Deprem öncesi parametreler

Hayat ters köşe yapıyor herkesi hiç umulmadık bir anda!

Yaşamlar değişiyor, yaşamlar bitiyor, başka başka yaşamlar yön buluyor enkaz altında. 

Neyin ne olacağını hiç bilmeden, her şeyin an meselesi olduğunun bilincinde, her şeyin bir anda değişebileceğini bilerek ilerliyoruz hayatımızda. 

Gün geçmiyor ki bir doğal afet haberi ile derinden sarsılıyor, çaresizce düşüncelere dalıyoruz. 

Yaşadığımız depremlerin ardı arkası kesilmezken, yağmur, dolu, sel felaketlerine hep birlikte şahitlik ediyoruz.  

Hava olaylarında meteoroloji sayesinde önceden bilgilenerek önlem alabiliyoruz. 

Peki sismik hareketler? 

Depreme ne kadar hazırlıklıyız? 

İşte tam da böyle bir günde, araştırma yaparken karşılaştığım bir yazının herkes tarafından okunması ve bilgi edinmesi gerektiğini düşünerek yazıyı aynen sizlerle paylaşıyorum.

Reşat Dengiç; hazırlamış olduğu yazıda şöyle diyor.

‘Ben 17 sene evvel aylar süren bu çalışmamı bitirdiğimden beri bu parametreleri defalarca her ortamda paylaşmaktan bıkmadım bıkmayacağım da... Bu sayede son 17 yılda insanlarımız bu konuda bilinçlenmeye başladı ve amacıma ulaşmış oldum. Bir kez daha sizlerle paylaşıyorum bunu.

En iyi deprem habercisi: Doğa

Fay hattının kırılacağı bölgeyi ani bir sis kaplıyor 

Doğada ve hayvanların davranışlarında meydana gelen değişimlerin, bir saat ile üç ay öncesinden depremi haber verdiğine inanılıyor.

Doğa ve canlılardaki ani değişimlerin, depremi önceden haber verdiğine inanılıyor. Depremden bir, üç gün önce böcek ve hayvan davranışlarında, bir saat ile bir hafta önce gökyüzünde, bir, üç ay önce bitki ve ağaçlarda, bir saat ile iki hafta önce deniz ve göllerde, bir saat ile üç ay önce yeraltı sularında çeşitli değişiklikler gözleniyor. 

Çoğu zaman anlam verilemeyen bu değişimler şöyle sıralanıyor: 

• At, eşek ve inekler iplerini koparıyor, ahır kapılarından dışarı çıkmak istiyor ve tepelere doğru koşuyorlar. 

• Tavşan ve fareler binaların üst katlarına kaçışıyorlar, direklere tırmanıyorlar ve yere inmek istemiyorlar. 

• Domuzlar toprağı delicesine eşeliyorlar. 

• Kediler, kutu ya da çöp bidonu içine giriyorlar, top gibi sıkışıp titriyorlar. 

• Köpekler, korku dolu hiç durmadan havlıyorlar. 

• Balıklar, göl ya da deniz tabanının ısınması sonucu yüzeye yakın yüzüyor, nedensiz bir şekilde ölüyor ve karaya vuruyorlar.

Yengeçler plaja çıkıyor 

• Ördek, kaz ve kuğular, göle girmek istiyorlar. Göldekiler de ölüyor. 

• İpek böcekleri arka arkaya diziliyorlar. 

• Yengeçler plajda dolaşıyor. 

• Martılar gruplar halinde karaya doğru uçuyorlar. Karada da gürültülü bir şekilde bağırarak çember oluşturarak uçuyorlar. 

• Büyükbaş hayvanlar depremden üç, dört gün önce elektromanyetik ışınlardan etkilenmeye başlıyorlar. 

• Depremden bir, üç ay öncesinde meyve ağaçları erken çiçek açıyor ve erken meyve veriyor. 

• Ot ve ağaçların dallarının yüzeyleri kızarıyor ve yanıyor.

Doğanın Richter ölçeği karıncalar 

Deprem öncesi değişen hayvan davranışlarından en önemlisi karıncalarda görülüyor. Bir apartmanın üçüncü katında aniden çoğalan karıncaların dikkatlice izlenmesi öneriliyor.

