Hayatımın 2 yılı Bitlis te...
21 yılı da Bolu da geçti..
Demek istiyorum ki karlı bölgelerin sorunlarını ben de bilirim...
Tipi de kalmışlığımla yarım metre öteyi göremediğim de oldu…
Soğukta aldığım nefesin bıçak gibi burnumdan genzime girmesi de…
Hem de -20 derece de…
Bolu da.
* * *
ÇIĞ dediğimiz kardan oluşur…
Sürekli yağan karın kod farkıyla yukarıdan aşağıya kayarak inmesi olayıdır…
Üst üste yağan kar yığınları akışkan, kaygan özelliklidir ve fizik kuralları gereği eğimli ortamlarda, yer çekiminin de etkisiyle ÇIĞ yaratır...
Ne kadar yüksek ya da eğimli de olsa, ÇIĞ olması için yeni kar yağmış olması gerekir…
Yeni yağan ya da yağması devam eden karlı bölgelerde ağırlığı taşıyamayan eğimli mahallerde aşağıya doğru kayma olması ve giderek hızlanması sonucu oluşan ÇIĞ önünde ne varsa sürükleme yapmaktadır…
Oluş pozisyonundan da anlaşılabileceği gibi ÇIĞ özellikle vadilerde, geçiş yollarında olduğu zaman can ve mal kayıpları yaratmaktadır…
Çığ olabilir vadi ve bölgelerde yeni kar yağması durumunda ya da sürekli kar yağan durumlarda geçiş yapılmamalı ve beklenmelidir…
Bu geçiş noktaları tecrübeli vatandaşlar tarafından genel olarak ÇIĞ bölgesi olarak bilinir
* * *
ÇIĞ bölgelerinde geçişler nasıl ne zaman olmalıdır?
Kar yağması durup güneş biraz yüzünü gösterince, en üst karlar biraz sulanıp aşağıya sızdıkça Karlar basılır Ve tutunmaya başlar...
Sulanması nedeniyle altta bulunan eski karlara doğru basılmış bulunan yeni karlar tutunma gerçekleştirdiği için akışkanlığı azalır ve ÇIĞ tehlikesi ortadan kalkar…
İşte bu durum ÇIĞ olmasına fırsat vermez...
* * *
SONUÇ...
Kar yağışında vadi yollarında bulunmamak gerekir...
Yol açım çalışmaları da yapılmamalıdır...
Çünkü...
Yeni yağışlı ve devam eden kar yağışlı vadilerde ÇIĞ olma olasılığı yüksektir.
ÇIĞ gören, tipiye yakalanan. bir kaç metre karlı ortamlarda bir kaç sene yaşayan, buzlu karlı ortamlarda yüz binlerce km araç kullanan biri olarak tecrübelerimi böyle.
Karlı ve soğuk ortamlar nasıl diye merak edenlere bir kitap tavsiye edebilirim…
Jack London - Ataş Yakmak
Öykü kitabı
Temmuz sıcağında okusanız bile üşüyeceksiniz…
