Türkiye'den alınacak dersler var
23 Eylül 2014 11:04 (Son güncelleme 23 Eylül 2014 11:18)
İngiliz savunma ve güvenlik uzmanları, batılı ülkelerin, 49 başkonsolosluk personelini kurtararak büyük diplomatik başarıya imza atan Türkiye'den yardım alabileceğini belirtiyor.
 
LONDRA/WASHINGTON - "Royal United Services Institute (RUSI)" isimli, merkezi Londra'da bulunan İngiliz savunma ve güvenlik düşünce kuruluşunun terörle mücadele ve iç güvenlik uzmanıMargaret Gilmore, AA'ya yaptığı açıklamada, "49 Türk rehinenin kurtarılmış olması harika bir gelişme" dedi.

Türk rehinelerin kurtarılmasının ardından dünya genelinde büyük bir rahatlama yaşandığını dile getiren Gilmore, "Çünkü bu insanlar orada sadece görevlerini yapmak için bulunuyorlardı. IŞID'in elindeki tüm rehineleri bırakması gerekiyor. Özellikle de oraya insani yardım için gitmiş olanları" ifadelerini kullandı.

Gilmore, İngiltere'de, IŞİD'in strateji değişikliğine gidip gitmediğinin sorgulandığını belirterek, şöyle konuştu:

"Bu kurtarmanın gerçekleşmesini sağlayan Türk yetkililerin diplomatik çabalarını ve müzakerelerini hafife almamalıyız. Rehinelerin kurtarılması IŞİD’in kararıyla olmadı, Türkiye’nin diplomatik müzakere becerileri sayesinde gerçekleşti. Türkiye’den alınacak dersler var. Önemli olan rehinelerin kurtarılmış olmasıdır. Türk yetkililere rehinelerin kurtarılmasından dolayı haklarını teslim etmek gerekir."

"IŞİD'in paraya ihtiyacı yok"

Türkiye'nin uluslararası arenada önemli bir oyuncu ve NATO'nun ikinci büyük ordusuna sahip olduğunu vurgulayan Gilmore, Türkiye'nin IŞİD tarafından tutulan İngiliz rehineler konusunda İngiltere'ye yardım etmesine ihtiyaç olduğunu dile getirdi. 

Gilmore, İngiliz rehinelerin kurtarılmasında, İngiliz istihbaratının kesinlikle Türkiye ile temas halinde olacağını düşündüğünü ifade ederek, İngiltere'nin Türkiye'nin "tedbirli olun" gibi uyarılarına kulak vermesi gerektiğini kaydetti. Türkiye'nin rehinelerini nasıl kurtardığını herkesin merak ettiğini söyleyen Gilmore, "Görünen o ki, müzakereler yapıldı ama fidye ödenmedi. Gerçek şu ki, Türkiye son derece iyi bir iş başardı. Rehineler için para ödenmemiş olması mümkün. Çünkü IŞİD’in artık paraya ihtiyacı yok" dedi. 

"Batılı rehinelerin kurtarılma ihtimalleri düşük"

Cambridge Üniversitesi ve Dış Politika Merkezi'nde araştırmacı olan Ziya Meral de Türk rehinelerin kurtarılmasının büyük bir başarı olduğunu dile getirerek, "Daha önce başka rehineleri ekran karşısında öldürebilen bir örgütten 49 kişiyi sağ salim, askeri bir operasyona girmeden alabilmek başarıdır" dedi.

Meral, hiçbir ülkenin rehine ve istihbarat operasyonlarını detaylarının açıklamadığına dikkati çekerek, bunun nedenleri arasında başka fidye olaylarına neden olmaması, güvenlik birimlerinin çalışma şekillerinin ortaya çıkmaması gibi nedenlerin bulunduğunu dile getirdi.

Operasyonun, Türkiye'nin kendi istihbarat kaynaklarıyla yapılmış gibi gözüktüğünü ifade eden Meral, "Bölgedeki en büyük Müslüman ülkelerden biri olan Türkiye'den diplomatların rehin tutulması ile Batılı rehinelerin tutulması farklı dinamikler. Çünkü Türk diplomatlar öldürülseydi, IŞİD Müslüman dünyası içerisinde büyük bir tepkiyle karşılaşacaktı ve büyük zarar görecekti. Bu anlamda, Batılı rehinelerin kurtarılma ve salıverilme ihtimalleri, Türk rehinelere göre çok düşük" diye konuştu.

