Bizlerin sağlıklı olması gerekiyor. Bu nedenle de sağlık için neler yapmamız gerektiğini araştırmalıyız. Peygamber efendimiz bize bu konuda en iyi örnektir. Kendisinin yapmış olduğu her fiilde mutlaka bir hayır vardır. Hacamat da bunlardan biridir. Vücuttaki kirli kanı almaya yarayan bu yöntem melekler tarafından Efendimize, "ümmetine hacamatı emret" olarak tavsiye edilmiştir. 

Hz. Peygamber (sav) bizzat kendisi Ebu Taybe adında bir Haccam'a hacamat yaptırmış ve başından kan aldırıp haccama ücretini ödemiş ve şöyle buyurmuştur: "Kan aldırma yollarının en güzeli hacamattır, (yahut hacamat sizin en iyi tedavi yollarınızdır)" ( Buhari, Tıp 13: Müslim, Musakkat 62: Ebu Davud Nikah 28, Tıp 3 ).

5000 yıllık geçmişi olan hacamat tedavisine bugün yakından bakıyoruz. 

Hacamat nedir, nasıl yapılır, yararları, zararları nelerdir? Tüm bu merak edilen soruları uzmanına sorduk. 

--Merhaba sizi kısaca tanıyabilir miyiz?

Merhaba. Ben Dr. Dicle ULU. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun olduktan sonra Afyonkarahisar'da sağlık ocağı, Çocuk Hastanesi ve Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesinde olmak üzere uzun yıllar hekim olarak çalıştım. Kısa bir süre de aile hekimliği yaptım. Oğlumun eğitimi nedeni ile Eskişehir’de yaşamaya başladığımız için çalışma hayatımı Eskişehir Devlet Hastanesinde sürdürdüm. Bir süre özel sektörde işyeri hekimi olarak çalıştım. Ardından Afyonkarahisar Devlet Hastanesinde kuruluşunu yaptığımız Sağlık Bakanlığı onaylı GETAT (Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp) ünitesinin açılması ile Afyonkarahisar halkının bu tedavilerden yararlanmasına vesile oldum. Emekli olduktan sonra da Eskişehir’de açtığım Sağlık Bakanlığı onaylı GETAT ünitesinde hizmet veriyorum.

Eşimin geçirdiği bir rahatsızlık beni farklı tedavileri araştırmaya itti. Hipnoterapi ile başladığım geleneksel ve tamamlayıcı tedaviler serüvenime akupunktur, kupa terapi(hacamat tedavisi), mezoterapi gibi farklı eğitimler alarak devam ettim.  EFT, Bilinçaltı Sembol Dili, Aile Dizini eğitimleri aldım. Bunların dışında Pranik Şifa, Kozmik Şifa, Quantum Dokunuş, Holografik Şifa, Reiki, Gümüş-Mor Alev Enerjisi gibi enerji terapileri uygulayıcısıyım. Halen Türkiye’nin değerli astroloğu Oğuzhan Ceyhan'ın karmik astroloji sınıfında astroloji öğrenmeye devam ediyorum.

--Hacamat nedir?

Hacamat vücuttaki özellikli akupunktur noktalarında steril aletlerle ince kesiler oluşturarak vakumlama işidir.  Bu işlem ile dokuya gömülü toksinler açığa çıkar. Dokudan ayrılan toksinlerin bir kısmı işlem sırasında çıkan kan ile büyük orandaki kısmı ise işlem sonrası günlerde idrar ile atılır.  Bunun için işlemden sonra 3-4 gün bol su içilmelidir. Hacamat tedavisi akupunktur noktalarına uygulandığı için ilgili meridyenlerdeki enerji akışı düzenlenir.  Genel durumda, ağrılarda, uykuda düzelme sağlanır. Uygulanan alanın özelliğine göre ödem atmak, anksiyetenin rahatlaması, hormonal iyileşme, romatizmal hastalıklarda rahatlama gibi çok geniş bir yelpazede istenen diğer sağaltıcı etkiler ortaya çıkar.

-- Hacamat nasıl yapılır?

