Dikkat edin göreceksiniz ki nerede mutlu başarılı ve güçlü insan var onların ortak noktası etkili iletişim becerilerine sahip olmaları vardır. Etkili iletişim, etkin dinlemekle mümkündür. İletişim anında bir konuşur iki dinleriz.
Anlamasına Dinleyin
Etkin dinlemek için çekin aradan kendinizi beyninizle değil, kalbinizle dinleyin. Empatiyle dinleyin. Empatik dinleme; o ne düşünüyor, ne hissediyor onu anlamaya çalışmaktır. Ötekileştirmeden, sorgulamadan, öğüt vermeden, eleştirmeden, seçicilik yapmadan, “aynı fikirdeyim”, “farklı düşünüyorum” demeden olduğu gibi dinleyin. Dinleme anında İç dünyanızın sesini keserek, duygularınızı kontrol ederek dinleyin. Sadece anlamasına dinleyin. Anlamasına dinlemek yerine ne cevap vereceğimizi düşünmek, söz kesmek sağlıksız iletişimdir. “Seni anlıyorum” deyiniz. “Seni anlıyorum” demeniz ise, onaylamak, aynı fikirde olmak demek değildir. Dinleme anındaki bakışlarınız, davranışınız duruşunuz onda kabul edilmişlik, önemsenmiş ve umursanmış olduğunu ortaya koyduğundan rahatlama güven ve sempati oluşturur.
Dinlenilen Kişi Sorunlarını Çözer
Etkin dinlenilen kişi en önemli psikolojik ihtiyaç olan tanık olunmayı yaşar.
Dinleme başlı başına önemli bir iştir, yaşamla danstır. Önemsenerek dinlenildiği için rahatlayan kişi kendi duygu ve düşüncelerinin farkına daha çok varmaya başlar. Farkındalığı artan kişinin zihnine çözüme ilişkin veriler gelmeye başlar ve çözüme ulaşır. Bulunan çözümü paylaşan kişi mutludur, öz güveni artar. Dinlenilmenin ne olduğunu anlayan kişinin diğer kişilerle etkin iletişim kurma becerisi artar.
*Etkin dinleyen anne baba çocukları için rol modeldir.
*İletişim sorunları çoğunlukla dinleme problemlerinden kaynaklanmaktadır. İletişim dinleme eğitimle geliştirilebilen beceridir.
Geri Bildirim Önemli
* Ne ifade ettiğimiz ile ne ifade etiğimizi zannettiğimiz, ne anladığı ile ne anladığını zannettiğimiz arasında farklar olabilir. İletişimin anlamı geri bildirimdedir. Onun ne anladığını anlamamız önemlidir. “Benim ne söylemek istediğimden tam olarak ne anladın?” sorusu ile geri bildirim alabiliriz.
* Dinlenilen kişinin aktarmaya çalıştığı duygu ve düşüncelerini tam anlamak ve hatırlamak önemlidir. Bunun için dinlemeye istek, konuşana ilgi göstermek önemlidir
Dinleme anında;
*Söylenilenleri duyabilmeli, dikkatini karşısındakine verirken ona bakmalı etkili baş hareketleri ve uygun kısa sözler söyleyebilmeli; “evet, anlıyorum, aa öylemi, çok üzülmüşsün, bu durumdan sevinmiş olmalısın, hımm vb”
*Anlayamadığı yerleri tam anlamaya çalışmalı. Açıkça ifade edilemeyenleri, ima, kinaye, satır aralarında verilmek istenen mesajlar anlaşılmaya çalışılmalı. “Bunu mu demek istedin, tam ne anlamam lazım?”
*Dinleme anında akıl okuyuculuğu ve onun ne konuşacağı hakkında tahminde bulunmamalıdır.
*Bakışlarımız özellikle gözlerini takip etmeli çünkü göz iç dünyamızı yansıtandır. Duruşumuz ona yönelik, anladığımızı ortaya koyan; yukarı, aşağı baş hareketlerimiz olumlu etki yapar.
*Dinleyici oluşacak karışıklığın netleştirmek için soru sorabilmelidir.
*Beden dilimizin uyumlu olması güven ve sempati yaratır.
*İnsanların etkili dinlemesinin şartlarından biri de doluluğunun azaltılmasıdır. Tamamen kendisiyle dopdolu insanın başkasını dinlemeye yer kalmıyor.
Dinleme anında olumsuz davranışlar
*Bakışlarla bozmak, boş bakmak, bakmamak, gözlerin sık sık kaçırılması, dik dik bakmak, sorgulayan şüphe içeren bakışlar.
*Beden merkezinin kişiye doğru olmaması
*Konuşan kişiden daha yüksek ya da düşük seviyede kalmak
*Jest ve mimik kullanımında aşırılık ve ya azlık
Nasıl Dinliyorsan, Öylesindir
*İki kişinin birbirlerini dinleme davranışlarından o iki kişi arasında gelişen ilişkinin sağlıklı olup olmadığı hakkında çok şeyler söyleyebiliriz
*Dinlemek le ya var edersiniz, ya yok, ya da yaralarsınız
*Geçmişimizi gözlemlediğimiz zaman sorunların ve anlamadığımız yönlerin temelinde kendimizi anlamadığımız ortaya çıkar. Yani kendimizi dinleme konusun da eksikliklerimizden bahsedebiliriz.
Dinlemek Tanıklık Etmektir.
*Gerçekten dinleme bir tanıklık sürecidir. “Laf göze anlatılır, dinlerken bana bak” derken adam tanık istiyor. Ve gözler insanın iç dünyasını yansıtır. Gözler insanın özünü, canını var oluşunu yansıtır. Ve onun tanıklığını istiyoruz. Doğamızda olan şeylerin en katıksız olanını çocuk davranışlarından gözlemleriz. Çocuğumuz bize bir şey anlatırken tv ye bakıyorsak, gelir elleriyle yüzünü kendisine çevirir.
Nasıl Konuşalım ki İnsanlar Bizi Dinlemek İstesin?
Etkin dinlemede etkili konuşmada etkili insan olmakla mümkündür.
Sizi dinleyen kişi; dedikodu yaparsanız, yargılamada bulunursanız, olumsuz konuşma, şikayet etme, mazeret üretme ve gerçeklerden kopuk dogmatik fikirlerinizi dinlemekte zorlanabilir. Ses tonununuz dinlenilmenizde bir faktördür.
