“KAZAKİSTANLILARIN REFAHININ ARTMASI: GELİR VE YAŞAM KALİTESİNİN YÜKSELTİLMESİ”
……………………………………………………………………………………….
SUNUŞ:
Kazakistan Cumhurbaşkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in “ULUSA SESLENİŞ” konuşmaları Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “NUTUK”u gibidir. Hem geçmişten dersler içerir hem de yarınlar için hedefler belirler.
1991’de bağımsızlığına kavuşan Kazakistan’ın, Nazarbayev liderliğinde çeşitli alanlarda gerçeleştirdiği üstün başarılardan, bir kardeş ülke olarak, her zaman büyük bir mutluluk ve gurur duyduk.
Kurtuluş Savaşı yaşadığımız günlerde binlerce kilometre ötelerden “Uzaktaki Kardeşime” diye seslenen Mağcan Ata’yı da, ülkemizin çok kritik bir sürecinde unutulmaz bir kardeşlik dayanıması sergileyen Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’i de hiçbir zaman unutmadık, unutmayacağız.
25 Yıl gibi kısa bir zaman diliminde önderlik ettiği ülkesini bir dünya markası yapan Nazarbayev’in “Ulusa Sesleniş” konuşmalarından alacağımız dersler olduğuna inandığımız için, her birini tam metin olarak yayınlıyoruz.
M. KEMAL SALLI
……………………………………………………………………………………….
Değerli Kazakistanlılar!
Biz bağımsızlık yılları boyunca çok çalıştık.
Ekonomisi hızlı gelişmekte olan ilerici modern devlet kurarak, barış ve toplumsal uyumu sağlayabildik.
Kaliteli ve tarihi öneme sahip yapısal, anayasal ve siyasi reformlar gerçekleştirdik.
Kazakistan’ın uluslararası arenadaki itibarının yükseltilmesi ve bölgede jeopolitik rölünün güçlenmesini elde ettik.
Biz bölgesel ve küresel sorunların cözülmesi işini büyük sorumluluk alarak cözebilen aranan bir uluslararası ortak olarak tanınabildik.
Kazakistan BDT (Bağımsız Devletler Topluluğu) ve Orta Asya devletleri arasında “EXPO-2017” uluslararası fuarını gerçekleştirmek için hak kazanan ilk devlet olmuştur.
Biz Avrasya bölgesinin finansal, iş, inovatif ve kültürel merkezi olarak oluşması gerçekleştirerek, yeni başkentimiz – Astanayı inşa ettik.
Halk popülasyonu 18 milyondan aşarak, yaşam süresi 72,5 yaşa ulaştı.
Biz sağlam ekonomik temel oluşturduk.
Son 20 yıl içinde ülkemize 300 milyar ABD doları değerinde doğrudan dış yatırım çekildi.
Ekonomiyi geliştirmenin temeli sayılan küçük ve orta ölçekli işletmeler güçlenmektedir.
Dünya Bankasının işletme derecesinde Kazakistan 190 ülke içinde 36. Sıraya yükseldi.
Biz herzaman dış eleştirilere tam zamanında dikkat ederek, onlara hazır olabildik.
Buna bağlı olarak ben ülkemizi modernleştirmeye yönelik gerekli programlar başlattım.
Onların gerçekleştirilmesi gelişmemizin temel faktörü oldu.
Bizim stratejik amacımız – 2050 yılına doğru dünyanın en gelişmiş 30 ülkesi sırasına dahil olabilmektir.
2014 yılında ülkemizin alyapısını yenileyecek “Nurlu Yol” entegre programını gerçekleştirmeye başladık.
Üç yıl önce “100 somut adım” – Ulusal Programını ilan ettik.
Sonra ülkemizin Üçüncü Modernizasyon sürecini başlattık.
Onun başlı görevi – Kazakistanın küresel rekabet gücünü sağlayacak ekonomik büyümenin yeni modelini oluşturmaktır.
Ülkemizin sürdürülebilir kalkınma ve yaşam standartlarının daha da geliştirilmesini teşvik etmektedir.
Biz yeni görevleri gerçekleştirmeye hazırız.
Değerli Yurttaşlar!
Son dönemde dünyada siyasi ve ekonomik dönüşüm süreçleri yoğunlaşmaya başladı.
Dünya hızla değişmektedir.
Sarsılmaz olarak görünen küresel güvenlik sistemi ve uluslararası ticaret kuralları ihlal ediliyor.
Yeni teknolojiler, robotlaşma ve otomatikleştirme işgücü kaynakları ve insan sermayesinin kalitesi için gereksinimleri zorlaştırmaktadır.
Tamamen yeni bir finansal sistem mimarisi oluşturulmaktadır.
Bu bağlamda, borsa piyasaları başka bir finansal krize yol açabilecek yeni bir "sabun köpüğünü" üflemektedir.
Bügün küresel ve yerel problemlerin yolları kesişmeye başlamıştır.
Bu durumda, ülkenin temel varlığı, zorluklara karşı direnme ve başarılı olma becerisini garanti eden insani gelişme olarak ortaya çıkmaktadır.
Hükümet, herbir devlet kurumunun, devlete bağlı şirket yönetici çalışma yöntemlerini değiştirmesi gerekmektedir.
Kazakistanlıların refahının büyümesi en önemli öncelik haline gelmelidir.
Ben yetkili kişinin bireysel etkinliği ve göreve liyakatını tam bu kritere göre değerlendireceğim.
* * *
Kazakistanlıların refahı, her şeyden önce, istikrarlı gelir büyümesine ve yaşam kalitesine bağlıdır.
І. HALK GELİRİNİN BÜYÜMESİ
İnsan çalışkan, kendi mesleğinde iyi olduğunda ve iyi bir maaş almaya veya kendi işini açma ve geliştirme haklarına sahip oldukarında kar elde ederler.
Sadece Devlet ile insanların güçlerinin birleştirilmesi halinde biz herkese ortak çalışma toplumunu oluşturabiliriz.
İlk olarak, Hükümete 1 Ocak 2019 yılından itibaren asgari ücreti 1,5 kat, yani 28 bin tengeden 42 bin tengeye kadar yükseltmesi talimatını veriyorum.