Çünkü karıncalar deprem öncesi yuvalarını terk ediyor, ateş üstünde gibi yürüyor, zincir oluşturuyor ve küme küme toplanıyorlar. Kümelerdeki karıncaların yüzde 80’inin ölmesi depremin şiddetinin de artacağına işaret ediyor.

Gökyüzü değişimleri 

• Güneşin doğuşunda ve batışında ortaya çıkan ışık huzmeleri, depremden önce görülüyor. 

• Yanan bir kibrit alevi gibi alev topu gözleniyor. 

• Fay hattının kırılacağı bölgeyi ani bir sis kaplıyor. 

• Olağan dışı mor, yeşil, kırmızı, mavi, pembe renkli yıldırımlar meydana geliyor. 

• Açık havada yeşil, siyah ve mavinin egemen olduğu kısa gökkuşağı oluşuyor. 

• Havada aşırı sıcak ve sıkıntı meydana geliyor. 

• Parlak bir gökyüzü içinde yıldızlar elle tutulacak kadar yakın görünüyor. 

• Yerden anlam verilemeyen bir uğultu duyuluyor.

Sularda değişim 

• Depremden bir, iki hafta önceden kıyıları deniz basar. 

• Bir, beş saat öncesinden deniz kıyıdan çekilir. 

• Bir, beş saat öncesine kadar çarşaf gibi düz olan denizde, gemi geçmiş gibi dalgalar oluşur. Deniz çarşaf gibi düzgün olur. 

• Deniz, kuyu ya da gölde bolca hava kabarcığı görülür. 

• Deniz tabanındaki ısınmadan dolayı suyun ısısı da normalin üzerine çıkar.

Yeraltı sularında değişim 

• Su basıncında 1-1.5 barlık artış meydana geliyor. 

• Su olağan sıcaklığın bir, iki derece üzerinde ısınıyor. 

• Bir, iki hafta öncesinden yeni kaynak oluşuyor ya da var olan kaynak kuruyabiliyor. 

• Karbondioksit, metan ve özellikle radon gazı içeriği artıyor, kuyuları sis kaplıyor.

• Suyun tadı acılaşıyor ya da tatlılaşıyor. 

• Sudan çürük yumurta ve kükürt kokusu geliyor. 

• Radon, civa, helyum, karbondioksit artışı gözleniyor. 

• Su içinde hava kabarcıkları oluşuyor.

• Dere suları kesiliyor, kuruyor ya da çoğalıyor.

Gökyüzündeki değişimler (1 saat - 1 hafta öncesi)

Deprem ışıkları: Güneşin yeni doğup batışı gibi ışık hüzmeleri görülür. 

Alev topları: Yanan bir kibrit alevi gibi alev topu görülür. 

Deprem Sisi: Kırılacak bölgeyi ani bir sis kaplar. 

Yıldırımlar: Olağan dışı mor, yeşil, kırmızı, mavi, pembe renkli oluşumlar görülür.

Gökkuşağı: Açık havada kısa gökkuşağı oluşur. Bunda yeşil, siyah, mavi renk egemendir. 

Hava sıcaklığı: Havada aşırı sıcak ve sıkıntı meydana gelir. 

Ay, yıldızlar: Parlak bir gökyüzü içinde yıldızlar elde tutulacak kadar yakın görünür. 

Uğultu: Yerden anlam verilemeyen bir uğultu duyulur.

Böcek ve hayvan davranışları (1 saat - 3 gün öncesi)

At, eşek, inek: İplerini koparırlar. Ahır kapılarından dışarı çıkmak isterler. Tepelere doğru koşarlar. 

Tavşan ve fare: Binaların üst katlarına kaçışırlar. Direklere tırmanırlar. Yere inmek istemezler. 

Domuzlar: Hızla yukarıya doğru koşarlar. Toprağı delicesine eşelerler. 

Kediler: Kutu ya da çöp bidonu içine atlarlar. Top gibi sıkışıp, şiddetle titrerler. 

Köpekler: Korku dolu hiç durmadan havlarlar. 

Balıklar: Göl ya da deniz tabanının ısınması sonucu yüzeye yakın yüzerler. Yılan balıkları ortadan kaybolur. 

