkı olan bir bilimciydi. Bilimsel araştırmaların teşvik edilmediğini ve yasak gibi bir şey olduğunu belirtiyordu. 12 Eylül’ü de onun YÖK’ünü de bu çerçevede eleştiriyordu. Üniversitede araştırma yoksa sanayi de olmaz. 12 Eylülden sonra sanayi şak diye durduruldu. Kimilerinin 12 Eylüle ve onun Evrenine bugün hâlâ methiye düzmelerine cevap gibi ‘12 Eylül’le YÖK kurdurulup üniversitelerde araştırma geliştirme durduruldu’ diyordu. Oktay Sinanoğlu’nun bilim alanında önemle üzerinde durduğu bir nokta da bireysel bilim insanı değil, kurumsal bilimci yetiştirmenin önemli olduğunu belirtmesidir.
Çetinoğlu:
Eskin: Oktay Sinanoğlu sanayisiz kalkınmaya karşı direniyordu. Üretimsizliğe, ithalciliğe direniyordu. Tarımımızı ve hayvancılığımızı bitirerek bizi açlığa mahkûm etme çabalarına karşı direniyordu. Borçlandırılarak batırma tuzağına, özelleştirme tuzağına karşı direniyordu. Vatan topraklarının yabancılara satılmasına karşı direniyordu. İktisadımıza da ‘muz iktisadı’ diyordu.
Çetinoğlu:
Eskin: Ben de size bana değerli bilimcimiz Oktay Sinanoğlu hakkında görüş ve düşüncelerimi anlatma fırsatı vermeniz nedeniyle teşekkür eder, okuyucularınızı bilgilendirme ve aydınlatma amaçlı bir katkı sağlamış olmayı diler saygılar sunarım.