Bu her alanda farklı özel sektörde çalışan 1 miliyon 300 bin insanın maaşına doğrudan etki edecektir.
Bütçeya bağlı devlet kurumlarında çalışan 275.000 çalışanın maaşları ortalama yüzde 35 oranında artacaktır.
Bu amaçlara yönelik 2019-2020 yıllarında Cumhuriyet bütçesinden her yıl 96 milyar tenge ayrılması gerekmektedir.
Bu bakımdan asgari ücret, asgari geçim kaynağına bağlı değildir. Asgari ücretin yeni boyutu, tüm ekonomi genelinde ücret artışı için bir katalizör haline gelecektir.
Büyük ölçekli şirketlerin düşük ücretli çalışanların maaşlarını yükseltmek için bu girişimi destekleyeceğinden eminim.
İkinci olarak sürdürülebilir iş büyümesi kaynakları yaratmak, özel yatırımları teşvik etmek ve piyasa özgürlüklerini korumak gerekmektedir.
Bu iş sayesinde yeni işler yaratılacak ve Kazakistanlıların çoğuna gelir kaynağı sağlanacaktır.
BİRİNCİ. Biz 2010 yılında “İş Dünyasının Yol Haritası – 2020” programını hayata geçirdik.
Bölgelere yaptığım iş gezisi sırasında bunun verimliliğime ikna oldum.
Programın hayata geçirilme süresi 2025 yılına kadar uzatılmalıdır.
Bu programın hayata geçirilmesi için her yıl ek olarak en az 30 milyar tenge ayrılması dikkate alınmalıdır.
Bu 3 yıl içinde ek olarak en az 22 bin insana yeni iş imkanını açmaya, 224 milyar tenge vergi girişi ve 3 trilyon tenge hacminde ürünün üretilmesine imkan tanıyacaktır.
İKİNCİ. Ekonomide rekabeti geliştirmek ve konut ve toplumsal hizmetler ile doğal tekeller için tarife alanında düzen oluşturmak için belirleyici önlemler almak gerekmektedir.
Kamu hizmetleri ve doğal tekel düzenlemeleri husunda tarifin yapılması ve tüketicilerin birikimiş gelirinin harcaması hala belirsizdir.
Tekelcilerin yatırım yükümlülüklerinin etkin bir şekilde izlenmesi ve kontrolü yapılmamaktadır.
Hükümet 3 aylık süre içinde bu konuyla ilgilenerek, rekabeti koruma fonksiynonunu önemli ölçüde güçlendirerek, tekele karşı ajansın çalışmasında reform yapmalıdır.
Bu – önemli meseledir, sebebi iş harcamalarında artışa ve insanların gerçek gelirlerinde bir azalmaya yol açmaktadır.
ÜÇÜNCÜ. İş sektörünün yasadışı idari baskıya ve cezai kovuşturmaya karşı korunmanın arttırılması gerekmektedir.
1 Ocak 2019 yılından itibaren vergi kanununun ihlal edilmesiyle ilgili cezai sorumluluğun kullanım sınırı, para ceza miktarında 50 bin aylık hesaplama endeksine kadar yükseltilmesi talimatını veriyorum.
Ayrıca, temel görevi gölge ekonomisiyle mücadele etmek olan Finansal İzleme Komitesi'nin işlevlerini sağlayarak Ekonomik Soruşturma Hizmetini tekrar kurmak gerekmektedir.
Biz “nakit parasız ekonomiye” yüz çevirmemiz lazım.
Bu noktada sadece cezai değil, aynı zamanda işin gayri nakdi ödemeleri için destek gibi teşvik edici araçların da kullanılması gerekir.
Vergi ve gümrük alanındaki bilgi sistemlerinin entegrasyonu, yönetimin şeffaflığını artıracaktır.
Hükümet üç yıl içinde ekonomi alanındaki gölge ciroları en az% 40 oranında azaltmak için somut önlemler almalı.
İş çevresi, kendi işini yeniden kurmak amacıyla 1 Ocak 2019 yılından itibaren ana verginin ödenmesi durumunda, faiz ve cezaları düşürecek küçük ve orta ölçekli işletmeler için “vergi affını” cıkarılması talimatını veriyorum.
DÖRDÜNCÜ. İhracata yönelik sanayileşme, ekonomi politikasının temel bir unsuru olmalıdır.
Hükümet, imalat sektöründeki ihracatçılara destek vermeye odaklanmalıdır.
Bizim ticaret politikamız kayıtsız olmamalıdır.
Mallarımızda bölgesel ve küresel pazarlarda teşvik eden aktif bir karakteri desteklemelidir.
Bununla birlikte, halkın tüketim malları yelpazesinin adlandırılması geliştirilmeli, “basit ürünler ekonomisini” geliştirmek için işletmelerimize yardım etmeliyiz.
Bu sadece ihracat potansiyelimizin gerçekleşmesi için değil, aynı zamanda iç pazarın yerli mallarla doldurulması için önemlidir.
Hükümete, işleme endüstrisi ve birincil olmayan ihracatı desteklemek için önümüzdeki 3 yıl için ek 500 milyar tenge ayırması talimatını veriyorum.
Öncelikli projelere ulaşılabilir kredi verilmesinin önünü açmak için Merkez Bankasına en az 600 milyar tenge hacminde uzun vadeli finansman sağlama talimatını veriyorum
Hükümet Merkez Bankasıyle birlikte, bu paranın amacına yönelik harcanıp harcanmadığına sıkı kontrol yapmalıdır.
Büyük ve çığır açan projeleri hayata geçirmek için, yabancı yatırımcılar ile ortak yatırım temelinde faaliyet gösteren, Birincil olmayan sektörlere doğrudan bir yatırım fonu kurulması hususunun dikkate alınması gerekmektedir.
Ayrıca ulaştırma ve lojistik ve diğer hizmetler sektörlerini teşvik etme çabalarını yoğunlaştırmak da gereklidir.
Zengin doğamız ve kültürel potansiyelimizi kullanabilmek için iç ve dış turizmin gelişimine özel önem verilmelidir. Hükümet, mümkün olan en kısa sürede sektörel bir devlet programını benimsemelidir.
BEŞİNCİ. Tarım-sanayi kompleksinin potansiyeli tam olarak uygulamaya konmalıdır.