Ölü balık: Balıklar nedensiz bir şekilde ölür ve karaya vururlar. 

Ördek, kaz, kuğu: Göle girmek istemezler. Göldekiler ölebilir. 

İpek Böcekleri: Arka arkaya dizilirler. 

Yengeç: Plajda yengeçler dolaşır. 

Martılar: Gruplar halinde karaya doğru uçarlar. Karada gürültülü bir şekilde bağırarak çembersel uçarlar. 

Büyükbas hayvanlar: 3-4 gün önce elektromagnetik ışınlardan etkilenmeye başlarlar. 

Karıncalar: Deprem öncesi hayvan davranışlarında belkide en önemlisi “Karıncalardır”. Eğer eviniz 3. katın üstünde ise ve dairenizde karınca sayısında büyük bir artış olmuşsa, onların davranışlarını izlemek akıllıca olabilir; 

a) Yuvalarını terk ederler, 

b) Yürüyüşlerinde değişiklik olur (ateş üstünde gibi yürürler) 

c)Zincir oluştururlar 

d)Küme küme toplanırlar 

e)Kümelerde kendiliğinden ölüm sayısının artması magnitude’un büyüyeceği anlamına gelir. (M6.5-7.0 gibi depremlerin hemen öncesinde bütün kümelerin %80’I ölür).Bu etap öncesi mutlaka su deneyini yapınız...

Bitki ve ağaç değişimleri (1 - 3 ay öncesi)

Meyve ağaçları: Erken çiçek açar ve erken meyve verir.

Ot ve ağaç dalı: Yüzeyleri kızarır, yanar.

Deniz ve göl değişimleri (1 saat - 2 hafta öncesi) 

Su basması: Bir iki hafta önceden kıyıları deniz basar. 

Su çekilmesi: 1 ile 5 saat öncesinden deniz kıyıdan çekilir. 

Dalgalar: 1 ile 5 saat öncesine kadar çarsaf gibi düz olan denizde, gemi geçmiş gibi dalgalar oluşur. 

Düz deniz: Deniz çarşaf gibi düzgün olur. 

Hava kabarcığı: Deniz, kuyu ya da gölde bolca hava kabarcığı görülür. 

Isınma: Deniz tabanındaki ısınmadan dolayı suyun ısısı da normalin üzerine çıkar.

Yeraltı suları değişimleri (1 saat - 3 ay önceden)

Su verimi: 1 ile 4 litrelik verim artışı olur. 

Basınç artışı: Su basıncında 1-1.5 barlık artış olur. 

Su sıcaklığı: Olağan sıcaklığın 1-2 derece üzerinde ısınır. 

Yeni kaynak: 1 ile 2 hafta öncesinden yeni kaynak oluşur ya da var olan kaynak kuruyabilir. 

Su gazları: Karbondioksit, metan ve özellikle radon gazı içeriği artar. Kuyuyu sis kaplar. 

Su tadı: Su acılaşır ya da tatlılaşır. 

Suda koku: Çürük yumurta ve kükürt kokusu gelir. 

Su kimyası: İletkenlik, radon, civa, helyum, karbondioksit artışı gözlenir. 

Kabarcıklar: Su içinde hava kabarcıkları oluşur. 

Dere suları: Kesilir, kurur ya da çoğalır.

DEPREM PARAMETRELERİ MEMELİLER

İnsan: İştahsızlık, mide bulantısı, kusma, burun kanaması, baş dönmesi, sinir bozukluğu, tansiyon yüksekliği, kalp rahatsızlığı, esneme. Devamlı uyuma isteği.

Köpek: Çok yüksek sesle, uluma ve ağlama, havlayarak sahibini bina dışına çıkarma, bir şey yememe, tek doğrultuda koşturup geri dönme, toprağı kazma, göğe bakma, yeri dinleme, sahibini ısırma, ortadan kaybolma, kümeleşme.

Kedi: Evi terk etme, ortadan kaybolma, huzursuz ve hazince ağlama, yavrusunu bina dışına taşıma, tırmanma, karın üzeri yerde sürünme, sahibinin kucağından inmeme, sahibini ısırma, yemek yememe. Kutu ya da çöp bidonu içine atlama. Top gibi sıkışıp, şiddetle titreme.

