İbrahim Güray AYTEKİN / Özel haber – Araştırma

Dünyanın en köklü dillerinden Türkçe, Karamanoğlu Mehmet Bey'in 742 yıl önce yayımladığı "Bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, meclislerde ve seyranda Türk dilinden başka dil kullanmaya." fermanıyla resmiyet ve itibar kazandı.

“Şimden girü hiç kimesne kapuda ve divanda ve mecalis ve seyranda Türki dilinden gayri dil söylemeye”

“Bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, meclislerde ve seyranda Türk Dilinden başka dil kullanmaya”

Bu ferman İbn-i Bibi eserinde Farsça olarak yer almaktadır. Bu eser 15. yüzyılda Yazıcıoğlu Ali tarafından Türkçeye (Tevarih-i Al-i Selçuk) adıyla çevrilmiştir. Eser Topkapı sarayında Revan bölümünde 1391 numarası ile bulunmaktadır.

Geçmişi binlerce yıl önceye dayanan, dünyanın dört bir yanında milyonlarca insan tarafından konuşulan Türkçe, 13. yüzyılda halk arasında konuşulmasına karşın devlet yazışmalarında kullanılmamaya başlandı. Unutulma tehlikesiyle karşı karşıya kalan Türkçenin kaderi, Konya çevresinde kurulan Karamanoğulları Beyliği hükümdarı Mehmet Bey’in 13 Mayıs 1277’de yayımladığı bir fermanla değişti.

Orta Asya’dan Anadolu’ya göçen, burada devlet ve beylikler kuran Türk boylarının, başka milletlerin değerlerini kabullenip, kendi öz yapılarını terk etmeye yöneldikleri bu dönemde, sadece Karamanoğulları’nın, Türk değerlerine bağlı kalma savaşı vermeleri ve Karamanoğlu Mehmet Bey’in bu gerçeği, tarih sayfalarına fermanıyla yazması, Anadolu Türk tarihinin en önemli adımlarındandır.

Bugün Anadolu’da Türk değerleri yaşıyorsa; Türkçe çeşitli devirlerde, insafsız saldırılara uğramasına rağmen, hala dipdiri ise, bunda Karamanoğulları’nın mücadelelerinin ve Karamanoğlu Mehmet Bey’in payı çok büyüktür.

Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu önder Atatürk  ‘’TÜRK MİLLETİNDENİM DİYEN  İNSAN HERŞEYDEN ÖNCE VE MUTLAKA TÜRKÇE KONUŞMALIDIR" sözleri ile tarihe altın harflerle not düşmüştür.

1071 Malazgirt Meydan Muharebesi ile Anadolu topraklarının Türklere açılmasından sonra Anadolu’ya gelen Türk boyları tarafından  Karaman Türk topraklarına katılmıştır. Karaman 1165 yılında Anadolu Selçuklu Devletinin idaresi altına girmiş ve uzun yıllar Selçukluların idaresi altında kalmıştır. Ancak Anadolu Selçuklu Devletinin Moğolların  hakimiyeti altına girmesinden sonra, Karamanoğulları isyan ederek  1230 yılında bağımsız Karamanoğulları  Beyliğini kurmuşlardır.

Karamanoğlu Mehmet Bey, babası Kerimüttin Karaman Bey'in öldürülmesinden sonra 8 yıl kardeşleriyle birlikte gözden uzak yaşamış, 21 yaşında beyliği toparlayarak beyliğin başına geçmiştir. Kerimüttin Karaman Bey'in büyük oğludur. 1261-1277 yılları arasında KARAMANOĞULLARI beyliğini idare etmiştir.

Karamanoğlu Mehmet Bey kendini çok iyi yetiştirmiştir. Niğde Emiri Hatiroğlu Şerafettin, Memluk sultanına güvenerek Moğollara karşı isyan ettiği sırada Karamanoğlu Mehmet Bey de onun tarafını tutmuştur. Bundan dolayı Şerafettin Bey Ermenek tarafı askeri kumandanlığını Karamanoğlu Mehmet Bey'e vermiştir. Bundan sonra Mehmet Bey her yıl Selçuk hazinesine göndermekte olduğu vergiyi kesmiştir.

