Türk Dünyası 22. kez Yalova’da

TÜRK DÜNYASI 22. KEZ YALOVA’DA

M. KEMAL SALLI

Yalova Folklor Eğitim Merkezi’nin (YAFEM) 22 yıldır aralıksız düzenlediği bölgesel bir şölen olarak kutlanan ve artık gelenekselleşen YAFEM TÜRK BOYLARI ŞÖLENİ etkinliklerinin 22’ncisi de coşkulu törenlerle gerçekleştirildi. 

YAFEM TÜRK BOYLARI ŞÖLENİ’ne katılmak üzere, Türk Dünyası’nın çeşitli ülke ve yörelerinden gelen Türk boylarını mensup çeşitli gruplar, otantik giysileri içinde, Türkistan coğrafyasında binlerce yıl boyunca geliştirdiğimiz kültürel zenginliklerimizi ortaya koyan gösteriler sergiliyorlar. Gösterileri izleyenler binlerce yıllık bir tarih şeridinde manevi bir yolculuk yapmış oluyorlar. 

 Binlerce yıllık bir hazinesinden otantik giysileri ve özünü koruyabilmiş kültürel birikimleriyle günümüze süzülen bu konuk gruplar, müzik ve oyunlarımızı, giyim-kuşam kültürümüzü, örf ve adetlerimizi kapsayan geniş bir yelpazede gösteriler sergileniyor. Öz kültürlerini koruyabilmiş bu grupların sergiledikleri gösterileri izleyebilmek aslında bir ayrıcalıktır. Binlerce yıllık bir tarih şeridinde yolculuk edebilme mutluluğudur. 

Bu gösteriler özenle çekilmiş en ayrıntılı belgesellerden daha gerçektir, daha canlıdır. Bu gösterileri izlemeye gelenlerin giderek azalması, kamuoyu oluşturma çalışmaların yetersizliğinden kaynaklanmaktadır. 

Giderek kendi kültürümüze yabancılaşmanın bir sonucudur. Hemen not düşelim; dünyada 1000’den fazla halk oyunu olan tek millet Türklerdir. Fransa’nın Djon kentinde yapılmakta olan halk oyunları yarışması, her yıl Türklerin kazanması üzerine artık yapılmamaktadır. 

YAFEM TÜRK BOYLARI ŞÖLENİ ve ÜNİVERSİTELERİMİZ

YAFEM TÜRK BOYLARI ŞÖLENİ’nde sergilen oyunlar yalnızca seyirlik gösteriler değildir. Türkistan coğrafyasının hemen her köşesinden gelen gruplar, otantik giysileri, müzik ve dans gösterileriyle bizlere, binlerce yıllık bir kültür birikiminden başka hiçbir yerde izleyemeyeceğimiz örnekler sunuyorlar. Aslında, YAFEM’in bu etkinliklerinin, her yıl bir başka üniversitenin Türkoloji bölümü öğrencileri tarafından, çok yönlü izlenerek, yazılı ve görsel olarak kayıt altına alınması gerekir. 

YAFEM TÜRK BOYLARI ŞÖLENİ etkinlikleri üniversitelerimizin ilgili bölümleri açısından eşi bulunmaz bir laboratuardır. Saha-Yakut Türkleriyle Amerika’nın Atabaskan Kızılderili üyelerini aynı sahnede buluşturan bu etkinliklerin sunduğu fırsatı üniversitelerimiz mutlaka değerlendirmelidir. Aynı durum, televizyoncularımız açısından da geçerlidir.

YAFEM TÜRK DÜNYASI GAZETECİLERİ MENSUPLARI

 YAFEM TÜRK BOYLARI ŞÖLENİ etkinlikleri kapsamında 13 yıldır sürdürülmekte olan YAFEM TÜRK DÜNYASI GAZETECİLERİ MENSUPLARI BULUŞMASI’nda Türk Dünyası’nın çeşitli ülke ve yörelerinde yaşanmakta olan kültürel sorunlar dile getirilmektedir.  

Bu yılki etkinlikte yapılan konuşmalarda katılımcılar, Doğu Türkistan başta olmak üzere, tüm Türkistan coğrafyasında yaşanmakta olan ana dilde eğitim sorununu dile getirdiler. Bu konuda kamuoyu oluşturulmasına ve siyasetçilerden bu sorunlara çözümler üretilmesi konusunda yardım istenmesine karar verildi. 13.YAFEM TÜRK DÜNYASI GAZETECİLERİ MENSUPLARI BULUŞMASI’nın son oturumunda, 16 Türk devletini temsilen 16 maddelik bir sonuç bildirgesi yayınlandı. 

