Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması, Piyasa Gözetimi ve Denetimi Daire Başkanı Meral Karaaslan, kırtasiye ürünlerinde CE işaretlemesi, "EN 71" standartları ve 0-3 yaş ibarelerinin aranması gerektiğini belirterek, "Merdiven altı kırtasiye ürünlerine asla itibar etmiyoruz." dedi.
Ticaret Bakanlığı ve Kağıthane Belediyesi iş birliğiyle Kağıthane Belediyesi Meclis Salonu'nda düzenlenen "Güvenilir Okul Alışverişi" konulu seminerde konuşan Karaaslan, tekstil, hazır giyim, ayakkabı, kırtasiye malzemeleri, deterjan gibi birçok ürünün bakanlığın sorumluluğunda denetlendiğini belirtti.
Okul malzemeleriyle ilgili denetimlere ağustosta başladıklarını, eylülde de denetimlerin daha da sıklıkla devam edeceğini vurgulayan Karaaslan, denetimlerin yanı sıra 27 ilde milli eğitim müdürlükleri işbirliğiyle bilgilendirme toplantısı yaptıklarını anlattı.
Karaaslan, kırtasiye ürünlerinde azo boyar madde, fitalat ve ağır metallar gibi birtakım kimyasalların mevcut olabildiğinin altını çizdi.
Kırtasiye ürünlerini oyuncak niteliği taşıyanlar ve taşımayanlar olarak ikiye ayırdıklarını aktaran Karaaslan, ürünlerde aranması gereken özelliklere ilişkin şu bilgileri verdi:
"Oyuncak ürünleri taşıyan kırtasiye ürünleri pastel boyalar, kuru boyalar, zımbalar, silgiler, kalemtraşlar olabiliyor. Kırtasiye ürünlerinde kesinlikle CE işaretlemesinin olmasına dikkat etmeliyiz. 'EN 71' standartlarına ilişkin ibareleri aramamız gerekiyor. 'EN 71-1' diye nitelendirdiğimiz standart ürünün hiçbir şekilde fiziki ve mekanik tehlike içermediğini gösteren bir işaretleme. 'EN 71-2' alevlenebilirlikle ilgili bir standarttır. 'EN 71-3' ise kimyasal ve kanserojen madde yönünden tehlike içermediğini gösteren bir işaretlemedir. Pastel ve kuru boyalarda 0-3 yaş işaretlemelerine mutlaka dikkat ediyoruz. Merdiven altı kırtasiye ürünlerine asla itibar etmiyoruz. Mutlaka ürünün üzerinde satıcısının, üreticisinin, ithalatçısının iletişim bilgilerinin bulunmasına dikkat ediyoruz."
Güvensiz ürünleri GÜBİS'te ilan ediyoruz"
Okul kıyafetlerinde ve ayakkabılarda da çeşitli kimyasal madde kullanılabileceğinden bunları da denetimden geçirdiklerini aktaran Karaaslan, bu ürünlerin hangi malzemeden yapıldığına dikkat edilerek satın alınması gerektiğini söyledi.
Bakanlığın denetlemeleri gerçekleştirip güvensiz ürünleri tespit ettiğini belirten Karaaslan, "Ticaret Bakanlığı, Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi'ni (GÜBİS) bu hafta oluşturdu. Bu siteye girdiğiniz zaman hangi ürünlerin toplatıldığını, hangi ürünlerde ne tespit edildiği, ürünün markası, modeli, ithalatçı bilgileri ve resimleri yer alıyor. Güvensiz bulduğumuz tekstil, oyuncak, kırtasiye ürünlerini buradan ilan ediyoruz. Okul denetimlerinden sonra yakaladığımız ürünleri siteye girerek görme şansına sahibiz. Güvensiz markaların ilanları sitede mevcut." ifadelerini kullandı.
Ayıplı mal ve hizmetlerle ilgili de tüketici hakem heyetlerine başvurulması gerektiğine dikkati çeken Karaaslan, güvensiz olduğu düşünülen ürünlerle ilgili olarak bakanlığın ALO 175 hattından ya da "tuketici.gov.tr" adresinden 81 ildeki ticaret müdürlüklerine başvurulabileceğini sözlerine ekledi.
"Buruşmazlığı ve yanmazlığı sağlayan kimyasallar kanserojen"
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Tekstil Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Özipek de çocukların kullandığı kırtasiye malzemelerinin kaliteli olması gerektiğini vurguladı.
Kanserojen madde kullanılan ürünlerde yüzde yüz kanser yapacak diye bir şey olmadığını, kanser olma riskini arttırdığını belirten Özipek, zarar vermeyen miktarda kimyasal içeren ürünlerin kabul edilebilir olduğunu söyledi.
Azo boyar maddelerle boyanmış ürünlerin test edilmesi gerektiğine işaret eden Özipek, şunları kaydetti.
"Malzemeleri renklendirirken kullandığımız boyar maddelerin ötesinde başka işlemler de yapıyoruz. Formaldehit dediğimiz bir kimyasal var. Malzeme buruşmuyorsa içerisinde formaldehit maddesi kullanılmıştır. Son derece zararlı ve uçuyor, buhar haline geliyor. Tekstil malzemelerinde kullanılan formaldehit yanmayı da önlüyor. Etkisi kanserojen. Bu kimyasallar ölçülü olarak kullanılmalı. Bir kilogramda 16 miligram, en fazla 3 yaşındaki çocuklara uygulanabilen limit. Bebek ve çocuk giysilerinde daha çok önem kazanıyor."
"Ağır metaller, zehirlenme ve alerjik reaksiyonlara sebep olabilir"
Plastik gibi sert maddelerin kimyasal maddelerle yumuşatıldığı bilgisini veren Özipek, kırtasiye malzemesi, oyuncak gibi yumuşak plastiklerde "fitalat" denilen zararlı kimyasal maddelerin kullanılabildiğini, bunlara dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı.
Bülent Özipek, nikel, kobalt, bakır, krom gibi ağır metallarin kullanıldığı ürünlere de dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizerek, "Ter sıvısı o maddeyi alıp gözeneklerden vücudunuza girmesini sağlar. Ağır metallerin en büyük tehlikesi gidip bir yerde birikiyor. Karaciğerde birikiyor. Vücut onu atamıyor. Kronik zehirlenme ve alerjik reaksiyonlara sebep olabilir, kanserojendir." ifadelerini kullandı.
Zararlı maddeleri gözle görmenin mümkün olmadığını belirten Özipek, eli boyayan ürünlerin içindeki kimyasal maddenin zaralı veya zararsız olması farketmeksizin boyar maddesinin kalitesi düşük olduğundan riskli gruba girdiğinin altını çizdi.
Kağıthane Belediyesi Fazlı Kılıç ise yeni eğitim öğretim yılında öğrencilerin ve velilerin yanlarında olduklarını belirterek, başarılı dolu bir yıl dileğinde bulundu.
Seminerin ardından, Ticaret Bakanlığı yetkilileri Kağıthane'de bir kırtasiyede denetim gerçekleştirdi.