Ana görev – 2022 yılına kadar işgücü verimliliğini ve işlenmiş tarım ürünlerinin ihracatını 2,5 kat arttırmaktır.
Devlet desteklerinin tüm önlemleri ülkemize modern tarım teknolojileri çekmeye yönelik olmalıdır.
Biz esnek ve kolaylı standartları kullanarak, tarım alanında saygın yabancı uzmanları – “akıllı adamları” kendimize çekerek, sektörü yönetmenin en iyi deneyimi faydanlanmalıyız.
Esnek ve esnek standartları kullanmalı ve sektörde etkili yabancı uzmanları - tarım alanında “akıllı insanlar” ı çekerek en iyi uygulamaları kullanmalıyız.
Kırsal girişimcilere yeni ekonomik yönetim becerilerini öğretmek için bir kitle öğrenme sistemi geliştirilmesi önemlidir.
Hükümete önümüzdeki üç yıl boyunca bu amaçlar için yılda 100 milyar tenge ayırması hususunda talimat veriyorum.
ALTINCI. İnovatif Ve Hizmet Sektörlerinin Gelişimine Özel Dikkat Gösterilmelidir.
İlk olarak, “geleceğin ekonomisinin” alternatif enerji, yeni malzemeler, biotıp, büyük veri, yapay zeka, blockchain ve diğer konularda ilerleme sağlamaya ortam yaratmalıyız.
Ülkemizin küresel dünyadaki yeri ve rölü gelecekte tam olarak bu konulara bağlı olacaktır.
Hükümete Nazarbayev Üniversitesi ile birlikte, projeler belirleyerek, her alan için projeler geliştirilmesi talimatını veriyorum.
Bu projelerden biri, üniversitede yapay zeka teknolojisinin geliştirilmesi için bir araştırma enstitüsünün kurulması olabilir.
YEDİNCİ. Reel Ekonomiyi Canlandırmak İçin Finansal Sektörün Rolünün Güçlendirilmesi Ve Uzun Vadeli Makroekonomik İstikrarın Sağlanması Gerekmektedir.
Fiyatlardaki artış, finansmana erişim ve bankaların istikrarı - bu konular çoğunlukla şu anda insanların ilgisini çekmektedir.
Merkez Bankası Hükümetle birlikte, finans sektörünü ve reel sektörlerin toparlanması, enflasyona karşı kapsamlı politika yürütülmesi hususunda sorunların sistematik çözümü üzerine çalışmalıdır.
Ekonomide, özellikle işleme sektörünü ve küçük ve orta ölçekli işletmelere finansman sağlamayı artırmak çok önemlidir.
Bununla birlikte, emeklilik varlıklarının ve sosyal sigorta sisteminin kaynaklarının yönetilmesinin etkinliğini arttırmak ve alternatif finansal araçlar - menkul kıymetler piyasası, sigorta ve diğer sektörleri de geliştirmek gereklidir.
Yabancı yatırımlar ve sermaye ile iş sağlamada Uluslararası finans merkezi "Astana" önemli bir rol oynamak zorunda.
Biz özel mahkemeyi, finansal düzenleyici, borsayı oluşturduk.
Tüm devlet kurumları ve ulusal şirketler bu alanda aktif rol almalı ve onun hızlı oluşmasına ve gelişimine katkıda bulunmalıdır.
* * *
Bahsedilen önlemlerin etkin olarak hayata geçirilmesi maaşın artması ve yeni iş yerlerinin açılması nedeniyle kazakistanlıların gelirini arttıracaktır.
Bu süreçler her zaman Hükümetin dikkatinde olmalıdır.
II. YAŞAM KALITESININ YÜKSELTILMESI
Refahımızın ikinci özelliği yaşam standartlarındaki artıştır.
Eğitim, sağlık, konut ve konutun kalitesi ve erişilebilirliği, rahat ve güvenli yaşam koşullarında yaşaması herbir Kazakistanlı aileyi etkiler.
Buna bağlı olarak, Hükümet sosyal sektöre, güvenliğe ve altyapıya odaklanarak, Bütçe harcama önceliklerini tekrar gözden geçirmelidir.
BİRİNCİ. 5 Yıl İçinde, Eğitim, Bilim Ve Sağlık Alanındaki Tüm Kaynaklardan Harcanan Fonların Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın % 10'una Çıkarılması Gerekmektedir.
Kamu hizmetlerinin kalitesinde önemli bir artış sağlamak adına uygun reformları uygulamak için finansman sağlanmalıdır.
İKİNCİ. Okul Öncesi Eğitim Kalitesini Temelli İyileştirmemiz Gerekiyor.
Düşünme temelleri, zihinsel ve yaratıcı yetenekleri, yeni beceriler çocukluktan oluşur.
Eğitim, 4K modeline odaklanır: yaratıcılık, eleştirel düşünme, iletişimsel gelişim ve takım çalışmasına önem verilmektedir.
Bu alanda kalifikasyon şartlarını, eğitim metedolojisini, bakıcıların ve anaokulundaki diğer çalışanların ücret sistemini yeniden gözden geçirmek gerekir.
Eğitim ve bilim bakanlığı yönetimi ile birlikte, bu yıl gerekli “Yol Haritasının” hazırlanması gerekir.
ÜÇÜNCÜ. Ortaöğretim Sisteminde Belirlenen Temel Metodlar Mevcuttur Ve Bu Aşamada Bunların Hayata Geçirilmesine Dikkat Edilmesi Gerekmektedir.
Nazarbayev Entelektüel Okullarınn okutma sistem ve metotları devlet okulları için de geçerli standart olması lazım. Bu ortaöğretim sisteminde gerçekleştirilecek reformın nihai aşaması olacaktır.
Eğitim kalitesinin değerlendirilmesi uluslararası standartlara temellenmelidir.
Orta okullarda çocukları talep edilen uzmanlıklara adapte ederek, bu konuda profesyonel teşhisin konulması önemlidir.
Bu, kişiselleştirilmiş bir öğrenme yönelimi oluşturmanıza ve öğrencinin ve öğretmenin yükünü azaltmanıza olanak tanır.
