Ezelden beri araştırılması gereken bir makale ile karşınızdayım. “Gamsız İnsanlar” Gamsız insan sonradan olunmaz doğulur diyenlerdenim. Çok derin bir konu nereden ele alsam konuyu ya gülmek geliyor ya da sinirlenmek…
Akıllı hatır sayarken deli oğlunu evlendirmiş sözünü de gamsızlıkla çok bağdaştırıyorum. Dünya kime güzel sahiden? Gamı yaratan bizler miyiz? Yoksa yaradılışımızın eserimi bu? "Akıllı olup dünyanın kahrını çekeceğime, deli olurum dünya benim kahrımı çeksin. “diyenlerden misiniz?
Bazıları küçük şeyleri bile büyük dertler haline getirirken, bazıları çok büyük dertlerle dalgalarını geçerek keyiflerini bozmazlar. Bu tür "her şey olacağına varır" mottosunu kendilerine şiar edinmiş insanlara halk dilinde "gamsız" denir. Alkışlıyorum kendilerini en yapamadığım şey bu hayatta. Plan program düzen delisi olmak hakikatten muazzam bir şey ama gamsız olmakla yarışır bir güzellik değil.
Gamsız olmak hayattaki sorumlulukları en aza indirmekle başlar. Her zaman tırsmışımdır böyle olmaktan. Neden mi çünkü sorumluluk sahibi olmak bir erdemdir. Hayat bize bazı görevler yükler ve bunları yerine getirmekte bizim borcumuzdur. Nasıl ki; bir baba ailesine bakması bir kutsal görevse, gamsız olmakta bir o derece sıra dışı eylemdir.
Araştırmalara göre gamsız olmak, stres ile ilişkilendiriliyor çoğu zaman. Gündelik hayatta sorunlarını takmayan ya da düşünmeyen bireyler gamsız olarak nitelendirilebiliyor. Türk Dil Kurumu (TDK) ise gamsızlığı, ‘Olayları kendine dert etmeden geçiştiren, aldırış etmeyen, tasasız ve vurdumduymaz’ olarak tanımlandırıyor. Ancak bu özelliklerin tamamı bir kişide bulunmayacağından geniş bir tanımlama yapılmış oluyor. Mesela X Tipi Kişilik; X Tipi Kişiliğe sahip insanların genel özellikleri, genellikle hızlı, hırsları olan, heyecan ve stres sahibi olarak tespit ediliyor. X tipi kişiliğe sahip bireyler, kalp ile ilgili hastalıklara yakalanmaya daha yakın. Y Tipi Kişilik Amerikalı araştırmacılar, Y tipi kişiliğe sahip kişileri, hayati zevklere düşkün, daha sakin, zamanının büyük bir kısmını kendine ayıran, dinlenmeyi seven, daha ağırkanlı ve sabırlı olarak tanımlıyor. Aynı zamanda daha az sağlık problemi ile karşılaştıkları da ortaya çıkan sonuçlardan.
Bu bilgilere bakarak günümüzde Y Tipi Kişiliğe sahip insanlar gamsız olarak düşünülebilir. Çünkü bu tarz kişiliğe sahip insanlar, sorunlarını çok yansıtmayan, yansıtsa bile çok fazla umursamayan, hırsları ve rekabetçi düşünceleri olmayan bireyler olabiliyor. Bu nedenle toplumda ‘gamsız’ olarak nitelendirilebiliyor. Günümüzde gamsızlık, her konuda boş vermişlik olarak düşünülüyor. Bunun nedeni ise yaşadığımız dönemde sürekli olarak bazı problemler ile karşılaşılması ve insanların bu problemlere alışmış olmasıdır. İnsan sürekli olarak yaşadığı bir durum karşısında gösterdiği tepkiyi azaltarak sakinlik düzeyinde kalmaya devam edebilir. Böyle kişiler de gamsız olarak nitelendirilebilir. Ancak diğer yanda ise günümüz şartlarında bu pek mümkün olacak bir davranış şekli gibi de görünmemektedir.
Kendisini yıllardır tanırım ismi lazım değil. Gamsız olan bir amcaya sordum; adam 3 evlilik yapmış 17 tane çocuğu var. 3 eşini de boşamış çocuklar nasıl büyümüş bir haber. Hep böyle rahattım yavrum dedi ve sonra ekledi hayatım boyunca aileyle ilişkilerimi kimseyi kırmadan en aza çektim. Evliysen boşan, nişanlıysan/sevgilin varsa ayrıl. Dönüşeceğin insan gibi insan da çok. karşılıklı taleplerin kesiştiği kadar karın, kocan, sevgilin, nişanlın falan olur. Tek farkı canın istemediğinde yok olur. Etrafında bir tartışma mı var, biri sana sesini mi yükseltiyor, derhal ters yöne yürü. Tek cümlesini dinleme. Siyasete dair takip ettiğin tüm hesapları bırak, haber izleme. Siyasi bir tip görürsen kanal değiştir. Arkadaşlarını, aileni geçmişe yönelik değerlendir, genel olarak artısı eksisini bariz şekilde geçmeyenlere vakit ayırma. Her bir araya geldiğinde en az bir kere kahkaha atmadığın insanlara ayıracak 5 dakikan olmasın. Gamsız olamadın mı bir an? Gamsız rolü yap. Başlarda şekil duruyor gibi oluyor ama yapa yapa ustalaşıyorsun. Sonra bir gün bir bakmışsın, rol gerçeğe dönüşmüş. Dünyanın derdini gamını içselleştiren veya düşer belki diye öyleymiş gibi yapan arkadaşlarla birlikte sen de öleceksin. Ne yaparım da bir kahkaha fazla atarım onu düşün. Şahsen ben öyle yapıyorum.
Açıkçası çok eveleyip gevelemeden ez cümlelerimi konduruyorum kelamıma; gamsız olmak yol kenarında bir şeyler satan amcanın elindeki tüm ürünleri almak, bir sokak hayvanını beslemek, lösev'e bağış yapmak, sokakta zor yürüyen teyzenin torbalarını evine kadar taşımak gibi şeylere engel değildir. Gamsız insanları aşağılarken abartmayın, gamsız insan kötü insan değildir. Tanısanız bayılırsınız bile belki. Ben çok kıskanıyorum onları sesli güldüm burada.
Mümkün olsa da bir daha dünyaya gelsem, dünyanın en gamsız insanı olmayı isterdim. Programsız ve anlık yaşardım. Hayat size güzel be amcam…
