Konuşma karşımızdaki kişinin kimliği, kişiliği, inançları değil, davranışları ve konular sorunlar hakkında olmalıdır.
Kimlik nedir?
Kişinin etnik kökeni, mezhebi, cinsiyeti, mesleği, nereli olduğu vb gibi kişinin kendisini tanımlarken kullandığı sıfatları onun kimliğidir.
Cümle kalıplarına dikkat et!
"Sen" dili denilen dil, ötekileştiren yargılayan etiketleyen dildir; kişiye, kimliğe yöneliktir. Dinleyende direnç yaratır, karşımızdaki savunmaya geçer kötü his yaratır; iletişim engelidir.
“Hatalısın”, “kötüsün”, “tembelsin”...gibi sonu "n" harfi ile biten cümleler değil, sonu "m" harfi ile biten "ben" dili ile konuşulmalıdır.
Düşünüyorum, hissediyorum, anlıyorum, katılmıyorum, ikna olmadım, kaygılanıyorum, seviniyorum kelimeleri ile karşımızdakinde kötü his yaratan suçlamak yerine, konuyla ilgili duygu ve düşüncelerimizi dile getiririz.
İletişim Engelleri Nelerdir?
Konuşmalarda alay eden, duygu sömüren, ima eden, kinayeli, tehdit eden, susan, yok sayan, değişimi görmez gelen, yaraya dokunan, hasıraltı eden, hafife alan, tartışan, yıkıcı ve kırıcı olan, sürekli öğüt veren, emir veren konuşmalar iletişim engelidir.
Tartışma Yönetimi Nedir?
Tartışmalı konularda muhatabımızın en az 2-3 defa kendisini anlatması, boşalmasını sağlayın. Sözünü sabırla dinleyin.
Duygu baskısı ne kadar çoksa yani öfke üzüntü kaygı endişe ve sevinç arttıkça mantıklı olmak mantıklı konuşmak o kadar zorlaşır. Mantığın devreye girmesini sağlamak adına önce bir rahatlaması için ne kadar saçmada olsa karşılık vermeden öğüt vermeden ve asla yargılamadan sakince dinleyin.
Siz konuşurken ise ılımlı, sakin, net, kısa ve en anlaşılır bir dil kullanmak önemlidir.
“Evet seni anlıyorum, … demek istiyorsun.
Bununla birlikte bende düşünüyorum/hissediyorum”
Cümle kalıbı için “evet…bununla birlikte…” tekniği diyebiliriz.
Tartışmalı konularda amaç haklı çıkmak, suçlamak ezmek değil, çözüm odaklı olmak önemlidir. Bu anlamda geçmişe soruna değil geleceğe çözüme odaklanmaya çalışmak önemlidir.
Eğer muhatabınız hatalı olduğunu kabul ederse ezmeye kalkmayın; onun incinmiş olabilecek onurunu onarmasını sağlayın. “Seni anlıyorum bu tip davranışlar sık olabilir; ben de bazen yanılabiliyorum…” türü konuşmalarınızla onun rahatlamasını sağlayın.
Sağlıklı iletişimde muhatabımızın kötü his yaşatmamak oldukça önemlidir.
Tartışmalı konularda sonuç almak zorunda değilsiniz, çözümsüzlük varsa “bu konuyu şimdilik bırakalım sonrasında uygun zaman da tekrar görüşebiliriz” türü yaklaşımlar faydalı olabilir. Çünkü çözüm üretmek önemli de olsa esas konu iletişimin sağlıklı devam etmesidir.
‘Tost Tekniği’ Nedir?
Konuşmaya olumlu cümle ile başla ve olumlu cümle ile bitir. Araya esas söylemek istediğiniz konuları kısa net onun anlayacağı şekilde, uygun ses tonu veben dili ile ifade et.
“Sen iyi bir insansın. İnsanlara değer veren yönünü beğeniyorum. Bununla birlikte/ancak akşam eve geç gelmiş olmandan rahatsız oluyorum. Ama sen bizim için değerlisin iyi ki varsın”
Ne söylediğimiz ile ne söylediğimizi zannettiğimiz, ne anladığı ile ne anladığını zannettiğimiz arasında farklar oluşabilir. Sözlerimizden karşımızdakinin ne anladığını anlamak oldukça önemlidir.
“Ama” Kullanımı
1.cümle, “Yemek biraz tuzlu olmuş ama harika olmuş” 2.cümle, “Yemek harika olmuş ama biraz tuzlu olmuş” Yemeği pişiren kişi için 1.cümle daha tercih edilir. Çünkü ama dan önce söylenmiş olanlar önemsizleştirilir sonrasına dikkat çekilir.
“Bununla birlikte” Kullanımı
‘Ama’ yerine ‘bununla birlikte’ kullanırsak iletişimim sağlıklı olmasını sağlarız.
Ancak özeleştiri ya da karşı çıkılan bir başka olay olgu ve objelere ait duygu ve düşünceler ama ancak fakat kullanımı gerekebilir
1.cümle, “siz bu konuda böyle düşünüyorsunuz ama ben şöyle düşünüyorum”
2.cümle, ”siz bu konuda böyle düşünüyorsunuz bununla birlikte ben şöyle düşünüyorum”
Karşılıklı görüşmelerde kötü his yaratmamak adına ve iletişimin sağlıklı devamı içinama yerine bununla birlikte kullanımı daha olumlu etkisi olacaktır.
İletişim Becerilerinde Beden Dili Önemlidir.
İnsan dakikada 150-200 kelime konuşabilirken aynı sürede duygu ve düşüncelerin beden dilinden ifadesi 800 kelime civarındadır.
Bazen çok şey konuşulduğu halde verilmek istenen mesaj belki bir cümleliktir ancak hiçbir şey konuşulmadığı halde duruşumuz, bakışımız, mimik ve jestlerimizle çok şey ifade edebiliriz.
Mesajın iletilmesinde kelimelerin payı %10, ses tonu yani o kelimeyi nasıl seslendirdiğimizin etkisi %30 dur.
İletişim anında sergilediğimiz mimik, el kol beden ve baş hareketlerimiz bakışlarımız yüzümüzde beliren ifadelerin yani beden dilimizin iletişimdeki etkisi %60 civarındadır.
Beden Dili Nedir?
Mimik ve jestlerimiz, duruşumuz, bakışlarımız, giyimimiz, makyajımız, kullandığımız malzemeler, bize ait mekanların dağınık ya da tertipli olması, hepsi bizim duygu ve düşüncelerimizin yansıması olan ‘beden dili’ tanımına girer.
İletişimde güven ve sempatinin oluşması için ses tonu söylediğimiz kelimenin anlamı ve beden dilimizin uyumlu olması birbirini tamamlaması gerekir.
Beden Dili//Ses Tonu//Sözè Güven + Sempati oluşur.
Beden dilimiz, ses tonumuz ve sözlerimizin içeriği uyumlu olmalı ki güven ve sempati sağlayalım.
Bu formülde beden dilimiz, sesimiz ve sözlerimiz birbiriyle uyumlu ise olumlu bir imaj sergileriz;
karşımızdaki kişide güven ve sempati oluşur.
“Öfkeliyim” derken gülümsüyorsak uyumsuzluk gözlemlenir.
Çünkü iki zıt duygu durumu aynı anda olmaz ancak yansıtılan görüntü uyumsuz çelişkili ise insanların sizi gözü tutmaz elektrik alamazlar iletişimi devam ettirmek istemezler.