Çocuk güvenliğinin önemini göz önünde bulundurarak okullara ve anaokullarına video gözetim sistemi sağlamak, okul psikologlarının çalışmalarını güçlendirmek ve diğer önemli konularda çalışmaları yapmak için talimat veriyorum.
Eğitimin ulaşılabilirliğini arttırması kapsamında okulların doluluğu, üç vardiya ile okuyan ve afet durumundaki okul gibi problemlerin bulunduğu bölgeler için Hükümete 2019-2021 yılları bütçesinden ek 50 milyar tenge tahsis edilmesi konusunda değerlendirme yapılmasını emrediyorum.
DÖRDÜNCÜ. Gelecek Yıl “Öğretmenlerin Statüsü Hakkında” Kanunu Hazırlayarak, Kabul Edilmesi Gerektiğini Düşünüyorum
Bu belge, öğretmenler ve okul öncesi personeli için iyi bir teşvik sağlamalı, yükü en aza indirerek, gereksiz kontrol, teftişe ve görev dışı işlerin ayrılmasına vesile olmalıdır.
BEŞİNCİ. Yükseköğretim Kurumlarının Uzmanlık Eğitim Kalitesinin Arttırılmas İle İlgili Olarak Şatlar Güçlendirilmelidir.
Biz verilen burslar sayısını artırdık, şimdi sorumluluk zamanı gelmiştir.
Yükseköğrenim kurumunun kârlılığı için öncelikli kriteri – öğrencilerin mezuniyet sonrası iş bulabilmesi, yüksek maaşlı işe girebilmesidir.
Yükseköğretim kurumlarının güçlendirilmesi politikasını uygulamak gerekmektedir.
Piyasada sadece kaliteli eğitim verenler kalmalıdır. Nazarbayev Üniversitesinin tecrübesine dayanarak, en iyi yabancı üst düzey yöneticileri işe alarak dünyanın önde gelen üniversiteleriyle işbirliği yapmak önemlidir
Nazarbayev Üniversitesi modeline dayalı modern eğitim altyapısı temelinde yeni bir bölgesel yüksek öğrenim kurumu oluşturulması gerektiğine inanıyorum.
ALTINCI. Tıbbi Hizmetlerin Kalitesi, Nüfusun Sosyal Refahının Çok Önemli Bir Bileşenidir.
İlk olarak, özellikle kırsal alanlarda ilk yardım sağlık hizmetlerine erişimin sağlanması gereklidir.
İlk yardım sağlık hizmeti veren çalışanlarını teşvik etmek amacıyla, 1 Ocak 2019'dan itibaren hastalığı tedavi etmede yeni yöntemler geliştiren yerel sağlık sektörü çalışanlarının maaşında belirli aralıklarla %20 oranında artırma talimatını veriyorum.
Bu amaçlara yönelik gelecek yıl 5 milyar tenge bölünecektir.
1 Ocak 2019'dan itibaren tüm poliklinikler ve hastaneler, tıbbi kayıtların dijital sürümlerine geçmelidir.
2020 yılına kadar bütün vatandaşların elektronik pasaportlarının oluşturulmasına izin verecek, kuyrukları, bürokrasiyi ortadan kaldıracak, hizmet kalitesini artıracaktır.
Bugüne kadar yapılmış kardiyoloji ve beyin cerrahisi kümelerinin deneyimini kullanarak, 2019'da Astana'daki Ulusal bilimsel onkoloji merkezi'nin inşasına başlamak gerekmektedir.
Böylece, birçok insanın hayatı kurtarılmış olacak.
YEDİNCİ. Bölgesel Rezervleri Bularak, Kitlesel Spor Ve Fiziksel Kültüre Erişimi Arttırmak Gerekir.
Hükümete ve akimlere en az 100 beden eğitimi ve spor kompleksinin inşa edilmesi talimatını veriyorum.
Сондай-ақ, қолданыстағы, әсіресе мектептердегі спорт ғимараттарын тиімді пайдаланып, дене шынықтырумен айналысу үшін аулаларды, парктерді, саябақтарды жабдықтау қажет.
Ayrıca okullarda olmak üzere mevcut spor tesislerini fiziksel eğitim için kullanmak için bahçeleri, parkları yeniden donatmak gereklidir.
SEKİZİNCİ. Ulusun Sağlığı, Devletin Başlıca Önceliğidir. Bu - Kazakistanlıların Kaliteli Ürünler Kullanması Gerektiği Anlamına Gelir.
Bugün, nüfusu kalitesiz, sağlığa ve hayata tehlike arz eden ürünlerle hizmetlerden koruyan bütün bir politika yoktur.
Hükümete önlemler alarak bu işin düzene getirilmesi talimatını veriyorum.
Gelecek yıldan itibaren ürünler ve hizmetlerin kalitesini ve güvenliğini denetleyen komite çalışmaya başlamalıdır.
Komitenin faaliyetleri, en önemlisi gıda, ilaç, içme suyu, çocuk ürünleri, tıbbi bakım muayene inceleme yetkisini içerecektir.
Bunun için modern modern bir laboratuar temeli sağlama, kalifiye personel oluşturmak gereklidir.
Bu noktada, tüketicinin haklarını koruma kuruluşlarının kurumsal olarak güçlendirilmesi ve aktif kullanımı çok önemlidir.
Biz her zaman iş çevresine yardım edeceğiz, ancak insan ve onun hakları ile sağlığı daha da önemlidir.
Hükümet, idari engellerin azaltılmasında çok sayıda kontrol, izin ve diğer prosedürleri üstlenmeyi reddetti.
Dolayısıyla, iş topluluğu sunulan malların, hizmetlerin kalitesi ve güvenliğinden sorumludur.
Genel olarak, iş sadece bir kâr elde etmekle kalmamalı, aynı zamanda devletle birlikte vatandaşlarımızın güvenliğini ve rahatını da sağlamayı da aklında tutmalıdır.
* * *
Nüfus için nitelikli sosyal hizmetlerin, yaşam koşullarının iyileştirilmesi çalışması, ülkemizin herhangi bir yerinde rahat ve güvenli bir çevrede yaşamak için fırsatların çoğaltılması ve geliştirilmesi gerekmektedir.
