Geçen haftaki yazımızda Mesir Bayramının tarihi ve kültürel değerleri üzerinde durulmuştu. Bu yazımızda UNESCO Kültürel Mirası listesine giren Mesir Macunu Festivali ile ilgili yapılan toplantıdan bahsedeceğim.
“Mesir Macunu Festivali’nin Güncel Durumu İstişare Toplantısı” 26 Nisan 2022 tarihinde ZOOM üzerinden gerçekleştirildi. Toplantıya UNESCO Türkiye temsilcisi Prof. Dr. Öcal Oğuz başkanlığında Valilik, Büyükşehir Belediyesi, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Üniversiteler, akademisyen ve araştırmacılar katıldı.
UNESCO’nun Dünya kültür mirasını korumak ve sahip çıkmak amacıyla önemli çalışmalar yapılmaktadır. Mesir gibi yaklaşık 500 yıllık bir geleneğin Dünya kültür mirası olarak kabul edilmesi elbette güzel bir gelişmedir. 2012 yılında geçici listeye alınan Mesir Bayramı isim değiştirerek mesir Macunu festivali haline gelmiş, konu 2022 yılında tekrar masaya yatırılmış ve Mesir Bayramından Mesir Macunu Festivaline uzanan süreçle ilgili değişik çevrelerin, akademisyenlerin kamu kurum ve kuruluşlarının sivil toplum örgütlerinin fikirleri önerileri alınmıştır.
Bizim de düşüncelerimizi ifade ettiğimiz toplantı çerçevesinde Mesir Bayramı’nın içeriğinin boşaltılmadan devam ettirilmesi gerektiği, Mesir Macunu Festivali’nin Mesir Bayramı ile aynı anlama gelemeyeceği, Mesir Bayramının Mesir Macunu Festivali adı altında Dünyaya tanıtımında ticari kaygıların güdülüp güdülmediği; festivalle Mesir, Nevruz ve Bayram kültürlerinin içinin boşaltılması endişesi taşıyan çevrelerin çok olduğu, Mesir’ in Nevruz Kültürünün yaşatılması anlamında Manisalıların gönlünde çok büyük yere sahip olduğu, Manisalıların Mesir’i sadece ticari bir emtia olarak değil dini ve milli geleneklerinin bir parçası olarak kabul ettikleri üzerinde durduk.
Öyle ki Mesir’ in festival olarak isimlendirirse bile Mesir Macunu Festivali’nin, şehrin kültürel geleneklerinin dünyaya tanıtılmasının dünya kültürüne, insanlığa büyük hizmetler yapabileceği bu amaçla bütün kurum ve kuruluşların ortaklaşa çalışması gerektiğine dair fikirlerimizi beyan ettik.
Mesir Bayramı 2012 yılına kadar Manisa esnafının ekonomik olarak canlanmasına büyük katkılar sağlamaktaydı. 2012 yılından sonra Mesir Macunu Festivali adı altında devam ettirilen etkinliklerin Manisa esnafına ekonomik destek sağlamadığı aksine Manisa esnafının bazı konularda bundan rahatsız olmaya başladı gözlemlenmiştir.
Bir derneğin inisiyatifi ve birkaç kişinin kararıyla devam indirilmeye çalışılan festivalin tekrar bütün Manisalıların katkı sağladığı, esnafın el birliği ile çalıştığı ve eski hüviyetine geri dönebileceği şekliyle devam ettirilmesi gerektiğine inanmaktayız.
Aksi halde Manisa Mesir Bayramı, Nevruziye geleneği ve Türk kültürünün ayrılmaz bir parçası olarak bugüne kadar gelen etkinliklerin UNESCO kültürel mirası çatısı altında ‘Mesir Macunu Festivali’ adı altında içinin boşaltılma ihtimali, tehlikesi dikkate alınmalıdır.
Mesir Bayramı etkinlikleri kapsamında ‘Manisa Tıp Tarihi Kongresi, Endemik Bitkiler, Doğal Beslenme, Manisa Mesir Bayramı ve Nevruz Kültürünün Halk Bilimine Etki ve Yansımaları, Mesir Edebiyat Sanat Günleri, Mesir Turizminin Şehre ve Ülkeye Yansımaları, Manisa Dağında Yetişen Bitkilerin Sağlığa Katkıları, Manisa Mesir Bayramının Tarihi ve Kültürel Gelişimi, Hekim Merkez Efendi ve Hafsa Sultan gibi onlarca konu üzerine çalışmalara ağırlık vermek gerekmektedir. Birkaç örnekle yetindiğimiz başlıklarla ilgili çalışmalar daha önceki yıllarda yapılmış ancak devam ettirilememiştir.
‘Uluslararası Mesir Macunu Festivali’ olarak devam edecek olan Mesir Bayramı etkinlik ve geleneklerinin içinin boşaltılmaması en büyük temennimizdir.