Hacamat uygulaması yapılacak alan antiseptik solüsyonlarla temizlenir. Uygun noktalara tek kullanımlık kupalar yerleştirilip alanın vakumlanması sağlanır. Ardından steril bir şekilde kesikler oluşturulur. İşlem yaklaşık 20 dakika kadar sürer.  Kupaların kaldırılıp, alanın temizlenmesinin ardından bölge hijyenik bir şekilde kapatılır.

-- Hacamatın tarihçesinden kısaca bahseder misiniz?

Hacamatın ilk olarak nerede ve ne zaman uygulanmış olduğuna dair net bir kanıt olmamakla birlikte yaklaşık 5000 yıllık kadim bir tedavi şekli olduğu bilinmektedir.  Eski Çin uygarlıklarında, Uygur Türkleri tarafından, Eski Mısır’da, Babil-Asur uygarlıklarında, Afrika’da hacamat uygulamalarının yapıldığına dair bulgular vardır. Antik Yunan’da da tıbbın babası sayılan Hipokrat tarafından hacamat tedavisinin uygulandığı bilinmektedir.

Zamanla kullanılan kupalar şekil değiştirmiştir. Eski çağlarda hayvan boynuzları ile kupa tedavileri uygulandığı bilinmektedir. Bunun yanı sıra cam, metal, ahşap malzemelerden kupalar yapılmıştır. Son yıllarda sağlık açısından daha uygun olması sebebi ile plastik malzemeden yapılan tek kullanımlık kupalar kullanıyoruz.

-- Ülkemizde hacamatın yeri ve önemi nedir? Yeteri kadar ilgi görüyor mu?

Hacamat ülkemizde çok uzun yıllardır uygulanmaktaydı. Ama bilinçsizce yapılan uygulamalar bazı bulaşıcı hastalıklara yol açmaktaydı. 2014 yılı Ekim ayında Sağlık Bakanlığı Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yönetmeliğini yayımladı. Bu yönetmelikte Bakanlığın kabul ettiği, kupaterapi/hacamat tedavisinin de olduğu, tamamlayıcı tıp uygulamalarını sıralayarak, uygulayıcıların ve uygulama merkezlerinin özellikleri, eğitim standartlarını belirledi. Bu yönetmelikle Sağlık Bakanlığı Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp konusunda uygulama yapma yetkisini sadece hekimlere verdi.  Dolayısı ile şu an hekim dışı kişilerin hacamat tedavisini uygulaması yasal değildir.  Sağlık bakanlığının bu değişikliği yapmasıyla halkımızın bu tedaviye bakışı da değişmeye başladı. Artık hacamat tedavisinin ve şifasından faydalanmak isteyen kişiler bu tedaviyi güvenle uygulatmakta. Çünkü hekim olan uygulayıcılar antisepsi kurallarına uyarak olası bulaşıcı hastalıklardan koruyup, hem de doğru tedavi protokollerini uygulayarak çok daha faydalı oldukça, halkın güveni ve talebi her geçen gün artıyor.

--Kaç çeşit hacamat vardır?

Kupa terapi iki türlü uygulanır. Biri kuru kupa tedavisi.  Kuru kupa tedavisi tek başına uygulandığı gibi, akupunktur sırasında zaman zaman bu tedavinin de desteğine baş vururuz.

Kupa terapinin diğer bir uygulama şekli de ıslak kupa tedavisidir. Yani hacamat tedavisi. Bu tedavi bilimsel mecrada “wet cupping” olarak anılır.

Hacamat tedavisi anlattığım şekilde uygulanır.  Ama istenen etkiye ya da uygulanan rahatsızlığa göre uygulama bölgesi, kupa boyutu ve kupa sayısı, seans sayısı değişkenlik gösterir.  Sırt, baş, yüz bölgesi, bel, bacaklar, eller ve ayaklar üzerinde çok sayıda uygulama alanı vardır. Rahatsızlığa göre uygun alanlar seçilir.