III. YAŞAM İÇİN KONFORLU ORTAM OLUŞTURMA
Konfor – öncelikli olarak konutların ulaşılabilirliği, bahçenin güzelliği ve güvenliği, iyi donanımlı bir yerleşimin varlığı, yaşamak ve çalışmak için kaliteli bir altyapının mevcudiyetidir.
BİRİNCİ. Kaliteli ve Ulaşılabilir Konut
Bugün biz konut inşa etmede büyük ivme kazandıran “Nurlu Yer” programını başarılı bir şekilde hayata geçirmekteyiz.
Konut ipoteğinin ulaşılabilirliğini artırmak için yeni “7-20-25” programı hayata geçirildi.
Belediyelere yerel bütçeden kolaylaştırılmış ipotek için ilk ücreti fonlamaya yönelik konuları araştırma talimatını veriyorum.
Bu tür konut sertifikalarının verilmesi yüksek nitelikli öğretmenler, sağlık çalışanları, polis memurları ve bölgedeki diğer profesyoneller için ipotek temin edilebilirliğini arttırmaktadır.
Ayrıca halkın sosyal açıdan savunmasız gruplar için büyük şehirlerdeki kiralık konut yapımının arttırılması da gereklidir.
Bu önlemler 250 binden fazla aile için konut koşullarını iyileştirecektir.
Bütçeden ayrılan mali destekle inşaatlarda mühendislik altyapısı da dahil olmak üzere, devlet 5 yıl içinde 650 bin aileye veya 2 milyon insana destek verecektir.
İKİNCİ. Ülkemizin Bölgelik Gelişimine Yeni Metotları Hayata Geçirmeye Yönelik Adımlar Atılmalıdır.
Bugün öncü ülkelerin ekonomisi, çoğu küresel şehirker veya metropol şehirler vasıtasıyla tanılmaktadır.
Küresel gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 70'inden fazlası şehirlerde yaratılmıştır.
Bizim kendi yaşam tarzımız, tarihsel olarak gelişmiş, mono-şehirler ve küçük bölge merkezleri olan tarım ekonomisi ağırlıklı olmuştur.
Bu nedenle 18 milyon halkı olan ülke için milyondan fazla nüfusa sahip 3 şehirin olması, oların arasında iki şehrin bağımsız Kazakistan döneminde bu sıraya dahil olması – büyük başarıdır.
Astana ve Almatı ülkemizdeki toplam yurt içi hasılanın %30’undan fazlasını sağlamaktadır.
Ancak şehirlerin altyapısı işletmelerin ve insanların hızla büyüyen ihtiyaçlarını karşılamıyor.
Son yıllarda biz “Nurlu Yol” programı kapsamında ulusal öneme sahip altyapyı oluşturduk.
2015 yılından itibaren 2400 kilometre otoyolu yapıldı ve rekonstrüksyon edildi. Bu çalışmalar hala devam etmekte ve 2020 yılına kadar 4600 kilometre yol kullanıma açılacaktır.
Şimdi bölgelik ve şehirlerin altyapısını sistematik olarak geliştirilmesi gereklidir.
Bu amaçla bu yıl finans haci artmış, yerel öneme sahip yollar için 150 milyar tengeye kadar, kırsal yerlere temiz su getirilmesi için 100 milyar tengeye kadar kaynak ayrılmıştır.
Akimler bu kaynakları kullanarak bölgelerdeki güncel problemlerin çözümü için konsantre olmalıdır.
Hükümet bu görevi sistematik olarak ele almalı, altyapı sorunlarıyla ilgili projeleri listeleyip değerlendirmeli ve finansman kaynaklarını bulmalıdır.
Yeni okullar, anaokulları, hastaneler inşaatını bölgeleri geliştirme programlarıyla birleştirilmelidir ve bu sektöre yeni yatırımlar çekmek için uygun koşullar yaratılmalıdır.
Bunlarla birlikte “altıyapılar insanları” modelinden “insan altyapısı” modeline yüz çevirmeliyiz.
Yerleşim yerlerinin güçlenmesini teşvik edecek ve tahsis edilen fonların verimliliğini artıracaktır.
Әрбір өңір мен ірі қала бәсекеге қабілеттіліктің қолда бар басымдықтарын ескеріп, өзіндік орнықты экономикалық өсу және жұмыспен қамту моделіне сүйене отырып дамуға тиіс.
Herbir bölge ve şehir rekabetçiliğin mevcut önceliklerini göz önünde bulundurarak, kendini sürdürülebilir büyüme ve istihdam modeli temelinde gelişmelidir.
Bu bağlamda, köylerden ulusal öneme sahip kentlere kadarki değişik insan yerleşimler için önemine değin kentlere kadar farklı yerleşimler için bölgesel standartlar sistemi geliştirilmelidir.
Bu standart sosyal hizmetler ile kamu hizmetlerinin ulaşılabilirliği, ulaşım, kültürel, spor, iş, sanayi, dijital altyapı ve diğer konuların listesini ve kullanılabilirliğini içermelidir.
Çevreyi iyileştirmek, özellikle zararlı maddelerin yayılması, toprağın, havanın atık bertarafını içeren bir sistemin geliştirilmesi dahil olmak üzere, ekolojik durumun iyileştirilmesi çalışmalarının güçlendirilmesi gerekmektedir.
Engelli insanlar için "engelsiz bir ortam" yaratmaya büyük önem verilmelidir.
1 Eylül 2019 yılına kadar ülkemizin kentleşmesinin yeni haritası olan ülkemizin 2030 yılına kadarki bölgesel-mekansal gelişim planının geliştirilmesi talimatını veriyorum.
Pratik önlemleri uygulamak için, projeler ve finansman belirterek Bölgesel kalkınmanın 2025 yılına kadar pragmatik programın hazırlanmsını emrediyorum.
Bölgelik gelişimin bahsedilen yönlerinin hayata geçirilme süreleri 2025 yılına kadar uzatılmalı ve “Nurlu Yol” ve “Nurlu Yer” programlarında dikaate alınmalıdır.
İlk olarak ulaşım altyapısını geliştirmeye, ikincisi – müşterek ve konut inşaatında sorunları çözmek için yönlendirilmelidir.
Bu programların “ikinci nefesini” açmak gerekir.
