NATO’NUN MİSYONU

Ana tehdit unsurlarının ortadan kalkmasıyla, NATO’nun varlığı sorgulanmaya başladı. Tehditler yerini, yeni riskler ve zorluklara bıraktı. NATO, 1993 yılında, Birleşmiş Milletler kararlarını uygulayarak, Bosna hava sahasında, ilk alan dışı operasyonunu gerçekleştirdi. Bunu izleyen dönemde, NATO uçakları Sırp savaş uçaklarını düşürdü ve havadan karaya operasyonlarda bulundu. 1995 yılında, NATO birlikleri, ilk kara operasyonunu başlattılar. 1999’da Kosova için hava operasyonları yürütüldü.

İttifakın ana tehdit unsurları zaman içinde değişti. Buna göre, NATO, nükleer silahları, kitle imha silahlarını, terörizmi, siber saldırıları, başlıca tehditler olarak görüyor. NATO, sınırlarının ötesindeki çatışmalar ve istikrarsızlıkla da yakından ilgileniyor. İnsan ve uyuşturucu kaçakçılığı, sınır aşan suçlar olarak tanımlanıyor.
2010 yılında kararlaştırılan Yeni Stratejik Konsepte göre, NATO 3 ana amaca hizmet eder. Bunlar, müşterek savunma, kriz yönetimi ve müşterek güvenliktir. İttifakın dayanışması ve transatlantik bölgesindeki danışma mekanizması ve sürekli reform anlayışından bahsedilir. Üyeler arasında, dayanışmanın artmasını amaçlar. Bunun için Yeni Stratejik Konsepte göre, silahların denetlenmesi ve silahsızlanma çalışmalarını destekler.

NATO’nun alan dışı operasyonları, 11 Eylül olayından sonra, artmıştır. Washington Antlaşmasının 5. Maddesi, ilk defa bu olaydan sonra işletilmiştir. Başkan Bush, 11 Eylül saldırılarının ardından, Taliban hükümetine uyarıda bulundu ve El Kaide liderlerinin kendilerine teslim edilmesini, kamplarının kapatılmasını istedi. Taliban, bunu reddetti. Amerika Birleşik Devletleri, 11 Eylül saldırılarından sorumlu tuttuğu Afganistan’a 26 gün sonra, hava saldırısı düzenledi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 20 Aralık 2001’de aldığı 1386 sayılı kararla, Afganistan’da Uluslararası Güvenlik Yardım Gücü (ISAF) oluşturuldu. Bu gücün komutası, 2003 yılında NATO’ya geçti. ISAF’ın şu andaki komutası tüm Afganistan’ı kapsamaktadır. ISAF, Afgan ordusu ve polis gücüne eğitim vermektedir. Uyuşturucuyla mücadele çalışmalarına katılmaktadır. 2010 Kasım verilerine göre, ABD ve NATO komutasında Afganistan’da yüz kırk bin yabancı asker bulunmaktadır. Bilindiği gibi, 2009 Aralık’ta alınan kararla, Obama yönetimi Afganistan’a yüz bin yeni asker gönderdi. Temmuz ayında 10 bin asker çekildi. Şu anda ABD’nin,  Afganistan’da 90 bin askeri bulunmaktadır. ABD, 2014 yılında, Afganistan’dan çıkmayı planlıyor. Afgan sivillerin öldürülmesi ve Kur’an-ı Kerim yakılması gibi olaylar, ortamın daha da gerilmesine yol açtı. ISAF ve ABD, Afgan hükümetinin, terörist faaliyetler ve ayaklanmalara karşısında gücünü arttırma konusunda destekleyeceklerdi. Bunda pek başarılı olamadılar. Son olarak, Obama, “hedefimiz, El Kaide’yi yok etmek ve tam olarak da bunu yapmanın yolundayız” dedi. Afganistan’la imzalanan Stratejik Ortaklık Antlaşmasının ardından, 2014 yılından sonra da ABD’nin bölgede asker bulunduracağı belli oldu. Sonuç olarak, ABD askeri varlığı, Afganistan’dan gerçekte çekilmeyecek.