KAZAKİSTAN KORONAVİRÜSÜN YAYILMASINI DURDURMAK İÇİN KARARLI ADIMLAR ATIYOR

VHA/NUR-SULTAN

Daha önce benzeri görülmemiş olaylara tanık olmaktayız. Dünyanın birçok ülkesinde, koronavirüs salgınının (COVID-19) neden olduğu sağlık krizi nedeniyle günlük yaşam durmuştur. Virüs dünyaya yayılmaya devam etmesi ve birçok insanın ölümüne yol açması pek çok sektörün durmasına neden oldu.

Kazakistan salgına karşı mücadelede etkin bir tutum izlemektedir. Ülke tehlikeyi doğru ve zamanında değerlendirdi.

Ocak ayı sonlarında COVID-19’un yayılmasının başlangıcından itibaren, Kazakistan Hükümeti küresel durumu yakından takip etti ve olası risklere hazırlanmaya başladı. Bu yeni salgının üstesinden gelmek için hükümet geçici bir komisyon kurdu ve vatandaşları önceden korumak için bir eylem planı geliştirdi. Şubat ayından itibaren, Kazakistan salgın tehlikesi yüksek ülkelerle devlet sınırlarını kapatmaya başladı ve tüm vatandaşlara yurtdışına seyahat etmekten kaçınmaları tavsiye edildi.

Dünyadaki belirsiz ve öngörülemeyen durum göz önüne alındığında, Kazakistan Hükümeti vatandaşlarını korumak için yeni daha etkin önlemler almak zorunda kaldı. Bu nedenle, 15 Mart’ta Cumhurbaşkanı Kasım-Jomart Tokayev, bütün ülkede olağanüstü hal ilan etti. Bu kararnamesi ile Tokayev, hükümetin davetiyle ve belirli koşullarda seyahat eden diplomatlar ve yabancılar hariç tüm kişiler için ülkeye hem giriş hem de Kazakistan topraklarından çıkış konusunda kısıtlamalar getirmiştir.

Ayrıca, kararnamede alışveriş ve eğlence merkezlerinin faaliyetlerini askıya alan karantina önlemleri açıklandı. Anaokulları, okullar ve üniversiteler tıp uzmanlarının önerileri doğrultusunda kapatıldı.

CUMHURBAŞKANI TOKAYEV: “GEREKLİ ÖNLEMLERİ ALDIK, ALIYORUZ”

23 Mart’ta Cumhurbaşkanı Tokayev Olağanüstü Hal Devlet Komisyonu toplantısında bir konuşma yaptı. Enfeksiyon dalgasını önlemek için, Cumhurbaşkanı karantina önlemlerini artırdı. Daha katı tedbirlerin alınmasının sayesinde sağlık hizmetleri için ek koruma sağlandı ve hastalığın olumsuz sonuçlarına karşı en savunmasız vatandaşların sağlığına yönelik tehdit azaltıldı.

Kazakistan, hastalığın ilk vakalarının tespit edildiği Çin ile olan uzun kara sınırının olmasına rağmen, bugüne kadar enfeksiyonun nispeten az çıktığı ülkeler arasındadır. Aslında, hükümet olağanüstü durum ilan ettiğinde, Kazakistan’da sadece birkaç onaylanmış COVID-19 vakası vardı. Bununla birlikte, diğer ülkelerin deneyimlerinin gösterdiği gibi, az sayıda enfekte olmasına rağmen, katı önleyici tedbirler almak gerekiyordu.

Hastalığın kendi kendiliğinden geçeceğini umut emek, Kazakistan Hükümeti için bir seçenek değildi. Virüsün kitlesel yayılmasını önlemek ve vatandaşların yaşamını ve sağlığını korumak için, virüsün büyük ölçekte yayılmasını beklemeden adımlar atmak gerekmekteydi.

Krize hazırlık olarak Cumhurbaşkanı, Sağlık Bakanlığına salgının en radikal sonuçlarını göz önünde bulundurarak tıbbi tesislerin ve ekipmanların hazırlık durumunu kontrol etmesi talimatını verdi.

Bu adımlar, Kazakistan sağlık hizmetlerinin herhangi bir duruma hazırlıklı olmasını sağlamaktaydı.

KARANTİNA KOŞULLARINI İHLAL EDENE PARA CEZASI

Ne yazık ki, beklendiği gibi, Kazakistan’ın en büyük iki şehri olan başkent Nur-Sultan ve en kalabalık şehir Almatı’da teyit edilen koronavirüs vakalarının sayısı arttı. Bu nedenle Cumhurbaşkanı Tokayev, bu iki şehri 22 Mart 2020 tarihinden itibaren karantinaya alarak kararlı bir adım attı.

İnsanların ve arabaların hareketini kısıtlamanın yanı sıra yetkililer, yollardaki toplu taşıma sayısını azalttı, yemek servislerine teslimat hizmetine geçmesi talimatını verdi. Bu önlemlerin amacı, hastalığın ülkenin diğer bölgelerine yayılmasını durdurmak ve böylece sağlık krizini önlemektir.

Devlet Başkanı, bu iki şehirde fiziksel izolasyon kurallarına uymak için karantina koşullarının ihlal edenlere para cezalarının uygulanacağını duyurdu.

VATANDAŞLARIN GÜVENLİĞİNE VE SAĞLIĞINA ÖZEL ÖNEM VERİLİYOR 

Hükümet, vatandaşlarının güvenliğine ve sağlığına özel önem vermektedir. Böyle bir olağanüstü hal sırasında, suç gruplarının krizden faydalanmasını önlemek önemlidir.