ÜÇÜNCÜ. Kolluk Kuvvetlerinin Çalışmalarında Derin Ve Niteliksel Değişikliklere İhtiyaç Vardır.
Güvenlik yaşam kalitesinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Emniyet teşkilatının çalışanları suçla mücadelede “ilk saftadır”, çoğu durumda kendi hayatını tehlikeye atarak vatandaşları korumaktadır.
Bununla birlikte toplum kolluk kuvvetlerinin, ilk olarak polis teşkilatının çalışmasında radikal iyileştirme beklemektedir.
Hükümete Cumhurbaşkanlığı İdaresi ile birlikte “Emniyet Teşkilatının modernizasyonu yol haritasını” kabul edilmesini emrediyorum.
Reformlar 1 Ocak 2019 yılından itibaren hayata geçirilmeye başlanmalıdır.
İlk olarak Emniyet Teşkilatının personeli optimize edilerek, polis kendisi ile ilgili olmayan fonkyonlardan kurtulmalıdır.
Tasarruf edilmiş paranın polisin maaşını arttırmaya, onların konut ve diğer sosyal sorunlarının çözümüne yönelik kullanılması lazım.
İkinci olarak, emniyet teşkilatının yeni standardını belirleyerek, kariyer gelişimi ve polis akademileri vasıtasıyla personel hazırlama sisteminin değiştirilmesi lazım.
Çalışanların hepsi tekrar kalifikasyondan geçmelidir. Sadece en iyileri çalışmaya devam edeceklerdir.
Üçüncüden, halkla çalışmanın modern biçimlerinin uygulanması, polisi değerlendirmenin kriterlerinin tamamen değiştirilmesi gerekmektedir.
Polisin çalışma prensibinin hizmet modeline geçirilmesi lazım.
Vatandaşların bilincinde polisler cezalandırıcı değil, tersine, “zor durumda yardım eden” anlayışının yerleşmesi gerekir.
İl ve ilçe polis müdürlüklerinin yanında halka hizmet merkezlerinin prensibi ile çalışan vatandaşlara elverişli koşullar yaratmak gerekir.
Kazakistanın tüm şehirlerini toplum güvenliğini görüntüleme sistemleri ile donatılması gerekmektedir.
Halkın ifade ettiği güven düzeyi ve nüfusun kendini güvende hissetmesi, polisin çalışmalarının değerlendirilmesinde ana kriter olmalıdır.
DÖRDÜNCÜ. Yargı Sisteminin Modernizasyonu.
Son yıllarda çok sayıda çalışma yapıldı, ancak asıl görev olan mahkemelere yüksek düzeyde bir güvenin sağlanması hala çözümünü bulamamıştır.
Bununla birlikte hukukun üstünlüğü – bizim reformlarımızın başarılı olmasının temel faktörüdür.
İlk olarak, yargı işlerinin gelişmiş elektronik hizmet formatlarının devam edilmesi gerekmektedir.
Her yıl 4 milyondan fazla insanımız mahkemede görülen davaya katılır.
Buna Ne kadar çaba ve para harcanıyor!
Zaman ve kaynakların gereksiz gider gerektiren aşırı mahkeme prosedürleri azaltılmalıdır. Daha önce, insanların size şahsen gelmeleri bekleniyordu, ancak şuan bunu uzaktan yapamak mümkündür.
İkinci olarak, yargı sisteminin kaliteli gelişimi ve personelin yenilenmesini gerçekleştirerek, en iyi hukukçuların hakim olmaya istekli olmaları için koşulların oluşturulması gerekir.
Üçüncü olarak, Özellikle işletmeler ve devlet kurumları arasındaki davalar ile ilgili olarak, anlayışlı ve tahmin edilebilir mahkeme deneyimi gereklidir, ayrıca hakimlere karşı yasadışı eylemde bulunma olasılığının ortadan kaldırılması gerekir.
Yüksek mahkemeye ve Hükümete beraber, yıl sonuna kadar gerekli bir dizi önlemlerin alınması ile ilgili talimat veriyorum.
* * *
Herhangi bir reformun gerçekleştirilmesinde, insanların refahını artırmak için tüm çabalarını artırmada etkili bir devlet aygıtı önemli bir rol oynayacaktır.
IV. VATANDAŞLARIN İSTEĞİNE UYARLANMIŞ DEVLET AYGITI
Yeni dönemde devlet aygıtı nasıl bir değişime uğramalıdır?
BİRİNCİ. Devlet kurumları hizmetinin etkinliğini tamamen artırmak.
“Kalite” – devlet memurunun yeni stili, kendini geliştirme – onun öncelikli prensibi olmalıdır.
Yeni formasyon devlet memurları ile toplum arasındaki mesafeyi yakınlaştırmalıdır.
Bunun neticesinde sürekli bağlantı kurularak, kamu politikasının somut önlemler ve sonuçları açık olarak tartışıp, halka açıklama yapılacaktır.
Nazarbayev Üniversitesi ile birlikte Kamu Yönetimi Akademisi, “Yeni Formasyon Başkanı” programı ve yönetici pozisyonlarına atama yapılırken tabi olacak özel eğitim kursları geliştirmelidir.
Öncü yabancı şirketlerde çalışma deneyimi olan veya dünyanın önde gelen üniversitelerinde eğitim alan özel sektördeki profesyonel uzmanları kamu kurumlarına çekmek önemlidir.
Bu sen biz 4 kamu kuruluşunda maaş ödemenin yeni modelini hayata geçirdik.
Tüm pilot uygulamalar iyi sonuçlar vermektedir.
Kamu kuruluşunda çalışmak cazip hale geldi, özellikle bölgelerde bu durumun daha fazladır.
Verimsiz giderleri azaltmak ve yöneticilerin azaltılması vasıtasıyla alt ve orta mevkide çalışanların maaşları 2 – 2,5 kat arttı.
Personellerin işten ayrılması 2 kat azaldı.
Saygın üniversitelerin mezunları da dahil olmak üzere yüksek nitelikli personelin özel sektörden gelmesi 3 kat artmıştır.
Devlet Hizmet İşleri Ajansı merkez ofisi için rekabet yarışmasında müsayit pozisyon başına 28 kişiye çıkmış ve bölgelerde bu sayı 60 kişiye kadar yükselmiştir.
