Başkent Tahran’da düzenlenen fuarda, İran’ın farklı yörelerine ait sanat eseri değerindeki halılar yerli ve yabancı ziyaretçilerin beğenisine sunuldu.
Fuara ilgi her ne kadar yoğun olsa da, halı tüccarları müşterilerinin sınırlı bir kesim olduğunu söylüyor. Bunun en önemli nedenlerinden biri, halıların bazen bir servet değerine ulaşan fiyatları olarak gösteriliyor.
Özellikle ipekli halıları dünyada büyük üne sahip İran, el yapımı halı ihracatında dünyada ilk sırada yer alıyor. Fiyatların yüksekliği nedeniyle iç piyasada sınırlı bir kesime hitap eden el dokuması halıların yıllık yüzde 80’i uluslararası pazarlarda satılıyor.
Genellikle dokundukları yerin adıyla anılan İran halılarının en meşhurları arasında Kum’un ipek dokuma halıları geliyor. Kum halılarını Tebriz, Kirman, İsfahan, Kaşan ve Nain halıları izliyor.
Metrekare fiyatı 20 milyon riyaldan (yaklaşık 670 dolar) başlayan İran halılarını dünya markası haline getiren özelliği ise çok sık dokunmaları ve halının yüzeyinde desensiz alana yer verilmemesi. Bu fiyat, halının dokunduğu kent, dokuma sıklığı, atılan düğüm şekli ve kullanılan ipliğe (ipek, altın, gümüş iplikler) göre 20 milyar riyale (670 bin dolar) kadar çıkıyor.
Standında sergilediği ipek iplikten dokunmuş 12 metrekarelik Kum halısının fiyatının 1,2 milyar riyal (40 bin dolar) olduğunu ifade eden halı tüccarı, bu halının bir usta ve iki çırak ile günde 8 saat düzenli dokunması durumunda yaklaşık 400 iş gününde tamamlandığını belirtiyor.
- İran el dokuması halılarının en büyük pazarı Almanya
Fuarla ilgili AA muhabirine bilgi veren İran Ulusal Halı Merkezi Başkanı Muhammed Bakır Agaalihani, sadece İran halılarının sergilendiği fuarda 560 standın yer aldığını söyledi.
Fuara yurt dışından 200 yabancı konuk davet ettiklerini belirten Agaalihani, “Misafirlerimiz hem fuarı inceliyor hem de bu sayede toplu alımlar gerçekleşiyor” dedi.
İran halısının kalite açısından dünyada ilk sırada yer aldığını söyleyen Agaalihani, “Halihazırda dünya pazarının yüzde 40’ını elimizde bulunduruyoruz. Geriye kalan yüzde 60’lık pazarı sırasıyla Hindistan, Pakistan, Afganistan ve Nepal oluşturuyor. En fazla Asya ve Avrupa ülkelerine ihracat yapıyoruz. En büyük pazarımız Almanya, Japonya ve Lübnan. Son yıllarda Çin de bizim için iyi bir pazara haline dönüştü” diye konuştu.
Bu yıl Türkiye’deki Domotex Halı Fuarı’na da katılacaklarını kaydeden Agaalihani, “Türkiye, halı ihracatı oranında ithalat da yapan bir ülke. Bu nedenle bizim için cazip bir pazar. Domotex’ten sonra Türkiye ile daha yakın işbirliğine girmeyi umuyoruz” ifadesini kullandı.
-Dokumacıların durumu
“Emeklerinin karşılığını yeterince alamayan dokumacılar için son yıllarda olumlu adımlar atılmaya başlandı” diyen Agaalihani, hükümetin tüm dokumacıları sigortaladığını ve olanakları dokumacıların lehine çevirmeye yönelik yeni siyasetler izlediğini kaydetti.
Yetkililer her ne kadar olumlu bir tablo çizseler de servet değerindeki halıları dokuyan kişilerin durumu öyle görünmüyor. Binlerce dolara satılan ve yapımı aylar alan halılardan kazanılan gelirin yüzde beşlerle ifade edilen cüzi bir kısmı dokumacıların cebine giriyor.
İran’ın kuzey batısındaki Mogan kentinde yaşayan ve 9 yaşından beri halı dokuyan Mübarek hanım, işsizlik yüzünden ev hanımlarının bir çoğunun aylık cüzi maaşlarla bu son derece emek isteyen zahmetli işi yaptıklarını söylüyor.
Özellikle işsizliğin yoğun olduğu şehirlerdeki ev kadınlarına dokutulan değerli halıların fiyatı ne kadar yüksek olursa olsun bu durumun dokumacılara artı getirisi olduğu söylenemez. Aylık yada haftalık sabit maaş alan dokumacıların durumunu iyileştirmek için şimdilik göze çarpan iyileştirmeler bulunmuyor.
-İran halılarını 20 yıldır FIFA ile tanıtıyor
İran’ın usta dokumacılarından olan Hüseyin Kazimi Hamid, İran halılarını dünyaya tanıtmak için 20 yıldır FIFA Dünya Kupası halıları dokuyor.
İlk olarak 1998 yılında Fransa’da gerçekleşen FIFA Dünya Kupası için halı dokuduğunu söyleyen Hamid, “Dokuduğum ilk halı FIFA Başkanı Sepp Blatter’e hediye edildi. Kendisi de halıyı Zinedine Zidane'a takdim etti. İran halılarını dünyaya tanıtmak için böyle bir yol seçtim” dedi.
Hamid, fuarda sergilediği henüz tamamlanmamış olan halıyı 2014 Brezilya Kupası için dokuduğunu ve halının yine Blatter’e hediye edileceğini ifade etti.
