SABAH GAZETE’Sİ’NİN HİKAYESİ!...
Mehmed Şevket Eygi Bey, Yurtdışına çıkarken, Sabah Gazete’si’nin idaresini Hüseyin Hilmi Işık Efendi’nin talebesi’ne emanet etmişti. Neşriyat siyasetini de elbette onlar tevcih ediyorlardı.1970’li yılların sonlarında ve 1971 yılının başlarında, Sabah Gazete’si’nin “Başmakale,” Köşesinde “ Sabah,” imzası altında makale’ler neşr’ediliyordu.Bu makale’lerde,Mesela, “ Cenab-u Hakk, yeryüzüne 2süleyman,” ismiyle üç büyük zât göndermiştir; bunlardan birincisi, Süleyman aleyhiselâm, ikincisi, Osmanlı Sultanı, Kânûnî, Sultan Süleyman Han, üçüncüsü de, Süleyman Demirel,” benzeri fikirler serd’ediliyordu.
Bu kabil yazılar, günün siyasî vasatında, Gazekte’nin okuyucuları tarafından hoş karşılanmadı. Sırf Gazete’ye destek için, reklâm veren firmaylar reklâm’larını kestiler. Zâten, zor durumda olan Gazete, iyice malî muzayaka ıltına girmişti.Şevket Bey buradaki vekillerine yazdığı uzun bir mektupla bu arkadaşları idareden uzaklaştırdı.Bu arkadaşlar bi’lâhere, Enver Ören Bey’in öncülüğünde, bi’lâhere, ismi değiştirilerek “TÜRKİYE;” olan, “ Hakîkat,” Gazete’sini çıkarmaya başladılar.
Bu arkadaşlar Sabah’tan ayrıldıktan sonra, zor durumdaki Gazete daha da zora girmişti. Personel maaşları vaktinde ödenemz, muhtasar vergiler Sosyal Sigorta pirimleri aksar hale gelmişti. Kağıt, ancak, günübirlik te’min edilebiliniyor, ekseriyyetle de refik gazetelerden ödünç alınarak Gazete basılabiliniyordu. Bu durum’da, Gazete’nin Sıkıyönetim İdaresi tarafından kapatılması bir nev’i kurtuluşu olmuştu.
Resmî ilân ve reklâm hakkına sahip günlük mevkûte, herhangi bir sebeble üç gün üst üste neaşriyatına ara vermek durumuyla karşı karşıya kaldığında, resmî ilân ve reklâm alma hak ve imtiyazını kaybediyordu. Ayrıca, 195 Sayılı Basın İlân Kurumu’nun kuruluşu hakkıondaki kanun ve buna bağlı olarak, çıkarılan yönetmelik ve Basın ilân Kurumu Genel Kurul kararları müvacehesinde, 212 kanuna göre, çalışan gazeteciler, fikir işçileri maaş’larını her ayın ilk günü peşin alırlar. Ödenmeyen behergün için, % 5 mürkkep faiz uygulanır. Mütevâz’i ölçülerde, asgarî ücret maaş alan bir fikir işçisi, bir şekilde maaşını alamamışsa, ya da aldığı halde belgeyi maaş bordrusunu imzalamamışsa, aradan geçen müddete bağlı olarak, behergün için uygulanan , % 5 mürekkep faiz ile devrin carÎ rakamlarıyla milyonlarla ifade edilen rakamlara mahkum ettirebilirlerdi.
Diğer taraftan, Basın İlân Kurumu, Resmî ilân ve reklâm imtiyazına sahip gazete’leri en az, altı ayda bir kerre olmak üzere, Basın İlân Kurumu müfettiş’leri tarafından teftiş ederdi.- Bu satır’ların muharriri de bir müddet Basın İlân Kurumu Müfettişi olarak gazeteleri teftiş etmişti.-Bu teftişler sırasında, fikir işçilerinin maaşları zamanında ödenmiş midir? Muhtasar vergiler ve Sısyal Sigortalar Kurumu primleri zamanında ödenmiş midir? Belgeleriyle incelenir, tespitler yapılır, rapor halinde Basın İlân Kurumu alakalı merci’ine sunulur.Bu raporlar müvacehesinde, Gazete’nin resmî ilân ve reklâm basma hakkı, süreli veya süresiz durdurulurdu.
Bu durum müvacehesinde, Sabah Gazetesi, Sıkıyönetim tarafından kapatılmamış olsaydı ve bu arada, Basın İlân Kurumu müfettişleri tarafından teftişe tabi tuktulmuş bulunsaydı, muhtasar vergiler ve Sigorta primleri zamanında yatırılmadığı için, vergi ve sigorta primleri yatırılıncaya kadar ya da takside bağlanıncaya kadar, İlân ve Reklâm basma hakkını kaybedecekti. Bunun için, Sıkıyönetim’in kapatması bir nev’i Gazete’nin kurtuluşu olmuştu.
Dışarıdan, Bugün ve Sabah Gazetesi’nin durumunu ta’kip eden bizler Gazete’nin bu durumundan haberdar olmadığımız için, alakalyı arkadaşlara, Bugün Gazetesi açıldığı halde, Sabah Gazete’si’nin hala niçin kapalı olduğunu sorduğumuzda,” Sıkıyönetim nezdinde bugün müracaatta bulunsak, Gazete hemen açılır, ancak, Gazete’yi açtırmamız halinde devem ettirecek şartlarımız müsaid değil. Muhtasar vergiler ve sigorta primleri ödenemedi, ödenememiş personel maaşları var. Bu durumda Gazete’nin açılması halinde, Resmî İlân ve Reklâm imtiyazını kaybetme rizkiyle karşı karşıya kalabiliriz.
Yardımcı olursanız, ba’zı şartları yerine getirirseniz, Gazete açılır, İmtiyaz hakkının da size devri için, Şevöket Beay’in fikrini alır, vereceği cevaba göre hareket ederiz,” dediler.
Bunun üzerine bir çalışma başlattık; yaptığımız tespitlere göre, Sabah Gazete’sinin İmtiyaz hakkı, 120.000 TL. sermayeli, Oku Gazetecilik ve Matbaacılık Limited Şirketi adına, Fatma Oğuz’a aid,- Fatma Oğuz, Amcaoğlu, Başkomiser, Mustafa Oğuz’un Eşi, Merhum, İsmail Oğuz’un Ablası.- Şirket’in çoğunluk hissesi, Mehmed Şeavket Eygi B.ey’in mu’temed adamı,s Kerameddin Aşmaz Beyi’in üzerined görünüyordu.
Arkadaşlara,Gazete’nin açılması için Sıkıyönetim Komutanlığı neazdinde gerekli müracaatın yapılmasını, Gazekte’nin devamı için gerekli asgarî imkân ve şartları te’min edeceğimizi, Şevket Bey’den gelecek cevabı veğ görüşleri de müzâkere’ye değer bulduğumuzu ifade ettik
Gazete açıldı,25 Kasım 1971’den i’tibaren, Gazete’nin zarûrî te’diyeleri yerine getirmeye başlamıştık. İmtiyaz Hakkı devrinden çok önce, 25 Kasım 1971 tarihinde Sabah Gazete’siniun idaresi ve kontrolü fi’i’len, bize geçmişti. Gazete, 20 Mart 1972 tarihine kadar Yerebatan Caddesi N0: 62’de faaliyyetini sürdürdü
