ANKARA - Değer kaybeden petrol fiyatlarına karşın, üye ülkeler, kurulduğu günden bu yana neredeyse her yıl olağanüstü toplanan Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütüne (OPEC), bu yönde bir toplantı için resmi başvuruda bulunmadı.

Tarihinde toplam 166 kez bir araya gelen örgütün toplantılarının 51'i savaşlar, ekonomik kriz ve dalgalanan petrol fiyatları nedeniyle olağanüstü gerçekleşti.

Suudi Arabistan, İran, Irak, Kuveyt ve Venezuela'dan oluşan beş ülkeyle beraber petrol fiyatlarını ve üretici ülkelerdeki politikaları düzenlemek ve tüketici ülkelere sürekli petrol ulaştırmak amacıyla 1960 yılında kurulan organizasyon, ilk kez 1968 yılında Beyrut'ta olağanüstü toplandı. OPEC, ilk olağanüstü toplantısında, devletleştirme politikalarının önüne geçmek ve ülkeler arası rekabeti önlemek için petrol üretiminde ortaklığa gidilmesi yönündeki talebini dile getirdi.

OPEC, son 10 yılda 13 kez olağanüstü toplandı. Bu toplantıların 3'ünde üretimi azaltma, 1'inde arttırma ve 9'unda ise üretimi sabit tutma kararı alındı. OPEC, bu dönemde en dikkati çeken toplantıyı, 2008'de gerçekleştirdi. Küresel ekonomik krizin başladığı 2008'de petrol fiyatları temmuzda 147 dolar seviyelerinden 40 doların altına geriledi ve piyasada arz fazlası oluştu. Petrol fiyatlarını dengelemek ve arz fazlasını azaltmak için ekim ayındaki olağanüstü toplantısında üretimin günlük 1,5 milyon varil azaltılmasına karan veren OPEC, daha sonra aralıkta da üretimin 4,2 milyon varil düşürülmesini kararlaştırdı.

Son kez 2010'da olağanüstü toplanan OPEC, üretimi azaltma kararına gitmedi.

OPEC,  27 Kasım 2014'teki olağan toplantısında, 75 dolara düşen petrol fiyatlarına rağmen, günlük 30 milyon varil üretiminde değişikliğe gitmeme kararı almıştı. Kasım ayından bu yana petrol fiyatları yaklaşık 30 dolar geriledi.

Son toplantısında üretimin kısılması yönünde bir karar almayan organizasyon, bu yılki ilk Aylık Petrol Piyasası raporunu yarın açıklayacak. Gözlerin çevrildiği OPEC'in raporunda, petrol fiyatlarının yanı sıra, arz ve talep yönünde tahminler yer alacak.

"OPEC'in petrol arzını kısması çözüm olmaz"

OPEC'in düşen petrol fiyatları karşısında ne tür adımlar atabileceğine ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Hazar Strateji Enstitüsü Uzmanı Doç. Dr. Fatih Macit, arz fazlasıyla fiyatların son 6 yılın en düşük seviyelerine gerilediği söyledi.

Organizasyonun üretimi kısma kararı alması halinde yükselecek petrol fiyatlarıyla OPEC ülkelerinin kazançlarının artacağını ifade eden Macit, bu kazancın pazar payında oluşacak düşüşün zararını karşılamayacağını belirtti. Macit, OPEC'in bunu çok iyi bildiğini ve pazar payının düşmesine sebep olacak bir kararı almak istemediğini dile getirdi.

"Yapacağı en iyi şey beklemek"

Macit, OPEC'in yapabileceği en iyi şeyin piyasanın kendini düzenlemesini beklemek olduğunu vurgulayarak, "Ekonomik durgunluk yaşanmadığı sürece, petrol fiyatlarının 50 doların altına düşmesi arz ve talep dinamiğine aykırıdır. Piyasanın kendini toparlaması biraz zaman alabilir" diye konuştu.

Halihazırdaki enerji projelerinin düşen petrol fiyatlarından çok etkilenmeyeceklerini öne süren Macit, "Yatırımları tamamlanmış projeler gerileyen fiyatlardan etkilenmeyebilir ama yeni projeler fizibilitelerini kaybedeceklerinden iptal edilecekler ve böylece arz fazlası azalarak fiyatın 70 dolar civarında dengelenmesini sağlayabilir" değerlendirmesinde bulundu.

Birleşik Arap Emirlikleri Petrol Bakanı Suhail bin Muhammed el Mazroui, dün katıldığı bir konferansta, OPEC'in hazirandaki olağan toplantısından önce bir araya gelmeyeceğini ve üretimi azaltmayacağını söylemişti.