Büyükbaş hayvanlar: 3-4 gün önce elektro magnetik ışınlardan etkilenmeye başlarlar.

Koyun: Hazince meleme, kümeleşme.

İnek: Böğürme, kümeleşme, tek doğrultuda dizilme, otlaktan ahıra dönmemekte ısrar, sağılırken saldırganlaşma, sahibine yakın durma isteği.

At, eşek, inek: Tepinme, horuldama, sıçrama, çiftlikten kaçma. Ahır kapılarından dışarı çıkmak isteme. Tepelere doğru koşma.

Yarasa: Dinlenmeksizin daire çizerek uçmak

Tavşan ve fare: Yapıların üst katlarına kaçışırlar. Direklere tırmanırlar. Yere inmek istemezler.

KUŞLAR

Horoz: Zamansız ötme, tek doğrultuda yukarı doğru sıçrama, telaşla çığlık atma, çırpınma.

Muhabbet Kuşu: Yüksek sesle ötme, çırpınma, gece bile uçma ve yürüme, yememe, neşeli ötmeme.

Martı: Çembersel olarak uçarlar.Gökyüzünde ağlama, gece bile denizden karaya doğru uçma, çatılarda kümeleşme.

Karga: Garip bir şekilde bağırma, pencerelere ve arabaların metalik kısımlarına pike yapma, hava sıcak olmasına rağmen çatılarda kümeleşme.

Kırlangıç: Dinlenmeksizin dairesel olarak uçma, göç zamanı olmamasına rağmen tek doğrultuda göç.

Ördek, kaz, kuğu: Göle girmek istemezler. Göldekiler ölebilir.

BALIKLAR

Balıklar: Göl ya da deniz tabanının ısınması sonucu yüzeye yakın yüzerler. Yılan balıkları ortadan kaybolur.

Ölü balık: Balıklar nedensiz bir şekilde ölürler.

SÜRÜNGENLER

Yengeç: Plajda yengeçler dolaşır. Deniz diplerindeki doğal ortamları terk ederek deniz ortasında yüzme, deniz kıyısında ölü yengeç kümeleri.

Kertenkele: Evleri istila etme.

Yılan: Toprak altında çıkarak yeryüzünde kümeleşme

Kurbağa: Neşeli ötmeme, doğal ıslak ortamlarından taş üstüne ya da kuru otlara çekilme, evlere kadar tırmanıp, camlara yapışma.

BÖCEKLER

Sivrisinek: Ortadan kaybolma ya da aşırı çoğalma.

Sinek: Ortadan kaybolma, insanlara yapışma ve saldırgan biçimde ısırma, dönerek uçma ve vızıldama.

İpek Böcekleri: Arka arkaya dizilirler.

Arı: İnsanları saldırarak sokma, vızıldama.

Karınca: Yavrularıyla birlikte yuvayı terk etme ve ağaçlara tırmanma, evleri istila.

Örümcek: Evleri istila,

Çekirge: Hiç ötmeme, kümeleşme,

Hamam böceği: Üst kat evlere kadar çıkarak pencerelerde kümeleşme

Yer solucanları: Ev içlerine girme.

GÖLYÜZÜ ve ATMOSFERDEKİ ANORMALLİKLER

Işıma: depremden hemen önce başlayıp deprem anına kadar görülen kırmızı, mavi ve yeşil renkli ışımalar

Sis: Depremden birkaç saat önce siyah - gri renkle başlayıp deprem sırasında aniden bastıran yoğun şekilde sis.

Bulut: Depremden bir ile 12 saat önce görülebilen çizgiler halinde dizilmiş bulutlar.(Kenarları  taras, saçaklı görünüşlü)

Gökyüzü: Kızıl, pembe, kırmızı, turuncu renkli gökyüzü 7’den büyük depremden bir iki ay önce, 4 büyüklüğündeki depremlerden ise 7 - 8 gün önce görülebiliyor.

Ay: Sönmüş ya da kırmızı renkli ay depremden bir gün önce ortaya çıkabiliyor.