13. YAFEM TÜRK DÜNYASI BASIN MENSUPLARI BULUŞMASI

YALOVA SONUÇ BİLDİRGESİ

YAFEM 22. Türk Boyları Kültür Şöleni kapsamında 20-21-22 Temmuz 2019 tarihlerinde Yalova’da gerçekleştirilen YAFEM 13. Türk Dünyası Gazeteciler Buluşması’nda; Azerbaycan, Kazakistan, Doğu Türkistan (Uygur Özerk Bölgesi), Kırım, Suriye ve Irak Türkmenleri, Kıbrıs Türk Devleti, Tataristan, Altay, Karaçay- Balkar, Dağistan-Nogay, Afganistan Türkmenleri temsilcilerinin katılımı ile Dağlık Karabağ Soykırımı başta olmak üzere, Ortadoğu’dan Kafkaslar’a, Balkanlar’dan Orta Asya’ya uzanan Türk Kültür Coğrafyası’nın temel sorunları ele alınmış; yapılan konuşmalar, teklif, öneriler ve istişareler neticesinde aşağıdaki kararlar “Yalova Sonuç Bildirgesi” olarak yayımlanmıştır.

1-Kıbrıs Türk’ü Türk milletinin ayrılmaz parçasıdır. Bu gerçeği hiçbir gücün değiştiremeyeceğini tüm dünyaya hatırlatırız. Doğu Akdeniz’de Kıbrıs Türk’ünün hak ve menfaatlerinin korunmasında sergilenen müşterek kararlılığın ilerletilmesinde Türkiye tarafından gösterilen haklı duruşu YAFEM olarak her surette tereddütsüz desteklemekteyiz. Kıbrıs Türkleri üzerinde insanlık dışı ambargoların kaldırılması ve Kıbrıs Türk’ünün uluslararası görünürlüğünün desteklenmesi çalışmalarına çağrı yapar, uluslararası toplumun Ada’nın gerçekleri temelinde Kıbrıs Türk’ünün egemenliğini her alanda kabul etmesi gerekliliğini hatırlatırız. Bu çerçevede garantör devlet olan Türkiye’nin ada üzerinde ve Kıbrıs Türk’ünün hak ve menfaatlerini ve Akdeniz’de kendi haklarını ve çıkarlarını koruma adımlarının devam etmesi en büyük arzumuzdur. Kıbrıs’ta tek devlet projesi Türkiye’yi bölme planı ve Türkiye’nin Akdeniz’deki egemenlik haklarının yok edilme projesidir. Akdeniz’de sınırı olmayan ülkelerin Türkiye’yi enerji kaynakları alanındaki çalışmaları konusunda engellemeye yönelik çabalarını asla kabul etmiyor ve Akdeniz’deki egemenlik haklarımızı beka sorunu olarak görüyoruz.

2- Türkiye’yi sözde soykırımlarla suçlayan ülkeler; kendi geçmişlerine, Bosna - Hersek’te Srebrenitsa ve Azerbaycan’da Hocalı gibi dünyanın farklı coğrafyalarında yaptıkları soykırımlara bakmalıdır. Yüzyıllardır mazlum halkların koruyuculuğunu yapan Türk milletinin sözde soykırım iddialarıyla küresel siyasetlere malzeme yapılması kabul edilemez bir durumdur. Dağlık Karabağ sorununun çözülmesinde kardeş Türkiyenin; Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü ile ilgili Birleşmiş Milletler ’in kabul ettiği dört maddenin uygulanmasında Azerbaycan Cumhuriyeti’nin yanında yer alması arzumuzdur.

3-Türk Kültür Coğrafyası’ndaki Soydaş ve Akraba Toplulukları’nın yaşadıkları bölgelerde kültürel, sosyal ve eğitim haklarının İnsan Hakları Evrensel Beyanamesi çerçevesinde koruma altına alınması; tüm sorunlarımızla ilgili Türk Devlet ve Toplulukları’nda “ortak kamuoyu”nun oluşturulması ile yeni dünya düzeninde “Türk Birliği Ülküsü”nün sürekli gündemde tutulması ana hedefimiz olarak belirlenmiştir.

4- Balkanlar’da Türkçe’nin yaygınlaşması ve Türk kimliğinin korunması; Afganistan, Pakistan, İran, Irak ile Suriye’deki mülteci kamplarında Türkçe kursların düzenlenmesi için ilgili kurumların teşvik edilmesi ve medya aracılığı ile kamuoyunun bilgilendirilmesi YAFEM Türk Dünyası Basın Mensupları üyelerinin ortak isteğidir.

5- Türk Kültür Coğrafyası’nda Türkçe yazı ve konuşma dilinin teşvik edilmesi, konuyla ilgili ders araç ve gereçlerin kurs yerlerine ve kursiyerlere ücretsiz ulaştırılması, Latin harfleriyle Türkçe yayınlanan dergi ve gazetelerin her bakımdan desteklenmesi konularında ilgili kurumlar nezdinde girişimde bulunulması ve medya aracılığı ile ilgili kişi ve kurumların dikkatlerinin çekilmesi konusunda çalışmalar yapılması kararlaştırılmıştır.