Yakın Doğu ve Körfez Askeri Analizler Enstitüsü (INEGMA) Araştırma Direktörü Theodore Karasik de Türk rehinelerin kurtarılmasının nedeninin, IŞİD’in Türkiye’yi ABD’nin öncülüğündeki koalisyonun dışında tutmak olduğunu düşünmediğini kaydetti. Karasik, Türkiye'nin Sünni aşiretlerle olan ilişkilerinin kurtarma operasyonunda önemli rol oynadığını belirtti. 

IŞİD bu ay içerisinde İngiliz rehine David Haines’in infaz görüntülerini yayınlamış, bu görüntülerdeki ikinci kişinin, örgütün hala elinde tuttuğu 47 yaşındaki İngiliz yardım görevlisi Alan Henning olduğu anlaşılmıştı. IŞİD'in ayrıca, rehin tuttuğu ABD'li gazeteciler Steven Sotloff ile James Foley'i başlarını keserek öldürdüğü ortaya çıkmıştı.

ABD’li uzmanlardan Türk istihbarat güçlerine övgü

ABD düşünce kuruluşlarından Hudson Enstitüsü Siyasi-Askeri Analizler Merkezi'nin Direktörü Richard Weitz, Musul’da alıkonulan Türk vatandaşlarının kurtarılmasında Türkiye’nin izlediği stratejiyi överek, "Çözümün iyi olduğunu düşünüyorum, çünkü rehinelerin hayatlarını kurtardı. Her anlamda iyi bir operasyondu" dedi.

AA muhabirinin konuya ilişkin sorularını yanıtlayan Weitz, rehinelerin kurtarılmasında Türk yetkililerin başarısına dikkati çekti. Terör örgütlerinin ellerindeki rehinelerin özgürlüklerine kavuşturulmasına yönelik yürütülen askeri operasyonların neticelerine bakıldığında, karmaşık sonuçların görüldüğünü belirten Weitz, "Rehineleri kurtarmak zordur, çoğunlukla kurtaramazsınız. Eğer rehine tek bir bireyse genellikle nerede olduğunu dahi bilmezsiniz. Çoğu vakada iyi bir çözüme sahip değilsinizdir" diye konuştu.

Riskli operasyondan alınlarının akıyla çıkan Türk yetkililerin izlediği stratejiyi örnek gösteren Weitz, "Çözümün iyi olduğunu düşünüyorum, çünkü rehinelerin hayatlarını kurtardı ve herhangi bir askeri operasyon yoktu. Her anlamda iyi bir operasyondu" ifadesini kullandı.

"Başarılı olan operasyonlar nadirdir"

ABD’nin eski başkanlarından Ronald Reagan döneminde terörizmle mücadele komitesinde görev alan ABD’nin eski Bağdat Büyükelçisi Edward Peck de rehinelerin askeri operasyonlarla kurtarılabileceğine vurgu yaptı. "Ancak başarılı olan operasyonlar çok nadirdir" diyen Peck, insanlar rehine olarak tutulurken onları kurtarmak istediğinizde, rehineleri alıkoyanların onları serbest bırakmak yerine öldürmeye meyil ettiğine dikkati çekti. Peck, "Türk rehinelerin serbest bırakılmasına sevindim, bu iyi bir şey. Türkiye’nin burada hoşnut olmasından ben de mutluyum ancak karşılığında bir şey vermeden bunu düzenlemiş olduklarına yönelik biraz endişeliyim" diye konuştu.

"Kurtarma operasyonu yaptıysanız bu sonuç iyi"

Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi (CSIS) uzmanı Anthony Cordesman da Türk yetkililerin, yürüttükleri operasyonla ilgili bilgi paylaşmaktan kaçındığına değindi. "Rehinelerin serbest bırakılmasındaki gerçeklerin ne olduğunu konusunda hiçbir fikrim yok" diyen Cordesman, "Eğer bir kurtarma operasyonu yaptıysanız, bu sonuç iyi bir şey ama anlaştıysanız değil, bunu bilemiyoruz şu anda" dedi.