Ermenek kumandanlığının eski sahibi Bedrettin İbrahim, Karamanoğlu Mehmet Bey üzerine bir kuvvet göndermiştir. Bunun üzerine sarp yerlere çekilmiş olan Mehmet Bey, Göksu Derbendinde ani bir taarruzla Bedrettin kuvvetlerini bozguna uğratmıştır.

1276 yılında gerçekleşen bu olay Karamanoğullarının şöhretinin artmasına sebep olmuştur. Karamanoğlu Mehmet Bey kazandığı başarıları Memluk Sultanı Baybars'a bildirmiştir. Sultan Baybars'ın Elbistan sahrasında 15 Nisan 1277'de Moğol kuvvetlerini yenmesi Karamanoğlu Mehmet Bey'i cesaretlendirmiştir.

Mehmet Bey, Memluk sultanının Moğol ve Selçuklu kuvvetlerini yendiğini haber alınca Aksaray'a hücum etmiş ancak başarılı olamamıştır. Onun zamanında Niğde, Aksaray, Kayseri, Sivas, Ankara, Konya, Akşehir, Afyon ve Kütahya Karamanoğlu hâkimiyetine katılmıştır. Konya'yı zapt ederek, babası Karaman Bey'in intikamını almıştır. Mehmet Bey Konya'yı aldıktan sonra Selçuklu tahtına, Sultan II. İzettin Keykavus'un oğlu Gıyasettin Siyavuş'u (Cimri) 12 Mayıs 1277'de çıkartmıştır.

Anadoluyu işgal eden Moğollar Mehmet Bey ile kardeşlerini ve amcaoğullarını öldürmüşlerdir. Bu olay 1277 tarihinde gerçekleşmiştir. Karamanoğlu Mehmet Bey, 1277 yılında Karadağ yakınlarındaki Kızıldağ'da Selçuklu sultanı ile birleşen Tatar Hasan Giray Han ve ordularıyla girdikleri savaşta kardeşleri Halil ve Kasım Beylerle birlikte şehit olmuştur.

Türkçe, 13. yüzyılda halk arasında konuşulmasına karşın devlet yazışmalarında kullanılmamaya başlandı. Unutulma tehlikesiyle karşı karşıya kalan Türkçenin kaderi, Konya çevresinde kurulan Karamanoğulları Beyliği hükümdarı Mehmet Bey’in 13 Mayıs 1277’de yayımladığı bir fermanla değişti. Türkçe, Mehmet Bey’in “Bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, meclislerde ve seyranda Türk dilinden başka dil kullanmaya.” fermanıyla resmiyet ve itibar kazandı.

Türk kültürünün korunması, gelecek nesillere aktarılması ve millet bilincinin sağlanmasında en temel miras olan Türkçenin öneminin vurgulandığı bu fermanla, Türkçe ilk defa resmi dil kabul edildi. Bu adımla yeniden hayat bulan Türkçe, devlet dilinde ağırlığı bulunan Arapça ve Farsça’ya karşı önemli bir ağırlık kazanmış oldu.

Karamanoğlu Mehmed Bey’in 13 Mayıs 1277’de “Bugünden sonra hiç kimse divanda, dergâhta, bargâhta, mecliste ve meydanda Türkçe’den başka dil konuşmayacak” buyuran bir ferman çıkartıp Türkçe’yi “devlet dili” ilân ettiği söylenir ve her 13 Mayıs, senelerden buyana “dil bayramı” olarak kutlanmaktadır.

Bugün Konya ilinin en büyük ilçesi olan  ve İl olan KARAMAN ilimizde Karamanoğlu Mehmet beyin adını taşıyan bir üniversite kurulmuştur. Üniversitenin adı KARAMANOĞLU MEHMET BEY ÜNİVERSİTESİ dir.

Bunun Yanısıra Mehmet bey’in Kurduğu Karamanoğulları beyliği hakimiyet alanınında kalan ALANYA dada Karamanğlu Mehmet Bey Parkı kurulmuş bu Parka da Mehmet Bey’in anıt heykeli dikilmiştir.

Tarihin altın sayfalarında onurlu yerini almış olan Ülkemizde birçok caddeye sokağa bulvara okula hastaneye parka köprüye adı verilen bu büyük Türk şahsiyetini bizlerde rahmet ve şükranla anıyoruz kabri cennet mekanı olsun diyoruz…