İngiltere'de parlamento, Başbakan Theresa May'in Avrupa Birliği (AB) ile vardığı Brexit anlaşmasını 202'ye karşı 432 oyla reddetti. Brexit oylaması, İngiliz parlamentosunun tarihinde son 94 yılda bir hükümetin uğradığı en büyük yenilgi olarak gösteriliyor.
Parlamentonun aldığı kararı değerlendiren Türkiye Ekonomik Politik Ve Stratejik Araştırma Merkezi (TEPSAM) Başkanı Teoman Yıldırım, "Senaryo ne şekilde olursa olsun İngiltere’yi siyasi ve ekonomik açıdan zorlu günler bekliyor. İngiltere, çok büyük bir ekonomi ve 'Brexit' kaçınılmaz olarak Avrupa ve dünyadaki dengeleri tamamen değiştirecek. May hükümetinin, parlamentodaki tarihi hezimetin ardından AB ile yeni bir müzakere sürecini tercih etmesi halinde kısa süre içerisinde yeni bir ayrılık planı hazırlaması ve meclise sunması gerekiyor" diye konuştu.
'ANLAŞMASIZ BREXİT' SEÇENEĞİ KUVVET KAZANDI
Anlaşmasızlığın ülkede birçok alanda kriz yaratacağını belirten Yıldırım, "Reddedilen anlaşma, son 40 yılını AB ile bütünleşik geçiren İngiltere'ye yeni koşullara alışması için 21 aylık geçiş süreci imkanı tanıyordu. Anlaşmasız ayrılık ise ithalatının büyük kısmını AB'den yapan ülkede gıda ve ilaç başta olmak üzere pek çok kalemde kriz yaratabilir" ifadelerini kullandı.
"İTHALATININ YÜZDE 53'Ü AB'DEN"
AB'nin, İngiltere'nin en büyük ticari ortağı konumunda bulunduğunu söyleyen Yıldırım, "Ülkenin ihracatının yüzde 44'ü, ithalatının da yüzde 53'ü AB ile yapılıyor. Anlaşmasız ayrılığın da ilk olarak etkisini bu alanda göstermesi bekleniyor. İngiltere'nin AB'den ithal ettiği en önemli temel ihtiyaç kalemini tıbbi malzeme ve ilaç teşkil ediyor. Bu alanda yüzde 90 oranında dışa bağımlı olan İngiltere, bu oranın yüzde 45'ini AB'den karşılıyor. İngiltere'nin AB'den yılda 20 milyar sterlini bulan ilaç ve tıbbi malzeme ithalatı, toplam ithalatının yaklaşık yüzde 9'una tekabül ediyor. İngiliz hükümeti, ilaç firmalarından anlaşmasız ayrılık ihtimaline karşı en az 6 haftalık stokla çalışmaları dünya açışından önem ifade ediyor" dedi.
"TARIM ÜRÜNLERİ YÜZDE 60 ARTACAK"
İngiltere'nin, gıda ihtiyacının da yüzde 47'sini ithal ettiğini aktaran Yıldırım, "AB ülkelerinden yaptığı gıda ithalatı ise yüzde 27 oranında. Anlaşmasız Brexit durumunda bazı kalemlerin temininde sıkıntı yaşanabilir. Özellikle tarım ürünlerinde, gümrük vergileri nedeniyle yüzde 60'a varan oranlarda fiyat artışı olabilecek" diye konuştu.
"HAVA YOLU ŞİRKETLERİ KRİZE GİREBİLİR"
"Anlaşmasız Brexit'in, bir gecede İngiltere'de kendi ülkelerindeymiş gibi yaşayan milyonlarca AB vatandaşını da 'turiste' dönüştürebilir" uyarısında bulunan Yıldırım, "AB vatandaşları, yeni koşullara göre çalışma izni almaya veya ülkeyi terk etmeye mecbur kalabilir. Aynı durum, AB ülkelerinde yaşayan 1 milyon civarındaki İngiliz için de geçerli olacak. Ayrıca devreye girecek vize uygulaması, turizmi olumsuz etkileyip, hava yolu şirketlerini krize sürükleyebilir" ifadelerini kullandı.
"ANLAŞMASIZ BREXİT, TOPLUMSAL OLAYLARI ARTIRIR"
Anlaşmasız ayrılık senaryosunda günlük yaşamdaki aksamalara bağlı olarak toplumsal hareketler de olabileceğini belirten Yıldırım, "İngiliz polisi buna yönelik hazırlıklar yapıyor. İngiliz ordusunun ihtiyaç halinde polise destek vermesi planlanırken, polis teşkilatındaki izinlerin de 3 aya kadar askıya alınabileceği ifade ediliyor" dedi.
"BREXİT EKONOMİK DEĞİL JEOPOLİTİK BİR MESELE"
AB denildiğinde ilk akla gelen ülkelerin Almanya ve Fransa olduğunu ifade eden Yıldırım, “İngiltere’nin AB’den ayrılması genellikle ekonomik açıdan değerlendiriliyor fakat Brexit jeopolitik bir mesele. Bu iki ülkeye jeopolitik açıdan bakıldığında, bahsi geçen aktörlerin yakın tarihte İngiltere’yle olan güç mücadeleleri dikkat çekmektedir. Bunun yanı sıra günümüzde ABD Başkanı Donald Trump’ın Almanya ve Fransa’yı kastederek Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’yle (NATO) herhangi bir katkılarının olmadığını ifade etmesi ve ticari anlamda birtakım değişiklikler istemesi de ABD ve Avrupa ülkeleri arasındaki ilişkilerin gerilmesine neden olmuştur" diye konuştu.
"İNGİLTERE TÜRKİYE'Yİ HER ZAMAN GÜÇLÜ GÖRDÜ"
Londra’nın siyasi ya da ekonomik bakımdan AB’nin gelecek vaat etmediği düşüncesinden hareket ederek böyle bir strateji uygulamış olabileceğini öne süren Yıldırım, "İngiltere küresel anlamda daha bağımsız politikalar üretmeyi hedeflediği için Brexit kararını aldı. İngiltere, Türkiye’yi her zaman için Ortadoğu’daki güçlü bir aktör olarak görmüştür. Londra, geleneksel kodlarına geri dönerek küresel düzeyde ABD ve Ortadoğu’da da Türkiye ile yakın iş birliğine yönelecektir" ifadelerini kullandı.
