Nitekim 1860’lardan itibaren başlangıç meridyeni ve meridyen ölçümleri konusunda çalışmaların yoğunluk kazandığı, ulusal ve uluslararası toplantıların arttığı görülmektedir. Meridyen diğer adıyla tûl zaman hesaplarının, konum tespitinin yapılabilmesi için dünya üzerine çizdiğimiz hayali çizgilerdir. Bu çizgiler toplamda 360 adettir. Doğu Batı diye ayırılabilmesi için bir (0) meridyen icap etmektedir. Bu (0) meridyen Dünya'nın herhangi bir yerinden geçirilebilir.
Milattan sonra 2. yüzyılda yaşamış astronominin temel taşlarından İskenderiyeli Yunan astronom ve coğrafyacı Batlamyus El Macesti kitabında Kanarya Adalarını esas almıştır. Fransızlar, Paris’i, Türkler, İstanbul’u, Mısırlılar bir dönem İskenderiyeyi, İngilizlerde Greenwich’i esas almıştır.
Müslüman astronomi âlimlerin temel taşlarından Timur Devleti'nin Hükümdarı Semerkant rasathanesinin kurucusu Uluğ Bey, Kamçatka'nın doğusundan geçen meridyeni başlangıç olarak esas almış. Günümüzde Rusya'nın en doğusunda, Japonya'nın kuzeyinde yer alan Kamçatka, aynı zamanda dünyanın da en doğusunda bulunuyor. Burası, Greenwich'e göre gün oluştuğunda ilk sabah vaktinin zuhur ettiği yer olarak da bilinmektedir.
Aslına bakacak olursanız nereyi alırsanız alın orası dünyanın başlangıcıdır. Dünya küre biçiminde olduğu için bu şekilde izah edilebilir.
Bu dönem aynı zamanda Batı’nın dünyanın üzerinde hâkimiyet ve üstünlük yarışına girdiği bir dönemdir. 1884 yılında Washington’da yapılan konferansta İngiliz tezinin kabul edilmesi, “Güneş batmayan imparatorluk” olarak da adlandırılan İngiltere’nin küresel gücüyle bağlantılı olduğu inkâr edilemez.
NE ZAMAN GREENWİCH BAŞLANGIÇ MERİDYENİ OLARAK KABUL EDİLDİ?
1884 yılında Osmanlı Devleti'nin de aralarında bulunduğu 25 ülkeden 41 delege, dünyanın saat dilimlerini belirlemek üzere, 'Uluslararası Meridyen Konferansı' için Washington'da bir araya geldi. Bu konferansta Greenwich, 22 oyla '0 meridyeni' olarak kabul edildi. Böylece, kısaltılmışı GMT olan 'Greenwich Mean Time (Greenwich saati)' dünyanın kullanacağı uluslararası zaman dilimi olarak kararlaştırıldı.
Konferansa Osmanlı Devleti'ni temsilen katılan Ahmed Rüstem Efendi oyunu, 'Uluslararası ilişkilerle sınırlı olmak kaydıyla ortak saatin kabulünden yana' kullanmıştı.
İngiltere Kraliyet Rasathanesi adıyla da anılan gözlemevi 1675 yılında, İngiltere Kralı II. Charles tarafından Greenwich'te kurdurulmuş, uzun yıllar denizciler ve haritacılar tarafından başlangıç meridyeni olarak kabul görmüştü. 1884'teki konferansta Washington, Berlin ve Paris gibi şehirlerin yerine Londra'daki Greenwich semtinin seçilmesinin en önemli sebeplerinden biri olarak, dünya deniz ticaretini yürüten denizcilerin yüzde 70'inden fazlasının Greenwich zaman dilimini kullanıyor olması gösterilmektedir. Bu konferanstan sonra Osmanlı haritacıları da, hazırladıkları dünya haritalarında Greenwich'i esas almışlardır.
ANCAK CEVAPLANMASI GEREKEN SORULAR VARDIR?
Bunlar:
Neden saat ve günün başlangıcı olarak gece yarısı tercih edilmiştir?
Amaç zamanımızı bozmak ve her işi Londra esaslı yapmamızı sağlamaktır.
Osmanlı İslam’ı temsil etmektedir. Ona verilecek her türlü zarar ne açıdan olursa olsun kardır zihniyeti ile hareket eden batı, bu olayda da beraber hareket etmiş Osmanlıda kerhende olsa destek olmak zorunda kalmıştır.
Halbuki Osmanlı için halifeliğin bir nişanıdır. Bu yüzden Osmanlı'nın hâkim olduğu toprakları gösteren haritalarda baş meridyen olan Ayasofya Camii'nin kubbesinden geçen meridyene "Arz-ı Halife" veya "Arz-ı İstanbul" deniliyordu. Çünkü Halife-i Mü'minin İstanbul'dadır. Hâlen İstanbul'u esas alarak namazlarını kılan ülkeler mevcut. Mesela Afganistan'da bayram namazı vaktini İstanbul esas alarak kılıyorlar. Sebeb ise Halife-i Mü'minin ile aynı anda bayram namazını eda edelim düşüncesidir.
Bu saat değişikliği ile bu koordinasyonda bozulmuştur.
Buradaki amacı anlamak güç olmamalıdır. kendi dini ve kültürel hayatlarına Müslüman alemine angaje etmek ve kendi hegomanyalarında bir dünya oluşturmaktır.
Ayrıca İslam Dünyasındaki Osmanlı Devleti’nin psikolojik üstünlüğüne, politikaları gereği bir son vermektir.
Aslına bakacak olursak Osmanlıda bugün Ayasofya Cami ile Yerebatan Sarnıcı civarında bulunan milyon taşı’dır. Bu taş, Konstantinopolis şehrine ulaşan tüm Antik Roma yollarının başlangıç noktası ve dünya üzerindeki diğer şehirlerin bu şehre olan uzaklığının hesaplanmasında kullanılan 'Sıfır Noktası'ydı ve İtalya'nın başşehri Roma'daki 'Milliarium Aureum' anıtıyla aynı işi görüyordu.
Bu taşı bir dönem İngilizler yarısını kırarak Londra’ya kaçırıp Greenwich h’e yerleştirmeye çalışmışlardır.
Buda Osmanlı Devleti’nin güç kaybı yaşadığı dönemlerin işaretidir. Savaş meydanlarında etkili olamayan, denge siyaseti güden Osmanlı Devleti dünyanın sıfır noktası ile ilgilenecek kudreti kendisinde bulamamıştır.
Yinede 1884’den sonra osmanlı haritacıları kendilerine Greenwich h’i esas alsalarda, asli olarak Osmanlı'nın hâkim olduğu toprakları gösteren haritalarda Ayasofya Camii'nin kubbesinden geçen ve 'Arz-ı Halife' veya 'Arz-ı İstanbul' denilen meridyen, başlangıç meridyeni olarak kullanılmaya devam etmiştir. Müslümanlar da saatlerini buraya göre ayar etmişlerdir. Bu uygulama Takvim, Saat ve Ölçülerde Değişiklik Kanunu'yla (1932) son bulmuş, ülke içinde de Greenwich esas alınmıştır.