Mangıstau bölgesi belediyesinde 1 pozisyona 16 kişi, Adalet Bakanlığında ise ortalama 13 kişi aday olmaktadır.
Astanada kamu-özel sektör işbirliği çerçevesinde gerçekleştirilen programları finanse etmeye yönelik yeni metotlar sayesinde 30 milyardan fazla tenge tasarruf edilmiştir.
Maaş ödemenin yeni metotlarına geçmek için kamu kuruluşlarının yöneticilerine “bütçe yönetimi manevrası” programını gerçekleştirmeye yönelik talimat verdim.
Onlar tasarruf edilmiş paraları memurların maaşlarında artışa gidilmesi fırsatı buldular.
Şuan birçok devle kurumları yeni modele geçmeyi istemektedirler.
En önemlisi – onlar bunu sadece maaş artışı değil, hepsinden öncelikli olarak iş etkinliğini arttırmak olduğunu anlamaları gerekmektedir.
Optimizasyon ve tasarruf yoluyla, bağlı kuruluşların maliyetlerine ilişkin tazminat da dahil olmak üzere, bütçe harcamalarını takip etmek için işgücü maliyetlerini denetim altında tutulmasını emrediyorum.
Bu projenin itibarını zayıflatmamak için biçimcilik ve dengelemeden kaçınmak önemlidir.
İKİNCİ. Bu Zor Dönemde Tahsis Edilen Her Bir Tengenin Büyük Bir Getirisi Olması Gerekmektedir.
Denetimlerin sonuçlarında belirtildiği üzere, proje belgelerinin geliştirilmesi sırasında inşaat maliyeti bazen arttırılabilir.
Sonuna kadar yapılmayan veya perspektifi olmadığı ilk başta belli olan bazı projeler vardır.
Eğer verilmiş işe yükümlülük alabilirsek, bütçenin yüzlerce milyar tengesi tasarruf edilerek, nüfusun gerçek ihtiyaçlarına yönlendirilebilir.
Hükümetin maliyetleri düşürmek, maliyeti etkin ve öngörülemeyen maliyetleri önlemek, maliyetleri optimize etmek için sistematik önlemler alması gerekiyor.
ÜÇÜNCÜ. Yolsuzluğa Karşı Aktif Mücadele Devam Edecek.
Birinci olarak, kamu görevlilerinin sağlanan kamu hizmetleri içindeki nüfusla doğrudan iletişim sayısını azaltmak gerekir.
Arazi tapu ilişkileri ve inşaat alanında bürokratik prosedürler halkı çok yakından ilgilendiren konular arasındadır.
Bu alanda şeffaflık yoktur ve insanlar ve işletmeler bilgiye erişememektedir.
Arazi ve emlak objeleri hakkında bilgileri için birleşik bir veritabanı oluşturulması hususunda talimat veriyorum.
Bu mesele ile ilgili düzen sağlayarak, arazi belirli yatırımcılara verilmelidir.
Bu sadece bir tane örnek.
Halkın ve iş çevresinin hoşnutsuzluğa neden olabilecek diğer alanlarda ilgili çalışmalar yapılmalıdır.
Genel olarak 2019 yılında gösterilen devlet hizmetlerinin %80’i, 2020 yılında en az %90’ı dijital formata geçiş yapmalıdır.
Bu nedenle kamu hizmetleri yasasının acil olarak güncellenmesi gerekmektedir.
İkinci olarak, yetkisi altında bulunan memurun yolsuzluğa karşı kanunu ihlali gerçekleştiğinde birinci derecede sorumlu yöneticilerin de disiplin sorumluluğunu artırma hususunun görüşülmesi gerekir.
Bununla birlikte, dürüst bir çalışanlar teftişe gelen müfettişlerden korkmamalıdırlar.
Üçüncü olarak, “Yolsuzluktan Arınmış Bölgeler” programları kapsamında başkentin yolsuzlukla mücadele stratejisini gerçekleitirmeye yönelik deneyimin yayılması gerekmektedir.
DÖRDÜNCÜ. Hükümet Ve Tüm Kamu Kuruluşların Çalışmasında Formalite Ve Bürokrasinin Azaltılması Gerekir.
Son dönemde Hükümette, kamu kuruluşlarında uzun toplantı ve konseyler kat kat artmış, bu da belge ve yazışmaları çoğaltmıştır.
Hükümet akimelerle ve onların yardımcılarının da katılımıyla günde 7 toplantı yaptığı da oluyor.
O halde onlar ne zaman çalışacaklar?
Bunu bırak sorunların çözümüne odaklanmalıyız.
Bakanlıklara ve valilere, karar alma özgürlüğü verilmeli, bu da özel taahhütlere sahip olmalı ve kamuya karşı sorumlu olmalıdır.
Ülkemizin 2025 yılına kadar stratejik kalkınma planının geliştirilmiş göstergeleri tablosu bunun temelini oluşturmalıdır.
BEŞİNCİ. Görevlerin Etkin Bir Şekilde Yerine Getirilebilmesi İçin Reformlar Üzerindeki Kontrol Mekanizmalarının Güçlendirilmesi Gerekmektedir.
Yıl sonuna kadar, hükümet ve devlet kurumları, bütün bu gelişmeleri kapsayan "yol haritaları" geliştirmelidirler ve reformları hayata geçirmek için gerekli kanun taslaklarını Meclise zamanında sunmalıdır.
Sırasıyla Meclis bunları nitelikli şekilde incelemeli ve kısa zaman içinde kabul etmelidir.
Reformlarla temel stratejik belgelerin gerçekleştirilmesi konusunda denetleme yaparak, değerlendirmesi için Cumhurbaşkanlığı İdaresine yetki vererek Ulusal canlanma bürosunun kurulmasını emrediyorum.
Bu büro İstatistiksel göstergelerin izlenmesinin yanı sıra, Ekonomik işbirliği ve kalkınma teşkilatı'nın tecrübesine uygun olarak nüfusun önemli konularına ilişkin nüfus ve iş temsilcilerinin düzenli olarak incelenmesini sağlar.
Büro her yönden oluşan durum hakkında beni bilgilendirecektir.
