Asgari ücretin ne kadar olacağının belirlenmesine sayılı günler kala, asgari ücret tartışma konusu olmaya devam ediyor.

Ücret Nedir

“işletmelerin kâr ve zararına bağlı olmayan, işveren tarafından emek

sahibine üretilen malın satışı beklenmeden ödenen, miktarı önceden belirlenmiş bir gelir. 

Bedensel ve düşünsel emeğin bedeli

Üretime emeği ile katılanların üretimden aldıkları pay

Ekonomik açıdan;  “emeğin fiyatı”  

İş hukuku açısından; Emeğin bedensel ve düşünsel faaliyetlerinin karşılığı

Anayasa’nın 55’inci maddesinde yer alan tanımlamaya göre “ücret emeğin karşılığıdır.” 

Asgari Ücret Nedir?

‘İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı olarak ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücrettir’ şeklinde tanımlanmaktadır. 

Bağımlı statüler altında çalışanların, yaşamlarını insan onuruna yaraşır şekilde sürdürebilmelerinde yeterli olabilecek biçimde kamu otoritesi tarafından belirlenen ve hukuki düzenlemeler ile ülke genelinde yürürlüğe konulan en az ücret düzeyi şeklinde de tanımlanır.

Asgari Ücret tespitinde başlıca amaç nedir?

Sosyaldir. Yani adil bir gelir dağılımı hedeflenir. Ancak bu Türkiye için şu ana kadar gerçekleşmemiştir. 

Aynı iş için ödenen ücretleri birbirine olabildiğince yaklaştırmak ve ücretler genel düzeyinin bütün itibarıyla yükselmesi için gereklidir.

Uygun asgari yaşam düzeyi sağlamak.

Düşük ücretleri çalışanın geçimini sağlayacak bir düzeye yükseltmek

Ani ücret düşmelerine karşı çalışanları korumak

“Eşit işe eşit ücret ilkesi” ni uygulamak 

İşverenler arasında haksız rekabeti önlemektir

Asgari Ücret Nasıl Belirlenir?

Ulusal düzeyde, çalışma yaşamı ile ilgili tarafların eşit koşullar altında temsil edildikleri, bağımsız kurul veya komisyonlar aracılığı ile saptanır ve yürürlüğe konur

Asgari ücretin belirlenmesi; Toplu iş sözleşmeleri yoluyla serbestçe veya devletin müdahalesi yoluyla gerçekleşebilir.

Asgari ücreti, yasa gereği 5'er işçi, işveren ve devlet temsilcisi olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirlemektedir. Bu komisyonda, en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için işçi tarafını Türk-İş temsil ederken, TİSK işveren tarafı adına masa bulunmaktadır.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısında Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder, "Hükümet tarafı olarak TÜİK raporlarını gelecek hafta yapılacak komisyonda alacağız. Çıkacak sonucun hayırlar getirmesini diliyorum" şeklinde konuştu. 

TİSK Genel Sekreteri Koç, asgari ücrete ilişkin, "TÜİK verileri gelmeden bir rakam söylemek mümkün değil. Asgari ücret desteğinin devam etmesini talep ettik" dedi. 

Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Nazmi Irgat ise "Asgari ücretle çalışanlardan yine fedakarlık bekleniyor ancak olağanüstü ekonomik koşullardan geçtiğimiz bugünlerde, fedakarlık işçilerden beklenmemelidir." ifadelerini kullanmıştı.

Aylık net asgari ücretin halen 1.603 TL olduğu ekonomik ve sosyal koşullarda sadece tek bir çalışan için hesaplanan yaşama maliyeti 2.385 TL olarak hesaplanmaktadır. Mevcut asgari ücret, dört kişilik bir ailenin asgari aylık gıda harcaması olan açlık sınırını bile karşılamaktan uzak kalmaktadır. Asgari ücret, dört kişilik bir ailenin aylık harcamasına ancak bir hafta yetebilmektedir.

Asgari ücreti yeniden belirleme çalışmalarının sürdüğü günümüzde, fiyat artışları karşısında başta asgari ücret olmak üzere çalışanların gelirleri yetersizdir.

TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu), çalışanların geçim şartlarını otuz bir yıldan bu yana aralıksız olarak her ay düzenli olarak yaptığı “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırması ile ortaya koymaktadır. 

TÜRK-İŞ Araştırmasının 2018 Kasım ayı sonucuna göre:

TÜFE enflasyonu artışı aylık yaklaşık %1,22 ve son on iki aylık yaklaşık % 23,94 olduğu ülkemizde ;  4  kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1.942,71 TL dir.  

Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 6.328,05 TL,   

Evli olmayan-çocuksuz bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 2.385,11 TL olarak hesaplanmaktadır.


KAYNAK :  Türkiye Sağlık İşçileri sendikası haber bülteni ve Sabah gazetesi

                    9 Eylül Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri 

                    Arş.gör. Nuray Turan / asgari ücretle ilgili çalışmasından yararlanılmıştır