Tasarıyla birlikte ilk gündeme gelen, 16 olan büyükşehir sayısının 29’a çıkacak olması oldu. Bugüne kadar kabuledilen maddelere göre; Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van, büyükşehir belediyesi olacak. Bu illerin, bütçeden daha çok pay alacağı konuşuluyordu. Ancak bu illerde yaşayanları bekleyen asıl konunun yüzde 100 vergi şoku olduğu ortaya çıktı. Bu illerde oturan vatandaşlar, tüm vergileri (emlak vergisi vs.) yüzde 100 zamlı ödeyecek. Vergi şoku esnafı da etkileyecek. Basit usule tabi olan esnaf, gerçek usulde mükellef olacak. Ödediği vergi de yüzde 100 artacak.Belde belediyeleri kapatılacak.(*)
Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırı olarak belirlenecek. Bu illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içinde yer alan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği sona erecek, köyler mahalle olacak, beldeler ise mahalleleriyle birlikte bağlı bulundukları ilçenin belediyesine katılacak. Bu illerin, bucak teşkilatları da kaldırılacak. Bu illerdeki il özel idarelerinin tüzel kişiliği ile İstanbul ve Kocaeli’ndeki orman köyleri de dahil köylerin tüzel kişiliği sona erecek.(*)
Tüzel kişiliği kaldırılan il özel idaresi, belediye veya köy tüzel kişiliklerine şartlı olarak bağışı yapılan taşınır ve taşınmazların devrinin yapıldığı kurum veya kuruluş, bunların amacına yönelik kullanılmasını sağlayacak. Maden ruhsatı, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular ruhsatına ilişkin yetki ve görevler, il özel idarelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı illerde, valiliklerce yürütülecek.. Büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri arasından hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili anlaşmazlık çıkması halinde, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkili olacak.
Büyükşehir ve ilçe belediyeleri, amatör spor kulüplerine nakdi yardım yapabilecek. Bu belediyeler; sağlık, eğitim, kültür tesis ve binalarının yanı sıra mabetlerin de yapım, bakım ve onarımını sağlayacak. Belediye ve bağlı idareler, meclis kararıyla mabetlere indirimli bedelle ya da ücretsiz olarak içme ve kullanma suyu verebilecek.(*)
Belediyelerin tahsil ettiği otopark gelirleri 45 gün içinde büyükşehir belediyesine devredilecek, bu gelirler otopark inşası dışında kullanılmayacak. Genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının; yüzde 2,85’i yerine yüzde 1,50’si büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 2,50’si yerine yüzde 4,50’si büyükşehir ilçe belediyelerine ve yüzde 1,15’i yerine yüzde 0,5’i il özel idarelerine ayrılacak. Büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde ayrılma yoluyla yeni bir belde kurulmasında yeni kurulacak belde için aranan 50 binlik nüfus kriteri, 20 bine düşecek. Belediye sınırları içinde nüfusu 500’ün altında mahalle kurulamayacak.(*)
Yol, kanalizasyon ve su tesisleri harcamalarına katılma paylarının, mükelleflerden alımı meclis kararına bağlanacak. Vali ve büyükşehir belediye başkanlarına diplomatik pasaport verilecek. Mahalli idare birliklerinin taşıtlarına vergi muafiyeti getirilecek. Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köyler; personelini, taşınır ve taşınmazlarını, iş makineleri, diğer taşıtları, kamu kurum ve kuruluşlarına olan alacak ve borçlarını, katılacakları ilçe belediyesine tasarının yayımlandığı tarihten itibaren 1 ay içinde bildirecek. 29 ilde tüzel kişiliği sona eren mahalli idareler, ilk mahalli idareler seçimiyle birlikte tüzel kişiliklerini kaybedecek.(*)
Buraya kadar yazdıklarım taslak hakkında basında yer alan bilgilerdi. AKP’nin kendi içinden de tepki alan yasa bir AKP milletvekilinin “Bu yasa ile Kürdistan devleti mi kurduracaksınız” şeklinde tepkisine sebep oldu. Söylentilere göre bütün önleme çabalarına rağmen kapalı toplantılarda AKP milletvekillerinin büyük rahatsızlıkları görülüyor. Mardin Milletvekili Muammer Güler ise “Mardin ve Van’ı kaybederiz” diyerek eleştirmiş.
Bu yasayla merkezi otorite zayıflatılarak, üniter devlet yapısı sarsılmaktadır. Bugün bile birtakım belediyelerin yarattığı sıkıntılar ortadayken, yeni yasayla bölüclüğün nereye varabileceğini siz düşünün.
Irak’ın kuzeyinde kurulan Kürt Yönetiminin elde edeceği petrol gelirlerinin yarattığı zenginliğin çevre ülkelerde bulunan etnik ayrılık yanlılarına da yansımaları olacaktır. Düne kadar uyuşturucu, mazot, sigara, silah vs. kaçakçılığıyla ekonomik güç yaratanlar, bu gelişmeyle legalite kazanarak zenginleştikçe Türkiye’de etkinlikleri artacak ve bunu siyasi güce tahvil edeceklerdir. Yasal zemin de uygun olduğuna göre kimseye söyleyecek bir şey kalmıyacaktır…
KAYNAK….:
(*) Sözcü Gazetesi .…Veli TOPRAK