ANKARA - ORGANİZE Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü, Türkiye’de ilk defa yapılan ‘OSBÜK-OSB Yıldızları Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı. Kütükcü, sayıları 358’e ulaşan OSB’lerin Türkiye’nin sanayi üretiminin yüzde 40’ını gerçekleştirerek, sanayinin lokomotifi haline geldiğini bildirdi.


 

OSBÜK-OSB Yıldızları Araştırması ile 2020 yılı verilerine göre, Türkiye’de organize sanayi bölgelerinde en fazla ihracat yapan ilk 100 firma, en fazla yurtiçi ciro yapan ilk 100 firma, vergi öncesi en fazla kâr yapan ilk 100 firma, en fazla istihdam yapan ilk 100 firma, en fazla kadın istihdam eden ilk 100 firma ile OSB’lerde en fazla yatırım yapan ilk 50 firma, en çok Ar-Ge harcaması yapan ilk 50 firma, en fazla patent sahibi ilk 50 firma, en fazla marka tescil sahibi  ilk 50 firma ve en fazla dijitalleşmeye harcama yapan ilk 50 firma belirlendi. OSBÜK Başkanı Memiş Kütükcü, online olarak gerçekleştirdiği basın toplantısında araştırmanın sonuçlarını açıkladı. OSBÜK-OSB Yıldızları Araştırması’nın gönüllülük ve beyan esaslı yapılan bir çalışma olduğunu ifade eden Kütükcü, sayıları 358’e ulaşan OSB’lerin Türkiye’nin sanayi üretiminin yüzde 40’ını gerçekleştirerek, sanayinin lokomotifi haline geldiğini söyledi.


 

OSB’LERDEKİ İLK 100 FİRMA TOPLAM İHRACATIN YÜZDE 6,65’İNİ YAPTI


 

Kütükcü, OSBÜK-OSB Yıldızları Araştırması’na göre, OSB’lerde en fazla ihracat yapan ilk 100 firmanın 2020 yılında 11 milyar 289 milyon dolarla, Türkiye genel ihracatının yüzde 6,7’sini gerçekleştirdiğini belirterek, “OSB'lerde en fazla ihracat gerçekleştiren ilk 100 firmanın toplam ihracatı 11 milyar 289 milyon dolarken; bu rakamdan en büyük payı ise yüzde 47,8 ile 5 milyar 397 milyon dolar ihracat gerçekleştiren otomotiv endüstrisi aldı. Otomotiv endüstrisini, yüzde 12,7 pay ve 1 milyar 435 milyon dolar ile demir ve demir dışı metaller sektörü, yüzde 8,1 pay ve 915 milyon dolar ile de tekstil ve hammaddeleri sektörü takip etti” dedi.


 

İHRACATTA MARMARA BÖLGESİ OSB’LERİ LİDER OLDU


 

Kütükcü, en fazla ihracat yapan ilk 100 firmanın bölgelere göre dağılımları ile ilgili, “Marmara Bölgesi 6 milyar 760 milyon 699 bin dolar, Akdeniz Bölgesi 1 milyar 196 milyon 517 bin dolar, İç Anadolu Bölgesi 1 milyar 48 milyon 843 bin dolar, Ege Bölgesi 883 milyon 638 bin dolar, Güneydoğu Anadolu Bölgesi 875 milyon 599 bin dolar, Karadeniz Bölgesi 488 milyon 912 bin dolar, Doğu Anadolu Bölgesi ise 34 milyon 419 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdi. En fazla ihracat yapan illerde ise, sırasıyla Bursa, Gaziantep ve İstanbul başı çekti” diye konuştu.


 

OYAK RENAULT, OSB’LERİN İHRACAT ŞAMPİYONU OLDU


 

Kütükcü, OSBÜK-OSB YIldızları Araştırması’nın sonuçlarına göre, OSB’lerde en çok ihracat yapan ilk üç firmanın otomotiv endüstrisinde yer alan Oyak Renault, Tofaş ve Bosch’tan oluştuğunu kaydederek, Oyak Renult 2,2 milyar dolar ihracatı ile lider konumda olduğunu, Tofaş 1,5 milyar dolar ile ikinci, Bosch firmasının ise, 847 milyon dolar ile üçüncü sırada yer aldığını belirtti.


 

TOFAŞ, KARLILIKTA BİRİNCİ SIRADA YERİNİ ALDI


 

Araştırmanın OSB’lerde İlk 100’de karlılık tablosuna bakıldığında otomotiv devi Tofaş Türk Otomobil Fabrikaları A.Ş.’nin 1 milyar 831 milyon TL ile ilk sırada yer aldığını ifade eden Kütükcü, şunları kaydetti:


 