6- Türk Dünyası’nda medyaya yönelik sansürün son bulması, medya mensuplarının haber yapma, hak ve mahremiyetinin ve ifade özgürlüğünün korunması için tüm kamuoyunun her türlü iletişim vasıtalarıyla bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesine yönelik çabaların desteklenmesi; bu çerçevede Avrasya Coğrafyası’nda Türk medyasına sansür uygulayan kişi ve kurumların tarafsız ve objektif davranması konusunda girişimlerde bulunulması tavsiye edilmektedir.

7- Çin Halk Cumhuriyeti egemenliği altındaki Doğu Türkistan’da, Rusya tarafından ilhak edilen Kırım’da, Irak Türkmeneli ve Suriye Bayır Bucak bölgesi ile İran Türkmen Sahra bölgesinde yaşanan insani sorunların çözüme kavuşturulması ve insani taleplerin karşılanması noktasında kamuoyunun medya aracılığı ile bilgilendirilmesi ve bu çabaların desteklenmesi kararlaştırılmıştır.

8-Doğu Türkistan’da 2016 yılından bu yana yaklaşık 3 milyon insanın ceza ve toplama kamplarında tutulması, uluslararası kamuoyunda kaygı ve endişe ile takip edilmekte olup, bölgedeki 30 milyon kardeşimizin insani taleplerinin karşılanması ve kampların kapatılması için Çin Halk Cumhuriyeti Büyükelçiliği’ne; 3 yıldan bu yana kendilerinden haber alınamayan TC vatandaşlarının akibetlerinin ne durumda olduğu konusunda Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı’na Türk Dünyası Medya Mensupları adıyla bir mektup yazılması uygun görülmüştür. Ayrıca İstanbul Baro Başkanlığı’nı konuyla ilgili girişimde bulunmaya davet edilmesi kararlaştırılmıştır.

9- Afganistan, Suriye ve Doğu Türkistan’dan kaçarak çeşitli yollarla ülkemize sığınan ve en az 3 yıl ikameti olan soydaşlarımıza oturma ve çalışma izninin verilmesi, deport kararının durdurulması, soydaşlarımızın yabancılarla bir tutulmaması noktasında İçişleri Bakanlığı nezdinde temasa geçilmesi ve yaşanan mağduriyetlerin giderilmesi konusunda gerekirse medya aracılığı ile sürekli duyurularak kamuoyu oluşturulması kararlaştırılmıştır.

10- Türk Dünyası Gazetecilerinin yaşadıkları ülkelerde yerel, ulusal ve uluslararası basın aracılığı ile lobi oluşturulmasını amaçlayan YAFEM Türk Dünyası Gazetecileri olarak Anadolu Ajansı tarafından hazırlanmakta olan “Türk Dünyası Haber Paketi” nin bir an önce faaliyete geçmesini beklemekteyiz.

11- Türk Dünyası birlikteliğini bozmak için emperyal güçler tarafından zehirli iğne gibi enjekte edilen fetö terör örgütünün tüm yapılanmalarının sonlandırılması, Türk cumhuriyetlerinin ve Özerk Türk cumhuriyetlerin tamamında faaliyetlerine son verilmesi Türk Birliği Ülküsü’nün hayata geçmesi amacı için son derece önemlidir.

12 - Yeni İpek Yolu oluşumunun dışında kalamayacağımıza göre, Nazarbayev`in 1994 yılında gündeme getirdiği Türk coğrafyalarındaki ortak ekonomik alan ve Hazar ile Kara deniz arasında Avrasya kanalı açma tekliflerinin gündeme alınmasını arzu ediyoruz. Yeni İpek Yolunun Türk Cumhuriyetlerine olası etkileri değerlendirilirken, 2700 kilometrelik Kaşgar-Gvadar koridorunun bir örnek proje olarak çok yönlü incelenmesinin faydalı sonuçları olacağını düşünüyoruz.

13 - Tataristan ve Rusya arasındaki ilişkilerin 1993’de imzalanan sözleşmeye göre sürdürülmesi bölgede yaşayan Tatar halkının beklentisidir.

14 - Dağıstan Cumhuriyeti ndeki Nogayların 09.01.1957 yılında SSCB parlamentosunda kabul edilmiş olan beyannamede yazılı olduğu üzere, başta dil, hak ve hukuklarının İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi çerçevesinde yeniden gözden geçirilmesi en önemli beklentidir.

15-Rusya Federasyonu içindeki Türk halklarına ait Altay, Balkarya, Tataristan, Dağıstan gibi özerk cumhuriyetlerde “ana dil” başta olmak üzere, eğitim ve kültür alanlarındaki insani taleplerin karşılanması ve bu bölgelerdeki milli hareketlerin demokratik ilkeler çerçevesinde ele alınması temel arzumuzdur.

16 – Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı ile Türk soylu burslu öğrenci kontenjanının artırılması ve orantılı bir şekilde dağıtılması konusunda iletişime geçilmesi için karar alınmıştır.

22 Temmuz 2019

YAFEM TÜRK DÜNYASI BASIN MENSUPLARI