Şu ana kadar bir hekim olarak tedavi amaçlı yapılan hacamattan söz ettim. Bir de çok merak edilen sünnet hacamatı konusu var.  Aslında her ikisinde de yapılan uygulama neredeyse aynıdır. Tedavi için yapılan hacamatta her hastalık için farklı protokoller uygulanır.  Yapılan bölgeler değişir. Sünnet hacamatı ise İslam inancı gereği yapılmak istenen hacamattır. Sünnet hacamatına hazırlanırken hacamatın iki gün öncesi ve iki gün sonrası hayvansal gıda alınmamalı, cinsel ilişkide bulunulmamalıdır. İşlem sırasında okunması gereken dualar vardır.  Kadınlar adet dönemindeyse sünnet hacamatı uygulanmaz. Sünnet hacamatı Çarşamba, Cuma ve cumartesi günleri uygulanmaz.

Ancak tedavi amaçlı hacamatta uygulamanın saati, günü önemli değildir. Hastanın bu tedaviye uygun olması önemlidir.

--Hacamat ne işe yarar?

Hacamatın en önemli etkilerinden biri toksin atmaya yardımcı olmasıdır. Bir diğer etkisi akupunktur noktalarına uygulandığından vücuttaki meridyen dediğimiz enerji kanallarında oluşmuş olan durgunluk, tıkanıklık ya da aşırılıkların düzenlenmesi, bu sayede de oluşmuş ya da oluşması muhtemel rahatsızlıkların sağaltımına yardımcı olmasıdır.

Yapılan işlemin bağışıklık sistemini aktive ettiği bilinmektedir. Hacamat sonrası kan hücrelerinin üretimi artar. Uygulanan bölgede dolaşım arttığından dolayı hücreler arası sıvı temizlenir. Uygulandığı alandaki kas dokusunun gevşeyip rahatlamasını sağlar. Ayrıca hacamatın ağrı kesici ve enflamasyon önleyici etkileri vardır.

--Hacamat hangi hastalıkların tedavisinde kullanılır?

Sağlık bakanlığının çıkarmış olduğu yönetmelik ile hacamatın uygulanacağı alanlar belirlenmiştir. Hacamatı:

Bağışıklık sistemini güçlendirmede,

Romatizmal hastalıklara ait kronik ağrı, eklem kısıtlılığı, sabah tutukluğu, kronik yorgunluk gibi durumlarda

Kas-iskelet sistemi mekanik ağrılarında

Osteoartrit gibi diz ağrılarında

Migren ve gerilim tipi baş ağrısı gibi organik olmayan baş ağrılarında

Bazı uyku bozukluklarında

Sindirim sistemini ilgilendiren bulantı kusma kabızlık gibi durumlarda

Kişinin sağlık durumuna uygun diğer alanlarda kullanmaktayız.

--Hacamatın yararı olduğu kadar zararlarının olması da mümkün. Nedir zararı?

Kuralına uygun uygulanan hacamat tedavisinin bir zararı olmaz. Ama kurallar kesindir. Antisepsiye dikkat edilmeli, steril ve tek kullanımlık malzeme ile uygulanmalıdır.  İstenen etkiye uygun alanlar seçilmeli ve bunun eğitimini almış Sağlık Bakanlığı onaylı sertifikası olan hekimler tarafından uygulanmalıdır.

Uygulama yapan kişi hekim değilse, uygulama yeterliliği yoksa yara yerinde enfeksiyon, kan ile geçen bulaşıcı hastalıklara yakalanma, iyileşmeyen yaralar, aşırı yorgunluk hali ve bilgi eksikliğine bağlı daha bir çok sorunla karşılaşılabilir.

-- Kimlere hacamat uygulanmaz?

Hemoglobin değeri 9.5 altında olanlara, hacamat uygulanacak alanda aktif yarası olanlara, kontrol altına alınmamış kalp hastalığı olanlara, kan pıhtılaşma bozukluğu olanlara, bazı kan sulandırıcı ilaçları kullananlara ve doğrudan varis üzerine uygulanmayacağı kesindir. Bunun dışında ilk görüşmede hekim anamnez alarak uygulama gerekip gerekmediğine, uygulamanın nasıl yapılacağına karar verecektir.

