Küresel piyasalarda ağırlıklı olarak son dakikada da olsa çözüleceği tahmin edilen ABD bütçe sorunu mali yılın ilk günü öncesinde çözülemedi ve ABD Hükümeti "kepenk kapattı".
ABD Kongresi gece yarısına kadar uzlaşmaya varamadığı için ABD hükümeti resmi olarak kapandı. Kongre'deki Cumhuriyetçilerin, hükümetin ödemelere devam etmesi yönünde 6 haftalık kısa vadeli bütçe çıkarmayı, sağlık reformunun durdurulması veya ertelenmesi şartına bağlamak istemesi, ABD'nin 17 yıl aradan sonra ilk kez resmi olarak kapanmasına yol açtı.
Kongrede uzlaşmaya varılana kadar 800 bin hükümet çalışanı iş yerlerine gidemeyecek, federal kurumların birçoğu, parklar, müzeler kapanacak. Bunun yanında, 10 binlerce havalimanı çalışanı, gardiyan ve sınır kontrol görevlileri de ücret alamadan çalışmaya devam edecek.
Bu durumu daha önce defalarca yaşamış olan ABD hükümetleri, en son 1996 yılında "kepenek kapatmış" ve bütçesiz hükümet 3 hafta devam etmişti. Bütçe ile ilgili görüşmelerin mali yılın başlamasının ardından da devam edeceğine değinen analistler, hükümetin zorunlu işler dışında hizmet ve maaş ödemelerini yapamayacağını, bunun da ekonomiyi olumsuz etkilemekle birlikte kısa vadede çözüleceğine yönelik beklentilerle etkilerin sınırlı kalacağını tahmin ediyor.
"Kepenk kapatma"nın gerçekleşmesinin ardından Çalışma Bakanlığının daha önce yaptığı açıklamaya göre cuma günü açıklanaması gereken tarım dışı istihdam verisinin açıklanmayabileceğini ifade eden analistler, Fed'e ilişkin beklentilerin de öteleneceğini kaydediyor.
Bugünden itibaren yeni bütçe Senato'da kabul edilene kadar zorunlu harcamalar dışında harcama yapamayacak olan ABD Hükümetini bekleyen bir diğer tehlike de borç tavanı sorunu. Daha önce ABD Hazinesi tarafından yapılan açıklamaya göre ABD'nin borçlanma sınırına 17 Ekim'de ulaşması bekleniyor. Başkan Obama da dün bütçe ile ilgili olarak yaptığı açıklamada borçlanma tavanı sorununa değinerek, bu konuda da müzakere etmeyeceğini yineledi ve Kongre'nin faturaların ödenmesini sağlaması ve ekonomiye yıkıcı darbeyi önlemesi gerektiğinin altını çizdi.
Analistler, Cumhuriyetçilerin Obama'nın açıklamalarına karşın bütçeyi onaylamadıklarını vurgulayarak bugünden itibaren borç tavanı sorununa ilişkin tedirginliklerin artabileceğini belirtiyor.
ABD'de hisse senedi piyasalarına hükümetin "kepenk kapatma"sının, sorun ciddi boyutlara ulaşmadan çözülebileceğine yönelik beklentilerle olumsuz etkisinin sınırlı kaldığı görülüyor. Dow Jones endeksi günü yüzde 0,84 oranında düşüşle tamamlarken, vadeli endeks kontratlarının ise ilk düşüşün ardından bu dakikalarda kayıpların bir kısmının telafi etmesi dikkati çekiyor.
Yurt içi piyaslarda TL'nin dolar karşısında değer kazanmasına paralel olarak Borsa İstanbul'un pozitif etkilenebileceğini belirten analistler, BIST 100 endeksinin negatif seyrinin tepki alımlarıyla kısa vadede pozitife dönebileceğini tahmin ediyor.
Piyasaların bugün takip edeceği veriler şöyle:
10.55 Almanya, eylül ayı işsizlik
11.00 Avro bölgesi, eylül ayı imalat sanayi PMI
11.00 İtalya, ağustos ayı işsizlik
12.00 Avro bölgesi, ağustos ayı işsizlik
15.58 ABD, eylül ayı Markit PMI
17.00 ABD, eylül ayı ISM imalat sanayi endeksi