Hükümetin herbir üyesi, kamu kurumlarıyla şirketlerin yöneticilerinin belirledikleri görevlerin gerçekleştirilmesine şahsen sorumlu olacaklardır.
V. ETKİLİ DIŞ POLİTİKA
Kazakistan'ın başarılı bir şekilde modernizasyonunu sağlamak için aktif bir dış politikanın yürütülmesi gerekmektedir.
Bizim barışsever yönümüz ve bu alandaki belirlenmiş açık ilkelerimiz kendini haklı çıkarmaktadır.
Kazakistanın Rusya Federasyonu ile ilişkileri devletlerarası ilişkilerin bir standardı olarak sayılmaktadır.
Tam entegrasyonlu birlik ve dünya ekonomik ilişkilerinin aktif üyesi olarak tanınan Avrasya Ekonomik Birliği etkin çalışmalar yürütmektedir.
Orta Asya bölgesinde etkileşimin yeni bir sayfası açıldı.
Çin Halk Cumhuriyeti ile kapsamlı stratejik ortaklıklarımız sürekli olarak gelişmektedir.
“Bir şerit – bir yol” programı Çin ile ilişkilerimize yeni bir ivme kazandırdı.
Benim ocak ayındaki Washingtona gerçekleştirdiğim resmi ziyaretim ve Cumhurbaşkan Donald Trump ile yaptığım görüşmelerin sırasında Kazakistan ile ABD’nin 21. Yüzyıldaki genişletilmiş stratejik ortaklığı hakkında anlaşmaya varılmıştır.
Biz ticari ve yatırım alanındaki büyük ortağımız – Avrupa Birliği ile Yoğun işbirliğimize devam edeceğiz.
BDT ülkeleri, Türkiye, İran, Arap Doğusu ve Asya ülkeleri ile karşılıklı olarak faydalı ikili ilişkiler gelişmektedir.
Aktau şehrinde kabul edilen Hazar denizinin hukuki statüsü hakkında konvansyon Hazar kıyısı devletleri ile işbirliği için yeni fırsatlar yaratmaktadır.
Kazakistan Birleşmiş Milletler’in Güvenlik Konseyindeki misyonunu onurlu bir şekilde yürütmektedir.
Suriye ile ilgili Astana Süreci, ülkenin barışçıl çözümü ve kriz üzerinde etkin bir şekilde çalışan bir tür müzakere formatı haline geldi.
Bununla birlikte, şuanki zor şartlarda Kazakistan Cumhuriyetinin dış politikası adaptasyonu ve ulusal çıkarları pragmatizm ilkelerine uygun olarak ilerletmeyi talep etmektedir.
* * *
Her devirde, başarının sağlamlığı ve halkın birliği ülkenin kaderini çözmüştür.
Sadece birleşik çabalarımız sayesinde biz büyük zirveleri fethedebiliriz.
VІ. HER BİR KAZAKİSTANLININ ÜLKEDEKİ DEĞİŞİKLİK SÜREÇLERİNE KATILIMI
Heribr Kazakistanlı yürütülmekte olan reformaların anlamını ve onaların Vatanımızı geliştirmek yolundaki önemini anlamalıdır.
Reformların başarılı olarak gerçekleşmesi için toplumun ortak amaca kenetlenmesi çok önemlidir.
“Manevi (ruhsal) Yenilenme” programı kitlesel desteğe ulaşarak, toplumdaki yenilenme sürecine güçlü bir ivme kazandırdı.
Bu inisiyatifi sadece devam ettirerek değil, onun çemberini genişleterek yeni anlamlar yüklenmelidir.
Gençler ve aile kurumunun tam olarak desteklenmesi devlet politikasının önceliği olması lazım.
Gençlerin tüm kategorilerini desteklemeye yönelik kapsamlı ve geniş ölçekli bir sosyal platform oluşturmak gerekiyor.
Gelecek yılı Gençler yılı olarak adlandırmayı teklif ediyorum.
Bizim kırsal alanların sosyal çevresini modernleştirmeye başlamamız gerekmektedir.
Buna “Köy – Ülke beşiği” programının hayata geçirilmesi katkıda bulunacaktır.
Bu proje ile bölgedeki çalışama ve emekle ilgili ideolojinin desteklenmesi gerekiyor.
İzci Hareketi gibi “Sarbaz” gençlik örgütü kurularak okullarda askeri-vatansever eğitimin rolünü güçlendirilmelidir.
“Kendi ülkeni öğren” yeni proje kapsamında ülkemizin bölgeleri hakkında toplu okul turizminin canlandırılması gerekir.
Bugün halkın sosyal refahını belirleyen temel alanlarda eşsiz programlar sunulmaktadır.
Eşsiz önlemler sosyal refahın kilit alanlarına girmektedir.
Girişimlerin finansal hacmi
1,5 trilyon tenge üstündedir ve tüm bunun ana toplamı daha fazladır. Bu halkın refah seviyesinin arttırılmasına büyük bir ivme kazandıracaktır.
Bu – en güvenilir ve faydalı yatırımdır.
Değerli Kazakistanlılar!
Halkımızın mutlu bir yaşam sürmesi ve ülkemizin en gelişmiş 30 memleketin sırasına katılımı – Bağımsız Devletimizin sonsuz muradıdır.
Biz güçlü hareketlerle zamanın zorluklarının hep üstesinen gelmekteyiz.
Bu – ik olarak, ülke dayanışması ve beraberliğinin sayesindedir.
“Dayanışmalı ülkenin refahı çoktur” sözü halkımıza aittir.
Bugünün şartları da kolay değildir.
Birliğimiz bozulmasa, dayanışmamız dağılmazsa bizim için çıkılmayacak zirve yoktur.
Ben herbir halka seslenişimde halkın refah seviyesi ile yaşam kalitesini iyileştirmeye özellikle odaklanmaktayım.
Şuanki “7-20-25”, “Nurlu Yol”, “Nurlu Yer” ve diğer kamu politikalarının başlı amacı – halkımızın yaşam standartlarının yükseltilmesi.
Kazakistanın çıkacağı zirve hala ileridedir.
Bu yolda halkın bize olan güveni daha çok çalışmak için güç verecektir.
Halkın güveninden yüce muradımız yoktur!