Ateş topları: Ufo olarak yorumlanan kırmızı, mavi, yeşil ya da floresan lamba ışığı parlaklığında ateş topları bir ay öncesinde görülebiliyor. Sürekli ufolarla karıştırılan bu ışıma ve ışık oyunlar tamamen çalışmalarımızı kapsayan bir tepkimedir.Faylardaki gerilmeden dolayı ortaya çıkan elektrik partiküller, ısı sonucu oluşan su buharına tutunarak yükselmeye başlıyor ve belli bir yükseklikte soğuk hava ile karşılaşan su buharı kaybolarak içindeki partikülleri serbest bırakıyor.Bu serbest bırakış esnasında oluşan ışıma daha çok gece görünebiliyor. Yüzlercesinin aynı anda gerçekleştirdiği bu olaydaki ışık sönümlenmesi, hızı insan gözü tarafından bir ışık topu gibi göründüğü için sürekli olarak ufo olayları ile karıştırılıp yanlış bilinçlenmelere ve tepkilere neden oluyor. Bu türden olaylar depremden kısa bir süre önce başlayıp, depremden sonra da bir miktar devam edip sonra bitiyor.

Yıldız: Yere çok yakın, çok sayıda ve çok parlak yıldızlar depremden bir gün önce ortaya çıkıyor.

Rüzgar: Aniden çıkan, çok şiddetli esen, yazın bile üşüten rüzgar depremden 10 - 12 saat önce ortaya çıkıp bir kaç dakika kala bitebiliyor.

Hava: Uzun süren aşırı sıcak, nemli, yağmursuz, rüzgarsız ve çok sıkıcı havalar

DENİZ ve KARADAKİ ANORMALLİKLER

Deniz, kuyu, kaynak ve kaplıca sularında sıcaklık artışı, ani ve sebepsiz dalgalar, deniz dibinde hareketlenme, deniz suyu yüksekliğinde artış, deniz kıyısında çamurlaşma ve midye, yosun, balık ve ölü yengeçlerde birikim, deniz dip balıklarının denizin orta ve yüzeyinde yüzmesi, deniz kıyısında kümeleşmiş balıkların insanlardan ürkmemesi, kümeleşmiş yunus balıklarında panik halinde göç, depremden 7 - 8 gün önce balıkçı kayıtlarına göre yakalanan balık miktarında önemli bir artış. Karada toprak altından gelen deniz dalgası sesi.

DENİZ VE GÖL DEĞİŞİMLERİ

Su seviyesi: Alçalma, yükselme

Su basması: Bir iki hafta önceden kıyıları deniz basar.

Su çekilmesi: 1 ile 5 saat öncesinden deniz kıyıdan çekilir.

Dalgalar: 1 ile 5 saat öncesine kadar çarşaf gibi düz olan denizde, gemi geçmiş gibi dalgalar oluşur.

Düz deniz: Deniz çarşaf gibi düzgün olur.

Hava kabarcığı: Deniz ya da gölde bolca hava kabarcığı görülür.

Isınma: Deniz tabanındaki ısınmadan dolayı suyun ısısı da normalin üzerine çıkar.

KUYU, KAPLICA SULARI

Terkiplerinde değişiklik, alçalma, ya da yükselme, ısı değişimi

YER ALTI SULARI DEĞİŞİMLERİ

Su verimi: 1 ile 4 litrelik verim artışı olur.

Basınç artışı: Su basıncında 1-1.5 barlık artış olur.

Su sıcaklığı: Olağan sıcaklığın 1-2 derece üzerinde ısınır.

Yeni kaynak: 1 ile 2 hafta öncesinden yeni kaynak oluşur ya da var olan kaynak kuruyabilir.

Su gazları: Karbondioksit, metan ve radon gazı içeriği artar.

Su tadı: Su acılaşır ya da tatlılaşır.

Suda koku: Çürük yumurta ve kükürt kokusu gelir.

Su kimyası: İletkenlik, radon, cıva, helyum, karbondioksit artışı gözlenir.

Kabarcıklar: Su içinde hava kabarcıkları oluşur.

Dere suları: Kesilir, kurur ya da çoğalır.

EV ALETLERİNDE GÖRÜLEN AKSAMALAR

Kuvars saat: Şaşırtıcı bir biçimde normalden ileri ya da geri kalması.