Bu nedenle, 23 Mart’ta, Cumhurbaşkanı Tokayev ülkenin tüm polis gücünün seferberliğini ilan etti. Cumhurbaşkanı polisin sayısını artırmanın yanı sıra bölge sakinlerini risk altındaki kişileri korumak için işbirliği yapma ve birlikte çalışma doğrultusunda çağrıda bulundu.

Kriz durumlarında, toplumun bazı kesimlerinin diğerlerinden daha fazla acı çekme tehlikesi vardır. Cumhurbaşkanı, Devlet Komisyonu toplantısında yaptığı konuşmasında belirttiği gibi, gelir kaynaklarını kaybeden ve ekonomik garantisi olmayan aileler en fazla risk altındadır. Buna göre, hâlihazırda geciktirilen ödemeler için kabul edilen para cezalarının yasaklanmasına ek olarak, krizden etkilenen nüfusa yönelik tüm kredilere anapara tutarı ve faiz ödemesi askıya alınmıştır. Buna ek olarak, kalabalık aileler, engelli vatandaşlar ve nüfusun diğer sosyal açıdan savunmasız kesimleri, temel olarak yerli mallardan oluşan ücretsiz ürünler alacaklar.

VATANDAŞLAR HER AÇIDAN KORUNUYOR

Ayrıca Cumhurbaşkanı Tokayev, vatandaşları fiyat artışlarından korumak için sosyal açıdan önemli malların hacminin ve kullanılabilirliğinin bölgesel olarak kontrole alındığını duyurdu. Valiler, yerel ihtiyacı karşılamak ve temel malların panik alımını önlemek için bu tür malların bölgeler arası akışını koordine etmektedirler.

Kazakistan Hükümeti de finans sektörünü desteklemek için somut önlemler aldı.

  Cumhurbaşkanının kararına göre devlet, mevcut vergi avantajlarını ve yerel desteği ile birlikte, ülke genelinde kriz karşıtı önlemler için 10 milyar doları ayırmaktadır. Bunlardan 740 milyon doları istihdamı artıracak önlemlere gidecek.

Koronavirüsle mücadelede ön planda olan doktorlar, polis memurları ve diğer uzmanların yanı sıra kriz nedeniyle gelir kaybeden insanlar, aylık bir maaş tutarında ikramiye ödemesi alacaktır. İşletmeleri desteklemek için Devlet Başkanı, olağanüstü hal dönemi boyunca KOBİ’lerin banka kredileri üzerindeki ödemelerini askıya almaya karar vermiş ve ayrıca her türlü vergi ve diğer zorunlu ödemelerin ödemesinden üç aya kadar erteleme sağlamıştır.

23 Mart’ta yaptığı konuşmada Tokaev, ekonomik dengeyi sağlama mücadelesinde girişimciliğin desteklenmesi gerektiğini vurguladı. İşletmedeki mali yükü azaltmak için yeni önlemler açıklandı. Bu, daha uzun vergi sürelerine ve baskıcı kontrollerin kaldırılmasına yol açacaktır. Böyle bir azalma işletmelerin etkili kararlar vermesine ve iş faaliyetlerinden sorumlu olmasına izin vermelidir. Buna ek olarak, Devlet Başkanı küçük ve orta ölçekli işletmelerin işletme sermayesi için 1.5 milyar dolar tahsis ettiğini açıkladı.

HAFTALARCA SÜREBİLECEK YENİ GERÇEKLİĞE ALIŞMAMIZ GEREKİR

Dünyanın farklı bölgelerinde, doğrudan iletişim ve hükümetlerden gelen güvenilir bilgi eksikliği nedeniyle kitlesel panik vakaları olmuştur. Kazakistan vatandaşlarını bu tehlikeden ve söylentilerin olumsuz sonuçlarından korumak için Cumhurbaşkanı, Bilgi ve Kamu Kalkınma Bakanlığı’na günlük olarak brifing vermeleri için yetki verdi. Salgın durumu ve hükümetin virüsün yayılmasıyla mücadelesi ile ilgili tüm güvenilir bilgilerin yayınlandığı coronavirus2020.kz web sitesi işleme konuldu.

Bizim haftalarca sürebilecek yeni gerçekliğe alışmamız gerekmektedir.

Bütün bunlar kolay değil, ancak hem bireysel hem de devlet düzeyinde işbirliği ve etkileşim sayesinde Kazakistan krizi aşmaya hazır. Cumhurbaşkanı Tokayev’in bu hafta söylediği gibi, “her birimiz sorumluluğumuzu yerine getirirsek, bu zor durumdan hızla çıkacağımıza inanıyorum.”

Böylece, coğrafi olarak Avrasya’daki büyük koronavirüs noktalarına yakın olsa bile, Kazakistan Hükümeti tarafından gerçekleştirilmekte olan zamanında ve aktif eylemler, nispeten az sayıda vatandaşın enfekte olmasına ve COVID-19 salgınının tam kontrolüne yol açtı.

Kazakistan her zaman daha yakın bölgesel ve küresel işbirliği arayışı içindedir. Salgın, devletlerin yakın işbirliği kurmasına ihtiyaç duyulduğunu ortaya koydu. Dünyadaki hükümetlerin salgın ile mücadele etmek için birlikte çalışacağını ve kriz bittiğinde, diğer küresel sorunları çözmek için birlikte çalışmaya devam edeceğini umuyoruz. Ve belki de, bu zor zamanlar, olumlu bir başlangıç noktası haline gelecektir.