“Tofaş’ı 994 milyon 949 bin TL ile Oyak Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. ve 813 milyon 215 bin TL ile de Hidromek-Hidrolik ve Mekanik Makina İmalat San. ve Tic. A.Ş izledi. Araştırmaya göre, OSB’lerde faaliyet gösteren İlk 100 firmanın yurt içi ciro toplamı 147,5 milyar TL’ye ulaştı. OSB’ler de ‘En Fazla Yurt İçi Ciro Yapan İlk 5 Sektör’ demir ve demir dışı metaller (yüzde 40,17), otomotiv endüstrisi (yüzde 22,33), gıda (yüzde 9,70), tekstil ve hammaddeleri (yüzde 6,46) ve ambalajdan (yüzde 4,66) oluştu. Çorum OSB’de yer alan Ahlatcı Metal firması, yurt içi ciroda birinci sırada yer alırken onu Demirtaş OSB’de yer alan Tofaş ve Bursa OSB’de bulunan Oyak Renault takip etti. 2020 yılında ‘OSB’lerde En Fazla İstihdam Yapan İlk 100 Firma’nın toplam istihdamı ise, 128 bin kişi oldu. OSB’lerde en fazla istihdam yapan ilk 100 firma, 358 OSB'deki toplam istihdamın yüzde 5,80'ini gerçekleştirdi. Bu 100 firmanın istihdam profiline bakıldığında 105 bin 361 mavi yakalı, 22 bin 649 beyaz yakalı olduğu görüldü. ‘En Fazla istihdam Yapan İlk 100 Firma’nın toplam istihdamının 18 bin 145 kadın, 109 bin 865 ise erkek istihdamı oluşturdu. Bu istihdam performansının bölgelere dağılımı incelendiğinde ise, Marmara Bölgesi’nde 61 bin 748, Akdeniz Bölgesi’nde 17 bin 267, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 15 bin 62, Ege Bölgesi’nde 14 bin 711, İç Anadolu Bölgesi’nde 13 bin 659, Karadeniz Bölgesi’nde 3 bin 195 ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde 2 bin 369 kişi istihdam edildi. OSB’lerde ‘En Fazla İstihdam Yapan 100 Firma’nın sektörel dağılımında ise yüzde 31,57 ile otomotiv endüstrisi ilk sırada yer alırken, onu yüzde 25,17 ile tekstil ve hammaddeleri, yüzde 8,36 ile demir ve demir dışı metaller, yüzde 5,75 ile halı, yüzde 5,59 ile de ambalaj sektörü takip etti.” 


 

KADIN İSTİHDAMINDA TEKSTİL VE OTOMOTİV ENDÜSTRİSİ ÖNE ÇIKTI


 

Toplam 24 bin 819 kişinin istihdam edildiğini söyleyen Kütükcü, “Araştırmaya göre en fazla kadın istihdam eden 100 firmanın bölgesel dağılımına göre; Marmara Bölgesi’nde 13 bin 525, Ege Bölgesi’nde 6 bin 127, Akdeniz Bölgesi’nde bin 834, Karadeniz Bölgesi’nde bin 594, İç Anadolu Bölgesi’nde 970, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde de 769 kadın istihdam edildi. Söz konusu firmaların sektörel dağılımına baktığımız da yüzde 39,05’inin tekstil ve hammaddeleri, yüzde 17,59’unun otomotiv endüstrisi, yüzde 9,12’sinin gıda, yüzde 7,97’sinin hazır giyim ve konfeksiyon, yüzde 4,67’sinin de ambalaj sektöründen oluştuğu görülüyor. En fazla kadın istihdamı yapan ilk 3 firma ise, Denizli OSB’de faaliyet gösteren Deniz Tekstil bin 200 kadın istihdamı ile ilk sırada yer alırken, Tavşanlı OSB’de faaliyet gösteren Nursan Kablo bin 142 kadın istihdamı ile ikinci sırada, Çerkezköy OSB’de faaliyet gösteren Bony Tekstil ise bin 141 kadın istihdamı ile üçüncü sırada yer aldı” dedi.


 

AR-GE HARCAMALARINDA OTOMOTİV, MAKİNE VE KİMYA SEKTÖRLERİ ÖNCÜ OLDU


 

Ar-Ge yatırımlarının da araştırmanın bir diğer dikkat çeken verilerinden olduğunu kaydeden Kütükcü, şunları söyledi:


 

“Araştırmada OSB’lerde en fazla Ar-Ge harcaması yapan ilk 50 firmanın 2020 yılı harcamalarının Türkiye’nin aynı yıl gayrisafi yurtiçi  Ar-Ge harcamasının yüzde 2,61’ini, 2020 yılı tüm imalat sanayi gayrisafi yurtiçi Ar-Ge harcamasının ise yüzde 7,06’sını oluşturduğu görülüyor. Söz konusu 50 firma, toplam 1,4 milyar dolar Ar-Ge harcaması gerçekleştirmiş durumda. OSBÜK-OSB Yıldızları Araştırması sonuçlarına göre, Ar-Ge çalışmaları sadece belirli illerde sıkışmak yerine artık yavaş yavaş Anadolu’ya yayılıyor. Sivas, Malatya ve Samsun gibi iller listede yer alan firmaları ile umut veriyor. Otomotiv endüstrisi 15 firma ile OSB’lerde en fazla Ar-Ge harcaması yapan firma sayısıyla listeye ağırlığını koymuş durumda. En fazla Ar-Ge harcaması yapan firma ise Bursa Demirtaş OSB’den TOFAŞ. Otomotivi 6 firma ile makine sanayisi ve tekstil izliyor. Üçüncü sırada 5 firma ile kimya sanayii var.”


 

 İLK 50 FİRMANIN PATENT SAYISI 922 OLDU


 

OSB’lerde patent sayısına göre ilk 50 firmanın toplam patent sayısının 922’ye ulaştığını dile getiren Kütükcü, “Çağı yakalamak için en önemli araçlardan olan dijitalleşme konusunda da dijital harcamalara göre ilk 50 firmanın toplam 89,4 milyon TL harcama yaptığı görülüyor. Gebze OSB’de yer alan Bilim İlaç firması patent listesinde 258 adet patent ile ilk sırayı alırken, Bursa OSB’de bulunan Bosch’un 114 ve Demirtaş OSB’de yer alan Tofaş’ın 96 patenti bulunuyor” dedi.