-- Hacamatın uygulandığı bölgeler nelerdir?

İstenilen etki ile ilişkili olarak vücudun her alanında uygulanabilecek yerler olduğu gibi, kesinlikleuygulanmaması gereken bölgeler de vardır. Kupaterapi/Hacamat eğitimini alan hekimler tedavi protokollerini oluştururken bu durumu göz önünde bulundurur.

--Hacamat sonrası uyulması gereken kurallar nelerdir?

Hacamat sonrası bol su içmek toksin atımı için çok önemlidir. Tedavi sonrası 3-4 gün kilo başına 30-40 mililitre su içmeyi öneriyorum. Bu 50 kilo bir insan için 15-20 bardak su demektir.

Bunun dışında işlem sonrası yaklaşık 24 saat o bölgeye su değdirilmemeli. 1 hafta içinde banyo yapılacaksa kese, lif gibi aşındırıcı kullanılmamalıdır. İsteyen ozon yağı ya da kantaron yağı sürebilir.

--Kan verme ile hacamat arasında sağlık açısından bir fark var mıdır?

Hacamat işleminde çıkan kanın, damardan alınan kana oranla çok daha fazla toksin içerdiği bilinmektedir. Hacamat kendi sağlığımız için yapacağımız güzel bir uygulamadır. Kan vermek ise daha çok başka bir insanın sağlığı için yapılacak güzel bir işlemdir. Sağlıklı her insan fırsat buldukça kan bağışı yapmalıdır. Kan verdikçe kan hücrelerimizin yapımı artar. Ancak hacamat ile elde edilen faydalar daha başkadır. Hacamat bağışıklık sistemimizi güçlendirir. Uykularımızı düzenler. Anksiyetenin azalmasını sağlar. Kronik yorgunluk halini ortadan kaldırır. Uygulamanın ilk dakikalarından itibaren “Sırtımdan bir yük kalktı”, “Rahatladım”, “Kuş gibi hafifledim” cümlelerini sıkça duyarım.

--Ortalarda hacamatçıyım diye dolanan bir çok insan var. Okurlarımızı bu konuda aydınlatır mısınız? Hacamat en güvenilir şekilde nerelerde ve kimler tarafından yapılmalı?

Evet çok haklısınız. En baştan beri bunu vurgulanmaya çalıştım. Evlerde, kahvehanelerde bile hacamat uygulayan kişiler var. Ve birçoğu sertifikalı olduğunu iddia ediyor. Herkes birine bir şey öğretip üzerinde sertifika yazan bir kâğıt verebilir. Ancak yine üstüne basarak söylemek isterim ki biz hekimler 6 yıllık tıp eğitiminden aldığımız nosyon üzerine bakanlığımızın belirlediği eğitim kurumlarından, çerçevesi netleştirilmiş eğitimler alıp sınavlarına giriyoruz. Bakanlığımız tarafından yeterliliğimiz onaylandıktan sonra uygulama yapabilmek için hastane ya da özel muayenehanelerden Sağlık Bakanlığına başvurarak GETAT ünitesi onayı aldıktan sonra bu uygulamaları yapma hakkı kazanıyoruz.  Öyle ki Sağlık Bakanlığı bu eğitimi almamış hekimlere bile uygulama onayı vermemektedir. Hatta bakanlık onaylı sertifika sahibi hekimler de sadece onay almış GETAT ünitelerinde bu uygulamaları yapabilirler. Bakanlığımız, geleneksel ve tamamlayıcı tedavilerin diğer modern tedaviler gibi hekim olmayan kişiler tarafından uygulanarak halk sağlığını tehdit edecek bir durum oluşturmaması için kesin kurallar koymuştur.  Ve merdiven altı uygulama yapan kişilerle de mücadele etmektedir.  Sağlığına özen gösteren vatandaşlarımızın da bu konuya dikkat edip, kendilerini uygulama yapma yeterliliğine sahip hekimlere emanet edeceğini umuyorum.

Teşekkür ederim.