JOHANNESBURG
Güney Afrika Devlet Başkanı Jacob Zuma, Mandela için 10 Aralık'ta Johannesburg Stadyumu'nda bir anma töreni düzenleneceğini, efsanevi liderin naaşının 15 Aralık pazar gününe kadar Pretoria'daki hükümet binasında katafalka koyulacağını söyledi.
Zuma, 8 Aralık gününün de "ulusal dua ve tefekkür günü" olacağını belirterek, tüm dünyadan Mandela'nın ailesine taziyelerini sunan herkese teşekkür etti.
Güney Afrika'nın 95 yaşında hayatını kaybeden eski Devlet Başkanı Nelson Mandela, 27 yılını hapiste geçirdiği ömrüne, sayısız ödül, hafızalara kazınan özlü sözler ve tüm dünya liderlerine ilham kaynağı olacak hayat hikayesi sığdırdı.
Mandela, "apertheid" olarak bilinen ırkçı yönetime karşı verdiği kararlı ve ilkeli mücadele ile tarihe geçti.
Afrika dili kökenli "apartheid" kelimesi, 1948, 1990-1993 yılları arasında Güney Afrika Cumhuriyeti'nde ırk ayrımına dayanan, beyaz azınlığın, siyah çoğunluğu yönettiği rejime verilen isim.
Amacı Avrupa asıllı beyaz azınlığın ekonomik ve siyasi hegemonyasını korumak olan "apartheid" rejimi, barındırdığı anlam nedeniyle hiçbir dile çevrilmedi ancak bu kavram, resmi olarak açık şekilde kanun maddelerinde yer aldı ve uygulandı.
Ulusal Parti'nin 1948 yılında yönetime gelmesinin ardından resmen ilan edilen "apartheid" rejimi, halkı, başlıca siyah, beyaz, Asyalılar (Hintliler ve Pakistanlılar) olmak üzere ırklarına göre ayırdı.
Rejimin çıkarttığı kanunlara göre, siyahlar belirli bölgelere gönderildi ve oy kullanma hakkı engellendi. Aynı zamanda siyahlar ve beyazlara verilen eğitim, sağlık gibi hizmetler de ayrıldı. Siyah ırka, beyazlara oranla daha kötü hizmet sunuldu.
Bu tarihten itibaren Güney Afrika Cumhuriyeti, her geçen gün dünya siyasetinden dışlandı ve Afrika kıtasında bağımsızlık hareketlerinin hızlanmasıyla beraber bütün dost ve müttefik ülkelerini kaybetti.
Güney Afrika Cumhuriyeti Devlet Başkanı Frederik Willem Klerk, 1990'da "apartheid" rejiminin başarısız olduğunu ilan ederek, siyah ve beyaz ayrımına dayanan bütün kanunları kaldırdı.
Klerk, rejime karşı mücadele eden Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) çalışmalarına yeniden başlamasına izin verdi ve 27 yıl hapis yatan lideri Nelson Mandela'yı serbet bıraktı.
Klerk, Mandela ile iş birliği içinde 1994 yılında ilk kez bütün ırkların katılacağı özgür seçimlerin yapılmasını sağladı.
Seçimi ezici üstünlükle kazanan Mandela, yönetimi barışçıl şekilde devraldı.
Mandela, yönetime gelmesinin ardından geçmişte yapılan insan hakları ihlallerini araştırmak amacıyla "Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu" girişimini başlattı. Mandela, aynı zamanda yaptıkları zulümden pişman olduklarını belirtmeleri halinde "apartheid" rejimi yetkilileri için af çıkarttı.
Mandela'nın unutulmayan sözleri
“Tüm insanların uyum içinde birlikte yaşadıkları ve eşit haklara sahip oldukları demokratik ve özgür bir toplum hayali hiç aklımdan çıkmıyor. Bu ideal uğrunda yaşıyorum ama gerekirse bunun için ölmeye de hazırım.”
"Yapılana kadar her şey imkansız görülür."
"Bağımsız zihinleri olan dostları severim zira sizin, sorunları bütün açılardan görmenizi sağlarlar."
"Gerçek liderler, halklarının özgürlüğü için her şeyi feda etymeye hazır olmalıdır."
"Eğitim, dünyayı değiştirmek için kullanabileceğiniz en güçlü silahtır."
"Cesaretin, korkusuzluk değil, korkuyu yenmek olduğunu öğrendim. Cesur adam korku hissetmeyen değil, korkusunu fetheden insandır."
"Özgür olmak, sadece birisinin zincirlerini kırması değildir ancak başkalarının özgürlüğünü artırmak ve başkalarının özgürlüğüne saygı duyacak şekilde yaşamaktır."
"Büyük bir tepeyi aştığında insanın bulacağı şey, daha aşılacak çok tepelerin olduğudur."
"Arkadan önderlik edin, bırakın diğerleri önde olduklarını sansınlar."
"Hayattaki en büyük şeref, hiçbir zaman düşmemek değil, her düştüğünde ayağa kalkmaktır."
"Dargınlık, zehri içmek ve başkalarını öldüreceğini ummak gibidir."
"Beni başarımla değil, kaç defa düşüp yeniden ayağa kalktığımla yargılayın."
"İyi bir kafa ve iyi bir kalp, her zaman zorlu bir kombinasyondur."
"Barış istiyorsanız düşmanınızla çalışmak zorundasınız. O zaman düşmanınız partneriniz olur."
"Biriyle anladığı dilde konuşursanız zihnine, eğer onun kendi dilinde konuşursanız kalbine hitap etmiş olursunuz."
"Özgürlüğün kolay yolu yoktur. Çoğumuz, arzularımızın zirvesine ulaşmak için ölümün gölgesindeki vadiden tekrar tekrar geçmek zorundayız."
Aldığı ödüllerden bazıları
Dünyada ırk ayrımcılığıyla mücadelenin sembolü, Güney Afrika'nın efsanevi lideri Nelson Mandela Nobel Barış Ödülü’nün yanısıra ulusal ve uluslararası birçok ödüle layık görülmüştü.
Yüzden fazla ödül alan Mandela’nın layık görüldüğü ödüllerden bazıları:
-1962: Lenin Barış Ödülü
-1980: Hindistan’ın ilk başbakanının taşıdığı Cevahirlal Nehru Barış Ödülü
-1981: Bruno Kreisky İnsan Hakları Ödülü
- 1983: UNESCO'nun Simon Bolivar Ödülü
-1990: Hindistan’ın önemli ödüllerinden Bharat Ratna Nişanı
-1991: Fildişi Sahili’nin eski Devlet Başkanı Felix Houphouet Boigny adına oluşturulan Felix Houphouet Boigny Barış Ödülü
-1996: Portekiz’in yabancı ülkelerle ilişkilerine, kültürünün yayılmasına, ülke tarihinin ve değerlerinin tanınmasına hizmet eden şahsiyetlere verilen Infante Dom Enrique nişanı
-2002: Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığı Özgürlük Madalyası
-2006: Uluslararası Af Örgütü Vicdan Elçisi Ödülü
Nelson Mandela 1992 yılında Türkiye tarafından verilen Uluslararası Atatürk Barış Ödülünü ise insan hakları ihlalleri bulunduğu gerekçesiyle reddetmişti.
