Kontrol edebildiğimiz ne var ise, irade ve hislerimizle yönetebildiğimiz her şeyi erteleyebilmemiz mümkün. Akıl yetkenliğimiz, duygu yoğunluğumuz ve doğal yaşamsal deneyimlerimiz de kararımızın doğru olmasına pozitif etken. Milyonda birlik yanılma payları sadece insanlar için değil bilimsel çalışmalar içinde de mümkündür. Bilim kurulları bu oranı daha da küçük hale getirmek için çalışsa da, insanın birey olarak böyle bir yeterliliğe ulaşabilmesi imkansızdır.
Sonsuz, evren, samanyolu galaksisi, dünya, kıta, ülke, şehir, yörem, mahallem, sokağım, evim, ailem, ben sıralaması çoğrafik bir sıralama ise, sonsuz, milenyum, asır, yıl, ay, hafta, gün, saat, dakika, saniye, sanise ise zamansal bir sıralama hiyerarşisidir. Bu tanımını yaptığımız yer ve zamansal kavramların isimlerini değiştirebilmemiz mümkündür elbet, konum ve akış hallerini ise imkansız. Yaptığımız tanımları daha da ayrıntılı sıralayabilir, gezegen ve uydularını, içeriklerinde ki su ve fosil olusumlarını da ekleyebiliriz. Hadi yaşamımıza dönelim, çok sıcak, sok soğuk, sohbet anlatımlarımızda ki belirginlik tanımları dışın da neye ne kadar etken olabiliriz ki. Kendi dünyamız da bilim ve teknoloji icad ve buluşlarını hayranlıkla izleyip, kullanımımıza alalım da bir saniye sonramızda ki beşbin yılda bir olabilecek bir hadiseyi bilmeden.
Erteleme, kendi cuzi,zerre hayatımızda ki yapacaklarımız ile ilgili olanlar da mümkün. Haziran ayı için planladığımız tatil planımızı revize ederek birkaç ay sonrasına erteleyebiliriz. Bir dostumuz için altı ay sonrasına yaptığımız ziyaret planımızı da üç ay öne alabiliriz. Yaşadığımız gün için akaşam yemeği programımızı birkaç saat öne almamız da birkaç saat ileriye almamız da mümkün. İnsan aklı devasal plana hükmedemeyeceği gibi, makro planları da göremez. Basit haliyle bilgisayarlarımızda ki virüs koruyucular gibi, olan virüsleri tanır ve karantinaya alır, yeni bir virüs salgını var ise program yeterliliğin de olmadığından çaresizdir. 64 856 Yılda bir olabilecek güneşin kendini yenilemesi hareketi ile dünyaya ulaşan sıcaklık 780 derece oluyorsa. Bilimsel çalışmalar böyle yaygın bir takvim için de olacakları hesaplayabilir mi, günümüz için tabi ki hayır, umarım ulaşırız. Bu ne ya, sonuçta basit bir makalemi bilimsel bir yazı haline getirme gayretim yok. Farkındalık yaratmaya çalıştığım unsur, tüm bildiklerimiz, vakıf olduklarımız ve oluna bilinenlerden ibaret. Kendi cuzi yaşam süremize geri dönelim, halen yaşam süresi bir asırdan az. Yaşama imkanımız olanı yaşayalım, o mutluluğu, deneyimi yaşayalım. Bütün hayatımızı saniyeye çecirip okuyabilme şansına sahipken trilyonlarca katına hükmetmek mi, hadi hayatlarımıza gülümseyelim.
Madenlerin oluşma süreci, fosilden demir cevherine devşirilme harikası, kaynak sularının var oluşu, yer altı döngüleri. Uzay için ülkemizde yapılan çalışmalar yetersiz olsa da dünya ülkelerin de hızla devam etmekte. Toprak altın da neler oluyor, nasıl bir döngü var, belki tarım toprağında ki çeşitli canlıları görüp de hayranca izliyoruz ya, hepsi bu. Uçak seyahatlerimiz de on kilometre yükselirken torağın altına on kilometre girsek mi? Erteleme kararlarımız varsın olsun da, bir saniye sonrası 43681 yılda bir güneşte ki revizyon çalışmaları için ısı ve ışık kesilecek, 396 yıl sürecekmiş. Hayır, henüz bu arıza değil, bildirim de bulunabilecek telefon yok. Bu yazıyı neden sonuna kadar okudunuz ki, başlık ertele değil, erteleme..