Floresan lamba: Depremden birkaç dakika önce ani voltaj düşüklüğü nedeniyle sönükleşme ya da ani parlama.

Telsiz: Parazitleşmeler nedeniyle konuşmaların dinlenememesi.

Telefon: Depremden birkaç dakika öncesinde telefonun kendiliğinden çalması.

Cep telefonu: Ani şarj bitmesi, tarihinde , saatinde değişmeler. Depremden birkaç dakika öncesinde cep telefonu üzerindeki küçük renkli lambaların, yanıp sönme frekansının değişimi, deprem sırasında ışık yayması.

Araba motoru: Depremden birkaç dakika önce çalışan motorda anlaşılmaz gürültü, motorun ters yönde döndüğünün fark edilmesi.

Oto teybi: Hafıza karışıklığı, kanal atlama.

Radyo: Parazitleşme, kendiliğinden kanal karışıklığı, yankılanma.

Televizyon: Depremden günler önce başlayan parazitleşme, kendiliğinden kanal atlama, ses şiddetinin kendiliğinden yükselip alçalması, uzaktan kumanda aletinin çalışmaması.

Video: Kapalı olmasına rağmen kendiliğinden açılıp kapanma.

Çamaşır Makinesi: Boşaltma motorunun çalışmaması.

Buzdolabı: Normalden çok sessiz çalışırken garip sesler çıkarma.

Pusulalar: kendiliğinden ani sapmalar

BİTKİLERDE GÖRÜLEN SIRADIŞI DAVRANIŞLAR

Meyve ağaçları: Erken çiçek açar ve erken meyve verir.

Ot ve ağaç dalı: Yüzeyleri kızarır, yanar.

Erguvan ağacı: Ağaç yapraklarında normal döneminden önce sararma ve dökülme, bazı türlerinde kuruma.

Begonya: Saksı çiçeklerinde içe doğru kıvrılarak kapanmış ve buruşmuş yapraklar, normalde çiçek açarken deprem öncesindeki yaz çiçeklenme olmayışı.

Yaprağı Güzel: Yaprakların aniden solması, büzülmesi ve kuruması.

Çam ağacı: Yeni sürgün sayısında hızlı artış, dalların gövdeye bağlı kısımlarındaki yapraklarda deprem sonrasında yanık gibi kavrulma tespiti.

Paşa kılıcı: Yeni sürgün sayısında hızlı artış ve hızlı büyüme. Afrika kökenli salon bitkileri ve akşam sefası: Suyu çekilircesine yapraklarda solma.

SON 2 SAAT BELİRTİLERİ

Deprem belirtilerinde son 2 saat: Dikkat edilecek noktalar:

1- Çevre dinlenmesi;

Doğada tam bir sessizlik. Hayvan sesleri olmayacak. Uğultu kesin değil ama olabilir.

2- Gökyüzü izlenmesi;

Gök cisimlerinin yakınlığı, gökte ya da yerde mavi, sarı alev topları.

3- Karıncaların banyo ve wc. lere hücumu ve bir zincir halinde yukarılara, çatıya doğru tırmanmaları. Büyük magnetüd söz konusu ise, % 90 ının kendiliklerinden ölümü.

4- Deniz analarının ışık saçması.

5- Denizde fay geçen yüzeyde görünümün düz, diğer tarafların dalgalı oluşu.

6- Deprem sisi. (Bildiğimiz sis görüntüsü)

7- Emar çekilememesi. 

8- Kuaförlerde fön çekilememesi. Saç tellerinde aşırı elektriklenme nedeni ile.

9- Mıknatısların asılı bulundukları yerden yere düşmesi.) (M7 civarlarındakinde)

(Genelde büyükçe bir mıknatıs buzdolabı kapağına yerleştirilerek gözlem yapılır)’ 

Umarım bu yazıda bahsi geçen parametreler hepimizin aklının bir köşesinde kalır. 

Kim bilir belki de bu yazı sayesinde doğanın söylediklerine daha dikkatli yaklaşmamızı ve karşılaştığımız parametreleri değerlendirmemize neden olur. 

Sevgi ile kalın.